Tervuren

**Tervuren**
Gemeente in België
	(Details) (Details)
	;
Geografie
Gewest	Vlaanderen
Provincie	Vlaams-Brabant
Arrondissement	Leuven
Oppervlakte; – Onbebouwd; – Woongebied; – Andere	33,62 km² (2022); 66,97%; 19,82%; 13,21%
Coördinaten	50° 49' NB, 4° 31' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners; – Mannen; – Vrouwen; – Bevolkingsdichtheid	23.077 (01/01/2024) ; 48,41% ; 51,59% ; 686,42 inw./km²
Leeftijdsopbouw; – 0-17 jaar; – 18-64 jaar; – 65 jaar en ouder	(01/01/2024); 22,95%; 58,14%; 18,91%
Buitenlanders	24,17% (01/01/2024)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Marc Charlier (N-VA)
Bestuur	N-VA, CD&V, Groen+
Zetels; N-VA; Groen+Vooruit; OPEN TERVUREN ; CD&V; Tervuren Unie	27; 9; 6; 4; 4; 4
Economie
Gemiddeld inkomen	26.150 euro/inw. (2021)
Werkloosheidsgraad	4,6% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode; 3080; 3080; 3080	Deelgemeente; Tervuren; Duisburg; Vossem
Zonenummer	02
NIS-code	24104
Politiezone	Voer En Dijle
Hulpverleningszone	Oost Vlaams-Brabant
Website	www.tervuren.be
Detailkaart
	ligging binnen het arrondissement Leuven; in de provincie Vlaams-Brabant
Portaal	België

Tervuren is een plaats en gemeente in de provincie Vlaams-Brabant in België. De gemeente ligt in de Vlaamse Rand rond Brussel en is vergroeid met de Brusselse agglomeratie. Tervuren telt ruim 23.000 inwoners. De gemeente ligt in de landstreek Dijleland en de Druivenstreek.

Tervuren wordt bewoond door Nederlandstaligen, met een aanzienlijke franstalige minderheid.^[1] Tevens kent Tervuren minderheden uit velerlei landen, waaronder Britten en Amerikanen, die onder andere worden aangetrokken door de British School of Brussels, die in de gemeente gevestigd is. Veel buitenlanders werken hier tijdelijk voor internationale bedrijven en organisaties.

Geschiedenis

In Tervuren staat het AfricaMuseum (tot 2018 het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika) met een vijverpark, het vroegere jachtdomein van de hertogen van Brabant nabij het Zoniënwoud. Door Tervuren stroomt het riviertje de Voer waaraan de gemeente haar naam dankt.

Tervuren in het midden van de zeventiende eeuw (afbeelding uit Chorographia Sacra Brabantiae van Antonius Sanderus - 1659)

Soms wordt aangenomen dat Tervuren dezelfde plaats is als "Fura", waar de heilige Hubertus in 727 stierf. Nadien is het enkele eeuwen stil rond Tervuren, tot een document uit 1213 de aanwezigheid van de hertog Hendrik I van Brabant in Tervuren meldt. Hieruit kan men afleiden dat de hertog een verblijf had in Tervuren, misschien in de vorm van een houten burcht. Ook de Sint-Jan Evangelistkerk dateert van de dertiende eeuw.

De burcht groeide uit tot het kasteel van Tervuren, verblijfplaats van de Brabantse hertogen in de veertiende en vijftiende eeuw. Op het einde van de zestiende eeuw verbleven aartshertogen Albrecht en Isabella er regelmatig, omdat het dicht bij Brussel lag. Ze vernieuwden het kasteel en lieten de Sint-Hubertuskapel en het Kapucijnenklooster in het Zoniënwoud bouwen. In de zomer van 1659 verbleef de Engelse koning-in-ballingschap Karel II er enkele weken om zich aan het oog van de wereld te onttrekken en zijn overtocht naar Engeland voor te bereiden.^[2]

In de Oostenrijkse periode beleefde het kasteel nog een laatste hoogtepunt onder Karel van Lorreinen. Hij liet het kasteel opnieuw verbouwen en zorgde ook voor een grondige heraanleg van de Warande. Het kasteel raakte echter opnieuw in verval en werd in 1782 op bevel van keizer Jozef II afgebroken. De kapel, gewijd aan Sint-Hubertus, en de stallen, die later als kazerne zouden dienen, werden gespaard.

