Huis te Varik

Huis te Varik
	Tiendenkaart van Varik, met een afbeelding van het kasteel (1714)
Locatie	Varik
Gebouwd in	13e eeuw?
Gesloopt in	18e eeuw?

Het Huis te Varik was een kasteel in het Nederlandse dorp Varik, provincie Gelderland.

Geschiedenis

Het kasteel is mogelijk al in de 13e eeuw gesticht, aangezien er toen sprake was van een ridder met de naam Iwanus van Vanderick. In de leenakteboeken van Gelre komt het kasteel voor het eerst voor in 1400: Steesken kreeg toen het leen overgedragen van zijn moeder Mechteld van Vauderich. Hij raakte echter in financiële problemen en gebruikte het huis als onderpand. Omdat hij zijn schulden niet kon afbetalen, raakte hij het huis in 1403 kwijt aan Gerard van Beesd.

In 1465 erfde Willem, de zoon van Gerard, het Huis te Varik. Toen Willem in 1482 overleed, ging het leen over naar zijn zus Otte van Beesd, weduwe van Alphart van der Horst. Op deze manier kwam Huis te Varik terecht bij het geslacht Van der Horst. Zij zouden tot 1651 in bezit van het kasteel blijven. In dat jaar vererfde het aan Johanna Catharina Landscroon.

In 1741 volgde een nieuwe belening: nu werd het dorp Varik ingeschreven als leenman. Gerrit de Joode werd beheerder, maar in 1744 kocht hij het kasteel over van het dorp. Zijn zoon Willem volgde hem in 1754 op als leenman. Uiteindelijk werd Jan de Joode de laatste leenman van het kasteel.

Op een kaart uit 1759 lijkt het kasteel inmiddels te zijn vervallen en in 1825 toont een kadastrale kaart een onbebouwd terrein. Ook de huisterp is verdwenen: deze werd eind 20e eeuw afgegraven.

Onderzoek

In 2006 vond archeologisch onderzoek plaats vanwege een geplande nieuwbouwwijk. Eerst werden met elektrische weerstandsmeting de contouren van het kasteel en de grachten vastgesteld.^[1]

Bij een proefsleuvenonderzoek in 2007 zijn de fundamenten terug gevonden van een bakstenen toren. Deze resten werden gedateerd op de tweede helft van de 14e eeuw. Het kasteel stond op een eiland van 21 bij 21 meter, met een 15 meter brede gracht eromheen. De omgrachte voorburcht was 115 bij 90 meter groot. Langs de dijk werd een voormalige huisterp aangetroffen. Op de plek van het kasteel werden ook oudere bewoningssporen gevonden uit de 12e en 13e eeuw.

Bronnen, noten en/of referenties

Kastelen in Gelderland. Matrijs, Utrecht (2013), "Neerijnen", p. 367.
Huis te Varik, Kastelenlexicon
Een hegt, sterk en weldoortimmerd huis (pdf). RAAP (juli 2018). Gearchiveerd op 15 oktober 2022.

↑ Het kasteel in Varik lag vele eeuwen onder het weiland. de Gelderlander (5 april 2007). Gearchiveerd op 15 oktober 2022.

[1] Het kasteel in Varik lag vele eeuwen onder het weiland. de Gelderlander (5 april 2007). Gearchiveerd op 15 oktober 2022.

[1]