Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ατομοκρατία

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η ατομοκρατία (ή ατομικισμός) είναι μια ηθική στάση, πολιτική φιλοσοφία, ιδεολογία ή κοινωνική ματιά που τονίζει την ηθική αξία του ατόμου[1][2]. Οι ατομικιστές προωθούν την άσκηση των στόχων και επιθυμιών ενός ατόμου και επομένως δίνουν αξία στην ανεξαρτησία και την αυτάρκεια[3] και υποστηρίζουν ότι το συμφέρον του ατόμου οφείλει να προηγείται του κράτους ή μιας κοινωνικής ομάδας[3], ενώ αντιτίθενται στην υπάρχουσα παρέμβαση στα συμφέροντά τους από την κοινωνία ή θεσμούς όπως το κράτος[3]. Ο ατομικισμός συχνά αντιπαραβάλλεται με τον απολυταρχισμό και τον κολεκτιβισμό[4].

Ο ατομικισμός βάζει το άτομο στο επίκεντρο[1] και επομένως ξεκινά «με τη θεμελιώδη αρχή ότι το ανθρώπινο ον είναι πρωταρχικής σημασίας στον αγώνα για την απελευθέρωση[5]». Ο φιλελευθερισμός, ο υπαρξισμός και ο αναρχισμός είναι παραδείγματα κινημάτων που τοποθετούν το ανθρώπινο άτομο ως κεντρική μονάδα ανάλυσης[5]. Ο ατομικισμός επομένως περιλαμβάνει «το δικαίωμα του ατόμου στην ελευθερία και την αυτοπραγμάτωση[6]».

Ο όρος έχει επίσης χρησιμοποιηθεί για να δηλώσει «την ποιότητα του να είναι κανείς άτομο. Την ατομικότητα[3]» που σχετίζεται με την κατοχή ενός «ατομικού χαρακτηριστικού. Μιας ιδιορρυθμίας[3]». Ο ατομικισμός επομένως είναι συνδεδεμένος τόσο με καλλιτεχνικά και μποέμ ενδιαφέροντα και τρόπους ζωής όπου διακρίνεται μια τάση προς την αυτό-δημιουργία και τον πειραματισμό σε αντίθεση με την παράδοση ή κυρίαρχες δημοφιλείς μαζικές απόψεις και συμπεριφορές[3][7], όσο επίσης και με ουμανιστικές φιλοσοφικές θέσεις και την ηθική[8][9].

Ατομοκρατία και κοινωνία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Θεωρίες εξατομίκευσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Εξατομίκευση

Η αρχή της εξατομίκευσης, ή στα λατινικά principium individuationis[10] περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο ένα αντικείμενο ταυτοποιείται ως διαφορετικό από άλλα αντικείμενα[11]. Κατά τον Καρλ Γιουνγκ η εξατομίκευση είναι μία διαδικασία μετασχηματισμού, σύμφωνα με την οποία το προσωπικό και το συλλογικό ασυνείδητο φέρεται στο συνειδητό (μέσω π.χ. ονείρων, ενεργού φαντασίας ή ελεύθερου συσχετισμού) ώστε να αφομοιωθεί στη συνολική προσωπικότητα. Πρόκειται για μια εντελώς φυσική διεργασία αναγκαία για να συντελεσθεί η ολοκλήρωση της ψυχής[12]. Ο Γιουνγκ θεωρούσε την εξατομίκευση ως την κεντρική διεργασία της ανάπτυξης του ανθρώπου[13]. Ο Γάλλος φιλόσοφος Ζιλμπέρ Σιμοντόν ανέπτυξε μια θεωρία ατομικής και συλλογικής εξατομίκευσης, κατά την οποία το άτομο θεωρείται ως αποτέλεσμα της εξατομίκευσης παρά ως αίτιό της. Έτσι, το ανεξάρτητο άτομο αντικαθίσταται από μία ατέρμονη οντολογική διεργασία εξατομίκευσης. Η εξατομίκευση είναι μία αέναη διεργασία, η οποία αφήνει πάντοτε ένα «προ-εξατομικευμένο» υπόλοιπο, το οποίο καθιστά δυνατές τις μελλοντικές εξατομικεύσεις[14]. Η φιλοσοφία του Μπέρναρντ Στίγκλερ στηρίζεται και τροποποιεί την εργασία επί της εξατομίκευσης του Ζιλμπέρ Σιμοντόν· στηρίζεται επίσης σε συναφείς ιδέες των Φρίντριχ Νίτσε και Σίγκμουντ Φρόυντ. Κατά τον Στίγκλερ «το Εγώ, ως ψυχικό άτομο, μπορεί να γίνει κατανοητό μόνο σε σχέση με το Εμείς, το οποίο είναι ένα συλλογικό άτομο. Το Εγώ συντίθεται υιοθετώντας μια συλλογική παράδοση την οποία κληρονομεί και δια της οποίας ένα πλήθος Εγώ αναγνωρίζει τη μεταξύ τους ύπαρξη[15]».

Συναισθηματική ιδιοτέλεια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η συναισθηματική ιδιοτέλεια ορίζεται από τον Ναγέφ Αλ-Ροντάν ως «ιδιοτέλεια υποκινούμενη από νευροχημικά συναισθήματα». Όπως υποστηρίζει στη γενική θεωρία του για την ανθρώπινη φύση, «συναισθηματικός ανήθικος εγωισμός[16]», η ανθρώπινη συμπεριφορά διέπεται πρωταρχικά από την ιδιοτέλεια. Οι άνθρωποι επιζητούν καταρχήν την επιβίωση και κατόπιν την κυριαρχία. Αυτές οι πτυχές της ανθρώπινης φύσης είναι προϊόν γενετικά κωδικοποιημένων ενστίκτων επιβίωσης, τροποποιημένων από το συνολικό μας περιβάλλον και εκφρασμένων ως νευροχημικών συναισθημάτων και ενεργειών. Συνεπώς μόλις οι βασικές ανάγκες του ανθρώπου ικανοποιηθούν, τότε αυτός μπορεί να χρησιμοποιήσει την ιδιοτέλεια με μέτρο. Σε ορισμένες περιπτώσεις κάτι τέτοιο μπορεί να οδηγήσει σε θετικά αποτελέσματα, όπως τη μεγαλύτερη συνεργασία μεταξύ ατόμων και κοινωνιών. Παρ’ όλα αυτά ο Αλ-Ροντάν προειδοποιεί ότι η υπερβολική γενική ιδιοτέλεια υπάρχει κίνδυνος να οδηγήσει σε απογοήτευση, εγκληματικότητα και διαμάχη.

Βασιζόμενος στην αντίληψή του για την ανθρώπινη φύση, ο Αλ-Ροντάν προτείνει την εισαγωγή μηχανισμών οι οποίοι θα ελέγχουν την άναρχη γενική ιδιοτέλεια. Η άσκηση χρηστής διακυβέρνησης θα πρέπει να περιλαμβάνει επαρκείς ελέγχους της ισχύος της κυβέρνησης και αποτελεσματική επιβολή των νόμων, όπως επίσης και την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων καθώς και την επέκτασή τους ώστε να συμπεριλάβουν φυσιολογικές και συναισθηματικές ανάγκες[17].

Μεθοδολογικός ατομικισμός

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο μεθοδολογικός ατομικισμός εκφράζει την άποψη ότι τα κοινωνικά φαινόμενα μπορούν να γίνουν κατανοητά εξετάζοντας το πώς προκύπτουν από τα κίνητρα και τις δράσεις μεμονωμένων παραγόντων[18]. Στα οικονομικά, η συμπεριφορά των ανθρώπων εξηγείται μέσω των ορθολογικών επιλογών, όπως αυτές περιορίζονται από τις τιμές των προϊόντων και τα εισοδήματα. Έτσι ο οικονομολόγος δέχεται τις προτιμήσεις των ατόμων ως δεδομένες. Οι Μπέκερ και Στίγκλερ έχουν προβεί σε μια ισχυρή διατύπωση σχετικά με αυτή την άποψη[19]:

Με βάση την παραδοσιακή άποψη, η εξήγηση των οικονομικών φαινομένων με βάση τις διαφορές στις προτιμήσεις μεταξύ διαφορετικών ανθρώπων ή χρονικών περιόδων εξαντλείται στην παρακάτω διατύπωση: είναι ένα πρόβλημα το οποίο απασχολεί όποιον μελετά και εξηγεί τις ανθρώπινες προτιμήσεις (ψυχολόγοι, ανθρωπολόγοι, ψυχίατροι, κοινωνιοβιολόγοι, κλπ). Στην ερμηνεία που προτιμάμε, δεν υπάρχει αυτό το αδιέξοδο: ο οικονομολόγος συνεχίζει να ψάχνει τις διαφορές στις τιμές των προϊόντων ή τα εισοδήματα προκειμένου να εξηγήσει τις ενδεχόμενες διαφορές ή αλλαγές στην ανθρώπινη συμπεριφορά.

