Jump to content

Սանչո IV (Նավարրայի թագավոր)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Սանչո IV
բասկ.՝ Antso IV.a Gartzeitz
 
Մասնագիտություն՝ կառավարիչ
Ծննդյան օր 1039
Վախճանի օր հունիսի 4, 1076 կամ 1076
Վախճանի վայր Peñalén, Funes, Kingdom of Pamplona
Դինաստիա Խիմենես
Քաղաքացիություն Kingdom of Pamplona
Ի ծնե անուն բասկ.՝ Antso Gartzeitz
Հայր García Sánchez III of Pamplona?[1]
Մայր Stephanie, Queen of Pamplona?[1]
Ամուսին Placencia, Queen of Navarre?

Սանչո IV Գարսես Պենյակենսկիյ (անգլ.՝ Sancho IV Garcés el de Peñalén 1039 - հունիսի 4, 1076 կամ 1076, Peñalén, Funes, Kingdom of Pamplona)[2], Նավարրայի թագավորը 1054 թվականից։

Գարսիա III թագավորի և Էստեֆանի դե Ֆուայի որդին։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սանչոն Գարսի III-ի Ատապուերկի մոտ ճակատամարտի ժամանակ եղել է ռազմական ճամբարում։ Նա այդ ժամանակ 14 տարեկան էր։ Նրա մայրը թագավորության ժամանակավոր կառավարիչն էր, իսկ նրա մահից հետո 1058 թվականին Սանչոն սկսել է կառավարել այն ինքնուրույն։ Կառավարության սկզբում Սանչոն իր հորեղբոր՝ Ռամիրո Առագոնսկիի հետ դաշինք է կնքել ընդդեմ սարագոսցիների ղեկավարի՝ ալ-Մուկտադիրայի՝ հաղթելով և պաշարելով նրան ըստ արժանավույն։ 1067 թվականին Սանչո II Կաստիլսկին հարձակվել է Նավարրայի վրա՝ հուսալով, հետ վերադարձնել այն հողերը, որոնք հայրն էր կորցրել։ Սանչո Նավարսկին օգնություն է խնդրել իր ազգական եղբորից՝ Սանչո I Արագոնյանից, այդ իսկ պատճառով էլ այդ ընդհանրումը պատմության մեջ է մտել «Երեք Սանչոների կռիվը» անվանումով։ Որում հաղթանակ տարավ Սանչո Կաստաիլյան՝ իր ռազմական առաջնորդ Սիդ Կամպեադորի ռազմական առաջնորդության տաղանդի շնորհիվ։ Պատերազմի արդյունքում Նավարրան կորցրել է Բուրեբումը, Ալտա-Ռիոհուն և Ալավան։

1076 թվականին Ռամոն Գարսեսը դավադրություն է կազմակերպել ընդդեմ եղբորը, արդյունքում Սանչոն մահացել է Պենյալենում։ Սանչոյի մահից հետո արքայատոհմական ճգնաճամ էր։ Նավարրացիները թագավոր ընտրեցին Սանչո Արագոնին, իսկ Լեոնում և Կաստիլիայում որպես թագավոր ճանաչեցին աքսորված Գարսիա Սանչեսին։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 Lundy D. R. The Peerage
  2. Sancho IV, Encyclopædia Britannica.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • «Sancho IV (king of Navarre)». Encyclopædia Britannica Online. 2010. Վերցված է 2010 թ․ մարտի 25-ին.
  • Martín Duque, Ángel J. (2002). «Vasconia en la Alta Edad Media: Somera aproximación histórica». Príncipe de Viana. 63 (227): 871–908.
  • Narbaitz, Pierre (2007). Navarra o cuando los vascos tenían reyes. Editorial Txalaparta.
  • Reilly, Bernard F. (1995). The Contest of Christian and Muslim Spain 1031–1157. Blackwell Publishing.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սանչո IV (Նավարրայի թագավոր)» հոդվածին։