Ալբերտ Ազարյան

Ալբերտ Ազարյան
Անձնական տեղեկություն
Սեռ՝	արական
Ազգություն՝	հայ
Մասնագիտացում՝	սպորտային մարմնամարզիկ
Երկիր՝	ԽՍՀՄ և Հայաստան
Ծննդյան ամսաթիվ՝	փետրվարի 11, 1929
Ծննդավայր՝	Ղարաքիլիսա, ԽՍՀՄ
Մահվան ամսաթիվ՝	սեպտեմբերի 5, 2023 (94 տարեկան)
Մահվան վայր՝	Երևան, Հայաստան
Հասակ՝	175 սանտիմետր
Քաշ՝	53 կիլոգրամ
Պարգևներ Երևանի պատվավոր քաղաքացի և

Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Ազարյան (ազգանուն) ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Ալբերտ Վաղարշակի Ազարյան (փետրվարի 11, 1929(1929-02-11)^[1]^[2]^[3], Ղարաքիլիսա, ԽՍՀՄ^[3] - սեպտեմբերի 5, 2023(2023-09-05)^[4], Երևան, Հայաստան), հայ մարմնամարզիկ։ ԽՍՀՄ սպորտի վաստակավոր վարպետ (1954), ՀԽՍՀ վաստակավոր մարզիչ, ՀԽՍՀ ֆիզկուլտուրայի և սպորտի վաստակավոր գործիչ (1967)։ Օլիմպիական խաղերի եռակի (1956, 1960), աշխարհի (1954, 1958), Ասիական խաղերի (1963), Եվրոպայի չեմպիոն։ Մարմնամարզության միջազգային ֆեդերացիայի հավաստագրման համաձայն՝ օղակների վրա նրա կատարած վարժությունների համալիրը պաշտոնապես անվանակոչվել է «Ազարյանական խաչ»։ ՀՀ Օլիմպիական կոմիտեի պատվավոր նախագահն էր և ՀՀ մարմնամարզության ֆեդերացիայի նախագահը։

Կենսագրություն

Ալբերտ Ազարյան (1977)

Ալբերտ Ազարյանը ծնվել է 1929 թվականին Գանձակում` արհեստավորի ընտանիքում։ 1939 թվականին ընտանիքը տեղափոխվել է Վանաձոր, իսկ 1947 թվականին՝ Երևան։ 1944 թվականին հոր մահից հետո աշխատել է դարբնի աշակերտ՝ զուգահեռ հաճախելով երեկոյան դպրոց։ 1946 թվականից զբաղվել է սպորտով՝ ըմբշամարտով և ծանրամարտով։ 1947 թվականին Մոսկվայում մասնակցել է ֆիզկուլտուրնիկների համամիութենական շքերթին։ 1948-1952 թվականներին սովորել է Հայկական ֆիզկուլտուրայի տեխնիկումում։ Ուսմանը զուգահեռ, Սեմյոն Կարագյոզյանի ղեկավարությամբ զբաղվել է սպորտային մարմնամարզությամբ։ 1952 թվականին առաջին անգամ դարձել է ԽՍՀՄ չեմպիոն օղակներից։ 1953 թվականին ԽՍՀՄ հավաքականի կազմում մեկնել է միջազգային մրցումների Չինաստան, Ֆրանսիա։ 1954 թվականին ԽՍՀՄ հավաքականի կազմում մասնակցել է Իտալիայում աշխարհի առաջնության մրցումներին և դարձել աշխարհի չեմպիոն օղակներից։ 1955 թվականին Արևելյան Գերմանիայում մասնակցել է Եվրոպայի առաջնության մրցումներին և նվաճել երկու մեդալ՝ օղակներից և զուգափայտից։ 1956 թվականին ավարտել է Ֆիզիկական կուլտուրայի հայկական պետական ինստիտուտը։ 1956 թվականին Ավստրալիայում դարձել է Օլիմպիական խաղերի չեմպիոն օղակներից։ 1958 թվականին Մոսկվայում մասնակցել է աշխարհի առաջնության մրցումներին՝ նվաճելով աշխարհի չեմպիոնի կոչում՝ օղակներից։ 1960 թվականին Իտալիայում դարձել է Օլիմպիական խաղերի չեմպիոն օղակներից։ 1961 թվականին ԱՄՆ-ում մասնակցել է միջազգային մրցումների, որից հետո հանդես է եկել Կուբայում։ 1963 թվականին մասնակցել է Ինդոնեզիայում Ասիական երկրների փոքր օլիմպիական խաղերին, որտեղ նվաճել է երկու ոսկե մեդալ՝ օղակներից ու պտտաձողից, և դարձել բացարձակ չեմպիոն։ 1964 թվականին ավարտել է մարզական գործունեությունը՝ անցնելով աշխատանքի Երևանի քաղաքային ժողկրթության վարչության օլիմպիական հերթափոխի մարմնամարզության մասնագիտացված մարզադպրոցում որպես տնօրեն։ 1964-2000 թվականներին եղել է Օլիմպիական խաղերի պատվավոր հյուր։ Երևանի քաղաքապետարանի ՕՀ մարմնամարզության մարզադպրոցն անվանակոչվել է Ալբերտ Ազարյանի անվամբ։