Πολιτική ατομοκρατία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Με την κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας θα έχουμε μια αληθινή, όμορφη, υγιή ατομικότητα. Κανείς δε θα σπαταλάει τη ζωή του αποκτώντας πράγματα και τα σύμβολα αυτών των πραγμάτων. Αντί για αυτό θα ζει. Και το να ζεις είναι το πιο σπάνιο πράγμα στον κόσμο. Οι περισσότεροι άνθρωποι υπάρχουν, τίποτα περισσότερο. Όσκαρ Ουάιλντ, Η ψυχή του ανθρώπου στον σοσιαλισμό, 1891

Οι ατομικιστές ασχολούνται κυρίως με την προστασία της ατομικής αυτονομίας από τις υποχρεώσεις που επιβάλλονται από κοινωνικούς θεσμούς (όπως το κράτος ή τη θρησκευτική ηθική). Η L. Susan Brown θεωρεί ότι «Ο φιλελευθερισμός και ο αναρχισμός είναι δύο πολιτικές φιλοσοφίες που κατά βάση ασχολούνται με την ατομική ελευθερία αλλά διαφέρουν πολύ μεταξύ τους σε συγκεκριμένα σημεία. Ο αναρχισμός μοιράζεται με τον φιλελευθερισμό τη ριζοσπαστική δέσμευση για την ελευθερία του ατόμου, ενώ απορρίπτει τις ανταγωνιστικές σχέσεις γύρω από την ατομική ιδιοκτησία του φιλελευθερισμού[5]».

Ο πολιτικός φιλελευθερισμός είναι μία τάση της πολιτικής σκέψης που υποστηρίζει τις πολιτικές ελευθερίες ή με άλλα λόγια τονίζει την υπεροχή των ατομικών δικαιωμάτων και των προσωπικών ελευθεριών απέναντι σε κάθε είδους εξουσία (όπως το κράτος, μια εταιρία, τις κοινωνικές νόρμες που επιβάλλονται μέσω πίεσης, κλπ)[20]. Ο πολιτικός φιλελευθερισμός δεν είναι μια πλήρης ιδεολογία. Είναι μια συλλογή απόψεων σχετικά με τα θέματα των πολιτικών ελευθεριών και των ατομικών δικαιωμάτων. Λόγω αυτού του γεγονότος, η άποψη ενός φιλελεύθερου είναι συμβατή με πολλές πολιτικές φιλοσοφίες και ο πολιτικός φιλελευθερισμός συναντάται τόσο στη δεξιά όσο και στην αριστερά στη σύγχρονη πολιτική[21]. Για την ερευνήτρια Ellen Meiksins Wood «υπάρχουν δόγματα του ατομικισμού που είναι σε αντίθεση με τον ατομικισμό του Λοκ (...) και ο μη συμβατός με τον Λοκ ατομικισμός μπορεί να περιλαμβάνει τον σοσιαλισμό[22]».

Φιλελευθερισμός

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Φιλελευθερισμός

Ο φιλελευθερισμός (από τις λέξεις «φίλος» και «ελευθερία») είναι η πίστη στη σημασία της ατομικής ελευθερίας. Αυτή η πίστη γίνεται ευρέως αποδεκτή στις Ηνωμένες Πολιτείες, στην Ευρώπη, στην Αυστραλία και άλλα δυτικά κράτη, και θεωρείται σημαντική αξία από πολλούς δυτικούς φιλοσόφους στην ιστορία, συγκεκριμένα από την περίοδο του Διαφωτισμού και ύστερα. Κοινωνίες που είναι κολεκτιβιστικές ή ασπάζονται τον κομφουκιανισμό ή το Ισλάμ στην Ασία ή τη Μέση Ανατολή απορρίπτουν συχνά τον φιλελευθερισμό (παρότι οι ταοϊστές εθεωρούντο και συνεχίζουν να θεωρούνται ατομικιστές[23]). Ο Ρωμαίος Αυτοκράτορας Μάρκος Αυρήλιος γράφει εγκωμιάζοντας «την ιδέα μιας πολιτείας που διοικείται με σεβασμό στα ίσα δικαιώματα και την ίση ελευθερία του λόγου, και την ιδέα μιας μοναρχικής κυβέρνησης που σέβεται τις περισσότερες από όλες τις ελευθερίες των κυβερνωμένων[24]».

Ο σύγχρονος φιλελευθερισμός έχει τις ρίζες του στην εποχή του Διαφωτισμού και απορρίπτει πολλές θεμελιώδεις παραδοχές που επικρατούσαν στις περισσότερες θεωρίες περί κυβέρνησης στο παρελθόν, όπως η ελέω Θεού κυβέρνηση, η κληρονομική εξουσία και την κρατική θρησκεία. Ο Τζον Λοκ πιστώνεται συχνά τα φιλοσοφικά θεμέλια του κλασικού φιλελευθερισμού. Έγραψε «κανείς δεν πρέπει να βλάψει άλλον στη ζωή του, την υγεία, την ελευθερία ή τα υπάρχοντά του[25]».

Κατά τον 17ο αιώνα οι ιδέες του φιλελευθερισμού άρχισαν να επηρεάζουν κάποια κράτη της Ευρώπης όπως την Αγγλία, την Ελβετία, την Ολλανδία και την Πολωνία, αλλά συχνά έβρισκαν ένοπλη αντίσταση από αυτούς που υποστήριζαν απόλυτες μοναρχίες και την εξουσία της θεσμοθετημένης θρησκείας. Τον 18ο αιώνα δημιουργήθηκε στην Αμερική το πρώτο σύγχρονο φιλελεύθερο κράτος χωρίς μοναρχία και κληρονομική αριστοκρατία[26]. Η αμερικανική Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας περιέχει λόγια παρμένα από τον Λοκ: «[δεχόμαστε πως] όλοι οι άνθρωποι δημιουργούνται ίσοι, και προικίζονται από τον Δημιουργό τους με συγκεκριμένα απαραβίαστα Δικαιώματα, μεταξύ των οποίων είναι το δικαίωμα στη Ζωή, το δικαίωμα στην Ελευθερία, και το δικαίωμα στην επιδίωξη της Ευτυχίας. Πως για να εξασφαλιστούν αυτά τα δικαιώματα, ιδρύονται Κυβερνήσεις μεταξύ των Ανθρώπων, αντλώντας τις εύλογες εξουσίες τους από τη συναίνεση των κυβερνημένων[27]».

Ο φιλελευθερισμός υπάρχει σε πολλές μορφές. Σύμφωνα με τον John N. Gray, η ουσία του φιλελευθερισμού είναι η ανοχή των διαφορετικών πεποιθήσεων και διαφορετικές ιδέες ως προς το τι συνιστά μια καλή ζωή[28].

Αναρχισμός

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τμήμα μιας σειράς λημμάτων
Σχολές σκέψης
  • Θεωρία
  • Πρακτική
  • Ταξική πάλη
  • Αντιρρησίας συνείδησης
  • Αποκέντρωση
  • Άμεση δημοκρατία
  • Ατομικισμός
  • Προλεταριακός διεθνισμός
  • Μουτουαλισμός
  • Κοινωνική οικολογία
  • Το Α σε κύκλο
  • Επανάσταση
    		•
    Πρόσωπα
    Σχετικά θέματα
    Αναρχισμός
    Πολιτική
    Κύριο λήμμα: Αναρχισμός

    Ο όρος αναρχισμός παραπέμπει σε μια σειρά πολιτικών φιλοσοφιών που θεωρούν το κράτος αχρείαστο, ανεπιθύμητο και βλαβερό[29][30], και συχνά προωθούν μια κοινωνία χωρίς κράτος[31][32][33][34]. Ενώ ο αντι-κρατισμός είναι κεντρική ιδέα, ορισμένοι υποστηρίζουν[35] ότι ο αναρχισμός συνεπάγεται την αντίθεση στην εξουσία ή την ιεραρχική οργάνωση κατά τη διεξαγωγή των ανθρώπινων σχέσεων, συμπεριλαμβανομένου, αλλά χωρίς να περιορίζεται σε αυτό, του κρατικού συστήματος[36][37][38][39][40][41][42].

    Για τον σημαίνοντα Ιταλό αναρχικό Ερρίκο Μαλατέστα «όλοι οι αναρχικοί, ανεξάρτητα από την τάση στην οποία ανήκουν, είναι ατομικιστές με τον ένα τρόπο ή τον άλλο, αλλά δεν ισχύει το αντίστροφο. Με κανέναν τρόπο. Οι ατομικιστές συνεπώς χωρίζονται σε δύο διακριτές κατηγορίες:... Εκείνους που υποστηρίζουν το δικαίωμα πλήρους ανάπτυξης για όλη την ανθρώπινη ατομικότητα, τη δική τους και των άλλων. Και τους άλλους, που υπολογίζουν μόνο τη δική τους ατομικότητα και δεν έχουν απολύτως κανένα δισταγμό στο να θυσιάζεται η ατομικότητα των άλλων. Ο τσάρος πασών των Ρωσιών ανήκει στην τελευταία κατηγορία ατομικιστών. Εμείς ανήκουμε στην πρώτη[43]».

    Φιλοσοφική ατομοκρατία

    [Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

    Υπαρξισμός

    [Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
    Κύριο λήμμα: Υπαρξισμός

    Ο όρος «Υπαρξισμός» χρησιμοποιείται για να περιγράψει το έργο/τις θεωρίες ενός αριθμού φιλοσόφων των 19ου και 20ού αιώνα, οι οποίοι, παρά τις μεταξύ τους βαθιές δογματικές διαφορές[44][45], γενικά υποστήριξαν ότι η φιλοσοφική σκέψη θα έπρεπε να εστιάζει στην ενασχόληση με τους όρους και τις καταστάσεις της ύπαρξης του ανεξάρτητου ατόμου, και τα αισθήματα, τις ενέργειες, τις ευθύνες και τις σκέψεις του[46][47]. Ο φιλόσοφος Σαίρεν Κίρκεγκωρ (πρώιμος 19ος αι.), εκ των υστέρων αναγνωρισμένος ως ο πατέρας του Υπαρξισμού[48][49], υποστήριξε ότι το άτομο είναι αποκλειστικά υπεύθυνο να δώσει νόημα στη ζωή του, καθώς και για το να τη ζήσει με πάθος και ειλικρίνεια[50][51], σε πείσμα των διαφόρων υπαρξιακών εμποδίων και περισπασμών όπως η απελπισία, το άγχος, ο παραλογισμός, η αποξένωση και η βαρεμάρα[52].