Kaart van 1891 met daarop het oorspronkelijk eindpunt van de spoorlijn in Tervuren. De hele omgeving was nog zeer landelijk. Pas later is de buurtspoorweglijn van Sterrebeek doorgetrokken naar Vossem.

Het domein kwam in handen van Willem II na de slag bij Waterloo als dank voor zijn prestaties in deze veldslag. Hij liet er een paviljoen bouwen dat na de Belgische Revolutie eigendom werd van de Belgische staat. Zo werd het eigendom van Leopold II. Het werd de verblijfplaats van keizerin Charlotte tot het in 1879 afbrandde.

Op deze site aan het einde van de Tervurenlaan werd door Leopold II het Koloniënpaleis (sinds 2018 Afrikapaleis) gebouwd, waar tijdens de Wereldtentoonstelling van 1897 het koloniale gedeelte werd tentoongesteld. Na de wereldtentoonstelling bleef het gebouw in gebruik als museum, maar toen dit in 1904 te klein werd, gaf koning Leopold II opdracht het huidige museum te bouwen. Het werd voltooid in 1910.

Om de wereldtentoonstelling bereikbaar te maken voor het grote publiek, werd de spoorlijn Brussel - Tervuren verlegd naar de tentoonstelling. Daarnaast werd vanuit Brussel een stadstram aangelegd langs de nieuwe brede Tervurenlaan. Deze stadstramlijn is nog in dienst en in het weekend worden met de oude tram museumritten gereden. Vanaf het tram- en spoorknooppunt reed er een buurtspoorlijn naar Leuven.

De gemeente werd ook doorkruist door een buurtspoorlijn van Brussel over Sterrebeek, Moorsel en Vossem naar Sint-Joris-Weert. Deze buurtspoorlijn stond bekend onder de naam 'Zwette Jean'. Een groot gedeelte van het tracé van deze buurtspoorlijn is nu een populaire wandelroute doorheen het Dijleland.^[3]^[4]

Deelgemeenten

#	Naam	Opp. (km²)	Inwoners (2020)	Inwoners per km²	NIS-code
1	Tervuren	20,13	15.424	766	24104A
2	Duisburg	6,98	3.508	503	24104C
3	Vossem	6,48	3.767	581	24104B

De gemeenten Duisburg en Vossem fuseerden op 1 januari 1977 met de gemeente Tervuren en werden deelgemeentes. De kern Moorsel maakte altijd al deel uit van Tervuren.

Bezienswaardigheden

De Sint-Jan-Evangelistkerk uit de dertiende eeuw, begraafplaats van drie Brabantse hertogen
De Sint-Hubertuskapel uit 1617
Het Kasteel de Robiano, gebouwd aan het einde van de negentiende eeuw
Het Kasteel van Ravenstein, clubhuis van de Koninklijke Golf Club van België
De Watermolen van Gordaal, die ook bekendstaat als het 'Spaans Huis'
Het Afrikapaleis (tot 2018 Koloniënpaleis), het eerste gebouw van het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika
Het AfricaMuseum, met in het park de dikste mammoetboom van Vlaanderen^[5]
La Nouvelle Maison, in 1927 door Henry Van de Velde als eigen woning gebouwd
Het Hof van Melijn, voormalige boerderij die nu kunstateliers huisvest
De Panquinkazerne, met het militaire 'Hoefijzer'-complex en de Orangerie uit de achttiende eeuw
Geografisch Arboretum, vanaf 1902 door koning Leopold II aangelegd aan de rand van het Zoniënwoud
Bandundu Water Jazz Band, een kunstwerk uit 2005 van Tom Frantzen

De Sint-Jan-Evangelistkerk
De Sint-Hubertuskapel
Sculptuur "Tervuurse Herders" voor het Gemeentehuis.
AfricaMuseum
Bandundu Water Jazz Band

Natuur en landschap

Tervuren ligt op het Brabants Plateau op een hoogte van 65-122 meter. De plaats omvat een deel van het Zoniënwoud met het Kapucijnenbos, het Geografisch Arboretum en het Warandepark.

