فلسفه صوفیان
| از سلسله مقالات دربارهٔ: |
| اسلام |
|---|
 |
فلسفه صوفیان (Sufi philosophy) شامل مکاتب فکری منحصر به تصوف ، سنت عرفانی در اسلام است، که به گفته طرفداران آن، تاسوعا یا فقر نیز نامیده می‌شود. تصوف و سنت فلسفی آن ممکن است با هر دو شاخه سنی و شیعه اسلام مرتبط باشد. گفته می‌شود که تفکر صوفیانه در قرن هشتم میلادی از خاورمیانه ظهور کرد، اما اکنون در سراسر جهان طرفدارانی دارد.[۱]
تعالیم صوفیان به تهذیب باطن می‌پردازد و راهی است که تمام حجاب‌های بین الهی و بشر را از بین می‌برد. ادبیات صوفیانه در قالب کتابهای راهنما، رساله، گفتار و شعر، منبع تفکر و تأملات صوفیانه است. فلسفه صوفیانه، مانند سایر سنت‌های مهم فلسفی، دارای زیرشاخه‌های متعددی از جمله کیهان‌شناسی و متافیزیک و نیز چندین مفهوم منحصربه‌فرد است.
تاریخ
[ویرایش]یکی از نویسندگان اولیه در فلسفه صوفی، غزالی (۱۰۵۸–۱۱۱۱) بود. که در مورد مفهوم خود و علل بدبختی و سعادت بحث کرد. سنت عرفانی،[۲][۲] تا حدودی پنهان از فرقه‌های سنی و شیعه، ظهور و رشد یافت. زهد فقیرها و دراویش آن برای جمعیت‌هایی که قبلاً با سنت‌های رهبانی هندوئیسم، بودیسم و مسیحیت آشنا بودند، جذاب بود.
متافیزیک
[ویرایش]مفهوم مابعدالطبیعه صوفیانه نخستین بار توسط ابن عربی[۳] در یکی از پربارترین آثارش با عنوان فصوص الحکم[۴] به صورت مکتوب عمیقاً مورد بحث قرار گرفته‌است یک قول صوفیانه است که می‌گوید: «کسی که نفس خود را شناخت، رب خود را شناخت».[۵]
کیهان‌شناسی
[ویرایش]کیهان‌شناسی صوفیانه یک اصطلاح کلی برای آموزه‌های کیهانی است که با عرفان یا تصوف مرتبط است. آرای نوافلاطونی و تعلیمات فلوطین مورد توجه فیلسوفان اسلامی مانند ابن سینا و ابن عربی واقع شده‌است.[۶]
روح
[ویرایش]برخی از عرفا از روح به عنوان «باطن» یا «من باطنی» یاد می‌کنند. تعقل قلب به قرب الی الله می‌انجامد.
بدن فیزیکی
[ویرایش]بدن جسمانی انعکاسی از جسم روحانی یا «باطن» یا «روح» است.[۷]
حال
[ویرایش]حال (جمع احوال) حالتی از آگاهی است که در جریان سیر معنوی (سلوک)، به وجود می‌آید. از جمله حالات سعادت (وجد)، سرگردانی (حیرت) و موارد دیگر است. گذرا بودن چنین حالاتی در تقابل با کیفیت پایدارتر مقام در طول مسیر معنوی است. احوال و مقام هر دو موهبتی از جانب خداوند و ثبات قدم سالک از طریق عشق و دانش است.[۸]
منزل
[ویرایش]در اصطلاح تصوف، صحنه آگاهی است.
مقام
[ویرایش]مقام، سطح آگاهی سالک است.[۹]
فنا
[ویرایش]فنا اصطلاح صوفیانه استهلاک نفس شیطانی و آگاهی و حیات است.[۱۰]
بقا
[ویرایش]حفظ سطح آگاهی در سیر معنوی است.
یقین
[ویرایش]بیننده بودن حقایق عالم هستی است.
حقیقت
[ویرایش]واقعیت ادراک عالم مُلک یکی از حقایق عالم هستی است.[۱۱]
معرفت
[ویرایش]معرفت، آگاهی و شناخت شهودی است.
احسان
[ویرایش]احسان و حسن عمل، بیننده شدن و «کمال» یا «تعالی» و قدرت اراده انسان است.
منابع
[ویرایش]- ↑ Encyclopædia Britannica 2005
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ "Mysticism in Sufi Islam". Oxford Research Encyclopedia of Religion. Oxford: Oxford University Press. May 2015. doi:10.1093/acrefore/9780199340378.013.51. ISBN 978-0-19-934037-8. Archived from the original on 28 November 2018. Retrieved 4 January 2022.
- ↑ Ibn al-'Arabi, Muhyi al-Din (1164–1240)
- ↑ Chittick, William C. "Ebn al-‘ArabiMohyi-al- Din Abu ‘Abd-Allah Mohammad Ta’IHatemi." Encyclopedia Iranica (1996): Web. 3 Apr 2011. <http://iranica.com/articles/ebn-al-arabi بایگانی‌شده در ۱۹ ژوئیه ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine>
- ↑ "Basics of Islam".
- ↑ "Sufi Cosmology". Kheper.net.
- ↑ "zahir o batin=physical and spiritual body". Archived from the original on 2015-09-24.
- ↑ "haal".
- ↑ "Maqaam".
- ↑ "Fana in Sufism". Britannica.
- ↑ "Haqiqah, Aboslute Truth". 2013-03-13.
برای مطالعهٔ بیشتر
[ویرایش]- Frager, Robert، تصوف اساسی
- Frager, Robert (۱۹۹۹). قلب، خود و روح. کتابهای جستجو. pp. 54-88.شابک ۰−۸۳۵۶−۰۷۷۸-Xشابک 0-8356-0778-X. اثری از انتشارات تئوسوفی.
- شاه، ادریس (۱۳۸۰). صوفیان. لندن، انگلستان: Octagon Press. pp. 394-395.شابک ۰−۸۶۳۰۴−۰۲۰−۹شابک 0-86304-020-9.
- 978-979-433-797-4
- رحیمی، صادق (1386). بیرونی صمیمی: فضای صوفی به مثابه پناهگاهی برای سوژه‌های آسیب دیده در ترکیه.، مجله دین و سلامت، ش. ۴۶، شماره ۳، سپتامبر 2007; pp. ۴۰۹–۴۲۲
- Chopra, RM, "SUFISM" (منشأ، رشد، کسوف، تجدید حیات)، ۲۰۱۶، Anuradha Prakashan، دهلی نو.شابک ۹۷۸−۹۳−۸۵۰۸۳−۵۲−۵شابک 978-93-85083-52-5.
- فرهنگ تاریخی تصوف اثر جان رنارد
- 978-93-5029-448-2
| صوفیان |  | |
|---|---|---|
| مفاهیم | ||
| اوراد | ||
| واردات | ||
| انحرافات | ||
| مراسمات | ||
| هنرها | ||
| مکان‌ها | ||
| اشیا | ||
