Dorsal oceánica: Diferenzas entre revisións

Explorar o historial de forma interactiva

Contido eliminado Contido engadido

En liña

Revisión actual feita o 29 de marzo de 2024 ás 20:34

Unha dorsal oceánica é unha cordilleira submarina situada na parte media dos océanos da Terra e formada por procesos relacionados coa Tectónica de placas. A cordilleira presenta un surco central coñecido como rift, zona de abundante vulcanismo onde se emite magma continuamente dende o manto sublitosférico a través de fisuras do fondo do océano, formándose novas porcions de litosfera oceánica e provocando a expansión do piso oceánico. Unha dorsal oceánica marca a fronteira entre dúas placas tectónicas, constituíndo un límite de placas diverxente no que ambas placas se separan. Tódalas dorsais oceánicas están interconectadas.^[1]

Estrutura

Unha dorsal oceánica ten unha estrutura de dobre crista, elevada e moi fracturada. Entre ambas cristas hai unha greta, ou rift, fracturada en forma de zigzag debido ás fallas transformantes, que desprazan segmentos da dorsal. Ao longo do rift producense numerosos sismos superficiaies e erupcions volcánicas que verten lavas de basalto. A ambos lados da dorsal vaise incrementando pouco a pouco o grosor da cortiza volcánica e o espesor dos sedimentos.^[2]

Nas cristas das dorsaies hai tamén fontes hidrotermais das que brota vapor rico en minerais a unha temperatura de até 350 °C a través das gretas do fondo mariño. Estas fontes de auga depositan estruturas columnares de sulfuros metálicos que manteñen colonias de animais pouco comúns (vermes mariños e ameixas xigantes, camaróns, peixes). Os compostos que emiten estes mananciais de auga quente xogan un importante papel no mantemento da composición da auga mariña, subministrando magnesio e outros compoñentes.^[3]

Historia

As dorsais oceánicas localízanse na súa maior parte submerxidas a gran profundidade no océano. O descubrimento da súa verdadeira extensión e as súas características produciuse nas décadas de 1960 e 1970. No Proxecto FAMOUS (French-American Mid-Ocean Undersea Study), empregárnose 3 sumerxibles nortamericanos e franceses para estudar o rift axial da dorsal mesoatlántica, situada a unha profundidade de entre 2000 e 3000 metros. Obtivéronse milleiros de imaxes, mostras e mapas detallados. Tamén se estudaron dúas dorsáis no Pacífico.^[4]

Nun primeiro momento, a dorsal semellaba ser un fenómeno específico do océano Atlántico, pero a medida que os sondaxes do piso oceánico continuaban arredor do mundo descubriuse que tódolos océanos conteñen partes du sistema de dorsal oceánica.

Lista de dorsais oceánicas

Dorsal do Índico Oriental
Dorsal do Índico Central
- Dorsal Arábigo-Índica (Dorsal de Carlsberg)
Dorsal Suroeste do Índico

Dorsal mesoatlántica
- Dorsal de Knipovich (entre Groenlandia e Svalbard)
- Dorsal Mohns (entre Svalbard e Islandia)
- Dorsal de Kolbeinsey (Norte de Islandia)
- Dorsal de Reykjanes (Sur de Islandia)
- Dorsal do Atlántico norte
- Dorsal do Atlántico sur, que enlaza a través da Dorsal Africano-Antártica coa Dorsal do Índico Occidental

Lista de dorsais antigas

Notas

↑ Strahler (1992), pp. 228, 231–3
↑ Strahler (1992), pp. 231–3, 280–2
↑ Strahler (1992), p. 282
↑ Strahler (1992), pp. 226–7, 280–2

Véxase tamén

Bibliografía

Strahler, Arthur N. (1992). Geología física (en castelán). Barcelona: Omega. ISBN 84-282-0770-4.

Outros artigos

Este artigo sobre xeoloxía é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.
Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír.