Demografische ontwikkeling

Demografische evolutie voor de fusie

Bron: NIS, Opmerking: 1831 tot en met 1970=volkstellingen

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

Bron: NIS, Opmerking: 1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden
jaar	Aantal^[6]	Evolutie: 1992=index 100
1992	19.441	100,0
1993	19.473	100,2
1994	19.603	100,8
1995	19.828	102,0
1996	19.989	102,8
1997	20.159	103,7
1998	20.150	103,6
1999	20.130	103,5
2000	20.181	103,8
2001	20.231	104,1
2002	20.167	103,7
2003	20.322	104,5
2004	20.490	105,4
2005	20.575	105,8
2006	20.636	106,1
2007	20.816	107,1
2008	20.955	107,8
2009	21.166	108,9
2010	21.165	108,9
2011	21.214	109,1
2012	21.236	109,2
2013	21.263	109,4
2014	21.321	109,7
2015	21.461	110,4
2016	21.572	111,0
2017	21.911	112,7
2018	22.248	114,4
2019	22.422	115,3
2020	22.708	116,8
2021	22.861	117,6
2022	22.852	117,5
2023	23.101	118,8
2024	23.077	118,7

Politiek

Geschiedenis

Lijst van burgemeesters

Periode		Burgemeester
	jaar VIII - 1818	Henry Joseph De Smeth
	1819 - 1823?	F. Naeghels
	1833? - 1842	Guilielmus Timmermans
	1843 - 1848	Jacobus Philippus De Bruyn
	1848 - 1849	Josephus Petrus Maria De Wever
	1850 - 1878	Adolphe Paternostre
	1879 - 1881	Félix Brunard
	1882 - 1911	Théodore Coosemans^[7]^[8]^[9]
	1911 - 1918	Karel-Willem Decoster (1857-1918)
	1918 - 1921	Frans Vanfraechem (1849-1933)
	1921 - 1926	Victor Van Espen (1885-1975)
	1927 - 1940	Jozef Ceuppens (1883-1940)
	1940 - 1941	Constant Dereymaeker (1881-1961)
	1941 - 1944	Piet Michiels (1900-1983)
	1944 - 1946	Constant Dereymaeker (1881-1961)
	1947 - 1953	Arthur Van Dijck (1890-1953) (Gemeentebelangen)^[10]^[11]
	1953 - 1958	Léon Soetemans (1891-1975) (Gemeentebelangen)
	1959 - 1974	Philippe Keyaerts (1898-1985) (CVP)^[12]
	1974 - 1983	René Vanfraechem (CVP)
	1983 - 2000	Lea Foccaert (1937-2014) (CVP)
	2001 - 2012	Bruno Eulaerts (1965) (GT-VLD)
	2013 - 2020	Jan Spooren (1969) (N-VA)
	2020 - heden	Marc Charlier (1965) (N-VA)

Bestuur 2013-2018

Burgemeester is Jan Spooren (N-VA). Hij leidt een coalitie bestaande uit N-VA, CD&V en Groen+. Samen vormen ze de meerderheid met 16 op 27 zetels.

Bestuur 2019-2024

Na de verkiezingen van 14 oktober 2018 werd de coalitie van N-VA, CD&V en Groen+ verdergezet met een meerderheid van 19 op 27 zetels. Jan Spooren bleef burgemeester tot zijn aanstelling als provinciegouverneur. Zijn partijgenoot Marc Charlier volgde hem op 27 augustus 2020 op.

