Jump to content

Սինթետիզմ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Պոլ Սերյուզեի Թալիսմանը, սինթետզիմի դպրոցի ամենաառանցքային աշխատանքներից մեկը

Սինթետիզմ (անգլ.՝ Synthetism ), տերմին, որն օգտագործել են պոստիմպրեսիոնիստ մի շարք նկարիչներ, ինչպես, օրինակ, Պոլ Գոգենը, Էմիլ Բեռնարն ու Լուիս Էյնքուիտինը` իրենց աշխատանքները իմպրեսիոնիզմից տարբերակելու համար։ Ավելի վաղ սինթետիզմը կապված է եղել կլուազոնիզմ, իսկ ավելի ուշ` սիմվոլիզմ տերմինների հետ[1]։

Ըստ նկարչության այս ուղղության` ստեղծագործողն իր արվեստում պետք է «սինթեզի» իր դիտարկումներն ու հույզերը։ Այս ոճով բնորշվող նկարների գույները խիտ են, այստեղ կարելի է տեսնել մաքուր, հստակ գույներով մեծ «կտորներ»[2]։

Բառը ծագում է ֆրանսերեն synthétiser` սինթեզել, միավորել, համադրել բայից։

Պոլ Գոգենը, Էմիլ Բեռնարը, Լուիս Էյնքուիտինը և ուրիշներ եղել են ոճի առաջամարտիկները ուշ 1880-ականներին և վաղ 1890-ականներին։

Այս ոճի հետևորդները նպատակ են ունեցել սինթեզել հետևյալ երեք հատկանիշները.

  • Բնական ձևերի արտաքին տեսքը
  • Առարկայի հանդեպ նկարչի զգացմունքները
  • Գծի, գույնի ու ձևի գեղագիտական պատկերման ճշգրտությունը

1890 թվականին Դենի Մորիսը սահմանել է սինթետիզմի նպատակները` նշելով.

Կարևոր է հիշել, որ նկարը մինչև ճակատամարտի ձի, մերկ կին, կամ մի փոքրիկ պատմություն լինելը հիմնականում մի հարթ տարածություն է` ըստ որոշակի կանոնների ներկերով ծածկված:

Տերմինն առաջին անգամ օգտագործվել է 1877 թվականին՝ տարանջատելու գիտական ու նատուրալիստական իմպրեսիոնիզմը և 1889 թվականին, երբ Գոգենն ու Էմիլ Շուֆենեքերը Կաֆե Վոլպինիում կազմակերպել են Exposition de peintures du groupe impressioniste et synthétiste ցուցահանդեսը` Փարիզի 1889 թվականին Համաշխարհային ցուցահանդեսի ժամանակ։ Շփոթեցնող վերնագիրը սխալմամբ կապվել էր իմպրեսիոնիզմի հետ։

Սինթետզիմը որպես ավանգարդային հոսանք այսօր մոռացված է և հիմնականում նույնացվում է սիմվոլիզմի հետ[2]։

Սինթետիստ նկարիչներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. Brettell, Richard R. (1999). Modern Art, 1851-1929: Capitalism and Representation. Oxford University Press. ISBN 019284220X.
  2. 2,0 2,1 Վերծննդից մինչև սթրիթ-արտ. մշակութային հանրագիտարան-բառարան. Երևան: «Առեդիտ» ՍՊԸ. 1988. էջեր 134–139.
  3. Charles Laval Retrieved April 6, 2011