    Οι υπαρξιστές φιλόσοφοι που ακολουθούν, διατηρούν την έμφαση στο άτομο, αλλά διαφοροποιούνται σε ποικίλους βαθμούς στο πώς κανείς επιτυγχάνει -και τι στοιχειοθετεί- μία ικανοποιητική ζωή/ύπαρξη, ποια εμπόδια πρέπει να υπερπηδηθούν, και ποιοι εξωτερικοί και εσωτερικοί παράγοντες παίζουν ρόλο, συμπεριλαμβανομένης της εξέτασης των δυνητικών συνεπειών της ύπαρξης[53][54] ή της ανυπαρξίας θεού[55][56]. Πολλοί Υπαρξιστές έχουν επίσης χαρακτηρίσει τα παραδοσιακά συστήματα της ακαδημαϊκής φιλοσοφίας ως υπερβολικά αφαιρετικά και αποξενωμένα από την έμπρακτη ανθρώπινη εμπειρία[57][58]. Ο Υπαρξισμός έγινε της μόδας κατά τα μεταπολεμικά χρόνια, ως ένας τρόπος επανεπιβεβαίωσης της σημασίας της ανθρώπινης ατομικότητας και ελευθερίας[59].

    Αντικειμενισμός

    [Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
    Κύρια λήμματα: Άυν Ραντ#Φιλοσοφία και Αντικειμενισμός

    Ο Αντικειμενισμός είναι ένα φιλοσοφικό σύστημα που δημιουργήθηκε από τη φιλόσοφο και συγγραφέα Άυν Ραντ (1905-1982) και πρεσβεύει ότι η πραγματικότητα υπάρχει ανεξάρτητα από τη συνείδηση· τα ανθρώπινα όντα αποκτούν τη γνώση λογικά, μέσω της αντίληψης, της διαδικασίας σχηματισμού εννοιών και της επαγωγικής και παραγωγικής λογικής· ο ηθικός σκοπός της ζωής είναι η επιδίωξη της ατομικής ευτυχίας ή του ορθολογικού ατομικού συμφέροντος. Η Ραντ πιστεύει ότι το μόνο κοινωνικό σύστημα που είναι συνεπές με αυτή την ηθική είναι αυτό που βασίζεται στον πλήρη σεβασμό στα ατομικά δικαιώματα, και ενσωματώνεται στο καθαρό καπιταλισμό του laissez-faire· επίσης ότι ο ρόλος της τέχνης στη ζωή του ανθρώπου είναι να μετατρέψει τις ευρύτερες μεταφυσικές του ιδέες, με την επιλεκτική αναπαραγωγή της πραγματικότητας, σε μια φυσική μορφή –ένα έργο τέχνης- που ο ίδιος μπορεί να κατανοήσει και μπορεί να ανταποκριθεί συναισθηματικά. Ο Αντικειμενισμός εξυψώνει τον άνθρωπο ως ηρωικό ον, «με ηθικό σκοπό της ζωής του την ατομική ευτυχία, με την επίτευξη παραγωγικών στόχων ως την πιο ευγενή δραστηριότητά του, και τη λογική ως τη μόνη απόλυτη αξία[60]».

    Φιλοσοφικός αναρχισμός

    [Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
    Ο Μπέντζαμιν Τάκερ, αμερικανός ατομιστής αναρχικός που επικεντρώθηκε στα οικονομικά που ονόμασε «αναρχο-σοσιαλιστικά»[61] και τα συσχέτισε με τα αμοιβαία οικονομικά του Προυντόν και του Γουώρεν.

    Ο Φιλοσοφικός αναρχισμός είναι μια αναρχική σχολή σκέψης[62] που υποστηρίζει ότι το κράτος δεν έχει την ηθική νομιμότητα και –σε αντίθεση με τον επαναστατικό αναρχισμό- δεν συνηγορεί στη βίαιη επανάσταση για την εξάλειψή του, αλλά υποστηρίζει ότι μπορεί να υπερνικηθεί μέσω ειρηνικών διαδικασιών[63]. Αν και ο φιλοσοφικός αναρχισμός δεν περιλαμβάνει απαραίτητα οποιαδήποτε ενέργεια ή επιθυμία για εξάλειψη του κράτους, οι υποστηρικτές του πιστεύουν ότι δεν έχουν καμιά υποχρέωση ή καθήκον να συμμορφώνονται με το κράτος, ή αντίστροφα, ότι το κράτος δεν έχει δικαίωμα να απαιτεί τη συμμόρφωση.

    Ο φιλοσοφικός αναρχισμός είναι μια συνιστώσα κυρίως του ατομοκρατικού αναρχισμού[64]. Φιλόσοφοι του αναρχισμού στην ιστορία ήταν οι Μαχάτμα Γκάντι, Γουίλιαμ Γκόντγουιν, Πιέρ-Ζοζέφ Προυντόν, Μαξ Στίρνερ[65], Μπέντζαμιν Τάκερ[66], Χένρι Ντέιβιντ Θόρω[67]. Σύγχρονοι φιλόσοφοι του αναρχισμού είναι ο A. John Simmons και ο Robert Paul Wolff.

    Οικονομική ατομοκρατία

    [Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

    Το δόγμα της οικονομικής ατομοκρατίας επιτάσσει ότι κάθε άτομο έχει δικαίωμα στην αυτονομία όσον αφορά τις δικές του οικονομικές αποφάσεις και αντιτίθεται στις αποφάσεις που λαμβάνονται για λογαριασμό του στα θέματα αυτά από το κράτος, την κοινότητα, την εταιρεία κλπ.

    Φιλελευθερισμός

    [Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
    Κύριο λήμμα: Φιλελευθερισμός

    Ο κλασικός φιλελευθερισμός είναι πολιτική ιδεολογία η οποία αναπτύχθηκε κατά τον 19ο αιώνα στην Αγγλία, τη Δυτική Ευρώπη και την Αμερική. Βασίστηκε σε αρχικές μορφές του φιλελευθερισμού όσον αφορά στη δέσμευσή του για προσωπική ελευθερία και δημοφιλή κυβέρνηση, αλλά διαφέρει από αυτές όσον αφορά στη δέσμευσή του στην ελεύθερη αγορά και τις κλασικές οικονομικές θεωρίες[68]. Στους σημαντικούς κλασικούς φιλελεύθερους του 19ου αιώνα περιλαμβάνονται οι Ζαν-Μπατίστ Σε, Τόμας Μάλθους και Ντέηβιντ Ρικάρντο. Ο κλασικός φιλελευθερισμός αναβίωσε τον 20ό αιώνα από τους Λούντβιχ φον Μίζες και Φρίντριχ Χάγιεκ και εξελίχθηκε περαιτέρω από τους Μίλτον Φρίντμαν, Ρόμπερτ Νόζικ, Λόρεν Λομάσκυ και Γιάν Νάρβεσον[69]. Ο όρος «κλασικός φιλελευθερισμός» χρησιμοποιείται επίσης πολλές φορές για να δηλώσει όλες τις μορφές φιλελευθερισμού πριν τον 20ό αιώνα.

    Ατομικιστικός αναρχισμός και οικονομία

    [Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
    Ο σημαντικός Γάλλος ατομικιστής αναρχικός Εμίλ Αρμάν

    Όσον αφορά σε οικονομικά ερωτήματα στον ατομικιστικό αναρχισμό υπάρχουν οπαδοί της αμοιβαιότητας (μουτουαλισμού) (όπως ο Πιέρ-Ζοζέφ Προυντόν, ο Εμίλ Αρμάν, αρχικά ο Μπέντζαμιν Τάκερ), απόψεις υπέρ φυσικών δικαιωμάτων (αρχικά ο Μπέντζαμιν Τάκερ, ο Λύσανδρος Σπούνερ, ο Τζόσια Γουώρεν) καθώς και εγωιστική ασέβεια για «φαντάσματα» όπως η ιδιωτική ιδιοκτησία και οι αγορές (Μαξ Στίρνερ, Τζον Χένρυ Μακέι, Λεβ Τσέρνι, αργότερα ο Μέντζαμιν Τάκερ, ο Ρέντζο Νοβατόρε και ο ιλεγκαλισμός). Ο σύγχρονος ατομικιστής αναρχικός Κέβιν Κάρσον χαρακτηρίζει τον Αμερικανικό ατομικιστικό αναρχισμό λέγοντας ότι «Αντίθετα με τα υπόλοιπα σοσιαλιστικά κινήματα, οι ατομικιστές αναρχικοί πίστευαν ότι η φυσική αμοιβή της εργασίας σε ένα ελεύθερο κίνημα ήταν το προϊόν της ίδιας της εργασίας και ότι η οικονομική εκμετάλλευση μπορούσε να συμβεί μόνο όταν οι καπιταλιστές και οι γαιοκτήμονες αξιοποιούσαν την ισχύ του κράτους προς το συμφέρον τους. Έτσι, ο ατομικιστικός αναρχισμός ήταν η εναλλακτική τόσο στον αυξανόμενο κρατισμό του κυρίαρχου σοσιαλιστικού κινήματος, όσο και στο κλασικό φιλελεύθερο κίνημα το οποίο οδηγείτο στο να αποτελεί τον μοναδικό απολογητή της ισχύος των μεγάλων εταιρειών[70]».

