Ουράνιο τόξο: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε

Ενδογραμμικά

Τρέχουσα έκδοση από την 21:27, 14 Αυγούστου 2024

Το ουράνιο τόξο είναι ένα πολύχρωμο οπτικό και μετεωρολογικό φαινόμενο, κατά το οποίο εμφανίζεται το φάσμα των χρωμάτων που συνθέτουν το ορατό φως, στον ουρανό. Εδώ ένα διπλό ουράνιο τόξο.

Το ουράνιο τόξο είναι φαινόμενο που εμφανίζεται όταν οι ακτίνες του Ηλίου πέφτουν πάνω σε σταγονίδια βροχής στην ατμόσφαιρα της Γης και αποτελεί ένα παράδειγμα διάθλασης, μετά από ανάκλαση.

Κάθε χρώμα (δηλαδή το κάθε μήκος κύματος) διαθλάται υπό διαφορετική γωνία μέσα στα σταγονίδια (που δρουν σαν μικρά πρίσματα), παθαίνει διαφορετική εκτροπή και έτσι το ορατό λευκό φως αναλύεται στα διάφορα χρώματα που το συνθέτουν, δηλαδή στο φάσμα του. Έτσι εμφανίζεται το φάσμα του ηλιακού φωτός ως ένα πολύχρωμο τόξο, με το κόκκινο χρώμα να κυριαρχεί στην εξωτερική του πλευρά, και το ιώδες στην εσωτερική. Η διαφορετικότητα της γωνίας του κάθε μήκους κύματος (χρώματος) και του σχήματος των σταγονιδίων εξηγεί και το τοξοειδές σχήμα του φαινομένου και όχι κάποιο άλλο.

Για να γίνει αντιληπτό το ουράνιο τόξο από παρατηρητή, θα πρέπει να έχει στραμμένα τα νώτα του στον Ήλιο.

Αν και τα ουράνια τόξα εμφανίζουν μια ευρεία γκάμα χρωμάτων, τα πιο ευδιάκριτα είναι το κόκκινο, το κίτρινο, το μπλε, δηλαδή τα βασικά χρώματα και το ιώδες, το πράσινο, το βιολετί και το πορτοκαλί. Το ουράνιο τόξο στην πραγματικότητα είναι ένα συνεχές φάσμα και εμφανίζονται και όλες οι ενδιάμεσες αποχρώσεις των παραπάνω χρωμάτων.

Αναφορές στην αρχαιότητα και στη νεότερη εποχή

Η πρώτη Βιβλική αναφορά σε ουράνιο τόξο βρίσκεται στην αφήγηση της διαθήκης που έκανε ο Θεός με τον Νώε και τους απογόνους του όταν οι επιζώντες από τον Κατακλυσμό βγήκαν από την κιβωτό. (Γε 9:8-17· Ησ 54:9, 10).

Το 578 π.Χ. ο Αναξιμένης, Έλληνας φιλόσοφος, παρατήρησε τη σχέση μεταξύ του ουράνιου τόξου και του Ήλιου. Αντί να αποδώσει το τόξο σε ουράνιες δυνάμεις, πρότεινε ότι τα σύννεφα αλλάζουν την πορεία του ηλιακού φωτός και παράγουν το τόξο των χρωμάτων.

Πρώτος ο Αριστοτέλης συνέλαβε την ιδέα ότι το ουράνιο τόξο δεν είναι υλικό αντικείμενο που κρέμεται από τον ουρανό, αλλά ένα φυσικό φαινόμενο. Χρησιμοποίησε την τότε γεωμετρία, αλλά λάθος νόμους ανάκλασης, για να εξάγει το κυκλικό σχήμα του Τόξου. Την πρώτη ικανοποιητική εξήγηση έδωσε ο Καρτέσιος κατά τον 17ο αιώνα. Σύμφωνα με τη θεωρία του, το ουράνιο τόξο παράγεται από τις ακτίνες που πέφτουν πάνω στα σταγονίδια και που ανακλώνται στην εσωτερική τους επιφάνεια τουλάχιστον μια φορά.

Κατά ένα γνωστό ευρωπαϊκό μύθο, στη βάση του ουράνιου τόξου ένα τσουκάλι γεμάτο χρυσάφι περιμένει όποιον καταφέρει να φτάσει εκεί, πράγμα φυσικά αδύνατο, καθώς το ουράνιο τόξο είναι οφθαλμαπάτη που δεν εντοπίζεται στον χώρο.