Huidig schepencollege

Functie en bevoegdheden	Naam
Burgemeester Politie en veiligheid, personeelsbeleid, Vlaams karakter, integratie, gemeenschapsvorming, communicatie, participatie en citymarketing	Marc Charlier	N-VA
Eerste schepen Mobiliteit, ruimtelijke ordening, wonen, stedenbouw, onroerend erfgoed, milieu en dierenwelzijn	Bram Peters	Groen+
Tweede schepen Financiën, burgerzaken, onderwijs en IT	Kristina Eyskens	CD&V
Derde schepen Openbare werken	Werner Aerts	N-VA
Vierde schepen Lokale economie, jeugd, toerisme, internationale samenwerking en ontwikkelingssamenwerking	Sofie Lombaert	Groen+
Vijfde schepen Cultuur, sport en verenigingsleven	Jan Trappeniers	CD&V
Zesde schepen Sociale zaken, welzijn, gezondheid, kinderopvang, gezinsbeleid, seniorenbeleid, gelijke kansenbeleid en toegankelijkheid	Lut Kint	N-VA

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij of kartel		10-10-1976^[13]		10-10-1982^[13]		9-10-1988^[13]		9-10-1994^[13]		8-10-2000^[13]		8-10-2006^[14]		14-10-2012^[15]		14-10-2018		13-10-2024
Stemmen / Zetels		%	25	%	25	%	25	%	25	%	27	%	27	%	27	%	27	%	27
	AGALEV¹/ Groen²/ Groen!+sp.a^B/ Groen+^C/ Groen+Vooruit^D	-		6,45¹	1	-		7,09¹	1	14,85¹	4	16,22^B	4	18,24^C	5	21,8^C	6	20,4^D	5
	SP¹	15,11¹	3	12,44¹	3	14,28¹	3	9,03¹	2	5,65¹	0	16,22^B	4	18,24^C	5	21,8^C	6	20,4^D	5
	PVV¹/ GT²/ GT-VLD³/ GT-Open VLD⁴/ Open Tervuren⁵/ Voor Tervuren^E	7,78¹	1	9,11¹	2	9,97¹	2	13,04²	3	22,88³	7	31,03³	9	23,96⁴	7	17,0⁵	4	38,0^E	11
	CVP¹/ CD&V+N-VA^A/ CD&V²/ Voor Tervuren^E	36,43¹	11	33,27¹	10	40,96¹	13	37,59¹	12	28,46¹	9	27,51^A	8	18,65²	5	16,0²	4	38,0^E	11
	VU¹/ VU&ID²/ CD&V+N-VA^A/ N-VA³	22,55¹	6	23,17¹	6	14,58¹	3	-		11,35²	3	27,51^A	8	22,15³	6	29,8³	9	25,9³	7
	UNION¹/ Tervuren Unie²/ Tervuren Unie+Volt³	-		-		-		16,69¹	4	16,81¹	4	20,7¹	6	16,99²	4	15,5²	4	15,7³	4
	NET	-		-		-		11,56	3	-		-		-		-		-
	PRL¹/ PRL-GFP²	-		14,29¹	3	14,95²	4	-		-		-		-		-		-
	RB-GB	18,12	4	-		-		-		-		-		-		-		-
Anderen^()*		-		1,26	0	5,25	0	5,00	0	-		4,53	0	-		-		-
Totaal stemmen		10551		11410		11496		11211		11439		11879		11792		12446		9668
Opkomst %						94,03		92,5		91,58		93,15		90,84		91,6		67,6
Blanco en ongeldig %		2,93		4,09		4,27		4,17		5,38		4,57		2,79		2,7		1,5

De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur. De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen. (*) 1982: RAD (1,26%) / 1988: TGB (5,25%) / 1994: Vlaams Blok (5,00%) / 2006: TVENS (4,53%)

Onderwijs

Alhoewel Tervuren overwegend landelijk is (vooral de deelgemeentes), zijn in de gemeente verschillende scholen gevestigd. Er zijn meerdere lagere scholen, waaronder GBS Tervuren, GBS Moorsel en de Mariaschool. Na het basisonderwijs kan men verder naar een van de drie middelbare scholen: GITO Tervuren, GO! Atheneum KA Tervuren (eerder gekend als Koninklijk Atheneum) en het Heilig-Hartcollege. Tevens bieden een peuter- en kleuterschool (Sint-Kristoffel) en een lagere school in de Kasteelstraat onderwijs aan volgens de antroposofische pedagogiek van Rudolf Steiner^[16]. Er is ook de British School of Brussels, een Engelstalige internationale school. In de deelgemeente Vossem bevindt zich de Engelstalige lagere school St Paul's British Primary School.

