Սուրբ Բարաղամ վանք
| Սուրբ Բարաղամ վանք | |
|---|---|
| Հիմնական տվյալներ | |
| Տեսակ | եկեղեցի և վանք |
| Երկիր |  Թուրքիա |
| Տեղագրություն | Հաթայի մարզ և Օրտու |
| Հիմնական ամսաթվերը | 6-րդ դար |
| Հիմնադրված | 6-րդ դար |
 | |
 | |
Սուրբ Բարաղամ (Բարլաամ) վանք գտնվում է Սիրիայի Արաբական Հանրապետության Քեսաբ քաղաքից մոտ 2,3 կմ հյուսիս-արևելք՝ Պարլում լեռան գագաթին։
Պատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Վանքն իր անունը ստացել է Բարաղամ ճգնավորի անունից, իսկ տեղի հայերն անվանում են Բարլում (Պարլում)[1]։
Վանքը կառուցվել է 6-րդ դարի սկզբին, հետագայում այն ավերվել է երկրաշարժից և ամայացել։ Վերակառուցվել է 10-րդ դարում և գործել մինչև 13-րդ դարը[2]։
Մինչև 1939 թվականը Սիրիա-Թուրքիա նոր սահմանագծումը տեղի հայերն այստեղ են նշում Վարդավառի տոնակատարությունը։ 1939 թվականին՝ սանջակի Թուրքիային կցելու և նոր սահմանագծման հետևանքով հայկական գյուղերը մնում են Սիրիայի, իսկ վանքը՝ Թուրքիայի տարածքում, որի հետևանքով վանքը դադարում է որպես ուխտատեղի ծառայելուց[3]։
Քեսաբից Սուրբ Բարաղամ վանք տանող ճանապարհին եղել է կամարակապ մի աղբյուր՝ Թեքնեջոք անվամբ։ Աղբյուրն այժմ գտնվում է Թուրքիա-Սիրիա սահմանագծին։ Այն ամբողջությամբ կառուցված է եղել սրբատաշ քարերով։
Ճարտարապետություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Վանքի շինությունից պահպանվել է միայն հիմնական եկեղեցին՝ 1,5 մ բարձրությամբ պատերով (խորանի հատվածը՝ մինչև 2 մ)։
Եռանավ բազիլիկ եկեղեցու սրահը վեց սյուներով բաժանված է 12 հատվածի։ Եկեղեցու արևմտյան պատին կից կա 2 որմնասյուն, ունի երկու մուտք՝ բացված հարավից և արևմուտքից։ Խորանի արևելյան պատին կա մեկ լուսամուտ, իսկ երկու կողմերում՝ 2 բաց ավանդատուն, որոնց յուրաքանչյուրի արևելյան պատին կա մեկական խորշ։ Որպես շինանյութ գործածվել են տեղական միջին չափերի սրբատաշ քարեր, իսկ հավանաբար հետագա նորոգումների ժամանակ օգտագործվել է նաև փոքր չափերի անմշակ քարեր։
Վանքին կից շինություններն ավերակ են։