Παραπομπές

Αυτό το λήμμα σχετικά με την Οπτική χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το.

Αυτό το λήμμα σχετικά με την Μετεωρολογία χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το.

@@ Γραμμή 1: / Γραμμή 1: @@
-[[Αρχείο:Double-alaskan-rainbow.jpg|μικρογραφία|Το [[ουράνιο τόξο]] είναι ένα πολύχρωμο οπτικό και μετεωρολογικό φαινόμενο, κατά το οποίο εμφανίζεται το [[φάσμα]] των χρωμάτων που συνθέτουν το ορατό φως, στον ουρανό. Εδώ ένα διπλό ουράνιο τόξο.]]{{Ανακατεύθυνση|Ουράνιο Τόξο}}
+[[Αρχείο:Double-alaskan-rainbow.jpg|μικρογραφία|Το ουράνιο τόξο είναι ένα πολύχρωμο οπτικό και μετεωρολογικό φαινόμενο, κατά το οποίο εμφανίζεται το [[φάσμα]] των χρωμάτων που συνθέτουν το ορατό φως, στον ουρανό. Εδώ ένα διπλό ουράνιο τόξο.]]
+{{πηγές|22|01|2023}}
+{{Άλλεςχρήσεις}}
-Οι [[Επιστήμονας|επιστήμονες]] μελετούν ακόμη το '''ουράνιο τόξο'''. Ο Καρλ Μπ. Μπόγιερ παρατηρεί: «Μέσα σε μια σταγόνα βροχής η αλληλεπίδραση της ενέργειας του φωτός με την ύλη είναι τόσο στενή ώστε οδηγούμαστε κατευθείαν στην κβαντομηχανική και στη θεωρία της σχετικότητας. . . . Αν και γνωρίζουμε αρκετά πράγματα για το πώς σχηματίζεται το ουράνιο τόξο, λίγα είναι αυτά που έχουμε μάθει για το πώς γίνεται αντιληπτό». <ref>Το Ουράνιο Τόξο, από το Μύθο στα Μαθηματικά (The Rainbow, From Myth to Mathematics), 1959, σ. 320, 321.</ref>
+Το '''ουράνιο τόξο''' είναι φαινόμενο που εμφανίζεται όταν οι ακτίνες του [[Ήλιος|Ηλίου]] πέφτουν πάνω σε [[σταγόνα|σταγονίδια]] [[βροχή]]ς στην [[ατμόσφαιρα της Γης]] και αποτελεί ένα παράδειγμα [[διάθλαση]]ς, μετά από [[ανάκλαση]].
+Κάθε [[χρώμα]] (δηλαδή το κάθε μήκος κύματος) διαθλάται υπό διαφορετική γωνία μέσα στα σταγονίδια (που δρουν σαν μικρά [[πρίσμα|πρίσματα]]), παθαίνει διαφορετική εκτροπή και έτσι το ορατό λευκό φως αναλύεται στα διάφορα χρώματα που το συνθέτουν, δηλαδή στο [[φάσμα]] του. Έτσι εμφανίζεται το φάσμα του ηλιακού φωτός ως ένα [[χρώμα|πολύχρωμο]] [[Τόξο (γεωμετρία)|τόξο]], με το [[κόκκινο]] [[χρώμα]] να κυριαρχεί στην εξωτερική του πλευρά, και το ιώδες στην εσωτερική. Η διαφορετικότητα της γωνίας του κάθε μήκους κύματος (χρώματος) και του σχήματος των σταγονιδίων εξηγεί και το τοξοειδές σχήμα του φαινομένου και όχι κάποιο άλλο.
-Η πρώτη Βιβλική αναφορά σε ουράνιο τόξο βρίσκεται οκ στην αφήγηση της διαθήκης που έκανε ο Θεός με τον [[Νώε]] και τους απογόνους του όταν οι επιζώντες από τον Κατακλυσμό βγήκαν από την κιβωτό. (Γε 9:8-17· Ησ 54:9, 10) Αυτό το υπέροχο θέαμα θα ήταν από μόνο του καθησυχαστικό για τον Νώε και την οικογένειά του και θα αποτελούσε σημείο ειρήνης για αυτούς. Πολλές απόψεις έχουν διατυπωθεί ως προς το αν αυτή ήταν η πρώτη φορά που οι άνθρωποι έβλεπαν