Μετάβαση στο περιεχόμενο

Γαλλική τέχνη του 18ου αιώνα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ερωτική εξομολόγηση, Ζαν-Φρανσουά ντε Τρουά, 1731, Μουσείο Βικτωρίας και Αλβέρτου

Η γαλλική τέχνη του 18ου αιώνα, μία γόνιμη περίοδος της τέχνης στη Γαλλία, χαρακτηρίζεται από την επικράτηση αρχικά του ροκοκό, κυρίως στις διακοσμητικές τέχνες και τη ζωγραφική, και κατά το δεύτερο μισό του αιώνα του νεοκλασικού ρεύματος.

Στην αρχιτεκτονική, στο πρώτο μισό του αιώνα συνεχίστηκε η παράδοση του κλασικού μπαρόκ, για να ακολουθήσει η επικράτηση της νεοκλασικής αρχιτεκτονικής.[1]

Το πρώτο μισό του 18ου αιώνα - Ροκοκό

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ροκοκό διακόσμηση του Ζερμαίν Μποφράν στο μέγαρο Σουμπίζ, Παρίσι
Η κούνια, Ζαν Ονορέ Φραγκονάρ, 1768, Συλλογή Ουάλλας, Λονδίνο
Νικολά Λανκρέ, Χορός μπροστά σε σιντριβάνι, 1724, Κέντρο Γκέτι, Λος Άντζελες

Το ροκοκό κυριάρχησε στη Γαλλία κατά το πρώτο μισό περίπου του 18ου αιώνα, κυρίως ως αντίδραση στο μπαρόκ και τον κλασικισμό του προηγούμενου αιώνα. Ο θάνατος του Λουδοβίκου ΙΔ΄ το 1715, οδήγησε σε μια περίοδο ελευθεριότητας. Οι Βερσαλλίες εγκαταλείφθηκαν από το 1715 έως το 1722, ο νεαρός βασιλιάς Λουδοβίκος ΙΕ΄ και η κυβέρνηση με επικεφαλής τον αντιβασιλέα δούκα Φίλιππο της Ορλεάνης κατοικούσαν στο Παρίσι, όπου εμφανίστηκε ένα νέο στυλ στις διακοσμητικές τέχνες και στη ζωγραφική, γνωστό ως ροκοκό: η ασυμμετρία και ο δυναμισμός του μπαρόκ διατηρήθηκε αλλά ανανεώθηκε σε ένα στυλ πιο χαριτωμένο και ανάλαφρο, λιγότερο ρητορικό και με λιγότερα πομπώδη στοιχεία και τη χρήση μοτίβων εμπνευσμένων από τη φύση.[2]

Το στυλ διακόσμησης Λουδοβίκου ΙΕ΄ ήταν ελαφρύτερο, με μικρότερα δωμάτια, λιγότερη επιχρύσωση και λιγότερα μπροκάρ.[3] Κυριαρχούσαν όστρακα, γιρλάντες, περιστασιακά κινέζικα θέματα, πορσελάνες. Εξειδικευμένοι κατασκευαστές επίπλων, με έδρα κυρίως το Παρίσι, δημιούργησαν περίτεχνα έπιπλα με πολύτιμο ξύλο και χάλκινα στολίδια που θαυμάστηκαν και διαδόθηκαν σε όλη την Ευρώπη. Οι πιο διάσημοι είναι ο Ζαν-Φρανσουά Ομπέν, ο οποίος δημιούργησε το γραφείο εργασίας του βασιλιά στις Βερσαλλίες, ο Μπερνάρ βαν Ριζενμπέργκ και ο Ζαν-Ανρί Ρίζενερ. Μεταλλοτεχνουργοί ειδικεύτηκαν σε χάλκινα στολίδια για έπιπλα και άλλα κομμάτια διακοσμητικών τεχνών - οι πιο γνωστοί είναι ο Πιερ Γκουτιέρ και ο Πιέρ-Φιλίπ Τομίρ. Ταλαντούχοι αργυροχόοι όπως ο Τομά Ζερμέν και ο γιος του Φρανσουά-Τομά Ζερμέν δημιούργησαν ασημένια σερβίτσια, περιζήτητα από τις διάφορες βασιλικές αυλές της Ευρώπης. Κατά το πρώτο μισό του αιώνα, η Γαλλία αντικατέστησε την Ιταλία ως καλλιτεχνικό κέντρο και κύρια καλλιτεχνική επιρροή στην Ευρώπη και πολλοί Γάλλοι καλλιτέχνες εργάστηκαν σε άλλες χώρες σε όλη την ήπειρο.

