Перайсці да зместу

Вялікая ціхаакіянская смеццевая пляма

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Паўночна-Ціхаакіянскі кругазварот, круцячыся па гадзіннікавай стрэлцы вір акіянічных плыняў, які ахоплівае большую частку паўночнай часткі Ціхага акіяна.
Месцы назапашвання марскога смецця ў паўночнай частцы Ціхага акіяна.

Вялі́кая ціхаакія́нская сме́ццевая пля́ма, Ціхаакіянскі смеццевы вір або Смеццевая пляма ў Паўно́чным Ці́хім акія́не — акіянская смеццевая пляма ў паўночнай частцы Ціхага акіяна.[1] Знаходзіцца паміж 135° і 155° заходняй даўгаты і 35° і 42° паўночнай шыраты. Сабранае тут смецце трапіла з краінаў Ціхаакіянскага кальца[d] (Азія, Паўднёвая і Паўночная Амерыка). Пляма складаецца з «усходняй» часткі — ад Каліфорніі да Гаваяў — і «заходняй» — ад Гаваяў да Японіі. Гэта не цэльныя кавалкі плывучых астравоў смецця, а раскіданыя на вялікай плошчы аскепкі, якія з гэтай прычыны цяжка заўважыць са спадарожніка альбо нават плыўцам ці нырцам, якія трапляюць у гэтую зону. Большую частку плямы складаюць мікраскапічныя часцінкі памерам меней за пазногаць — так званы мікрапластык, які плавае ў верхнім слоі вады.[2] Паводле ацэнкі адмыслоўцаў з «The Ocean Cleanup», плошча плямы складае 1,6 млн км² (2018) і пастаянна павялічваецца: з 1945 года яе плошча павялічвалася ў 10 разоў кожнае дзесяцігоддзе. Падобныя плямы існуюць і ў Атлантычным і Індыйскім акіянах, што пагражае марской экалогіі і біяразнастайнасці.[3]

  1. Robert H. Day, David G. Shaw, Steven E. Ignell. Quantitative distribution and characteristics of neustonic plastic in the North Pacific Ocean. Final Report to US Department of Commerce, National Marine Fisheries Service, Auke Bay Laboratory p. 247–266 (29 лістапада 1988). Архівавана з першакрыніцы 19 жніўня 2019.
  2. «Пападаючы ў павярхоўныя пласты акіяна, пластык распаўсюджваецца плынямі і вятрамі. Так, пластык, які трапляе ў ваду ў Японіі, выносіцца на ўсход Субарктычнай плынню (у субарктычных водах) і цягам Курасо (у прамежкавых водах, Каваи 1972; Фэйворит et al. 1976; Нагата et al. 1986). Такім чынам, смецце перамяшчаецца з зон з высокай канцэнтрацыяй у зоны з нізкай канцэнтрацыяй. У дадатак да гэтага, экманаўскае трэнне — ветравая цыркуляцыя акіяна — ссоўвае ўвесь водны масіў да прамежкавых вод (гл. Родин 1970: фиг. 5). З-за канвергентнай прыроды пласта Экмана, у прамежкавых водах шчыльнасць забруджвання звычайна высокая. Да таго ж, зліццё плыняў у Паўночна-ціхаакіянскай сістэме (Масузава, 1972) павінна і там прыводзіць да высокай канцэнтрацыі смецця». Day, etc… 1988, p. 261 (Emphasis added)
  3. Justin Berton. Continent-size toxic stew of plastic trash fouling swath of Pacific Ocean p. W–8. // San Francisco Chronicle[ru] (19 кастрычніка 2007). Архівавана з першакрыніцы 21 кастрычніка 2007. Праверана 22 сакавіка 2018.