Перайсці да зместу

Джэром Дэвід Сэлінджэр

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Джэром Дэвід Сэлінджэр
англ.: Jerome David Salinger
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння 1 студзеня 1919(1919-01-01)[1][2][…]
Месца нараджэння
Дата смерці 27 студзеня 2010(2010-01-27)[4][2][…] (91 год)
Месца смерці
Пахаванне
  • невядома[5]
Грамадзянства
Жонка Клэр Дуглас[d]
Дзеці Мэт Сэлінджэр[d] і Маргарэт Сэлінджэр[d]
Альма-матар
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці пісьменнік, раманіст
Гады творчасці з 1940
Мова твораў англійская
Подпіс Выява аўтографа
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы
Аўтограф Сэлінджэра

Джэро́м Дэ́від Сэ́лінджэр (англ.: Jerome David Salinger [ˈsælɪndʒər]; 1 студзеня 1919, Нью-Ёрк27 студзеня 2010, Корніш, Нью-Гэмпшыр) — амерыканскі празаік, класік літаратуры ЗША XX стагоддзя, найбольш вядомы як аўтар рамана «Лавец у жыце»[6].

Першыя апавяданні пачаў пісаць яшчэ ў Манхэтэнскай школе (сярэдзіна 1930-х). У пачатку 1940-х дэбютаваў з малой прозай у часопісе «Story», дзе было надрукаванае апавяданне «Маладыя людзі» (The Young Folks). Дж. Сэлінджэр не скончыў ні каледжа, ні ўніверсітэта і пасварыўся з бацькам; ён вырашыў прысвяціць сябе літаратуры.

У 1942 пісьменнік пайшоў у войска. Сяржант Сэлінджэр служыў у контрвыведцы, удзельнічаў у аперацыі «Нептун». З таго часу ваенная тэма стала адной з галоўных у яго творчасці.

У перыяд 1940—65 г. былі надрукаваныя 22 апавяданні, аповесці «Фрэні і Зуі», «Вышэй кроквы, цесляры!» і «Сэймур: Уводзіны», але значная частка яго твораў пакуль не апублікаваная. Вядомасць прынёс раман «Лавец у жыце» (1951), у якім успрымальны да прыгажосці летуценны падлетак процістаіць практыцызму, канфармізму і спажывецтву дарослых. Пасля поспеху рамана пісьменнік пакрысе рабіўся самотнікам — амаль не даваў інтэрв'ю, рэдка публікаваўся, а ў 1965 наогул спыніў супрацоўніцтва з літаратурнымі часопісамі. Таксама Дж. Сэлінджэр забараніў перавыдаваць свае раннія творы ажно да апавядання 1948 года «Добра ловіцца рыбка-бананка» і адмовіўся ад прапановаў экранізаваць свае творы (адно з апавяданняў экранізавалі, але фільм пісьменніку не спадабаўся). З канца 1940-х пачаў цікавіцца філасофіяй дзэн, індуізмам, пазней практыкаваў гамеапатыю і нетрадыцыйную медыцыну. Ён імкнуўся пазбегнуць папулярнасці і з сярэдзіны 1960-х пачаў пісаць толькі для сябе.

Паводле пэўных звестак, Дж. Сэлінджэр напісаў яшчэ два раманы і шмат твораў малой формы. У ізаляцыі ад астатняга свету ён пражыў да самай смерці. Пісьменнік негатыўна рэагаваў на абнародаванне сваіх лістоў, балюча ўспрымаў з'яўленне розных рэмэйкаў і сіквэлаў «Лаўца ў жыце». Гадамі ён амаль не кантактаваў з людзьмі, не выступаў на тэлебачанні і радыё; творы позняга Дж. Сэлінджэра не прызначаліся для прыжыццёвай публікацыі.

  • Лавец у жыце (The Catcher in the Rye)
  • Вышэй кроквы, цесляры! (Raise High the Roof Beam, Carpenters)
  • Сімор: Уводзіны (Seymour: An Introduction)
  • Фрэні і Зуі (Franny and Zooey)
  • Гэпварт 16, 1924
  • Пабачся з Эдзі
  • Вінаваты, выпраўлюся
  • Добра ловіцца рыбка-бананка (A Perfect Day for Bananafish)

Беларускія пераклады

[правіць | правіць зыходнік]
  • Гэпварт (пер. П. Марціновіча) // Крыніца. 1996. № 3(19).
  • Раз на тыдзень — не смяротна (пер. А. Арцёмава) // ПрайдзіСвет. 2013. № 11.
  • Час бананавых рыбак (пер. І. Бабкова) // Наша Ніва

Зноскі

  1. Itaú Cultural J. D. Salinger // Enciclopédia Itaú CulturalSão Paulo: Itaú Cultural, 2001. — ISBN 978-85-7979-060-7 Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. а б J. D. Salinger // filmportal.de — 2005. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. Deutsche Nationalbibliothek Record #118605054 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 11 снежня 2014.
  4. McGrath C. J. D. Salinger, Literary Recluse, Dies at 91 // The New York Times / J. KahnManhattan: New York Times Company, A. G. Sulzberger, 2010. — ISSN 0362-4331; 1553-8095; 1542-667X Праверана 13 сакавіка 2021.
  5. Find a Grave — 1996. Праверана 19 жніўня 2024.
  6. Пераклад назвы рамана паводле А. Арцёмава (2013). Паводле Т. Камароўскай (2002) назва рамана перакладзена як «Над безданню ў жыце»