Esperanto
Esperanto er eitt manngjørt mál, sum L. L. Zamenhof, eygnalækni í Warszawa, í 1887 gav út í bók undir dulnevninum "d-ro Esperanto". Í bókini eru mállæra, orðalistar og tekstadømi. Zamenhof legði stóran dent á bókmentaliga týdningin, og hann týddi fleiri kend verk til esperanto, m.a. eftir H. C. Andersen og Shakespeare.
Upprunaliga innihelt esperanto 900 orðarøtur, og við undanskoytum og eftirskoytum kundu fleiri enn 10.000 orð gerast burturúr hesum. Harafturat koma samansetingar. Síðani eru orðarøturnar øktar, og í dag er ikki óvanligt at gera nýggjar orðarøtur burtur úr orðum, sum eru felags kjarni í fleiri málum. Esperanto er eyðkent á tann hátt, at tað er sera reglufast, og hvør orðaflokkur hevur sína ending. Allar bendingar eru púra reglufastar og uttan undantøk. Td. ger -j fleirtal og -n hvønnfall. Herðingin er altíð á næstaftasta stavilsi. Eitt dømi:
- vidi "at síggja" (sagnorð)
- vido "sjón" (navnorð); vidoj (sjónir); la vido (sjónin); la vidon (sjónina)
- vida "sjónligt, sum hevur við sjón at gera" (lýsingarorð)
- vide "sjónliga, við sjónini" (hjáorð)
Føroysk lærubók í esperanto finst eftir Jeffrei Henriksen, lærara. Esperanto hevur framvegis undirtøku, t.d. hevur esperanto-útgávan av Wikipediu meiri enn 100.000 greinir (juni 2008).
Keldur
Slóðir úteftir
Internetið
- Føroyska málnevndin Archived 2007-06-26 at the Wayback Machine hevur drúgva grein um Esperanto
- Síða við undirvísingartilfari í Esperanto[deyð leinkja]
- Esperanto - Kynning á tungumáli[deyð leinkja]
- Esperanto - Nákvæm málfræði[deyð leinkja]
- Esperanto - Frítt námskeið Archived 2009-01-06 at the Wayback Machine
Bøkur
- Henriksen, Jeffrei: Esperantobókin. Læribók. Føroya Skúlabókagrunnur 1987
- Henriksen, Jeffrei: Esperantobókin II. Orðalisti / Vortaro. Egið forlag 2000