    Μουτουαλισμός

    [Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

    Ο μουτουαλισμός είναι μια αναρχική σχολή σκέψης η οποία ανάγεται στα κείμενα του Πιέρ-Ζοζέφ Προυντόν, ο οποίος οραματίστηκε μία κοινωνία στην οποία κάθε άτομο θα μπορούσε να διαθέτει μέσα παραγωγής, είτε ατομικά είτε συλλογικά, και το εμπόριο να αντιπροσωπεύει ισοδύναμη εργασία στην ελεύθερη αγορά[71]. Αναπόσπαστο μέρος του σχήματος αυτού ήταν η ίδρυση μίας αμοιβαίας πιστωτικής τράπεζας, η οποία θα δάνειζε στους παραγωγούς με ένα ελάχιστο επιτόκιο ώστε να καλύπτει το κόστος διαχείρισης[72]. Ο μουτουαλισμός βασίζεται στη θεωρία της αξίας της εργασίας, σύμφωνα με την οποία όταν η εργασία ή το προϊόν της πωλείται, πρέπει να λαμβάνει ως αντάλλαγμα αγαθά ή υπηρεσίες οι οποίες να ενσωματώνουν «την απαιτούμενη εργασία ώστε να παραχθεί ένα αντικείμενο ακριβώς όμοιας και ίσης αξίας[73]». Η λήψη οτιδήποτε λιγότερης αξίας θεωρείται εκμετάλλευση, κλοπή εργασίας ή τοκογλυφία.

    Ελευθεριακός σοσιαλισμός

    [Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
    Κύριο λήμμα: ελευθεριακός σοσιαλισμός

    Ο ελευθεριακός σοσιαλισμός (ονομάζεται και κοινωνικός αναρχισμός[74][75], αριστερός φιλελευθερισμός[76][77] και σοσιαλιστικός φιλελευθερισμός[78]) είναι μια ομάδα πολιτικών φιλοσοφιών εντός του σοσιαλιστικού κινήματος που απορρίπτουν την άποψη του σοσιαλισμού ως κρατική ιδιοκτησία ή διαχείριση των μέσων παραγωγής[79], στο πλαίσιο μιας γενικότερης κριτικής της ίδιας της κρατικής οντότητας[80][81], καθώς και των σχέσεων της μισθωτής εργασίας εντός του χώρου εργασίας[82]. Αντ'αυτού, επικεντρώνεται στην αυτοδιαχείριση του χώρου εργασίας από τους εργαζόμενους[83] και στις αποκεντρωμένες δομές της πολιτικής διακυβέρνησης[84], υποστηρίζοντας ότι μια κοινωνία βασισμένη στην ελευθερία και την ισότητα μπορεί να επιτευχθεί μέσα από την κατάργηση των αυταρχικών θεσμών που ελέγχουν ορισμένα μέσα παραγωγής και υποτάσσουν την πλειοψηφία σε πάτρωνες ή σε πολιτικές και οικονομικές ελίτ[85]. Οι ελευθεριακοί σοσιαλιστές εναποθέτουν γενικά τις ελπίδες τους στις αποκεντρωμένες μορφές άμεσης δημοκρατίας και τις ομοσπονδιακές ή συνομοσπονδιακές ενώσεις[86], όπως ο ελευθεριακός κοινοτισμός, οι συνελεύσεις πολιτών, τα συνδικάτα και τα συμβούλια των εργαζόμενων. Όλο αυτό γίνεται στο πλαίσιο μιας γενικής πρόσκλησης για ελευθεριακές[87] και εθελοντικές ανθρώπινες σχέσεις[88], μέσω της αναγνώρισης, της κριτικής και της ουσιαστικής διάλυσης της παράνομης εξουσίας σε όλες τις πτυχές της ζωής[89][40][90][91][92][93][94].

    Παλαιότερες και σύγχρονες πολιτικές θεωρίες και κινήματα που συνήθως περιγράφονται ως ελευθεριακά - σοσιαλιστικά περιλαμβάνουν τον αναρχισμό (ειδικά τον αναρχικό κομμουνισμό, τον αναρχικό κολεκτιβισμό, τον άναρχο-συνδικαλισμό[95], και την αμοιβαιότητα[96], καθώς και τον αυτονομισμό, τον κοινοτισμό, τον συμμετοχισμό, τον επαναστατικό συνδικαλισμό, και άλλες ελευθεριακές μαρξιστικές θεωρίες όπως ο συμβουλιακός κομμουνισμός και ο λουξεμβουργισμός[97], καθώς και ορισμένες μορφές του «ουτοπικού σοσιαλισμού[98]» και ατομικιστικού αναρχισμού[99][100][101][102].

    Αριστερός φιλελευθερισμός

    [Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

    Ο αριστερός φιλελευθερισμός (ή η αριστερή πτέρυγα του φιλελευθερισμού) είναι ονομασίες διαφόρων συναφών αλλά διακριτών προσεγγίσεων για την πολιτική, την κοινωνία, τον πολιτισμό και την πολιτική και κοινωνική θεωρία, οι οποίες τονίζουν τόσο την ατομική ελευθερία όσο και την κοινωνική δικαιοσύνη. Σε αντίθεση με τους δεξιούς-φιλελεύθερους, πιστεύουν ότι δεν υφίσταται αξίωση ούτε ανάμειξη της εργασίας ενός ατόμου με τους φυσικούς πόρους η οποία να είναι αρκετή για να δημιουργήσει πλήρη δικαιώματα ιδιωτικής ιδιοκτησίας[103][104], και υποστηρίζουν ότι οι φυσικοί πόροι (γη, πετρέλαιο, χρυσό, δέντρα) θα έπρεπε να διατηρούνται κατά κάποιο ισότιμο τρόπο, είτε χωρίς ιδιοκτησία είτε με συλλογική ιδιοκτησία[104]. Οι αριστεροί-φιλελεύθεροι που στηρίζουν την ιδιωτική ιδιοκτησία το κάνουν υπό τον όρο ότι αποζημιώνεται η τοπική κοινότητα.

    Ο αριστερός φιλελευθερισμός μπορεί να αναφέρεται γενικά σε τρεις αλληλένδετες και επικαλυπτόμενες σχολές σκέψης: -Αντιεξουσιαστικές μορφές αριστερής πολιτικής και, ιδίως, το σοσιαλιστικό κίνημα, συνήθως γνωστός ως ελευθεριακος σοσιαλισμός[105]. -Γεωελευθεριασμός: μια σύνθεση του φιλελευθερισμού και του γεωισμού[106][107] -Η σχολή Steiner-Vallentyne, της οποίας οι υποστηρικτές εξάγουν συμπεράσματα από τον κλασικό φιλελευθερισμό ή την ελεύθερη αγορά[108]. -Αριστερός αναρχισμός της αγοράς, ο οποίος τονίζει την κοινωνική μετασχηματιστική δυναμική της μη επιθετικότητας με αντικαπιταλιστικές, απελευθερωμένες αγορές[109].

    Δεξιός φιλελευθερισμός

    [Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

    Ο «δεξιός φιλελευθερισμός» είναι μια φράση που χρησιμοποιείται από κάποιους για να περιγράψει είτε μη-κολεκτιβιστικες μορφές φιλελευθερισμού[110] ή μια ποικιλία διαφορετικών απόψεων σχετικά με τον φιλελευθερισμό, που κάποιοι τοποθετούν δεξιότερα του mainstream φιλελευθερισμού, συμπεριλαμβανομένου του «ελευθεριακού συντηρητισμού».

    Η Stanford Encyclopedia of Philosophy τον αποκαλεί «δεξιό φιλελευθερισμό», αλλά τονίζει: «Ο φιλελευθερισμός θεωρείται συχνά ως «δεξιό» δόγμα. Αυτό όμως είναι λάθος για δύο τουλάχιστον λόγους: Πρώτον, στα κοινωνικά -και όχι οικονομικά- θέματα, ο φιλελευθερισμός τείνει να είναι «αριστερός». Αντιτίθεται σε νόμους που περιορίζουν τις συναινετικές και ιδιωτικές σεξουαλικές σχέσεις μεταξύ ενηλίκων (π.χ., γκέι σεξ, εξωσυζυγική σεξουαλική επαφή, και αποκλίνουσα σεξουαλική επαφή), σε νόμους που περιορίζουν τη χρήση ναρκωτικών, σε νόμους που επιβάλλουν θρησκευτικές απόψεις ή άλλες πρακτικές στα άτομα, και στην υποχρεωτική στρατιωτική θητεία. Δεύτερον, εκτός από την πιο γνωστή εκδοχή του φιλελευθερισμού-δηλαδή τον δεξιό φιλελευθερισμό-υπάρχει επίσης μια εκδοχή γνωστή ως «αριστερός φιλελευθερισμός». Και οι δύο μορφές υποστηρίζουν την ατομική ιδιοκτησία, αλλά διαφέρουν σε ό,τι αφορά την εξουσία που ασκούν διάφοροι φορείς πάνω στους φυσικούς πόρους (γη, αέρας, νερό, κλπ.)[111].

