Царкоўны служка
Царкоўны служка у праваслаўі — найніжэйшы клірык, які дапамагае святарам у здзяйсненні богаслужэння. У цяперашні час у Праваслаўі засталося толькі тры ступені царкоўных служкаў, у якія стаўленікі заўсёды паслядоўна ўзводзяцца праз чын архірэйскай (у манастырах паставіць у чытальніка мае права ігумен[1]) хіратэсіі:
- Свешчэносец (паслядоўнасць пастаўлення ў свешчэносца знаходзіцца ў пачатку чыну пастаўлення ў чытальніка),
- Чытальнік (або спявак)[2][3]),
- іпадыякан. З XIII стагоддзя з-за ўплыву патрыярха Мануіла Харытопула Сарантына многія[4]адносяць іпадыякана да найнізкага кліру, што некаторымі лічыцца няслушнымні з гістарычнага, ні з літургічнага пункту гледжання.
Права ўваходу ў алтар строга прысвоена Праваслаўнай царквой выключна вышэйшым святарах — іпадыяканам, дыяканам, прэсвітарам і біскупам. Такія правілы: 5-е Антыяхійскага сабору[5], 19-е Лаадыкійскага сабора, 69-е VI Усяленскага сабора. Аднак у XX стагоддзі распаўсюдзілася практыка дазволу ўваходу ў алтар свецкім.
Спяваючыя і чытаючыя у праваслаўных храмах Еўропы цяпер рэдка маюць біскупскае пастаўленне. Часам для царкоўных спеваў і чытання запрашаюць оперных спевакоў (нават неўцаркоўленых). У епархіях Амерыкі, Аўстраліі і Афрыкі ў цэлым больш прытрымліваюцца патрабаванні мець пры кожным храме кананічна пастаўленых царкоўнаслужыцеляў. Акрамя таго, пры кожным храме існуе штат супрацоўнікаў (супрацоўніц), якіх часта называюць царкоўнымі служыцелямі: псаломшчык (устаўшчык), званар, прасфорнік, свечэчнік, прадавец у абразовым краме, тэхнічка-прыбіральшчыца, вартаўнік, стараста, бухгалтар,казначэй, кіроўца і г. д., якія часта падмяняюць адзін аднаго.
Гл. таксама
[правіць | правіць зыходнік]Зноскі
- ↑ Царкоўнае права, Раздзел 17. Протаіерэй Уладзіслаў Цыпин
- ↑ іншае пазначэнне чытальніка
- ↑ Архірэйскі чыноўнік. Чын пастаўлення ў чытальніка і спевака Архівавана 25 красавіка 2016.
- ↑ практычна ва ўсіх праваслаўных кнігах па Дагматыцы і Літургіцы так
- ↑ Правілы Памеснага Антыяхійскага Сабору Архівавана 28 чэрвеня 2019.
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]- [https://web.archive.org/web/20120704003802/http://www.klikovo.ru/db/book/msg/4177 Архівавана 4 ліпеня 2012. Прот. Вл. Цыпин."Святары": "Царкоўнае права". М., 1994]]
- Кніга Правілаў Свв. Сусветных і Памесных Сабораў Праваслаўнай Царквы