[1] Strahler (1992), pp. 228, 231–3

[2] Strahler (1992), pp. 231–3, 280–2

[3] Strahler (1992), p. 282

[4] Strahler (1992), pp. 226–7, 280–2

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Liña 1: / Liña 1: @@
+{{1000 artigos icona título|materia=Bioloxía e Xeoloxía}}
-{{Ciencias en progreso}}
+[[Ficheiro:Dorsaloceanica.jpg|miniatura|Formación dunha dorsal.]]
+[[Ficheiro:Mid-ocean ridge topography.gif|miniatura|Dorsal oceánica.]]
+Unha '''dorsal oceánica''' é unha cordilleira submarina situada na parte media dos [[Océano|océanos]] da [[Terra]] e formada por procesos relacionados coa [[Tectónica de placas]]. A cordilleira presenta un surco central coñecido como [[rift]], zona de abundante vulcanismo onde se emite [[magma]] continuamente dende o manto sublitosférico a través de fisuras do fondo do océano, formándose novas porcions de litosfera oceánica e provocando a [[Expansión do fondo oceánico|expansión do piso oceánico]]. Unha dorsal oceánica marca a fronteira entre dúas [[Placa tectónica|placas tectónicas]], constituíndo un límite de placas [[Bordo diverxente|diverxente]] no que ambas placas se separan. Tódalas dorsais oceánicas están interconectadas.<ref>Strahler (1992), pp.&nbsp;228, 231–3</ref>
-Unha '''dorsal oceánica''' é unha cordilleira submariña. Tódalas dorsais oceánicas están interconectadas.
 ==Estrutura==
-Unha dorsal oceánica ten unha estrutura de dobre crista, elevada e moi fracturada. Entre ambas cristas hai unha greta, o [[rift]], fracturado en forma de zig-zag debido ás [[falla]]s, que desprazan segmentos da dorsal.
+Unha dorsal oceánica ten unha estrutura de dobre crista, elevada e moi fracturada. Entre ambas cristas hai unha greta, ou [[rift]], fracturada en forma de zigzag debido ás [[Falla transformante|fallas transformantes]], que desprazan segmentos da dorsal. Ao longo do rift producense numerosos sismos superficiaies e erupcions volcánicas que verten [[lava]]s de [[basalto]]. A ambos lados da dorsal vaise incrementando pouco a pouco o grosor da cortiza volcánica e o espesor dos sedimentos.<ref>Strahler (1992), pp.&nbsp;231–3, 280–2</ref>
+Nas cristas das dorsaies hai tamén [[Fonte hidrotermal|fontes hidrotermais]] das que brota vapor rico en minerais a unha temperatura de até 350 °C a través das gretas do fondo mariño. Estas fontes de auga depositan estruturas columnares de sulfuros metálicos que manteñen colonias de animais pouco comúns (vermes mariños e ameixas xigantes, camaróns, peixes). Os compostos que emiten estes mananciais de auga quente xogan un importante papel no mantemento da composición da auga mariña, subministrando magnesio e outros compoñentes.<ref>Strahler (1992), p.&nbsp;282</ref>
-[[Categoría:Bioloxía]]
+[[Ficheiro:Þingvellir National Park, Bláskógabyggð (6969755432).jpg|thumb|Dorsal oceánica en Þingvellir National Park, Islandia]]
-[[ar:أعراف منتصف المحيط]]
-[[ca:Dorsal oceànica]]
+== Historia ==
-[[cs:Středooceánský hřbet]]