ουράνιο τόξο. Μερικοί σχολιαστές έχουν ισχυριστεί πως είχαν εμφανιστεί ουράνια τόξα και προηγουμένως και πως το γεγονός ότι ο Θεός “έδωσε” τότε το ουράνιο τόξο σημαίνει στην πραγματικότητα ότι “προσέδωσε” μια ιδιαίτερη έννοια ή σημασία σε ένα προϋπάρχον φαινόμενο. Πολλοί από τους υποστηρικτές αυτής της άποψης πιστεύουν ότι ο [[Κατακλυσμός του Νώε|Κατακλυσμός]] ήταν μόνο τοπικός ή ότι δεν άλλαξε ουσιαστικά την [[ατμόσφαιρα]]. Εντούτοις, αυτή είναι η πρώτη μνεία ουράνιου τόξου, ενώ αν είχε εμφανιστεί πρωτύτερα ουράνιο τόξο, τότε δεν θα είχε πραγματική βαρύτητα το γεγονός ότι ο Θεός το κατέστησε εξέχον σημείο της διαθήκης του. Θα ήταν κάτι το συνηθισμένο, όχι ένα καταφανές ορόσημο μιας αλλαγής, [[μιας καινούριας εξέλιξης.]]<ref>Πηγή: βιβλίο «Ενοραση, τόμος 2, σελίδες 550-551.</ref>
+Για να γίνει αντιληπτό το ουράνιο τόξο από παρατηρητή, θα πρέπει να έχει στραμμένα τα νώτα του στον [[Ήλιος|Ήλιο]].
-== Εμφάνιση ==
-Το φαινόμενο εμφανίζεται όταν οι ακτίνες του [[Ήλιος|Ηλίου]] πέφτουν πάνω σε [[σταγόνα|σταγονίδια]] [[βροχή|βροχής]] στην [[ατμόσφαιρα της Γης]] και αποτελεί ένα παράδειγμα [[διάθλαση]]ς, μετά από [[ανάκλαση]]. Το κάθε [[χρώμα]] (δηλαδή το κάθε μήκος κύματος) διαθλάται υπό διαφορετική γωνία μέσα στα σταγονίδια (που δρουν σαν μικρά [[πρίσμα|πρίσματα]]), παθαίνει διαφορετική εκτροπή και έτσι το ορατό λευκό φως αναλύεται στα διάφορα χρώματα που το συνθέτουν, δηλαδή στο [[φάσμα]] του. Έτσι εμφανίζεται το φάσμα του ηλιακού φωτός ως ένα [[χρώμα|πολύχρωμο]] [[Τόξο (γεωμετρία)|τόξο]], με το [[κόκκινο]] [[χρώμα]] να κυριαρχεί στην εξωτερική του πλευρά, και το ιώδες στην εσωτερική. Η διαφορετικότητα της γωνίας του κάθε μήκους κύματος (χρώματος) και του σχήματος των σταγονιδίων εξηγεί και το τοξοειδές σχήμα του φαινομένου και όχι κάποιο άλλο.
+Αν και τα ουράνια τόξα εμφανίζουν μια ευρεία γκάμα χρωμάτων, τα πιο ευδιάκριτα είναι το [[κόκκινο]], το [[κίτρινο]], το [[μπλε]], δηλαδή τα [[βασικά χρώματα]] και το [[ιώδες]], το [[πράσινο]], το [[βιολετί]] και το [[πορτοκαλί]]. Το ουράνιο τόξο στην πραγματικότητα είναι ένα συνεχές [[φάσμα]] και εμφανίζονται και όλες οι ενδιάμεσες αποχρώσεις των παραπάνω χρωμάτων.
-* Για να γίνει αντιληπτό το ουράνιο τόξο από παρατηρητή, θα πρέπει να έχει στραμμένα τα νώτα του στον [[Ήλιος|Ήλιο]].
+== Αναφορές στην αρχαιότητα και στη νεότερη εποχή ==
-== Ιστορία ==
+Η πρώτη Βιβλική αναφορά σε ουράνιο τόξο βρίσκεται στην αφήγηση της διαθήκης που έκανε ο Θεός με τον [[Νώε]] και τους απογόνους του όταν οι επιζώντες από τον [[Κατακλυσμός του Νώε|Κατακλυσμό]] βγήκαν από την κιβωτό. (Γε 9:8-17· Ησ 54:9, 10).
