Перайсці да зместу

Роджэр Корнберг

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Корнберг.
Роджэр Корнберг
англ.: Roger David Kornberg
Дата нараджэння 24 красавіка 1947(1947-04-24)[1][2] (77 гадоў)
Месца нараджэння
Грамадзянства
Бацька Артур Корнберг
Маці Sylvy Kornberg[d]
Род дзейнасці біяхімік, хімік, выкладчык універсітэта, біёлаг
Навуковая сфера структурная біялогія[d][4] і біяхімія[4]
Месца працы
Альма-матар
Навуковы кіраўнік Хардэн Мак-Конэл
Член у
Узнагароды

ганаровы доктар Універсітэта Умеа[d]

 Нобелеўская прэмія па хіміі

прэмія Харві (1997)

міжнародная прэмія Фонда Гайрднера (2000)

прэмія Луізы Грос-Хорвіц (2006)

Alfred P. Sloan, Jr. Prize[d] (2005)

Dickson Prize in Medicine[d] (2006)

прэмія Мэсры[d] (2003)

Novartis-Drew Award[d] (1990)

прэмія Шарля-Леапольда Маера[d] (2002)

Robert J. and Claire Pasarow Foundation Award for Distinguished Contributions to Cancer Research[d] (2002)

Welch Award in Chemistry[d] (2001)

член Амерыканскай асацыяцыі даследаванняў раку[d] (2018)

член Амерыканскай акадэміі мастацтваў і навук

замежны член Лонданскага каралеўскага таварыства[d] (2009)

член Еўрапейскай арганізацыі малекулярнай біялогіі[d]
Подпіс Выява аўтографа
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Роджэр Дэвід Корнберг (англ.: Roger David Kornberg; нар. 24 красавіка 1947(1947-04-24)[1][2], Сент-Луіс, Місуры[3][6]) — амерыканскі біяхімік і прафесар структурнай біялогіі ў школе медыцыны Стэнфардскага ўніверсітэта. Корнберг быў ганараваны Нобелеўскай прэміі па хіміі ў 2006 годзе за даследаванні працэсу, з дапамогай якога генетычная інфармацыя з ДНК капіруецца ў РНК, «малекулярную аснову транскрыпцыі эўкарыётаў»[7][8][9][10][11][12].

Адукацыя і ранняе жыццё

[правіць | правіць зыходнік]

Корнберг нарадзіўся ў Сент-Луісе, штат Місуры, быў старэйшым сынам біяхіміка Артура Корнберга, які атрымаў Нобелеўскую прэмію, і Сільві Рут (Леві), якая таксама была біяхімікам. Ён атрымаў ступень бакалаўра па хіміі ў Гарвардскім універсітэце ў 1967 годзе і атрымаў ступень доктара філасофіі ў хімічнай фізіцы ў Стэнфардзе ў 1972 годзе пад кіраўніцтвам Хардэн М. Макконел.

Кар’ера

[правіць | правіць зыходнік]

Корнберг стаў доктарам даследчыкам лабараторыі малекулярнай біялогіі ў Кембрыджы, Англія, а затым асістэнтам прафесара біялагічнай хіміі ў Гарвардскай медыцынскай школе ў 1976 годзе, перш чым перайсці да яго цяперашняй пасады, як прафесар структурнай біялогіі Стэнфардскай медыцынскай школы ў 1978 годзе[13]. З 2004 года Корнберг з’яўляецца рэдактарам часопісу Annual Review of Biochemistry[14].

Даследаванне

[правіць | правіць зыходнік]
Роджэр Корнберг (трэці злева) з Эндру Файер, Джордж Смут, Дык Чэйні, Крэйг Мело і Джон Мазер

Усе арганізмы маюць гены, якія кадуюцца ДНК, якая капіюецца ў РНК, якая стварае бялкі, якія ўяўляюць сабой паслядоўнасці амінакіслот. ДНК знаходзіцца ў ядры. Калі клетка выражае ген, яна капіруе (транскрыбуе) паслядоўнасць ДНК гэтага гена ў паслядоўнасць матрычных РНК (мРНК). мРНК транспартуецца з ядра ў рыбасомы. Рыбасомы счытваюць мРНК і пераводзяць код у патрэбную паслядоўнасць амінакіслот, каб зрабіць бялок гэтага гена[15].

ДНК транскрыбуецца ў мРНК з дапамогай фермента РНК-палімеразы II з дапамогай многіх іншых бялкоў. Выкарыстоўваючы дрожджы, Корнберг вызначыў ролю РНК-палімеразы II і іншых бялкоў у транскрыпцыі ДНК і стварыў трохмерныя выявы бялковага кластара з дапамогай рэнтгенаўскай крышталяграфіі. Палімераза II выкарыстоўваецца ўсімі арганізмамі з ядрамі, уключаючы чалавека, для транскрыпцыі ДНК[16].