Οι πιο εξέχοντες αρχιτέκτονες του πρώτου μισού του 18ου αιώνα ήταν ο Ζερμαίν Μποφράν, ο Ρομπέρ ντε Κοτ και ο Ανζ-Ζακ Γκαμπριέλ, οι οποίοι σχεδίασαν μεταξύ άλλων δημόσιες πλατείες, όπως την πλατεία Κονκόρντ στο Παρίσι και την Πλας ντε λα Μπουρς στο Μπορντώ, με στυλ συνειδητά εμπνευσμένο από την εποχή του Λουδοβίκου ΙΔ΄.

Η Γιορτή του έρωτα, Αντουάν Βαττώ, 1718–1719

Η ζωγραφική του ροκοκό στράφηκε προς πιο ελαφριά θέματα, παρουσιάζοντας μια ευχάριστη εικόνα της κοινωνίας, επιδιώκοντας να ευχαριστεί, να προβάλλει την απόλαυση της ζωής, όπως με τις «υπαίθριες γιορτές», σκηνικά θεάτρου, ευχάριστες μυθολογικές συνθέσεις με κυρίαρχο το γυναικείο γυμνό, με μεγαλύτερη έμφαση στο χρώμα παρά στο σχέδιο, με εμφανείς πινελιές και πολύχρωμες σκηνές της ανώτερης τάξης.

Σημαντικοί Γάλλοι ζωγράφοι αυτής της περιόδου είναι ο Φρανσουά Λεμουάν, ένας από τους εισηγητές του στυλ ροκοκό, ο Σαρλ-Ζοζέφ Νατουάρ, ο Αντουάν Βαττώ, που θεωρείται ο εισηγητής των «υπαίθριων γιορτών», ο Νικολά Λανκρέ, ο Ζαν Ονορέ Φραγκονάρ, ο Φρανσουά Μπουσέ, ο Σαρλ Αντουάν Κουαπέλ, ο Σαρλ Αντρέ βαν Λου, ο Πιέρ Σαρλ Τρεμολιέρ, ο Ζαν-Μπατίστ Ουντρί με σκηνές κυνηγιού, ο Ζαν-Φρανσουά ντε Τρουά με τους «πίνακες μόδας» του, ο Νικολά ντε Λαρζιγιέρ, ο Ζαν-Μαρκ Νατιέ με αλληγορικές προσωπογραφίες των κυριών της βασιλικής αυλής, ο Λουί Τοκέ κ.α.. Τα πορτρέτα με την τεχνική του παστέλ έγιναν ιδιαίτερη μόδα στην Ευρώπη εκείνη την εποχή και η Γαλλία ήταν το επίκεντρο των παστελιστών, με εξέχουσες μορφές τον Μωρίς Κεντέν ντε Λα Τουρ, τον Ζαν-Μπατίστ Περονώ και τον Ελβετό Ζαν-Ετιέν Λιοτάρ.[4]

Το δεύτερο μισό του 18ου αιώνα - Νεοκλασικισμός

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το Πάνθεον (Παρίσι), 1758-1781

Κατά το δεύτερο μισό του 18ου αιώνα, η Γαλλία συνέχισε να έχει την υπεροχή στην Ευρώπη, ιδιαίτερα μέσω των τεχνών και των επιστημών, και η γαλλική γλώσσα εξακολουθούσε να είναι η γλώσσα των ευρωπαϊκών αυλών.