    Ως δημιουργικός, ανεξάρτητος τρόπος ζωής

    [Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
    Ο Όσκαρ Ουάιλντ, διάσημος Ιρλανδός αναρχικός συγγραφέας του Παρακμιακού Κινήματος

    Ο αναρχικός[112] και μποέμ συγγραφέας Όσκαρ Ουάιλντ έγραψε, στο περίφημο δοκίμιό του «Η ψυχή του ανθρώπου στον σοσιαλισμό», ότι «Η τέχνη είναι ατομικισμός και ο ατομικισμός είναι μια ενοχλητική και διαλυτική δύναμη. Εκεί βρίσκεται και η τεράστια αξία της. Επειδή αυτό που επιδιώκει είναι να πλήξει τη μονοτονία της μορφής, τη σκλαβιά του εθίμου, την τυραννία της συνήθειας και την υποβάθμιση του ανθρώπου στο επίπεδο μιας μηχανής[113]». Σύμφωνα με τον αναρχικό ιστορικό Τζωρτζ Γούντκοκ, «σκοπός του Ουάιλντ στην "ψυχή του ανθρώπου στον σοσιαλισμό" είναι να αναζητήσει τον τύπο κοινωνίας που είναι καλύτερη για τον καλλιτέχνη... για τον Ουάιλντ η τέχνη είναι ο απόλυτος σκοπός, περιέχοντας μέσα της τον διαφωτισμό και την αναγέννηση, και όλα τα υπόλοιπα μέσα στην κοινωνία πρέπει να υποταχθούν σ' αυτήν... ο Ουάιλντ παρουσιάζει τον αναρχικό ως εστέτ[114]». Η λέξη ατομικισμός χρησιμοποιείται, με τον τρόπο αυτό, για να ορίσει μια προσωπικότητα με ισχυρή τάση προς την αυτο-δημιουργία και τον πειραματισμό σε αντιπαραβολή με την παράδοση ή γνώμες και συμπεριφορές που είναι μαζικές και δημοφιλείς[3][7].

    Ο αναρχικός συγγραφέας Μάρεϋ Μπούκτσιν περιγράφει μεγάλο μέρος των υποστηρικτών του ατομικιστικού αναρχισμού ως ανθρώπους που «εξέφρασαν την αντίθεσή τους με μοναδικά προσωπικούς όρους, κυρίως με έντονες διατριβές, απαράδεκτη συμπεριφορά και αποκλίνουσες επιλογές στη ζωή τους στα πολιτιστικά γκέτο στη Νέα Υόρκη, το Παρίσι και το Λονδίνο του τέλους του (19ου) αιώνα. Το πιστεύω του ατομικιστικού αναρχισμού περιελάμβανε ένα μποέμικο τρόπο ζωής, περισσότερο προβαλλόμενο για τα αιτήματά του για σεξουαλική απελευθέρωση («ελεύθερο έρωτα») που αγαπούσε τις καινοτομίες στην τέχνη, τη συμπεριφορά και τον ρουχισμό[115].

    Σε σχέση με την άποψη αυτή για τον ατομικισμό, ο γάλλος ατομικιστής αναρχικός Εμίλ Αρμάν υποστηρίζει την εγωιστική άρνηση των κοινωνικών συμβάσεων και δογμάτων με σκοπό να ζει κανείς όπως επιλέγει και σύμφωνα με τις επιθυμίες του την καθημερινότητά του, καθώς τόνιζε τον αναρχισμό ως τρόπο ζωής και πράξης. Κατά τον τρόπο αυτό ισχυρίζεται «Επομένως, ο αναρχικός ατομιστής τείνει να παράγει τον εαυτό του, να διαιωνίζει το πνεύμα του σε άλλα άτομα που θα συμμερίζονται τις απόψεις του και που θα καταστήσουν δυνατή μια κατάσταση, από την οποία ο αυταρχισμός θα έχει εξοβελιστεί. Είναι αυτή η επιθυμία, η βούληση, όχι απλώς να ζούμε, αλλά και να αναπαραγόμαστε, που θα χαρακτηρίσουμε “δραστηριότητα”[116]».

    Στο βιβλίο του «Ατελής κήπος: η κληρονομιά του ουμανισμού», ο ουμανιστής φιλόσοφος Τσβέταν Τοντόρωφ αναγνωρίζει τον ατομικισμό ως ένα σημαντικό ρεύμα της κοινωνικο-πολιτικής σκέψης εντός του μοντερνισμού και ως παραδείγματα αναφέρει τον Μισέλ ντε Μονταίν, τον Φρανσουά ντε Λα Ροσφουκώ, τον Μαρκήσιο ντε Σαντ και τον Σαρλ Μπωντλαίρ[117]. Στον Λα Ροσφουκώ αναγνωρίζει μια τάση παρόμοια με τον στωικισμό, στην οποία «ο τίμιος άνθρωπος επεξεργάζεται την ύπαρξή του όπως ένας γλύπτης που αναζητεί την απελευθέρωση των μορφών που βρίσκονται μέσα σε ένα κομμάτι μάρμαρο, για να εξαγάγει την αλήθεια από αυτό το υλικό[117]». Στον Μπωντλαίρ βρίσκει την τάση του δανδή, στην οποία κάποιος αναζητεί να καλλιεργήσει «την ιδέα της ομορφιάς μέσα στον εαυτό του, της ικανοποίησης του πάθους του να νοιώθει και να σκέφτεται[117]».

    Ο ρωσο-αμερικανός ποιητής Τζόζεφ Μπρόντσκυ κάποτε διακήρυξε ότι «η ασφαλέστερη άμυνα κατά του κακού είναι ο ακραίος ατομικισμός, η πρωτοτυπία της σκέψης, οι ιδιαιτερότητες, ακόμα -αν θέλετε- και η εκκεντρικότητα. Που πάει να πει, κάτι που δεν μπορεί να το υποκριθεί κάποιος, να το πλαστογραφήσει ή να το μιμηθεί – κάτι, με το οποίο ούτε καν ένας έμπειρος απατεώνας θα ήταν ευχαριστημένος[118]». Ο Ραλφ Ουώλντο Έμερσον έκανε τη διάσημη δήλωση: «Όποιος θέλει να είναι άνθρωπος, πρέπει να είναι αντικομφορμιστής» - μία άποψη που αναπτύχθηκε εκτενώς στη ζωή και το έργο του (Χένρυ Νταίηβιντ) Θορώ. Εξίσου αξιομνημόνευτη ιδέα, που επηρέασε πάρα πολύ τον Ουώλτ Ουΐτμαν, είναι η ιδέα του Έμερσον ότι «η ανόητη συνέπεια είναι το τερατάκι των μικρών μυαλών, που το λατρεύουν οι μικρόνοες πολιτικοί και φιλόσοφοι και θεολόγοι». Ο Έμπερσον αντιτίθεται επί της αρχής στο να βασίζεται κανείς στις κοινωνικές δομές (πολιτικές και θρησκευτικές) ακριβώς επειδή, μέσω αυτών, το άτομο προσεγγίζει το Θείο μέσω άλλου, με τη διαμεσολάβηση της εμπειρίας μιας ιδιοφυΐας από μιαν άλλη εποχή που ήταν κάποτε πρωτότυπη. «Ένας θεσμός», όπως επεξηγεί, «είναι η εκτεταμένη σκιά ενός ανθρώπου». Για να πετύχει κανείς την πρωτότυπη σχέση πρέπει να «επιμένει στον εαυτό του – να μη μιμείται ποτέ» επειδή, εάν η σχέση είναι δευτερογενής, η σύνδεση έχει χαθεί[119].

    Θεολογική ατομοκρατία

    [Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

    Στον χώρο της ορθόδοξης θεολογίας ο ατομισμός προσεγγίζεται ως παθογένεια και σημαντικό εμπόδιο στην οντολογική προσωπική αγαπητική σχέση του ανθρώπου, με τον Θεό, τον συνάνθρωπο και τον εαυτό του.