Ook volwassenen kunnen in Tervuren terecht voor allerlei cursussen Vreemde Talen, Nederlands als Tweede Taal (NT2), Mode, Koken en Informatica in het Centrum voor Volwassenenonderwijs (Crescendo CVO), gelegen naast de British School.

Sport

KV Tervuren-Duisburg

Bekende inwoners

Personen die in Tervuren geboren of overleden zijn, geruime tijd in Tervuren verbleven hebben, of er nog wonen.

Dirk Barrez, auteur, documentairemaker
Maurits Bilcke, grafisch kunstenaar, dichter
Jeroen Brouwers, Nederlands schrijver, woonde van 1968 tot 1971 in Vossem^[17]^[18]
An Candaele, auteur jeugdboeken en illustrator^[19]^[20]
Luc Coene, gouverneur van de Nationale Bank
Albert Coppé, minister en Europees commissaris
Anne De Baetzelier, presentatrice en voormalig omroepster. In 1989 werd ze gekozen als Miss België. Woonde er in haar kinderjaren.
Gerda Debyser, auteur kinderboeken^[21]
Bert Decorte, liedjeszanger-rockmuzikant, broer van Jan Decorte^[22]
Jan Decorte, acteur en toneelregisseur, groeide op in Tervuren
Jan de Hartog, Nederlands schrijver^[23], woonde van 1973 tot 1976 in Tervuren
Sven De Leijer, televisiepresentator
Frans de Nerée tot Babberich, Nederlands politicus
Jeroen De Pauw, televisiekok
Chris Dercon, kunsthistoricus en museumdirecteur, bracht zijn jeugd door in Tervuren^[24]
Willem De Schryver, acteur
Wim De Vilder, nieuwslezer
Marlène de Wouters, presentatrice en voormalig tennisspeelster
Christian Dotremont, kunstschilder en mede-oprichter van de Cobra-beweging
Tom Frantzen, beeldhouwer
Dirk Gysels, schrijver
Ward Lernout, kunstschilder
Eddy Merckx, wielrenner, meervoudig wereldkampioen, woonde van 1968 tot 1972 in Tervuren^[25]
Kris Mergan, kineast animatiefilms^[26]^[27]
Filip Peeters, acteur. Woonde er in zijn jeugdjaren.
Kloot Per W, rockmuzikant en kunstschilder
Miel Puttemans, atleet
Anders Fogh Rasmussen, woonde in Tervuren tijdens zijn ambtsperiode als secretaris-generaal van de NAVO
Philippe Smeyers, kunstschilder en muzikant
Paul Sneijder, Nederlands journalist
Roger Somville, kunstschilder, ontwerper, kunsttheoreticus
Jan Spooren, provinciegouverneur Vlaams-Brabant
Frans Timmermans, Nederlands politicus, Eurocommisaris^[28]
Miranda Ulens, algemeen secretaris ABVV
prins Laurent van België
Frank Vandenbroucke, politicus
Peter Vandermeersch, journalist, voormalig hoofdredacteur van De Standaard en NRC Handelsblad
Bartholomeus Ludovicus Vandersande, priester
Lucas Vandervost, acteur, oprichter en voormalig artistiek leider van gezelschap De Tijd, groeide op in Tervuren
Henry Van de Velde, kunstschilder, vormgever en architect
Catherine Van Eylen, journaliste
Guido Vanhecke, luitenant-generaal, bevelhebber van de Belgische Luchtmacht van 1991 tot 2000
Albert Van huffel, ontwerper en architect
Loïc Van Impe, televisiekok
Lode Vanoost, voormalig politicus en volksvertegenwoordiger, redactielid DeWereldMorgen.be
Rob Vanoudenhoven, presentator
Nadja Van Sever, schrijfster
Bas Van Weert, acteur
Peter Verhulst, radiopresentator^[29]
Jos Verstraeten, minderbroeder en pastoor
Ursula von der Leyen, Duitse politica, voorzitter van de Europese commissie, groeide op in Tervuren^[30]

Overige kernen

Duisburg, Moorsel en Vossem.

