Якаў Рыгоравіч Сінай

Якаў Рыгоравіч Сінай
Дата нараджэння	21 верасня 1935(1935-09-21)[…] (89 гадоў)
Месца нараджэння	Масква, РСФСР, СССР
Грамадзянства	Расія  ЗША  СССР
Род дзейнасці	матэматык, фізік, прафесар, выкладчык універсітэта
Навуковая сфера	матэматычная фізіка, тэорыя імавернасцей, Статыстычная механіка, матэматыка і dynamical systems[d]
Месца працы	Прынстанскі ўніверсітэт МДУ Інстытут тэарэтычнай фізікі імя Л. Д. Ландау РАН[d]
Навуковая ступень	доктар фізіка-матэматычных навук
Альма-матар	механіка-матэматычны факультэт МДУ[d] МДУ
Навуковы кіраўнік	Андрэй Калмагораў
Вядомыя вучні	Леанід Бунімовіч[d], Анатоль Каток[d], Рыгор Маргуліс, Луіджы Акардзі[d], Андраш Крамлі[d], Ахтам Джалілаў[d], Андрэй Сабалеўскі[d] і Ілья Гальдштэйн[d]
Член у	Лонданскае каралеўскае таварыства Нацыянальная акадэмія навук ЗША Расійская акадэмія навук Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук Венгерская акадэмія навук Еўрапейская акадэмія[d] Польская акадэмія навук Амерыканскае матэматычнае таварыства Нарвежская акадэмія навук
Узнагароды	Абелеўская прэмія (2014) прэмія Пуанкарэ (2009) Медаль Больцмана[d] (1986) прэмія Марселя Гросмана[d] (2015) прэмія Дэні Хайнемана ў галіне матэматычнай фізікі[d] (1990) Прэмія Вольфа па матэматыцы (1997) медаль Дзірака (ICTP)[d] (1992) прэмія Немерса па матэматыцы[d] (2002) замежны член Лонданскага каралеўскага таварыства[d] (2009) прэмія Стыла за выдатныя дасягненні на працягу ўсёй кар’еры[d] (2013) правадзейны член Амерыканскага матэматычнага таварыства[d] (2013)
Сайт	math.princeton.edu/direc…
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Якаў Рыгоравіч Сінай (нар. 21 верасня 1935, Масква) — савецкі і амерыканскі матэматык, які працуе ў галіне тэорыі дынамічных сістэм, эргадычнай тэорыі і матэматычнай фізікі, правадзейны член Расійскай акадэміі навук (7 снежня 1991), лаўрэат Абелеўскай прэміі (2014) .

Біяграфія

Нарадзіўся ў сям’і з багатымі навуковымі традыцыямі. Яго бацькамі былі даследчыкі ў галіне медыцыны, а дзедам быў В. Ф. Каган — адзін з першых матэматыкаў Расіі, які працаваў у галіне нееўклідавай і дыферэнцыяльнай геаметрыі. Бацька — Рыгор Якаўлевіч Сінай (1902—1952), падпалкоўнік медыцынскай службы, доктар медыцынскіх навук, загадчык кафедры мікрабіялогіі 3-га Маскоўскага медыцынскага інстытута, з 1945 года - прафесар кафедры мікрабіялогіі і вірусалогіі 2-га МДМІ, рэдактар фундаментальнага дапаможніка «Мікрабіялагічныя метады даследавання захворваннях» (1940, 1949), аўтар манаграфій «Тулярэмія» (1940) і «Кароткі дапаможнік па барацьбе з чумой» (1941). Маці — Надзея Веньямінаўна Каган (1900—1938), старшы навуковы супрацоўнік у Інстытуце эксперыментальнай медыцыны імя М. Горкага; займалася распрацоўкай казінай вакцыны супраць вяснова-летняга энцэфаліту, разам з лабаранткай Н. Я. Уткінай загінула ў выніку заражэння прэпаратам віруса энцэфаліту, уласцівасці якога вывучала. Брат — Р. І. Барэнблат, механік.

Вучыўся на механіка-матэматычным факультэце МДУ, які скончыў у 1957 годзе. У 1956 годзе ажаніўся са сваёй аднакурсніцай Аленай Бенцыянаўнай Вул, дачкой вядомага фізіка Бенцыяна Майсеевіча Вула.

Вучань А. М. Калмагорава. Кандыдат навук (1960), доктар навук (1964). З 1960 года працаваў у МДУ, з 1971 года — прафесар. Таксама працаваў старшым (1962), а затым галоўным (1986) навуковым супрацоўнікам Інстытута тэарэтычнай фізікі імя Л. Д. Ландау. З 1993 года — прафесар Прынстанскага ўніверсітэта.

Сярод яго вучняў найбольш вядомы Р. А. Маргуліс.

З 1983 года — ганаровы замежны член Амерыканскай акадэміі мастацтваў і навук. Замежны член Нацыянальнай акадэміі навук ЗША (1999). У 2009 годзе абраны ў замежныя члены Лонданскага каралеўскага таварыства. З 2012 года з’яўляецца правадзейным членам Амерыканскага матэматычнага таварыства.