    Παραπομπές

    [Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
    1. ↑ 1,0 1,1 http://www.britannica.com/EBchecked/topic/286303/individualism "Individualism" στην Encyclopædia Britannica Online
    2. ↑ Ellen Meiksins Wood. Mind and Politics: An Approach to the Meaning of Liberal and Socialist Individualism. University of California Press. 1972. ISBN 0-520-02029-4. σελ. 6
    3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 http://www.thefreedictionary.com/individualism Αρχειοθετήθηκε 2019-05-17 στο Wayback Machine. "individualism" στο The Free Dictionary
    4. ↑ Hayek, F.A. (1994). The Road to Serfdom. United States of America: The University of Chicago Press. σελίδες 17, 37–48. ISBN 0-226-32061-8. 
    5. ↑ 5,0 5,1 5,2 L. Susan Brown. The Politics of Individualism: Liberalism, Liberal Feminism, and Anarchism. BLACK ROSE BOOKS LID. 1993
    6. ↑ Ellen Meiksins Wood. Mind and Politics: An Approach to the Meaning of Liberal and Socialist Individualism. University of California Press. 1972. ISBN 0-520-02029-4 Pg. 6-7
    7. ↑ 7,0 7,1 http://www.jstor.org/pss/2570771 Bohemianism: the underworld of Art by George S. Snyderman and William Josephs
    8. ↑ "The leading intellectual trait of the era was the recovery, to a certain degree, of the secular and humane philosophy of Greece and Rome. Another humanist trend which cannot be ignored was the rebirth of individualism, which, developed by Greece and Rome to a remarkable degree, had been suppressed by the rise of a caste system in the later Roman Empire, by the Church and by feudalism in the Middle Ages."The history guide: Lectures on Modern European Intellectual History"
    9. ↑ "Anthropocentricity and individualism...Humanism and Italian art were similar in giving paramount attention to human experience, both in its everyday immediacy and in its positive or negative extremes...The human-centredness of Renaissance art, moreover, was not just a generalized endorsement of earthly experience. Like the humanists, Italian artists stressed the autonomy and dignity of the individual.""Humanism" στην Encyclopædia Britannica
    10. ↑ Reese, William L. (1980). Dictionary of Philosophy and Religion (1st έκδοση). Atlantic Highlands, New Jersey: Humanities Press. σελίδες 251. ISBN 0-391-00688-6. 
    11. ↑ Audi, Robert, επιμ. (1999). The Cambridge Dictionary of Philosophy (2nd έκδοση). Cambridge: Cambridge University Press. σελίδες 424. ISBN 0-521-63136-X. 
    12. ↑ Jung, C. G. (1962). Symbols of Transformation: An analysis of the prelude to a case of schizophrenia (Vol. 2, R. F. C. Hull, Trans.). New York: Harper & Brothers.
    13. ↑ Jung's Individuation process Αρχειοθετήθηκε 2018-02-23 στο Wayback Machine. Ανακτήθηκε 20 Φεβρουαρίου 2009
    14. ↑ Gilbert Simondon. L'individuation psychique et collective (Paris, Aubier, 1989; ανατύπωση 2007 με πρόλογο του Μπέρναρντ Στίγκλερ)
    15. ↑ Bernard Stiegler: Culture and Technology Αρχειοθετήθηκε 2015-10-15 στο Wayback Machine., tate.org.uk, 13 Μαΐου 2004
    16. ↑ Al-Rodhan, Nayef R.F., "emotional amoral egoism:" A Neurophilosophical Theory of Human Nature and its Universal Security Implications, LIT 2008.
    17. ↑ Al-Rodhan, Nayef R.F., Sustainable History and the Dignity of Man: A Philosophy of History and Civilisational Triumph, Berlin, LIT, 2009.
    18. ↑ Methodological Individualism στη Stanford Encyclopedia of Philosophy
    19. ↑ Stigler, George; Gary Becker (Μάρτιος 1977). «De gustibus non est disputandum». American Economic Review 67 (2): 76. https://archive.org/details/sim_american-economic-review_1977-03_67_2/page/76. 
    20. ↑ http://dictionary.reference.com/browse/civil%20libertarian?r=14
    21. ↑ http://politicalcompass.org/analysis2
    22. ↑ Ellen Meiksins Wood. Mind and Politics: An Approach to the Meaning of Liberal and Socialist Individualism. University of California Press. 1972. ISBN 0-520-02029-4. σελ. 7
    23. ↑ The Ancient Chinese Super State of Primary Societies: Taoist Philosophy for the 21st Century, You-Sheng Li, Ιούνιος 2010, σελ. 300
    24. ↑ Marcus Aurelius, Meditations, Oxford University Press, 2008, ISBN 978-0-19-954059-4.
    25. ↑ Locke, John (1690). Two Treatises of Government (10th edition). Project Gutenberg. Ανακτήθηκε στις 21 Ιανουαρίου 2009. 
    26. ↑ Paul E. Sigmund, editor, The Selected Political Writings of John Locke, Norton, 2003, ISBN 0-393-96451-5 p. iv "(Locke's thoughts) underlie many of the fundamental political ideas of American liberal constitutional democracy...", "At the time Locke wrote, his principles were accepted in theory by a few and in practice by none."
    27. ↑ Thomas Jefferson, Declaration of Independence, 4 Ιουλίου 1776.
    28. ↑ John Gray, Two Faces of Liberalism, The New Press, 2008, ISBN 978-1-56584-678-4
    29. ↑ Malatesta, Errico. «Towards Anarchism». MAN! (Los Angeles: International Group of San Francisco). OCLC 3930443. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Νοεμβρίου 2012. https://web.archive.org/web/20121107221404/http://marxists.org/archive/malatesta/1930s/xx/toanarchy.htm.  Agrell, Siri (14 Μαΐου 2007). «Working for The Man». The Globe and Mail. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Μαΐου 2007. https://web.archive.org/web/20070516094548/http://www.theglobeandmail.com/servlet/story/RTGAM.20070514.wxlanarchist14/BNStory/lifeWork/home. Ανακτήθηκε στις 14 Απριλίου 2008.  «Anarchism». Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Premium Service. 2006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Δεκεμβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2006.  «Anarchism». The Shorter Routledge Encyclopedia of Philosophy: 14. 2005. «Anarchism is the view that a society without the state, or government, is both possible and desirable.».  Οι παρακάτω πηγές αναφέρουν τον αναρχισμό ως πολιτική φιλοσοφία: Mclaughlin, Paul (2007). Anarchism and Authority. Aldershot: Ashgate. σελ. 59. ISBN 0-7546-6196-2.  Johnston, R. (2000). The Dictionary of Human Geography. Cambridge: Blackwell Publishers. σελ. 24. ISBN 0-631-20561-6. 
    30. ↑ Slevin, Carl. "Anarchism." The Concise Oxford Dictionary of Politics. Ed. Iain McLean and Alistair McMillan. Oxford University Press, 2003.
    31. ↑ "ANARCHISM, a social philosophy that rejects authoritarian government and maintains that voluntary institutions are best suited to express man's natural social tendencies." George Woodcock. "Anarchism" στην The Encyclopedia of Philosophy
    32. ↑ "In a society developed on these lines, the voluntary associations which already now begin to cover all the fields of human activity would take a still greater extension so as to substitute themselves for the state in all its functions." Peter Kropotkin. "Anarchism" στην Encyclopædia Britannica Αρχειοθετήθηκε 2012-01-06 στο Wayback Machine.
    33. ↑ "Anarchism." The Shorter Routledge Encyclopedia of Philosophy. 2005. σελ. 14 "Anarchism is the view that a society without the state, or government, is both possible and desirable."
    34. ↑ Sheehan, Sean. Anarchism, London: Reaktion Books Ltd., 2004. σελ. 85
    35. ↑ "Anarchists do reject the state, as we will see. But to claim that this central aspect of anarchism is definitive is to sell anarchism short."Anarchism and Authority: A Philosophical Introduction to Classical Anarchism του Paul McLaughlin. AshGate. 2007. σελ. 28
    36. ↑ «IAF principles». International of Anarchist Federations. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Ιανουαρίου 2012. The IAF – IFA fights for : the abolition of all forms of authority whether economical, political, social, religious, cultural or sexual. 
    37. ↑ "Authority is defined in terms of the right to exercise social control (as explored in the "sociology of power") and the correlative duty to obey (as explored in the "philosophy of practical reason"). Anarchism is distinguished, philosophically, by its scepticism towards such moral relations – by its questioning of the claims made for such normative power – and, practically, by its challenge to those "authoritative" powers which cannot justify their claims and which are therefore deemed illegitimate or without moral foundation."Anarchism and Authority: A Philosophical Introduction to Classical Anarchism by Paul McLaughlin. AshGate. 2007. p. 1
    38. ↑ "Anarchism, then, really stands for the liberation of the human mind from the dominion of religion; the liberation of the human body from the dominion of property; liberation from the shackles and restraint of government. Anarchism stands for a social order based on the free grouping of individuals for the purpose of producing real social wealth; an order that will guarantee to every human being free access to the earth and full enjoyment of the necessities of life, according to individual desires, tastes, and inclinations." Emma Goldman. "What it Really Stands for Anarchy" in Anarchism and Other Essays.
    39. ↑ Individualist anarchist Benjamin Tucker defined anarchism as opposition to authority as follows "They found that they must turn either to the right or to the left, – follow either the path of Authority or the path of Liberty. Marx went one way; Warren and Proudhon the other. Thus were born State Socialism and Anarchism ... Authority, takes many shapes, but, broadly speaking, her enemies divide themselves into three classes: first, those who abhor her both as a means and as an end of progress, opposing her openly, avowedly, sincerely, consistently, universally; second, those who profess to believe in her as a means of progress, but who accept her only so far as they think she will subserve their own selfish interests, denying her and her blessings to the rest of the world; third, those who distrust her as a means of progress, believing in her only as an end to be obtained by first trampling upon, violating, and outraging her. These three phases of opposition to Liberty are met in almost every sphere of thought and human activity. Good representatives of the first are seen in the Catholic Church and the Russian autocracy; of the second, in the Protestant Church and the Manchester school of politics and political economy; of the third, in the atheism of Gambetta and the socialism of Karl Marx." Benjamin Tucker. Individual Liberty.