+As dorsais oceánicas localízanse na súa maior parte submerxidas a gran profundidade no océano. O descubrimento da súa verdadeira extensión e as súas características produciuse nas décadas de 1960 e 1970. No Proxecto FAMOUS (French-American Mid-Ocean Undersea Study), empregárnose 3 sumerxibles nortamericanos e franceses para estudar o rift axial da [[dorsal mesoatlántica]], situada a unha profundidade de entre 2000 e 3000 metros. Obtivéronse milleiros de imaxes, mostras e mapas detallados. Tamén se estudaron dúas dorsáis no [[Océano Pacífico|Pacífico]].<ref>Strahler (1992), pp.&nbsp;226–7, 280–2</ref>
-[[da:Oceanryg]]
-[[de:Mittelozeanischer Rücken]]
+Nun primeiro momento, a dorsal semellaba ser un fenómeno específico do océano Atlántico, pero a medida que os sondaxes do piso oceánico continuaban arredor do mundo descubriuse que tódolos océanos conteñen partes du sistema de dorsal oceánica.
-[[en:Mid-ocean ridge]]
-[[eo:Mezoceana dorso]]
+==Lista de dorsais oceánicas==
-[[es:Dorsal oceánica]]
-[[et:Ookeani keskahelik]]
+[[Arquivo:World Distribution of Mid-Oceanic Ridges.gif|400px|thumb|Distribución mundial das dorsais oceánicas.]]
-[[eu:Ozeano dortsal]]
+*[[Dorsal de Adén]]
-[[fi:Keskiselänne]]
+*[[Dorsal do Explorador]]
-[[fr:Dorsale (géologie)]]
+*[[Dorsal de Gorda]]
-[[he:רכס מרכז אוקייני]]
+*[[Dorsal de Juan de Fuca]]
-[[hr:Srednjeoceanski hrbat]]
-[[hu:Óceánközépi hátság]]
+*[[Dorsal Antártico-Americana]]
-[[id:Punggung tengah samudra]]
+*[[Dorsal do Pacífico Oriental]]
-[[it:Dorsale oceanica]]
+**[[Dorsal de Nazca]]
-[[ja:海嶺]]
+**[[Dorsal de Chile]]
-[[ka:შუაოკეანური ქედები]]
+**[[Dorsal de Galápagos]]
-[[ko:해령]]
+*[[Dorsal de Scotia]]
-[[lt:Vandenyno vidurio kalnagūbris]]
+*[[Dorsal de Gakkel]] (Dorsal mesoártica)
-[[nds:Middelozeaansch Rüch]]
+*[[Dorsal Pacífico-Antártica|Dorsal Antártico-Pacífico]]
-[[nl:Mid-oceanische rug]]
-[[nn:Midthavsrygg]]
+*[[Dorsal do Índico Oriental]]
-[[no:Midthavsrygger]]
+*[[Dorsal Central do Índico|Dorsal do Índico Central]]
-[[pl:Grzbiet śródoceaniczny]]
-[[pt:Dorsal oceânica]]
+**[[Dorsal Arábigo-Índica]] (Dorsal de Carlsberg)
+*[[Dorsal Suroeste do Índico]]
-[[ru:Срединно-океанический хребет]]
-[[sh:Srednjeoceanski hrbat]]
+*[[Dorsal mesoatlántica]]
-[[sk:Stredooceánsky chrbát]]
+**[[Dorsal de Knipovich]] (entre [[Groenlandia]] e [[Svalbard]])
-[[sr:Средњеокеански гребен]]
+**[[Dorsal Mohns]] (entre Svalbard e [[Islandia]])
-[[sv:Mittoceanisk rygg]]
+**[[Dorsal de Kolbeinsey]] (Norte de Islandia)
-[[ta:நடுக்கடல் முகடு]]
+**[[Dorsal de Reykjanes]] (Sur de Islandia)
-[[th:เทือกเขากลางสมุทร]]
+**[[Dorsal do Atlántico norte]]
-[[uk:Океанічні хребти]]
+**[[Dorsal do Atlántico sur]], que enlaza a través da Dorsal Africano-Antártica coa Dorsal do Índico Occidental
-[[vi:Sống núi giữa đại dương]]
-[[zh:中洋脊]]
+=== Lista de dorsais antigas ===
+* [[Dorsal de Aegir]]
+* [[Dorsal Alpha]]
+* [[Dorsal de Kula-Farallon]]
+* [[Dorsal de Pacífico-Farallon]]
+* [[Dorsal de Pacífico-Kula]]
+* [[Dorsal de Phoenix]]
+== Notas ==
+{{Listaref}}
+== Véxase tamén ==
+=== Bibliografía ===
+* {{Cita libro|título=Geología física|apelidos=Strahler|nome=Arthur N.|editorial=Omega|ano=1992|ISBN=84-282-0770-4|ref=harv|lingua=es|lugar=Barcelona}}
+=== Outros artigos ===
+* [[Dorsal mesoatlántica]]
+* [[Tectónica de placas]]
+* [[Expansión do fondo oceánico|Expansión do piso oceánico]]
+{{Control de autoridades}}
+{{xeoloxía en progreso}}
+[[Categoría:Xeoloxía]]