Корнберг і яго даследчая група зрабілі некалькі фундаментальных адкрыццяў, якія тычацца механізмаў і рэгулявання транскрыпцыі эўкарыётаў. Будучы аспірантам, які працаваў з Хардэнам Макконэлам у Стэнфардзе ў канцы 1960-х гадоў, ён адкрыў «трыгер» і латэральную дыфузію фасфаліпідаў у двухслаёвых мембранах. У той час як аспірант, які працаваў з Ааронам Клугам і Фрэнсісам Крыкам у Медыцынскім навукова-даследчы савеце у 1970-х гадах, Корнберг выявіў нуклеасому ў якасці асноўнага бялковага комплексу, які пакуе храмасомную ДНК у ядры эукарыятычных клетак (храмасомную ДНК, якую часта называюць «хромацін», калі яна звязана з бялкамі такім чынам, што адлюстроўвае адкрыццё Вальтэра Флемінга аб тым, што некаторыя структуры ў ядры клеткі паглынаюць фарбавальнікі і становяцца бачныя пад мікраскопам)[17]. Унутры нуклеасомы Корнберг выявіў, што прыкладна 200 пар ДНК абгорнуты вакол октамера гістонавых бялкоў. З дапамогай Яхлі Лорх Корнберг паказаў, што нуклеасома на прамотары прадухіляе ініцыяцыю транскрыпцыі, што прыводзіць да прызнання функцыянальнай ролі нуклеасомы, якая служыць агульным рэпрэсарам генаў[18].

Даследчай групе Корнберга ў Стэнфардзе пазней удалося распрацаваць верную сістэму транскрыпцыі з хлебапякарскіх дрожджаў, простага аднаклетачнага эўкарыёта, які яны затым выкарысталі, каб вылучыць у вычышчаным выглядзе ўсе некалькі дзясяткаў бялкоў, неабходных для працэсу транскрыпцыі. Дзякуючы працы Корнберга і іншых, стала ясна, што гэтыя бялковыя кампаненты надзвычай захаваліся ва ўсім спектры эукарыётаў, ад дрожджаў да клетак чалавека[19].

Выкарыстоўваючы гэтую сістэму, Корнберг зрабіў галоўнае адкрыццё, што перадача рэгулятарных сігналаў генаў да механізму РНК-палімеразы ажыццяўляецца з дапамогай дадатковага бялковага комплексу, які яны назвалі «пасярэднікам»[20]. Як адзначылі ў камітэце Нобелеўскай прэміі, «вялікая складанасць эукарыятычных арганізмаў на самай справе абумоўлена тонкім узаемадзеяннем паміж тканка-спецыфічнымі рэчывамі, узмацняльнікамі ў ДНК і медыятарам. Такім чынам, адкрыццё Медыятара з’яўляецца сапраўднай вяхой у разуменні працэсу транскрыпцыі»[21].

У той жа час, калі Корнберг праводзіў гэтыя біяхімічныя даследаванні працэсу транскрыпцыі, ён прысвяціў два дзесяцігоддзі распрацоўцы метадаў візуалізацыі атамнай структуры РНК-палімеразы і звязаных з ёй бялковых кампанентаў. Першапачаткова Корнберг скарыстаўся вопытам у галіне ліпідных мембран, атрыманых у аспірантуры, каб распрацаваць методыку фарміравання двухмерных бялковых крышталяў на ліпідных біслоях. Гэтыя 2D крышталі можна было б затым прааналізаваць з дапамогай электроннай мікраскапіі для атрымання малюнкаў структуры бялку ў нізкім раздзяленні. У рэшце рэшт, Корнберг змог выкарыстаць рэнтгенаўскую крышталаграфію для вырашэння 3-мернай структуры РНК-палімеразы пры атамным раздзяленні[22][23]. Нядаўна ён пашырыў гэтыя даследаванні, каб атрымаць структурныя выявы РНК-палімеразы, звязаныя з дадатковымі бялкамі[24]. Дзякуючы гэтым даследаванням Корнберг стварыў рэальную карціну таго, як працуе транскрыпцыя на малекулярным узроўні. На думку Нобелеўскага камітэта, «сапраўды рэвалюцыйны аспект карціны, якую стварыў Корнберг, у тым, што яна адлюстроўвае працэс транскрыпцыі ў поўным аб’ёме. Тое, што мы бачым, гэта канструяваны ланцуг РНК, а значыць, і дакладныя пазіцыі ДНК, палімеразы і РНК падчас гэтага працэсу»[25].

Ліпідная мембрана

[правіць | правіць зыходнік]

Будучы аспірантам Стэнфардскага ўніверсітэта, Корнберг вывучаў кручэнне фасфаліпідаў і ўпершыню вызначыў дынаміку ліпідаў у мембране[26]. Корнберг назваў перамяшчэнне ліпідаў ад аднаго лістка да іншага трыгерам, таму што ён вывучаў усяго за некалькі гадоў да таго электронныя схемы, якія называліся трыгерамі. Гэты тэрмін даў падставу для назвы бялкоў, названых фліппазамі і флопасамі (ад англ.: flip-flop — трыгер)[27].