Αυτή την περίοδο και υπό την επίδραση του Διαφωτισμού υπήρξε μια στροφή προς τον νεοκλασικισμό, δηλαδή μια συνειδητή χρήση των ελληνικών και ρωμαϊκών μορφών και εικονογραφίας. Αυτό το κίνημα προωθήθηκε από διανοούμενους όπως ο Ντιντερό, σε αντίδραση προς την ελαφρότητα του ροκοκό.[5]

Στην αρχιτεκτονική, ο Ζακ-Ζερμαίν Σουφλό, ο Ανζ-Ζακ Γκαμπριέλ, ο Ζαν Σαλγκρέν, ο Ζακ Γκοντουάν, ο Κλωντ Νικολά Λεντού, ο Ετιέν-Λουί Μπουλέ εφάρμοσαν την αυστηρότητα του ελληνικού δωρικού ρυθμού και ανέπτυξαν ένα ριζοσπαστικό στυλ νεοκλασικής αρχιτεκτονικής βασισμένο σε απλές και καθαρές γεωμετρικές φόρμες με συμμετρία και αρμονίας.

Στη γλυπτική, κυριαρχούν ο Ετιέν Μωρίς Φαλκονέ, ο Ζαν-Αντουάν Ουντόν, ο Κλοντιόν, που κινήθηκαν ανάμεσα στο ροκοκό και τα νεοκλασικά μοντέλα, ο Νικολά-Σεμπαστιάν Αντάμ και ο Ωγκυστέν Παζού.

Η στέψη του Ναπολέοντα, Νταβίντ,1808

Από το 1784 εμφανίζεται η νεοκλασική ζωγραφική με κυρίαρχη μορφή τον Ζακ-Λουί Νταβίντ, του οποίου η θεματολογία περιλάμβανε έργα κλασικής ιστορίας, όπως Ο Θάνατος του Σωκράτη (1787), σκηνές από τη Γαλλική επανάσταση, Ο θάνατος του Μαρά (1793), αλλά κυρίως, ως επίσημος ζωγράφος του Ναπολέοντα, απεικόνισε πολλές σκηνές της ζωής του αυτοκράτορα, όπως και ο Αντουάν-Ζαν Γκρο και ο Πιέρ-Ναρσίς Γκερέν.[6]

Άλλοι σημαντικοί ζωγράφοι της περιόδου είναι ο Ζαν-Μπατίστ Ρενιώ, ο Φρανσουά Ζεράρ, ο Ζαν-Μπατίστ Γκρεζ, ο Ζοζέφ-Μαρί Βιέν, στο πορτραίτο η Ελιζαμπέτ Βιζέ Λε Μπρεν και σε σκηνές της καθημερινής ζωής ο Ζαν Σιμεόν Σαρντέν.

Προ-ρομαντικές τάσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σ' αυτή την περίοδο διακρίνεται και μια προ-ρομαντική πτυχή. Οι αναπαραστάσεις ερειπίων του Υμπέρ Ρομπέρ, εμπνευσμένες από ιταλικούς πίνακες, είναι χαρακτηριστικές, οι αλληγορικές μυθολογικές συνθέσεις του Πιερ-Πωλ Πρυντόν, καθώς και τα ναυάγια, οι καταιγίδες και τα φεγγαρόφωτα στις θαλασσογραφίες του Κλωντ Ζοζέφ Βερνέ. Το ίδιο και η αλλαγή από τον ορθολογικό και γεωμετρικό γαλλικό κήπο του Αντρέ Λε Νοτρ στον κήπο αγγλικού τύπου, ο οποίος έδωσε έμφαση στην τεχνητά άγρια και παράλογη φύση.[7]

Σχετικά άρθρα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ . «oxfordartonline.com/page/neo-classicism-and-the-french-revolution/neoclassicism-and-the-french-revolution». 
  2. ↑ . «nga.gov/collection/paintings/french-painting-17th-and-18th-centuries». 
  3. ↑ βαρύ ύφασμα, πλούσια διακοσμημένο, συχνά με μετάξι και με χρυσά ή ασημένια κεντήματα
  4. ↑ . «wga.hu/tours/french/French Art in the 18th Century». 
  5. ↑ . «artmag.gr/art-history/art-history/item/468-neoclassicism». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Νοεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 18 Νοεμβρίου 2021. 
  6. ↑ . «artsy.net/article/artsy-editorial-french-art-history-in-a-nutshell». 
  7. ↑ . «britannica.com/art/Romanticism». 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Γαλλική_τέχνη_του_18ου_αιώνα&oldid=10815394"