Նրա որդին՝ Էդուարդ Ազարյանը, նույնպես մարմնամարզիկ է, օլիմպիական չեմպիոն (1980)^[5]^[6]^[7]։

Ալբերտ Ազարյանը մահացել է կյանքի 94-րդ տարում` 2023 թվականի սեպտեմբերի 5ին^[8]։

Պարգևներ

1954 ԽՍՀՄ սպորտի վաստակավոր վարպետ
ՀԽՍՀ վաստակավոր մարզիչ
1967 ՀԽՍՀ ֆիզկուլտուրայի և սպորտի վաստակավոր գործիչ
2000 թվականին նրան շնորհվել են «Երևան քաղաքի պատվավոր քաղաքացի» և «Լոռվա ասպետ» կոչումները
2000 թվականին ճանաչվել է 20-րդ դարի Հայաստանի լավագույն մարզիկը
Երևանի պատվավոր քաղաքացի
«Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» 1-ին աստիճանի մեդալ (2013)^[9]։

Մասնակցել է մրցումների աշխարհի 49 պետություններում, նվաճել է 45 ոսկյա, 42 արծաթյա և 10 բրոնզե մեդալներ։ ԽԱՀՄ առաջնություններում 11 անգամ արժանացել է չեմպիոնի կոչման։

Հիշատակ

2022 թվականի դեկտեմբերի 1-ին Երևանում Ալբերտ Ազարյանի անվան մարմնամարզության օլիմպիական հերթափոխի մանկապատանեկան մարզադպրոցի բակում բացվել է Ալբերտ Ազարյանի կիսանդրին^[10]։

2024 թվականի սեպտեմբերի 5-ին Երևանի Կոմիտասի անվան այգում բացվել է Ալբերտ Ազարյանի բրոնզե արձանը^[11]։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 filmportal.de — 2005.
↑ ^2,0 ^2,1 Գերմանիայի ազգային գրադարանի կատալոգ (գերմ.)
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 ^3,6 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 SportTopOlympic Champion Albert Azaryan dies aged 94
↑ Ալբերտ Միքայելյան, Մարզաշխարհի հարյուր գերաստղեր, Երևան, «ՎՄՊ-Պրինտ», 2008, էջ 9։
↑ Հայկական համառոտ հանրագիտարան, Երևան, ՀՀՀ, 1990, էջ 55։
↑ Ով ով է. Կենսագրական հանրագիտարան. Հայեր., Երևան, 2005, էջ 34։
↑ Մահացել է «Օղակների արքան»՝ Օլիմպիական խաղերի չեմպիոն Ալբերտ Ազարյանը
↑ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՄԵԴԱԼՆԵՐՈՎ ՊԱՐԳԵՎԱՏՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
↑ «Երևանում տեղադրվեց Ալբերտ Ազարյանի կիսանդրին». A1Plus. Վերցված է 2022 թ․ դեկտեմբերի 2-ին.
↑ «Երևանում բացվել է Օլիմպիական խաղերի եռակի չեմպիոն, «Oղակների արքա» Ալբերտ Ազարյանի բրոնզաձույլ արձանը». ԱՄԻ «Նովոստի–Արմենիա» — նորություններ. Վերցված է 2024-09-10-ին.

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ալբերտ Ազարյան» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ալբերտ Ազարյան» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 1, էջ 101)։

[_42cf19732036d862-1] 1,0 ^1,1 filmportal.de — 2005.

[_2e1af3a74d602654-2] 2,0 ^2,1 Գերմանիայի ազգային գրադարանի կատալոգ (գերմ.)

[_5e5775e65518eefb-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 ^3,6 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.

[_ce0ce8105e9ff4ad-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 SportTopOlympic Champion Albert Azaryan dies aged 94

[5] Ալբերտ Միքայելյան, Մարզաշխարհի հարյուր գերաստղեր, Երևան, «ՎՄՊ-Պրինտ», 2008, էջ 9։

[6] Հայկական համառոտ հանրագիտարան, Երևան, ՀՀՀ, 1990, էջ 55։

[7] Ով ով է. Կենսագրական հանրագիտարան. Հայեր., Երևան, 2005, էջ 34։

[8] Մահացել է «Օղակների արքան»՝ Օլիմպիական խաղերի չեմպիոն Ալբերտ Ազարյանը

[9] ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՄԵԴԱԼՆԵՐՈՎ ՊԱՐԳԵՎԱՏՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

[10] «Երևանում տեղադրվեց Ալբերտ Ազարյանի կիսանդրին». A1Plus. Վերցված է 2022 թ․ դեկտեմբերի 2-ին.

[11] «Երևանում բացվել է Օլիմպիական խաղերի եռակի չեմպիոն, «Oղակների արքա» Ալբերտ Ազարյանի բրոնզաձույլ արձանը». ԱՄԻ «Նովոստի–Արմենիա» — նորություններ. Վերցված է 2024-09-10-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]