Прамысловыя кааперацыі

[правіць | правіць зыходнік]

Корнберг быў членам навукова-кансультатыўных саветаў наступных кампаній: Cocrystal Discovery, Inc (старшыня), ChromaDex Corporation (старшыня), StemRad, Ltd, Oplon Ltd (старшыня) і Pacific Biosciences. Корнберг таксама быў дырэктарам наступных кампаній: OphthaliX Inc., Protalix BioTherapeutics, Can-Fite BioPharma, Ltd, Simploud і Teva Pharmaceutical Industries, Ltd.

Узнагароды

[правіць | правіць зыходнік]

Корнберг атрымаў наступныя ўзнагароды:

Ганаровы доктар універсітэта Умеа.

Зноскі

  1. ↑ а б Roger David Kornberg // Brockhaus Enzyklopädie
  2. ↑ а б Roger D. Kornberg // Munzinger Personen Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. ↑ а б Deutsche Nationalbibliothek Record #173844871 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 11 снежня 2014.
  4. ↑ а б Czech National Authority Database Праверана 7 лістапада 2022.
  5. ↑ www.ae-info.org
  6. ↑ The Nobel Prize in Chemistry 2006 (англ.). NobelPrize.org.
  7. ↑ Roger Kornberg wins the 2006 Nobel Prize in Chemistry(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 5 лістапада 2006. Праверана 17 лістапада 2021.
  8. ↑ Press release: The Nobel Prize in Chemistry 2006.
  9. ↑ "The Decade-long Pursuit of a Reconstituted Yeast Transcription System: the Work of Roger D. Kornberg". {{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка)
  10. ↑ BBC News report of Kornberg’s Nobel Prize win
  11. ↑ Kornberg Nobel Prize lecture
  12. ↑ The Nobel Foundation 2006 prizes in Chemistry
  13. ↑ Vasmatkar, Pashupat (2019). Miracles in Biochemistry: The contribution of the Nobel laureates to the field of Biochemistry.
  14. ↑ Richardson, Charles C. (2 June 2015). "It Seems Like Only Yesterday". Annual Review of Biochemistry. 84 (1): 1–34. doi:10.1146/annurev-biochem-060614-033850. PMID 26034887.
  15. ↑ Davis, Alison (1990). "Chapter 2: Cells 101 Business basics". Inside the cell (Rev. July 1990 ed.). [Bethesda, Md.?]: U.S. Dept. of Health and Human Services, Public Health Service, National Institutes of Health, National Institute of General Medical Sciences. pp. 22–26. ISBN 9780160243813. Праверана 8 September 2021.
  16. ↑ Hirota, Noboru (2016). A history of modern chemistry. pp. 625–626.
  17. ↑ Kornberg, R. D. "Chromatin Structure: A Repeating Unit of Histones and DNA". Science. 184 (4139): 868–871. doi:10.1126/science.184.4139.868. PMID 4825889.
  18. ↑ Lorch, Yahli. "Nucleosomes inhibit the initiation of transcription but allow chain elongation with the displacement of histones". Cell. 49 (7): 203–210. doi:10.1016/0092-8674(87)90561-7. PMID 3568125.
  19. ↑ Capa, Nossa (2001). "Our Journal Cover". Jornal Brasileiro de Patologia e Medicina Laboratorial. 37 (4): 231. doi:10.1590/S1676-24442001000400001. Праверана 8 September 2021.
  20. ↑ "A novel mediator between activator proteins and the RNA polymerase II transcription apparatus". {{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка)
  21. ↑ The Nobel Prize in Chemistry 2006 (англ.). NobelPrize.org.
  22. ↑ Cramer, P. (2001). "Structural Basis of Transcription: RNA Polymerase II at 2.8 Angstrom Resolution" (PDF). Science. 292 (5523): 1863–1876. doi:10.1126/science.1059493. ISSN 0036-8075. PMID 11313498.
  23. ↑ Gnatt, A. L. (2001). "Structural Basis of Transcription: An RNA Polymerase II Elongation Complex at 3.3 A Resolution". Science. 292 (5523): 1876–1882. doi:10.1126/science.1059495. ISSN 0036-8075. PMID 11313499.
  24. ↑ Bushnell, D. A. (2004). "Structural Basis of Transcription: An RNA Polymerase II-TFIIB Cocrystal at 4.5 Angstroms". Science. 303 (5660): 983–988. doi:10.1126/science.1090838. ISSN 0036-8075. PMID 14963322.
  25. ↑ A family story about life 2006
  26. ↑ Kornberg, RD; McConnell, HM (October 1971). "Lateral diffusion of phospholipids in a vesicle membrane": 2564–8. {{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка)
  27. ↑ Epand, Richard M.; Ruysschaert, Jean-Marie (September 25, 2017). The biophysics of cell membranes : biological consequences. Singapore: Springer. pp. 33–34. ISBN 9789811062438. Праверана 8 September 2021.

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Роджэр_Корнберг&oldid=4854826"