Partnersteden

Kloster Lehnin (Duitsland)
Dachau (Duitsland)
Renkum (Nederland)

Zie ook

Nabijgelegen kernen

Wezembeek-Oppem, Kraainem, Jezus-Eik, Duisburg, Vossem

Referenties

↑ In 2021 berekende de Association pour la Promotion de la Francophonie en Flandre op basis van cijfers van Kind en Gezin dat 39,4% van de jonge moeders in Tervuren Frans tegen hun kind praten: "Cijfers Kind & Gezin wijzen op groei van het Frans in Vlaanderen", HLN.be, 14 oktober 2021. Gearchiveerd op 18 juli 2024. Geraadpleegd op 18 juli 2024.
↑ SCOTT, E., The Travels of the King: Charles II in Germany and Flanders, 1654-1660.
↑ In het spoor van Zwette Jean. De Standaard (17 juni 2010). Gearchiveerd op 19 mei 2023. Geraadpleegd op 19 mei 2023.
↑ In het spoor van Zwarte Jean. Regionale Landschappen. Gearchiveerd op 19 mei 2023. Geraadpleegd op 19 mei 2023.
↑ Dikste mammoetbomen van België. Gearchiveerd op 19 oktober 2023.
↑ https://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Frp.liu233w.com%3A443%2Fhttps%2Fstatbel.fgov.be%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Ffiles%2Fdocuments%2Fbevolking%2F5.1%2520Structuur%2520van%2520de%2520bevolking%2FBevolking_per_gemeente.xlsx&wdOrigin=BROWSELINK
↑ Jules Egied Davidts, Tervuren in oude prentkaarten, Europese Bibliotheek, 1972, p. 50
↑ 1829-1914, cf. Familiegraf Coosemans, Geneanet. Gearchiveerd op 8 februari 2023.
↑ Agentschap Onroerend Erfgoed, "Gordaelhof". Gearchiveerd op 8 februari 2023.
↑ Monument ter ere van Arthur Van Dyck, Geneanet. Gearchiveerd op 6 februari 2023.
↑ Bevrijding van Tervuren herdacht, Het Nieuwsblad, 15 september 2009
↑ R. de Schryver, 'Keyaerts, Philippe', Nieuwe Encyclopedie van de Vlaamse Beweging. Gearchiveerd op 9 januari 2024.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Gegevens 1976-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken. Gearchiveerd op 10 januari 2022.
↑ Gegevens 2006: http://www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2006
↑ Gegevens 2012: www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2012
↑ Website Steinerschool Kristoffel Tervuren. Gearchiveerd op 29 september 2023. Geraadpleegd op 5 augustus 2023.
↑ Neirinckx, Hugo (1986). Literaire Gids voor Brabant en Brussel. Hadewych, p. 122-123. ISBN 90-70876-33-7.
↑ Geevers, Eric, Brouwers website. Literaire Gids voor Brabant en Brussel (Neirinckx, Hugo), Uitgeverij Hadewych. Gearchiveerd op 26 mei 2023. Geraadpleegd op 26 mei 2023.
↑ DBNL, An Candaele, Lexicon van de jeugdliteratuur, Jan van Coillie, Wilma van der Pennen, Jos Staal, Herman Tromp. DBNL. Gearchiveerd op 27 mei 2023. Geraadpleegd op 26 mei 2023.
↑ Minten, Ines (oktober 2012). ‘Het mooiste is beginnen', illustratrice An Candaele. Gearchiveerd op 29 mei 2023. Randkrant 2012
↑ Persoonlijke website. Gearchiveerd op 20 mei 2023. Geraadpleegd op 20 mei 2023.
↑ Bert Decorte - discografie. 2004-2023 Kunstenpunt vzw, VRT, BEA, SIMIM. Gearchiveerd op 19 mei 2023. Geraadpleegd op 20 mei 2023.
↑ DBNL, Jan de Hartog, Kritisch lexicon van de moderne Nederlandstalige literatuur, Sander Bax, Hugo Brems, Tom van Deel, Ad Zuiderent. DBNL. Gearchiveerd op 19 mei 2023. Geraadpleegd op 19 mei 2023.
↑ Peeters, Danny, "Kunstbelg Chris Dercon: Leuke anarchist, vreselijke ijdeltuit", De Tijd, 10 november 2018. Gearchiveerd op 19 mei 2023. Geraadpleegd op 20 mei 2023.
↑ Eddy Merckx (1969-'72, 1974); De Zwarte van Tervuren reed uitsluitend om te winnen. NRC (1 juli 1995). Gearchiveerd op 26 mei 2023. Geraadpleegd op 26 mei 2023.
↑ Van Tendeloo, Isabel, "Tervurenaar heeft succes op boeddhistisch filmfestival, Elviskloon bekoort Azië", Het Nieuwsblad, 10 juli 2010. Gearchiveerd op 19 mei 2023. Geraadpleegd op 20 mei 2023.
↑ Diamant wint Kortfilmcompetitie Regiofun. Vlaams Audiovisueel Fonds (VAF) (21 oktober 2014). Gearchiveerd op 19 mei 2023. Geraadpleegd op 20 mei 2023.
↑ Europadag opnieuw een succes. Het Nieuwsblad (11 mei 2016). Gearchiveerd op 19 mei 2023. Geraadpleegd op 19 mei 2023.
↑ Bedaux, Sebastiaan, "Ontbijtbabbel met radiolegende Peter Verhulst: “Een leven zonder muziek of koken? Dat is geen leven!”", De Zondag, 21 juli 2019. Gearchiveerd op 19 mei 2023. Geraadpleegd op 20 mei 2023.
↑ (de) Flandern, VRT Nachrichten-Aktuelles aus, Von der Leyen: Brüssel ist ein bisschen wie nach Hause kommen. vrtnws.be (17 juli 2019). Gearchiveerd op 19 mei 2023. Geraadpleegd op 19 mei 2023.