    40. ↑ 40,0 40,1 Ward, Colin (1966). «Anarchism as a Theory of Organization». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Μαρτίου 2010. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2010. 
    41. ↑ Anarchist historian George Woodcock report of Mikhail Bakunin's anti-authoritarianism and shows opposition to both state and non-state forms of authority as follows: "All anarchists deny authority; many of them fight against it." (σελ. 9) ... Bakunin did not convert the League's central committee to his full program, but he did persuade them to accept a remarkably radical recommendation to the Berne Congress of September 1868, demanding economic equality and implicitly attacking authority in both Church and State."
    42. ↑ Brown, L. Susan (2002). «Anarchism as a Political Philosophy of Existential Individualism: Implications for Feminism». The Politics of Individualism: Liberalism, Liberal Feminism and Anarchism. Black Rose Books Ltd. Publishing. σελ. 106. 
    43. ↑ Errico Malatesta. "Anarchism, Individualism and Organization" at the 1907 International Anarchist Congress
    44. ↑ Macquarrie, John. Existentialism, New York (1972), σελ. 18–21.
    45. ↑ Oxford Companion to Philosophy, εκδ. Ted Honderich, New York (1995), σελ. 259.
    46. ↑ Macquarrie. Existentialism, σελ. 14–15.
    47. ↑ Cooper, D. E. Existentialism: A Reconstruction (Basil Blackwell, 1999, σελ. 8)
    48. ↑ Marino, Gordon. Basic Writings of Existentialism (Modern Library, 2004, σελ. 3).
    49. ↑ Stanford Encyclopedia of Philosophy http://plato.stanford.edu/entries/kierkegaard/
    50. ↑ Watts, Michael. Kierkegaard (Oneworld, 2003, σελ. 4-6).
    51. ↑ Lowrie, Walter. Kierkegaard's attack upon "Christendom" (Princeton, 1968, σελ. 37-40)
    52. ↑ Corrigan, John. The Oxford handbook of religion and emotion (Oxford, 2008, σελ. 387-388)
    53. ↑ Livingston, James et al. Modern Christian Thought: The Twentieth Century (Fortress Press, 2006, Κεφ. 5: Christian Existentialism).
    54. ↑ Martin, Clancy. Religious Existentialism in Companion to Phenomenology and Existentialism (Blackwell, 2006, σελ. 188-205)
    55. ↑ Robert C. Solomon, Existentialism (McGraw-Hill, 1974, σελ. 1–2)
    56. ↑ D.E. Cooper Existentialism: A Reconstruction (Basil Blackwell, 1999, σελ. 8).
    57. ↑ Ernst Breisach, Introduction to Modern Existentialism, New York (1962), σελ. 5
    58. ↑ Walter Kaufmann, Existentialism: From Dostoevesky to Sartre, New York (1956), σελ. 12
    59. ↑ Guignon, Charles B. and Derk Pereboom. Existentialism: basic writings (Hackett Publishing, 2001, σελ. xiii)
    60. ↑ "About the Author" sto Rand 1992, σελίδες 1170–1171
    61. ↑ Ο Τάκερ έγραψε: "the fact that one class of men are dependent for their living upon the sale of their labour, while another class of men are relieved of the necessity of labour by being legally privileged to sell something that is not labour. . . . And to such a state of things I am as much opposed as any one. But the minute you remove privilege. . . every man will be a labourer exchanging with fellow-labourers . . . What Anarchistic-Socialism aims to abolish is usury . . . it wants to deprive capital of its reward."Benjamin Tucker. Instead of a Book, σελ. 404
    62. ↑ Wayne Gabardi, review of Anarchism του David Miller, δημοσιευμένο στο American Political Science Review Τόμ. 80, Αρ. 1. (Μάρτιος 1986), σελ. 300-302.
    63. ↑ Σύμφωνα με τον Allan Antliff, ο Μπέντζαμιν Τάκερ επινόησε τον όρο «φιλοσοφικός αναρχισμός» για να τον διακρίνει από τις επαναστατικές εκδοχές του: Antliff, Allan. 2001. Anarchist Modernism: Art, Politics, and the First American Avant-Garde. University of Chicago Press. σελ.4
    64. ↑ Outhwaite, William & Tourain, Alain (Eds.). (2003). Anarchism. The Blackwell Dictionary of Modern Social Thought (2η έκδοση, σελ. 12). Blackwell Publishing
    65. ↑ Ο Michael Freeden διακρίνει τρεις τύπους ατομικιστικού αναρχισμού. Λέει ότι ο πρώτος σχετίζεται με τον Γκόντγουιν που προκρίνει την αυτο-κυβέρνηση με «προοδευτικό ορθολογισμό που περιλαμβάνει ευεργεσία προς τους άλλους». Ο δεύτερος τύπος είναι η ανήθικη συλλογιστική του Εγωισμού, σχετιζόμενη κυρίως με τον Μαξ Στίρνερ. Ο τρίτος τύπος «βρίσκεται στις πρώιμες προβλέψεις του Χέρμπερτ Σπένσερ και κάποιων από τους μαθητές του, όπως τον Wordsworth Donisthorpe, που προβλέπουν τον πλεονασμό του κράτους στο ρου της κοινωνικής εξέλιξης». Ο τέταρτος τύπος περιλαμβάνει μια μετριασμένη μορφή εγωισμού και προκρίνει την κοινωνική συνεργασία μέσω της υπεράσπισης της αγοράς. Freeden, Michael. Ideologies and Political Theory: A Conceptual Approach. Oxford University Press. ISBN 0-19-829414-X. σελ. 313-314.
    66. ↑ Tucker, Benjamin R., Instead of a Book, by a Man too Busy to Write One: A Fragmentary Exposition of Philosophical Anarchism (1897, New York)
    67. ↑ Broderick, John C. Thoreau's Proposals for Legislation. American Quarterly, Τόμ. 7, σελ. 3 (Φθινόπωρο 1955). σελ. 285
    68. ↑ Modern political philosophy (1999), Richard Hudelson, σελ. 37
    69. ↑ David Conway. Classical Liberalism: The Unvanquished Ideal. Palgrave Macmillan. 1998. ISBN 978-0-312-21932-1 σελ. 8
    70. ↑ Kevin Carson. Organization Theory: A Libertarian Perspective. BOOKSURGE. 2008. σελ. 1
    71. ↑ Mutualist.org Introduction
    72. ↑ Miller, David. 1987. "Mutualism." The Blackwell Encyclopedia of Political Thought. Blackwell Publishing. σελ. 11
    73. ↑ Tandy, Francis D., 1896, Voluntary Socialism, Κεφ.6, παρ.15.
    74. ↑ Ostergaard, Geoffrey. "Anarchism". A Dictionary of Marxist Thought. Blackwell Publishing, 1991. σελ. 21.
    75. ↑ Chomsky, Noam (2004). Language and Politics. In Otero, Carlos Peregrín. AK Press. σελ. 739
    76. ↑ Bookchin, Murray and Janet Biehl. The Murray Bookchin Reader. Cassell, 1997. σελ. 170 ISBN 0-304-33873-7
    77. ↑ Hicks, Steven V. and Daniel E. Shannon. The American journal of economics and sociolology. Blackwell Pub, 2003. σελ. 612
    78. ↑ Miller, Wilbur R. (2012). The social history of crime and punishment in America. An encyclopedia. 5 vols. London: Sage Publications. σελ. 1007. ISBN 1412988764. "There exist three major camps in libertarian thought: right-libertarianism, socialist libertarianism, and ..."
    79. ↑ "unlike other socialists, they tend to see (to various different degrees, depending on the thinker) to be skeptical of centralized state intervention as the solution to capitalist exploitation..." Roderick T. Long. "Toward a libertarian theory of class." Social Philosophy and Policy. Τόμ.15. Τεύχος 02. Καλοκαίρι 1998. Σελ. 305
    80. ↑ "So, libertarian socialism rejects the idea of state ownership and control of the economy, along with the state as such." "I1. Isn´t libertarian socialism an oxymoron" στο An Anarchist FAQ Αρχειοθετήθηκε 2017-11-16 στο Wayback Machine.
    81. ↑ "We do not equate socialism with planning, state control, or nationalization of industry, although we understand that in a socialist society (not "under" socialism) economic activity will be collectively controlled, managed, planned, and owned. Similarly, we believe that socialism will involve equality, but we do not think that socialism is equality, for it is possible to conceive of a society where everyone is equally oppressed. We think that socialism is incompatible with one-party states, with constraints on freedom of speech, with an elite exercising power 'on behalf of' the people, with leader cults, with any of the other devices by which the dying society seeks to portray itself as the new society. "What is Libertarian Socialism?" του Ulli Diemer. Τόμ.2, Αρ.1 (Καλοκαίρι 1997) του The Red Menace.
    82. ↑ "Therefore, rather than being an oxymoron, "libertarian socialism" indicates that true socialism must be libertarian and that a libertarian who is not a socialist is a phoney. As true socialists oppose wage labour, they must also oppose the state for the same reasons. Similarly, libertarians must oppose wage labour for the same reasons they must oppose the state." "I1. Isn´t libertarian socialism an oxymoron" στο An Anarchist FAQ Αρχειοθετήθηκε 2017-11-16 στο Wayback Machine.
    83. ↑ "So, libertarian socialism rejects the idea of state ownership and control of the economy, along with the state as such. Through workers' self-management it proposes to bring an end to authority, exploitation, and hierarchy in production." "I1. Isn´t libertarian socialism an oxymoron" στο An Anarchist FAQ Αρχειοθετήθηκε 2017-11-16 στο Wayback Machine.
    84. ↑ " ...preferringa system of popular self governance via networks of decentralized, local voluntary, participatory, cooperative associations. Roderick T. Long. "Toward a libertarian theory of class." Social Philosophy and Policy. Τόμ.15. Τεύχος 02. Καλοκαίρι 1998. Σελ. 305
    85. ↑ Mendes, Silva. Socialismo Libertário ou Anarchismo Τόμ. 1 (1896): "Society should be free through mankind's spontaneous federative affiliation to life, based on the community of land and tools of the trade; meaning: Anarchy will be equality by abolition of private property (while retaining respect for personal property) and liberty by abolition of authority".
    86. ↑ "We therefore foresee a Society in which all activities will be coordinated, a structure that has, at the same time, sufficient flexibility to permit the greatest possible autonomy for social life, or for the life of each enterprise, and enough cohesiveness to prevent all disorder...In a well-organized society, all of these things must be systematically accomplished by means of parallel federations, vertically united at the highest levels, constituting one vast organism in which all economic functions will be performed in solidarity with all others and that will permanently preserve the necessary cohesion." Gaston Leval. "Libertarian socialism: a practical outline".
    87. ↑ "LibSoc share with LibCap an aversion to any interference to freedom of thought, expression or choicce of lifestyle." Roderick T. Long. "Toward a libertarian theory of class." Social Philosophy and Policy. Τόμ.15. Τεύχος 02. Καλοκαίρι 1998. σελ. 305
