Перейти к содержанию

Нацис Германи

Сүлөөтэ Нэбтэрхы Толи — Википеэдиһээ
(Гүрбэдэхи райх-һээ шэлжэн эльгээгдэбэ)
Ехэ Германиин Эзэнтэ Гүрэн
Großdeutsches Reich
Эзэрхэг засаг
1933 оной 3 һарын 24 — 1945 оной 4 һарын 23


Нацис Германиин гүрэнэй туг (1935–1945) Нацис Германиин гүрэнэй бүргэд (1935–1945)
Уряа
[Ein Volk, ein Reich, ein Führer] Error: {{Lang-xx}}: text has italic markup (help)
Дуулал
Германишуудай дуун
Ниислэл Берлин
Хэлэн(үүд) германи хэлэн
Мүнгэн тэмдэгтэ райхсмарка
Газар нютаг 633.786 км² (1938 он)
696.265 км² (1941 он)
Хүн зон 90 сая хүн (1941 он, Дэлхэйн хүн зоной 4 %)
Фюрер
 - 1934—1945 Адольф Һитлер
Үмэнэ:
Һүүлдэ:
Ваймар Бүгэдэ Найрамдаха Улас
Заарланд
Австри
Чехословаки
Мемельланд
Сүлөөтэ Данциг хото
Польшо
Дани
Норвеги
Люксембург
Нидерланд
Бельги
Франци
Югослави
Зүблэлтэ Холбоо
СССР-һээ эзэлэгдэһэн Германи
АНУ-һаа эзэлэгдэһэн Германи
Ехэ Британиһаа эзэлэгдэһэн Германи
Франциһаа эзэлэгдэһэн Германи
Чехословаки
Бүгэдэ Найрамдаха Польшо Улас
Люксембург
Югослави
Австри

Ехэ Германиин эзэнтэ гүрэн гэжэ 1933 онһоо — 1945 он хүрэтэр нацис үзэлтэй Үндэһэтэнэй социалис Герман ажалшадай намай (НСДАП-гай) ударидалга, хиналта дооро байһан Германи уласай түүхын үе юм. Энэ үндэһэндээ өөрөө «фюрер» гү, али буряадшалбал «ударидагша» гээд нэрэлүүлжэ байһан НСДАП-гай дарга болон тухайн үеын Германиин уласай ударидагша Адольф Һитлерээр ударидуулһан тоталитарис эзэрхэг засаглалай нэгэ хэлбэри байһан юм.

Германиин Эзэнтэ Улас

[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Германиин эзэнтэ гүрэниинь 1871 ондо үүдхэн байгуулагдажа 1918 оной 11 һарын 11 хүрэтэрхи гү, али Дэлхэйн нэгэдүгээр дайнай түгэсгэл хүрэтэр хэмжээтэ эрхэтэ хаанта засаглалтайгаар оршон тогтоножо байһан бэлэй. Харин үүнэй дараашаһаа Германида парламентай засаглал бүхы Ваймарай Бүгэдэ Найрамдаха Улас 1919 ондо байгуулагдажа, 1933 оной 5 һарын 23 хүрэтэр оршон тогтоножо байһан.

Энэ бүхэн 1933 оны 1 һарын 30 Һитлер засагай эрхэндэ гаража эзэнтэ гүрэнэй Юрэнхы сайдаар томилогдоһон сагһаа эхилэн нэгэ хүнэй эзэрхэг засаг дооро оршохо улас болон өөршэлэгдэһэн юм. Гэбэш уг эзэрхэг засаг дооро үнгэрүүлһэн эдэгээр он жэлнүүдынь 1945 оной 5 һарын 30 Германи улас Дэлхэйн хоёрдугаар дайнда үгэ дуугүй буужа үгэхэ хэрээндэ гарын үзэг зурһанаар түгэсгэл болоһон.