Язэп Аляксандравіч Юхо

Язэп Аляксандравіч Юхо
Язэп Аляксандравіч Юхо
Дата нараджэння	19 сакавіка 1921 ці 1921
Месца нараджэння	Менск, Менскі павет, БССР;
Дата смерці	29 ліпеня 2004 ці 2004
Месца смерці	Мінск, Беларусь;
Грамадзянства	СССР; Беларусь;
Род дзейнасці	гісторык
Навуковая сфера	правазнаўства, гісторыя дзяржавы і права[d] і канстытуцыйнае права[d]
Месца працы	Інстытут філасофіі НАН Беларусі; юрыдычны факультэт БДУ;
Навуковая ступень	доктар юрыдычных навук
Навуковае званне	прафесар;
Альма-матар	БНТУ; Горкаўскае вышэйшае зенітнае ракетнае каманднае вучылішча проціпаветранай абароны[d]; Мінскі юрыдычны інстытут (1949);
Вядомыя вучні	Таісія Доўнар
Член у	ЗБС Бацькаўшчына;
Прэміі	прэмія імя У. І. Пічэты
Узнагароды

Язэп Аляксандравіч Юхо (19 сакавіка 1921, Менск — 29 ліпеня 2004, Мінск) — беларускі гісторык права, доктар юрыдычных навук (1980), прафесар кафедры тэорыі і гісторыі дзяржавы і права юрыдычнага факультэта БДУ (1983), заснавальнік першай навуковай школы дзяржавы і права Беларусі, сябар Вялікай Рады міжнароднага грамадскага аб’яднання ЗБС «Бацькаўшчына».

Біяграфія

Вучыўся ў Беларускім політэхнічным інстытуце (1938—1939), потым прызваны ў армію, скончыў Горкаўскае вучылішча зенітнай артылерыі (1941).

У час Другой сусветнай вайны камандзір агнявога ўзводу (пад Масквой, 1941), намеснік камандзіра зенітнай гарматы і начальнік артылерыі стралковага палка на Паўднёвым і Заходнім франтах. Двойчы цяжка паранены. З 3-м Беларускім фронтам вызваляў Віцебск, Полацк, ваяваў ва Усходняй Прусіі. Скончыў вайну ў званні маёра. У 1946 годзе звольніўся з арміі.

Скончыў Мінскі юрыдычны інстытут (1949), аспірантуру Інстытуту філасофіі і права АН БССР (1954).

Працаваў народным суддзёй Варашылаўскага раёна Мінска, навуковым супрацоўнікам Інстытута філасофіі і права АН БССР (1952), дацэнтам кафедры грамадзянскага і грамадзянска-працэсуальнага права юрыдычнага факультэта БДУ (1956), загадчыкам кафедры тэорыі і гісторыі дзяржавы і права БДУ, намеснікам дэкана юрыдычнага факультэта БДУ. Намеснік старшыні юрыдычнай камісіі пры Савеце Міністраў БССР (1960—1964).

Удзельнічаў у падрыхтоўцы праекта Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь 1994 года.

У навуцы

Аўтар больш за 200 навуковых прац. Кандыдацкая дысертацыя на тэму «Устанаўленне Савецкай улады ў Заходняй Беларусі ў 1939 г.» (Інстытут дзяржавы і права АН СССР, 1954). Доктарская дысертацыя на тэму «Грамадска-палітычны лад і права Беларусі ў XVI ст.» (Кіеўскі дзяржаўны ўніверсітэт імя Т. Шаўчэнкі, 1980).

Адзін з ініцыятараў перавыдання Статута ВКЛ 1588 года, адзін з аўтараў перакладу, каментарыяў і даведніка.

Суаўтар першага «Юрыдычнага энцыклапедычнага даведніка» на беларускай мове. Аўтар дапаможнікаў «Гісторыя дзяржавы і права Беларусі» і «Кароткі нарыс па гісторыі дзяржавы і права Беларусі».

Узнагароды

Узнагароджаны ордэнамі Чырвонай зоркі, Айчыннай вайны I ступені, баявымі медалямі, медалём Францыска Скарыны (1996). Лаўрэат навуковай прэміі імя У. І. Пічэты^[3].

Бібліяграфія

Гісторыя дзяржавы і права Беларусі: вучэбны дапаможнік: у 2 ч. Мінск, 2000; 2003.
Дзяржаўнасць і права Беларусі са старажытных часоў да канца XVI ст. Ч. 1: Гістарыяграфія гісторыі дзяржавы і права феадальнай Беларусі. Мінск, 1999.
Кароткі нарыс гісторыі дзяржавы і права Беларусі. Мінск, 1992.
Крыніцы беларуска-літоўскага права. Мінск, 1991.
За вольнасць нашу і вашу: Тадэвуш Касцюшка. Мінск, 1990.
Правовое положение населения Белоруссии в XVI ст. Минск, 1978.

Удзел у калектыўных працах:

Гістарычны шлях беларускай нацыі і дзяржавы. Мінск, 2001;2005; 2007.
Дзяржаўнасць і права Беларусі са старажытных часоў да канца XVI стагоддзя. Мінск, 1999.
Статут Вялікага княства Літоўскага 1566 года. Мінск, 2003.
Гісторыя дзяржавы і права Беларусі ў дакументах і матэрыялах са старажытных часоў да нашых дзён: вучэбны дапаможнік. Мінск, 2003.
Статут Вялікага Княства Літоўскага 1588 г. Тэксты. Даведнік. Каментарыі. Мінск, 1989.
Мысліцелі і асветнікі Беларусі, X—XIX стагоддзі: энцыклапедычны даведнік. Мінск, 1995.
«Нарадзіўся я ліцьвінам…»: Тадэвуш Касцюшка. Мінск, 1994.
Францыск Скарына і яго час: энцыклапедычны даведнік. Мінск, 1988.
Юрыдычны энцыклапедычны слоўнік: А-Я. Мінск, 1992.

Крыніцы

↑ ^а ^б Czech National Authority Database Праверана 25 кастрычніка 2024.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a>
↑ ^а ^б ^в Czech National Authority Database Праверана 26 кастрычніка 2024.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a>
↑ Марозаў 2022.

Літаратура

ЮХО Іосіф (Язэп) Аляксандравіч // Сучасныя беларускія даследчыкі гісторыі Вялікага Княства Літоўскага : біябібліяграфічны даведнік / С. П. Марозаў. — Гродна-Каўнас: ЮрСаПрынт, 2022. — 290 с. — ISBN 978-985-7257-57-7, 978-609-96340-1-2.
Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 18. Кн. 1: Дадатак: Шчытнікі — Яя / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2004. — Т. 18. Кн. 1. — С. 222—223. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0295-4 (т. 18. Кн. 1).
Юхо Іосіф (Язэп) Аляксандравіч // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 784. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.

Спасылкі

[_38a2585cbabff301-1] а ^б Czech National Authority Database Праверана 25 кастрычніка 2024.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a>

[_36fe675a2195117e-2] а ^б ^в Czech National Authority Database Праверана 26 кастрычніка 2024.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a>

[FOOTNOTEМарозаў2022-3] Марозаў 2022.

[1]

[2]

[3]