Sodio

Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda.

El sòdio l'è 'n elemènt chìmich enserìt endèla tàola periòdica dei elemèncc col sìmbol Na (de la paròla latìna Natrium). El g'ha nömer atòmich 11, che völ dì che 'l nùcleo de 'n àtom de sòdio el g'ha öndes prutù.

Sodio
11 Na                                                                                                                                                                                                                                                               neon ← sodio → magnesio
Aspèt
Aspèt de l'elemènt Bianch arzentàt
Linea spettrale Lìnea spetràla de l'elemènt
Generalità
Nòm, sìmbol, nömer atòmich	sodio, Na, 11
Serie	metài alcalì
Grupo, periot, bloch	1 (IA), 3, s
Densità	968 kg/m³
Dürèsa	0,5
Configürasiù dei eletrù	Configürasiù dei eletrù
Proprietà atomiche
Peso atòmich	22,98977
Ragio atòmich (calc.)	180 pm
Ragio covalènt	154 pm
Ragio de van der Waals	227 pm
Configürasiù dei eletrù	[Ne3s1
e− per leèl energétich	2, 8, 1
Stàcc de osidasiù	1 (base forte)
Strütüra cristalìna	cübica a còrp centràt
Proprietà fìziche
Stat de la matéria	solido (mìa magnétich)
Pont de füziù	370,87 K (97,72 °C)
Pont de ebulisiù	1 156 K (882,85 °C)
Volüm molàr	× 10Modell:Val/delimitnum m³/mol
Entalpia vapurizasiù	96,96 kJ/mol
Calùr de füziù	2,598 kJ/mol
Tensiù de vapùr	1,2 × 10−5 Pa a 1 234 K
Velocità del suono	3 200 m/s a 293,15 K
Otre proprietà
Nömer CAS	Modell:CAS
Eletronegatività	0,93 (Scala de Pauling)
Calùr specìfich	1230 J/(kg•K)
Condücibilità elètrica	× 10Modell:Val/delimitnum S/m
Condücibilità tèrmica	141 W/(m•K)
Energia de prìma iunizasiù	495,8 kJ/mol
En. de segónda iunizasiù	4 562 kJ/mol
En. de tèrsa iunizasiù	6 910,3 kJ/mol
En. de quàrta iunizasiù	9 543 kJ/mol
Energia de quìnta iunizasiù	13 354 kJ/mol
En. de sèsta iunizasiù	16 613 kJ/mol
En. de sètima iunizasiù	20 117 kJ/mol
En. de iunizasiù chèla dei òt	25 496 kJ/mol
En. de iunizasiù chèla dei nöf	28 932 kJ/mol
En. de iunizasiù chèla dei dés	141 362 kJ/mol
Izòtop piö stàbii
iso NA TD DM DE DP 22Na sintétich 2,6020 agn ε 2,842 22Ne 23Na 100% L'è stàbil con 12 neütrù
iso: isotopo NA: bondànsa en natüra TD: tép de smezamènt DM: modalità de decadimènt DE: energia de decadimènt in MeV DP: prodót del decadimènt

Sö la tèra l'è bastànsa bondànt e 'l rìa a costetöéser el 2,6% de la grösta terèstre (el quàrt elemènt per quantità e 'l prim 'ntra i metài alcalì), L'è 'n metàl de aspèt cerùs e arzentàt, el reagés facilmènt e l'è de cunsistènsa mulzìna. El fà part de la categurìa dei metài alcalì che se tróa en abondànsa en natüra ligàcc a óter elemèncc. El ciàpa föch facilmènt e 'l dà 'na fiàma de culùr zalt. El se òsida a la svèlta a contàt co l'ària e 'l reagés en maniéra violènta a contàt co l'àiva.

Ligàt a l'elemènt Cloro el fùrma el sal ciamàt clorùro de sòdio (NaCl) che l'è mìa óter che 'l sal de cuzìna, en componènt primàre de la diéta de l'òm e de gran emportànsa per el nòst metabolìsmo celulàr. L'è dopràt apò 'ndèla fabricasiù del saù en cumbinasiù con sèrte àcidi gras.