Абрады і звычаі беларусаў

Паштовы блок «Абрады і звычаі беларусаў»

Абрад — сімвалічныя адносіны людзей да прыроды і паміж сабою ў адпаведную пару года і жыццёвай сітуацыі.

Адметная рыса старажытных беларускіх народных абрадаў — калядаванне, масленіца, шчадраванне, валачобніцтва, купалле, дзяды, Радаўніца, май, Сёмуха і інш. — цесная повязь побытава-працоўнага, язычніцкага і хрысціянскага. Апошняе ўзмацнялася царквой, каб надаць усяму рэлігійны змест (радзіны, вяселле, пахаванне), хоць на вясёлых абрадах па-ранейшаму выяўляліся нацыянальная каларытнасць у песнях, танцах, карагодах, замовах, тэатралізаваных сцэнах (батлейка, народная драма, скамарохі, вечарынкі). Але паступова многія абрады пачалі забывацца, некаторыя з іх засталіся толькі ў вёсках як гульні і забавы. У савецкі час узніклі новыя. закліканыя на змаганне «з рэлігійнымі і іншымі перажыткамі», на «ўслаўленне новага ладу жыцця». У апошні час некаторыя традыцыйныя абрады аднаўляюцца, але ўжо ў асучасненай форме (на святах і ў святочныя дні).

Гл. таксама

• Народны каляндар
• Адведкі
• Агледзіны
• Карагод
• Мікалай Анімеле
• Гуканне вясны

• 
  Малюнак «Грамніцы» (выпальванне знаку крыжыка свечкай у хаце), XIX стагоддзе. Мастак Міхал Эльвіра Андрыёлі.
• 
  Каляды ў Горацкім павеце Магілёўскай губерні. Фота 1903 года.
• 
  Калядоўшчыкі на беларускай паштовай марцы, 1997 год.
• 
  Беларускія фарбаваныя велікодныя яйкі.
• 
  Аповесці «Шчароўскія дажынкі» і «Купала» Вінцэнта Дуніна-Мацінкевіча, надрукаваныя ў 1910 г. выдавецтвам «Загляне сонца і ў наша аконца».

Літаратура

• Герасіменя В. Абрад // Малая краязнаўчая энцыклапедыя / Ганцавіцкі раённы краязнаўча-інфармацыйны партал — Эл.рэсурс gants-region.info