Meer lezen

Wynants, M., Bibliografie van Tervuren (Tervuren, Duisburg, Vossem, Moorsel, Leefdaal) op basis van een systematische ordening (Koninklijke Heemkundige Kring Sint-Hubertus Tervuren Documenten nr. 2), Tervuren, 2005.

Externe links

Zie de categorie Tervuren van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] In 2021 berekende de Association pour la Promotion de la Francophonie en Flandre op basis van cijfers van Kind en Gezin dat 39,4% van de jonge moeders in Tervuren Frans tegen hun kind praten: "Cijfers Kind & Gezin wijzen op groei van het Frans in Vlaanderen", HLN.be, 14 oktober 2021. Gearchiveerd op 18 juli 2024. Geraadpleegd op 18 juli 2024.

[2] SCOTT, E., The Travels of the King: Charles II in Germany and Flanders, 1654-1660.

[3] In het spoor van Zwette Jean. De Standaard (17 juni 2010). Gearchiveerd op 19 mei 2023. Geraadpleegd op 19 mei 2023.

[4] In het spoor van Zwarte Jean. Regionale Landschappen. Gearchiveerd op 19 mei 2023. Geraadpleegd op 19 mei 2023.

[5] Dikste mammoetbomen van België. Gearchiveerd op 19 oktober 2023.

[6] ttps://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Frp.liu233w.com%3A443%2Fhttps%2Fstatbel.fgov.be%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Ffiles%2Fdocuments%2Fbevolking%2F5.1%2520Structuur%2520van%2520de%2520bevolking%2FBevolking_per_gemeente.xlsx&wdOrigin=BROWSELINK

[7] Jules Egied Davidts, Tervuren in oude prentkaarten, Europese Bibliotheek, 1972, p. 50

[8] 1829-1914, cf. Familiegraf Coosemans, Geneanet. Gearchiveerd op 8 februari 2023.

[9] Agentschap Onroerend Erfgoed, "Gordaelhof". Gearchiveerd op 8 februari 2023.

