Гарады Малдовы
| Палітыка |
| Рэспубліка Малдова |
 Артыкул — частка серыі: |
Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел Палітычная сістэма |
Гарады Малдовы — населеныя пункты Малдовы, якія афіцыйна маюць статус горада. Артыкул 110 Канстытуцыі Рэспублікі Малдова вызначае горад як адну з адміністрацыйна-тэрытарыяльных адзінак[1]. У артыкуле 6 Закона Nr. 764 ад 27.12.2001 «Аб адміністрацыйна-тэрытарыяльным падзеле Рэспублікі Малдова» сказана, што горад з'яўляецца больш развітай у параўнанні з сялом у эканамічным і сацыяльна-культурным плане адміністрацыйна-тэрытарыяльнай адзінкай, якая аб'ядноўвае гарадское насельніцтва, мае адпаведную інфраструктуру, прамысловыя і гандлёвыя структуры, большая частка насельніцтва якой аб'ядноўвае гарадское насельніцтва, занята ў прамысловай вытворчасці, сферы абслугоўвання насельніцтва, розных абласцях інтэлектуальнай дзейнасці, культурнага і палітычнага жыцця[2].
Закон замацоўвае магчымасць прызнання горада муніцыпіем. Муніцыпій — населены пункт гарадскога тыпу, які адыгрывае асаблівую ролю ў эканамічным, сацыяльна-культурным, навуковым, палітычным і адміністрацыйным жыцці краіны і мае важныя прамысловыя і гандлёвыя структуры, установы адукацыі, аховы здароўя і культуры[2]. Гэты статус пададзены гарадам Кішынёў, Бэлць, Бендэры, Камрат, Ціраспаль.
Частка Малдовы, размешчаная па левым беразе Днястра, дэ-факта з'яўляецца непрызнанай самаабвешчанай дзяржавай — Прыднястроўскай Малдаўскай Рэспублікай. Уладамі Рэспублікі Малдовы гэта тэрыторыя не кантралюецца, адпаведна, ПМР мае ўласны адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел, які не супадае з адміністрацыйна-тэрытарыяльным падзелам, усталяваным законам Малдовы. У рэспубліцы вылучаюцца 8 гарадоў: Бендэры, Грыгарыёпаль, Днястроўск, Дубэсар, Каменка, Рыбніца, Слабазія і сталіца — горад Ціраспаль. Населеныя пункты Маяк і Краснае маюць статус пасёлкаў[3], у той час як паводле законаў Малдовы гэтыя паселішчы з'яўляюцца гарадамі[2].
Усяго ў Малдове налічваецца 55 гарадоў (без уліку Прыднястроўя, з ім — 66), у якіх пражываюць 1503,0 тыс. жыхароў ці 42,25 % ад агульнага насельніцтва ў 3557,6 тыс. жыхароў станам на 1 студзеня 2014 года[4] (без уліку Прыднястроўя, з ім — сумарна — каля 1849,6 тыс. гарадскіх жыхароў ці 45,53 % з каля 4062,7 тыс. жыхароў РМ і ПМР на 1 студзеня 2014 года)[4][5]. Пераважаюць гарады з колькасцю насельніцтва менш за 10 тыс. жыхароў — 23 гарады (з ПМР — 28), ад 10 да 20 тыс. жыхароў — 21 горад (з ПМР — 23), ад 20 да 50 тыс. — 9 гарадоў (з ПМР — 11), ад 50 да 100 тыс. — 0 (з ПМР — 1), ад 100 да 200 тыс. — 1 горад (з ПМР — 2), звыш 500 тыс. — 1 горад — гэта найбуйнейшы горад і сталіца Малдовы Кішынёў з 674,5 тыс. жыхароў[4].
Станам на чэрвень 1940 года, у Малдаўскай ССР налічвалася ўсяго 14 гарадоў, яшчэ 11 населеных пунктаў мелі статус пасёлка гарадскога тыпу. Праз 50 гадоў колькасць гарадоў і пгт змянілася, адпаведна, да 21 і 49.
У 1994 годзе ўжо ў незалежнай Малдове быў прыняты першы закон, які рэгулюе яе адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел. У адпаведнасці з гэтым законам паняцце «пасёлак гарадскога тыпу» было ліквідавана, амаль усё пгт атрымалі статус горада, аднак некалькі пгт былі пераведзены ў разрад сёлаў.
У прыведзеным спісе ў алфавітным парадку прадстаўлены ўсе гарады Рэспублікі Малдова. Спіс змяшчае інфармацыю пра колькасць насельніцтва, плошчу, дату заснавання населенага пункта, геаграфічныя каардынаты.
Умоўныя абазначэнні і скарачэнні
[правіць | правіць зыходнік] Гарады, якія знаходзяцца пад кантролем непрызнанага дзяржаўнага ўтварэння Прыднястроўская Малдаўская Рэспубліка і не падпарадкоўваюцца малдаўскім уладам
АТУ — Аўтаномнае тэрытарыяльнае ўтварэнне
АТАЛД — Адміністрацыйна-тэрытарыяльныя адзінкі левабярэжжа Днястра
ПМР — Прыднястроўская Малдаўская Рэспубліка
5,13 — Плошча забудаванай часткі горада
Спіс гарадоў
[правіць | правіць зыходнік]Карта
[правіць | правіць зыходнік]
— Муніцыпій, 
— Горад-рэзідэнцыя (раённы цэнтр), — Гарады на левабярэжжы ДнястраГл. таксама
[правіць | правіць зыходнік]- Малдова
- Прыднястроўская Малдаўская Рэспубліка
- Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел Малдовы
- Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел Прыднястроўскай Малдаўскай Рэспублікі
- Населеныя пункты Малдовы
Зноскі
- ↑ Канстытуцыя Рэспублікі Малдова(недаступная спасылка). Афіцыйны сайт Міністэрства юстыцыі Рэспублікі Малдова. Архівавана з першакрыніцы 5 чэрвеня 2019. Праверана 12 лютага 2016.