    88. ↑ "What is implied by the term 'libertarian socialism'?: The idea that socialism is first and foremost about freedom and therefore about overcoming the domination, repression, and alienation that block the free flow of human creativity, thought, and action...An approach to socialism that incorporates cultural revolution, women's and children's liberation, and the critique and transformation of daily life, as well as the more traditional concerns of socialist politics. A politics that is completely revolutionary because it seeks to transform all of reality. We do not think that capturing the economy and the state lead automatically to the transformation of the rest of social being, nor do we equate liberation with changing our life-styles and our heads. Capitalism is a total system that invades all areas of life: socialism must be the overcoming of capitalist reality in its entirety, or it is nothing." "What is Libertarian Socialism?" by Ulli Diemer. Τόμ.2, Αρ.1 (Καλοκαίρι 1997) του The Red Menace.
    89. ↑ "The International of Anarchist Federations fights for: the abolition of all forms of authority whether economical, political, social, religious, cultural or sexual.""Principles of The International of Anarchist Federations" Αρχειοθετήθηκε 2012-01-05 στο Wayback Machine.
    90. ↑ "Authority is defined in terms of the right to exercise social control (as explored in the "sociology of power") and the correlative duty to obey (as explored in the "philosophy of practical reason"). Anarchism is distinguished, philosophically, by its scepticism towards such moral relations – by its questioning of the claims made for such normative power – and, practically, by its challenge to those "authoritative" powers which cannot justify their claims and which are therefore deemed illegitimate or without moral foundation."Anarchism and Authority: A Philosophical Introduction to Classical Anarchism του Paul McLaughlin. AshGate. 2007. σελ. 1
    91. ↑ "Anarchism, then, really stands for the liberation of the human mind from the dominion of religion; the liberation of the human body from the dominion of property; liberation from the shackles and restraint of government. Anarchism stands for a social order based on the free grouping of individuals for the purpose of producing real social wealth; an order that will guarantee to every human being free access to the earth and full enjoyment of the necessities of life, according to individual desires, tastes, and inclinations." Emma Goldman. "What it Really Stands for Anarchy" στο Anarchism and Other Essays.
    92. ↑ Individualist anarchist Benjamin Tucker defined anarchism as opposition to authority as follows "They found that they must turn either to the right or to the left, — follow either the path of Authority or the path of Liberty. Marx went one way; Warren and Proudhon the other. Thus were born State Socialism and Anarchism...Authority, takes many shapes, but, broadly speaking, her enemies divide themselves into three classes: first, those who abhor her both as a means and as an end of progress, opposing her openly, avowedly, sincerely, consistently, universally; second, those who profess to believe in her as a means of progress, but who accept her only so far as they think she will subserve their own selfish interests, denying her and her blessings to the rest of the world; third, those who distrust her as a means of progress, believing in her only as an end to be obtained by first trampling upon, violating, and outraging her. These three phases of opposition to Liberty are met in almost every sphere of thought and human activity. Good representatives of the first are seen in the Catholic Church and the Russian autocracy; of the second, in the Protestant Church and the Manchester school of politics and political economy; of the third, in the atheism of Gambetta and the socialism of Karl Marx." Benjamin Tucker. Individual Liberty.
    93. ↑ Anarchist historian George Woodcock report of Mikhail Bakunin's anti-authoritarianism and shows opposition to both state and non-state forms of authority as follows: "All anarchists deny authority; many of them fight against it." (σελ. 9)...Bakunin did not convert the League's central committee to his full program, but he did persuade them to accept a remarkably radical recommendation to the Berne Congress of September 1868, demanding economic equality and implicitly attacking authority in both Church and State."
    94. ↑ Brown, L. Susan (2002). «Anarchism as a Political Philosophy of Existential Individualism: Implications for Feminism». The Politics of Individualism: Liberalism, Liberal Feminism and Anarchism. Black Rose Books Ltd. Publishing. σελ. 106. 
    95. ↑ Sims, Franwa (2006). The Anacostia Diaries As It Is. Lulu Press. σελ. 160. 
    96. ↑ «A Mutualist FAQ: A.4. Are Mutualists Socialists?». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιουνίου 2009. Ανακτήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 2015. 
    97. ↑ Murray Bookchin, Ghost of Anarcho-Syndicalism; Robert Graham, The General Idea of Proudhon's Revolution
    98. ↑ Kent Bromley, in his preface to Peter Kropotkin's book The Conquest of Bread, considered early French utopian socialist Charles Fourier to be the founder of the libertarian branch of socialist thought, as opposed to the authoritarian socialist ideas of François-Noël Babeuf and Philippe Buonarroti." Kropotkin, Peter. The Conquest of Bread, preface by Kent Bromley, New York and London, G. P. Putnam's Sons, 1906.
    99. ↑ "Benjamin Tucker referred to himself many times as a socialist and considered his philosophy to be "Anarchistic socialism." An Anarchist FAQ by Various Authors
    100. ↑ French individualist anarchist Émile Armand shows clearly opposition to capitalism and centralized economies when he said that the individualist anarchist "inwardly he remains refractory – fatally refractory – morally, intellectually, economically (The capitalist economy and the directed economy, the speculators and the fabricators of single are equally repugnant to him.)""Anarchist Individualism as a Life and Activity" του Emile Armand
    101. ↑ Anarchist Peter Sabatini reports that In the United States "of early to mid-19th century, there appeared an array of communal and "utopian" counterculture groups (including the so-called free love movement). William Godwin's anarchism exerted an ideological influence on some of this, but more so the socialism of Robert Owen and Charles Fourier. After success of his British venture, Owen himself established a cooperative community within the United States at New Harmony, Indiana during 1825. One member of this commune was Josiah Warren (1798–1874), considered to be the first individualist anarchist"Peter Sabatini. "Libertarianism: Bogus Anarchy"
    102. ↑ "It introduces an eye-opening approach to radical social thought, rooted equally in libertarian socialism and market anarchism." Chartier, Gary; Johnson, Charles W. (2011). Markets Not Capitalism: Individualist Anarchism Against Bosses, Inequality, Corporate Power, and Structural Poverty. Brooklyn, NY:Minor Compositions/Autonomedia. Pg. Back cover
    103. ↑ . "Why Left-Libertarianism Is Not Incoherent, Indeterminate, or Irrelevant: A Reply to Fried". Blackwell Publishing, Inc.. Ανακτήθηκε στις 2013-07-23. Αρχειοθετήθηκε 2012-11-03 στο Wayback Machine. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 3 Νοεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2022. 
    104. ↑ 104,0 104,1 Hamowy, Ronald. "Left Libertarianism." The Encyclopedia of Libertarianism. σελ. 288
    105. ↑ Bookchin, Murray and Biehl, Janet (1997). The Murray Bookchin Reader. Cassell: σελ. 170. ISBN 0-304-33873-7
    106. ↑ «Foldvary, Fred E. Geoism and Libertarianism. The Progress Report». Progress.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Νοεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2013. 
    107. ↑ Karen DeCoster, Henry George and the Tariff Question Αρχειοθετήθηκε 2012-10-14 στο Wayback Machine., LewRockwell.com, 19 Απριλίου 2006.
    108. ↑ Will Kymlicka (2005). «libertarianism, left-». Στο: Ted Honderich, επιμ. The Oxford Companion to Philosophy. New York City: Oxford University Press. 
    109. ↑ Chartier, Gary. Johnson, Charles W. (2011). Markets Not Capitalism: Individualist Anarchism Against Bosses, Inequality, Corporate Power, and Structural Poverty. Minor Compositions. σελ. 1-11. ISBN 978-1570272424
    110. ↑ Serena Olsaretti, Liberty, Desert and the Market: A Philosophical Study, Cambridge University Press, 2004, 14, 88, 100.
    111. ↑ Stanford Encyclopedia of Philosophy, λήμμα: Libertarianism, Stanford University, 24 Ιουλίου 2006.
    112. ↑ "The most ambitious contribution to literary anarchism during the 1890s was undoubtedly Oscar Wilde The Soul of Man under Socialism. Wilde, as we have seen, declared himself an anarchist on at least one occasion during the 1890s, and he greatly admired Peter Kropotkin, whom he had met. Later, in De Profundis, he described Kropotkin's life as one "of the most perfect lives I have come across in my own experience" and talked of him as "a man with a soul of that beautiful white Christ that seems coming out of Russia." But in The Soul of Man under Socialism, which appeared in 1890, it is Godwin rather than Kropotkin whose influence seems dominant." George Woodcock. Anarchism: A History of Libertarian Ideas and Movements. 1962. (σελ. 447)
    113. ↑ «The Soul of Man under Socialism by Oscar Wilde». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Σεπτεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2015. 
    114. ↑ George Woodcock. Anarchism: A History of Libertarian Ideas and Movements. 1962. (σελ. 447)
    115. ↑ "2. Individualist Anarchism and Reaction" in Social Anarchism or Lifestyle Anarchism – An Unbridgeable Chasm
    116. ↑ "Anarchist Individualism as a Life and Activity" του Emile Armand
    117. ↑ 117,0 117,1 117,2 Imperfect garden : the legacy of humanism. Princeton University Press. 2002.
    118. ↑ «Share Joseph Brodsky Joseph Brodsky (b. 1940) Address, 1984, delivered at Williams College. "A Commencement Address," Less Than One: Selected Essays (1986)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Νοεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2015. 
    119. ↑ "Ralph Waldo Emerson (1803—1882)" Αρχειοθετήθηκε 2017-10-14 στο Wayback Machine. στην Internet Encyclopedia of Philosophy

    Εξωτερικοί σύνδεσμοι

    [Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
    Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ατομοκρατία&oldid=10822181"