[10] Monument ter ere van Arthur Van Dyck, Geneanet. Gearchiveerd op 6 februari 2023.

[11] Bevrijding van Tervuren herdacht, Het Nieuwsblad, 15 september 2009

[12] R. de Schryver, 'Keyaerts, Philippe', Nieuwe Encyclopedie van de Vlaamse Beweging. Gearchiveerd op 9 januari 2024.

[fgov-13] Gegevens 1976-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken. Gearchiveerd op 10 januari 2022.

[14] Gegevens 2006: http://www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2006

[15] Gegevens 2012: www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2012

[16] Website Steinerschool Kristoffel Tervuren. Gearchiveerd op 29 september 2023. Geraadpleegd op 5 augustus 2023.

[17] Neirinckx, Hugo (1986). Literaire Gids voor Brabant en Brussel. Hadewych, p. 122-123. ISBN 90-70876-33-7.

[18] Geevers, Eric, Brouwers website. Literaire Gids voor Brabant en Brussel (Neirinckx, Hugo), Uitgeverij Hadewych. Gearchiveerd op 26 mei 2023. Geraadpleegd op 26 mei 2023.

[19] DBNL, An Candaele, Lexicon van de jeugdliteratuur, Jan van Coillie, Wilma van der Pennen, Jos Staal, Herman Tromp. DBNL. Gearchiveerd op 27 mei 2023. Geraadpleegd op 26 mei 2023.

[20] Minten, Ines (oktober 2012). ‘Het mooiste is beginnen', illustratrice An Candaele. Gearchiveerd op 29 mei 2023. Randkrant 2012

[21] Persoonlijke website. Gearchiveerd op 20 mei 2023. Geraadpleegd op 20 mei 2023.

[22] Bert Decorte - discografie. 2004-2023 Kunstenpunt vzw, VRT, BEA, SIMIM. Gearchiveerd op 19 mei 2023. Geraadpleegd op 20 mei 2023.

[23] DBNL, Jan de Hartog, Kritisch lexicon van de moderne Nederlandstalige literatuur, Sander Bax, Hugo Brems, Tom van Deel, Ad Zuiderent. DBNL. Gearchiveerd op 19 mei 2023. Geraadpleegd op 19 mei 2023.

[24] Peeters, Danny, "Kunstbelg Chris Dercon: Leuke anarchist, vreselijke ijdeltuit", De Tijd, 10 november 2018. Gearchiveerd op 19 mei 2023. Geraadpleegd op 20 mei 2023.

[25] Eddy Merckx (1969-'72, 1974); De Zwarte van Tervuren reed uitsluitend om te winnen. NRC (1 juli 1995). Gearchiveerd op 26 mei 2023. Geraadpleegd op 26 mei 2023.

[26] Van Tendeloo, Isabel, "Tervurenaar heeft succes op boeddhistisch filmfestival, Elviskloon bekoort Azië", Het Nieuwsblad, 10 juli 2010. Gearchiveerd op 19 mei 2023. Geraadpleegd op 20 mei 2023.

[27] Diamant wint Kortfilmcompetitie Regiofun. Vlaams Audiovisueel Fonds (VAF) (21 oktober 2014). Gearchiveerd op 19 mei 2023. Geraadpleegd op 20 mei 2023.

[28] Europadag opnieuw een succes. Het Nieuwsblad (11 mei 2016). Gearchiveerd op 19 mei 2023. Geraadpleegd op 19 mei 2023.

[29] Bedaux, Sebastiaan, "Ontbijtbabbel met radiolegende Peter Verhulst: “Een leven zonder muziek of koken? Dat is geen leven!”", De Zondag, 21 juli 2019. Gearchiveerd op 19 mei 2023. Geraadpleegd op 20 mei 2023.

[30] (de) Flandern, VRT Nachrichten-Aktuelles aus, Von der Leyen: Brüssel ist ein bisschen wie nach Hause kommen. vrtnws.be (17 juli 2019). Gearchiveerd op 19 mei 2023. Geraadpleegd op 19 mei 2023.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]