- ↑ а б в Закон Nr. 764 ад 27.12.2001 «Аб адміністрацыйна-тэрытарыяльным падзеле Рэспублікі Малдова»(недаступная спасылка). Афіцыйны сайт Міністэрства юстыцыі Рэспублікі Малдова. Архівавана з першакрыніцы 9 лютага 2012. Праверана 12 лютага 2016.
- ↑ Закон N 155-З-III ад 17.07.2002 «Аб адміністрацыйна-тэрытарыяльным падзеле Прыднястроўскай Малдаўскай Рэспублікі»(недаступная спасылка). Афіцыйны сайт Міністэрства юстыцыі Прыднястроўскай Малдаўскай Рэспублікі. Архівавана з першакрыніцы 4 сакавіка 2016. Праверана 12 лютага 2016.
- ↑ а б в г Колькасць пастаяннага насельніцтва Рэспублікі Малдова на 1 студзеня 2014 года ў тэрытарыяльным разрэзе. Нацыянальнае Бюро Статыстыкі Рэспублікі Малдова.
- ↑ Дзяржслужба ПМР Архівавана 9 ліпеня 2014.: Сацыяльна-эканамічнае развіццё ПМР за 2013 год (канчатковыя даныя) Архівавана 19 красавіка 2014.
- ↑ Даныя пра колькасць насельніцтва прыведзены: у гарадах Бендэры, Маяк, Рыбніца, Ціраспаль, Грыгарыёпаль, Днестроўск, Дубэсар, Краснае, Слабазія станам на 1 студзеня 2014 года (гл.: Дзяржслужба ПМР Архівавана 9 ліпеня 2014.: Сацыяльна-эканамічнае развіццё ПМР за 2013 год (канчатковыя даныя) Архівавана 19 красавіка 2014.)
- ↑ Главная страница. Мы — молдаване!.
- ↑ статус горада не вызначаны ў рамках АТП Малдовы
- ↑ а б Населены пункт паводле законаў Малдовы мае статус горада, паводле законаў Прыднястроўскай Малдаўскай Рэспублікі — статус пасёлка
- ↑ Улік не вядзецца, таму што населены пункт уваходзіць у склад горада Ціраспаля
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Гарады Малдовы- Канстытуцыя Рэспублікі Малдова(недаступная спасылка). Афіцыйны сайт Міністэрства юстыцыі Рэспублікі Малдова. Архівавана з першакрыніцы 5 чэрвеня 2019. Праверана 12 лютага 2016.
- Закон Nr. 764 ад 27.12.2001 «Аб адміністрацыйна-тэрытарыяльным падзеле Рэспублікі Малдова»(недаступная спасылка). Афіцыйны сайт Міністэрства юстыцыі Рэспублікі Малдова. Архівавана з першакрыніцы 9 лютага 2012. Праверана 12 лютага 2016.
- Канстытуцыя Прыднястроўскай Малдаўскай Рэспублікі(недаступная спасылка). Афіцыйны сайт Прэзідэнта Прыднястроўскай Малдаўскай Рэспублікі. Архівавана з першакрыніцы 25 лістапада 2016. Праверана 12 лютага 2016.
- Закон N 155-З-III ад 17.07.2002 «Аб адміністрацыйна-тэрытарыяльным падзеле Прыднястроўскай Малдаўскай Рэспублікі»(недаступная спасылка). Афіцыйны сайт Міністэрства юстыцыі Прыднястроўскай Малдаўскай Рэспублікі. Архівавана з першакрыніцы 4 сакавіка 2016. Праверана 12 лютага 2016.
| Сталіца |  | |
|---|---|---|
| Муніцыпіі | ||
| Раённыя цэнтры | ||
| Гарады ў складзе Левабярэжжа Днястра | ||
| Гарады ў складзе Гагаузіі | ||
| Гарады ў складзе муніцыпія Кішынёў | ||
| Іншыя гарады ў раёнах | ||
1 Населены пункт кантралюецца непрызнанай Прыднястроўскай Малдаўскай Рэспублікай. | ||
 | |
|---|---|
| Раёны |
|
| Муніцыпіі 1 узроўню | |
| АТУ | |
| АТАЛД | |
| Гл. таксама | |
1 Раён скасаваны ў 1999 годзе 2 Часткова ці цалкам пад кантролем Прыднястроўскай Малдаўскай Рэспублікі | |
 Малдова ў тэмах | ||
|---|---|---|
| Гісторыя | | |
| Сімвалы | ||
| Палітыка | ||
| Судовая сістэма | ||
| Узброеныя сілы | ||
| Геаграфія | ||
| Грамадства | Насельніцтва (Малдаване, Рускія) • Кішынёў • Мовы (малдаўская (румынская), руская) • Рэлігія (каталіцтва, праваслаўе, пратэстанцтва) • Навука • Спорт • Адукацыя • Ахова здароўя | |
| Эканоміка | ||
| Сувязь | ||
| Культура | ||
.svg){kind=spacer}