-Στα 578 π.χ. ο [[Αναξιμένης]], [[Έλληνες|Έλληνας]] φιλόσοφος, παρατήρησε τη σχέση μεταξύ του Ουράνιου Τόξου και του Ήλιου. Αντί να αποδώσει το Τόξο σε ουράνιες δυνάμεις, πρότεινε ότι τα σύννεφα αλλάζουν την πορεία του ηλιακού φωτός και παράγουν το Τόξο των χρωμάτων.
+Το 578 π.Χ. ο [[Αναξιμένης]], [[Έλληνες|Έλληνας]] φιλόσοφος, παρατήρησε τη σχέση μεταξύ του ουράνιου τόξου και του Ήλιου. Αντί να αποδώσει το τόξο σε ουράνιες δυνάμεις, πρότεινε ότι τα σύννεφα αλλάζουν την πορεία του ηλιακού φωτός και παράγουν το τόξο των χρωμάτων.
-Πρώτος ο Αριστοτέλης συνέλαβε την ιδέα ότι το ουράνιο τόξο δεν είναι υλικό αντικείμενο που κρέμεται από τον [[Ουρανός|ουρανό]], αλλά ένα φυσικό φαινόμενο. Χρησιμοποίησε προσεκτικά την τότε γεωμετρία, αλλά λάθος νόμους ανάκλασης, για να εξάγει το κυκλικό σχήμα του Τόξου. Σταδιακά, οι ενασχολούμενοι με αυτό λόγιοι και φιλόσοφοι άρχισαν να συνειδητοποιούν ότι τόσο το φαινόμενο της ανάκλασης όσο και εκείνο της διάθλασης είχαν κάποιας μορφής σχέση με το φαινόμενο του Ουράνιου Τόξου. Την πρώτη ικανοποιητική εξήγηση έδωσε ο Καρτέσιος κατά τον 18ο αιώνα. Σύμφωνα με την θεωρία του, το ουράνιο τόξο παράγεται από τις ακτίνες που πέφτουν πάνω στα σταγονίδια και που ανακλούνται στην εσωτερική τους επιφάνεια τουλάχιστον μια φορά.
+Πρώτος ο Αριστοτέλης συνέλαβε την ιδέα ότι το ουράνιο τόξο δεν είναι υλικό αντικείμενο που κρέμεται από τον [[Ουρανός|ουρανό]], αλλά ένα φυσικό φαινόμενο. Χρησιμοποίησε την τότε γεωμετρία, αλλά λάθος νόμους ανάκλασης, για να εξάγει το κυκλικό σχήμα του Τόξου. Την πρώτη ικανοποιητική εξήγηση έδωσε ο [[Ρενέ Ντεκάρτ|Καρτέσιος]] κατά τον 17ο αιώνα. Σύμφωνα με τη θεωρία του, το ουράνιο τόξο παράγεται από τις ακτίνες που πέφτουν πάνω στα σταγονίδια και που ανακλώνται στην εσωτερική τους επιφάνεια τουλάχιστον μια φορά.
-Κατά ένα γνωστό ευρωπαϊκό [[μύθος|μύθο]], στη βάση του ουράνιου τόξου ένα τσουκάλι γεμάτο [[χρυσός|χρυσάφι]] περιμένει όποιον καταφέρει να φτάσει εκεί, πράγμα φυσικά αδύνατο, καθώς το ουράνιο τόξο είναι οφθαλμαπάτη που δεν εντοπίζεται στο χώρο.
+Κατά ένα γνωστό ευρωπαϊκό [[μύθος|μύθο]], στη βάση του ουράνιου τόξου ένα τσουκάλι γεμάτο [[χρυσός|χρυσάφι]] περιμένει όποιον καταφέρει να φτάσει εκεί, πράγμα φυσικά αδύνατο, καθώς το ουράνιο τόξο είναι οφθαλμαπάτη που δεν εντοπίζεται στον χώρο.
-== Τα χρώματα ==
-Αν και τα ουράνια τόξα εμφανίζουν μια ευρεία γκάμα χρωμάτων, τα πιο ευδιάκριτα είναι το [[κόκκινο]], το [[κίτρινο]], το [[μπλε]], δηλαδή τα [[βασικά χρώματα]] και το [[ιώδες]], το [[πράσινο]], το [[βιολετί]] και το [[πορτοκαλί]] και το [[ροζ]]. Το ουράνιο τόξο στην πραγματικότητα είναι ένα συνεχές [[φάσμα]] και εμφανίζονται και όλες οι ενδιάμεσες αποχρώσεις των παραπάνω χρωμάτων.
-== Αναφορές ==
+== Παραπομπές ==
 <references />