Перайсці да зместу

1918: Розніца паміж версіямі

Правіць спасылкі
З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
др →Нарадзіліся: пунктуацыя
(Не паказана 36 прамежкавых версій таго ж удзельніка)
Радок 1: Радок 1:
{{Навігацыя для года}}
{{Навігацыя для года}}
{{Год паводле тэм}}
{{Год паводле тэм}}

== Падзеі ==
== Падзеі ==
[[Image:BNR Third charter.png|thumb|[[Трэцяя Устаўная грамата]].]]
[[Файл:Народны Сакратарыят Беларусі. Narodny Sakrataryjat Bielarusi.jpg|міні|Народны Сакратарыят Беларусі. 17 чэрвеня.]]
[[Выява:Hannover_CL_IIIa,_Forest_of_Argonne,_France,_1918_(restored).jpg|thumb|Нямецкі самалёт Hannover CL.III збіты над Францыяй. 4 кастрычніка.]]
[[Выява:Armisticetrain (slight crop).jpg|thumb|Прадстаўнікі саюзнікаў пры падпісанні перамір’я каля [[Камп’енскі вагон|свайго вагона]] ў [[Камп’енскі лес|Камп’енскім лесе]]. 11 лістапада.]]
* [[3 студзеня]]: У [[Мінск]]у створаны [[Выканаўчы камітэт Рады Усебеларускага з’езда]].
* [[10 студзеня]]: Расійская дзяржава стала называцца [[РСФСР|Расійскай Сацыялістычнай Федэратыўнай Савецкай Рэспублікай]] (РСФСР).
* [[10 студзеня]]: Расійская дзяржава стала называцца [[РСФСР|Расійскай Сацыялістычнай Федэратыўнай Савецкай Рэспублікай]] (РСФСР).
* [[31 студзеня]]: Паводле дэкрэта [[Уладзімір Ленін|Уладзіміра Леніна]] ў Народным камісарыяце па нацыянальных справах у [[Петраград]]зе створаны [[Беларускі нацыянальны камісарыят]].
⚫
* [[28 студзеня]]: [[Эстонія]] і [[Латвія]] аб’явілі сваю незалежнасць ад Расіі.
* [[1 лютага]]: Пачалося [[Котарскае паўстанне]] ў Чарнагорыі.
* [[9 лютага]]: [[Цэнтральныя дзяржавы]], што супрацьстаялі Расіі ў [[Першая сусветная вайна|І сусветнай вайне]], выдалі бальшавікам ультыматум, патрабуючы падпісання міру на іх умовах.
* [[9 лютага]]: [[Цэнтральныя дзяржавы]], што супрацьстаялі Расіі ў [[Першая сусветная вайна|І сусветнай вайне]], выдалі бальшавікам ультыматум, патрабуючы падпісання міру на іх умовах.
* [[14 лютага]]: Увядзенне ў Савецкай Расіі [[Грыгарыянскі каляндар|грыгарыянскага календара]].
* [[14 лютага]]: Увядзенне ў Савецкай Расіі [[Грыгарыянскі каляндар|грыгарыянскага календара]].
* [[16 лютага]]: [[Літоўская Тарыба]] абвясціла Дэкларацыю незалежнасці [[Літва|Літвы]].
⚫
* [[21 лютага]]: [[Выканаўчы камітэт Рады Усебеларускага з’езда]] выдаў [[Першая Устаўная грамата|Першую Устаўную грамату]] да народаў Беларусі, у якой абвясціў сябе сябе часовай уладай, створаны [[Народны Сакратарыят Беларусі]].
* 21 лютага: Нямецкія войскі ўвайшлі ў [[Мінск]].
* [[19 лютага]]:
** [[Аблвыканкамзах]] і [[СНК Заходняй вобласці і фронту]] выехалі з Мінска ў [[Смаленск]]. [[Выканаўчы камітэт Рады Усебеларускага з’езда]] ў загадзе № 1 абвясціў, што «ўзяў уладу ў свае рукі».
** [[Віленская беларуская рада]] прыняла пастанову, паводле якой сувязь паміж Расіяй і Беларуссю абвяшчалася парванай.
* [[21 лютага]]:
⚫
** [[Выканаўчы камітэт Рады Усебеларускага з’езда]] выдаў [[Першая Устаўная грамата|Першую Устаўную грамату]] да народаў Беларусі, створаны [[Народны Сакратарыят Беларусі]].
** Нямецкія войскі ўвайшлі ў [[Мінск]].
** СНК РСФСР прыняў дэкрэт-заяву «Сацыялістычная Айчына ў небяспецы!»
⚫
* [[24 лютага]]: [[Эстонія]] абвясціла незалежнасць.
* [[25 лютага]]: Створана «[[Менскае беларускае прадстаўніцтва]]».
* [[3 сакавіка]]: [[Брэсцкі мір|Мірны дагавор]] [[Расійская Савецкая Федэратыўная Сацыялістычная Рэспубліка|Савецкай Расіі]] з [[Германская імперыя|Германіяй]], [[Аўстра-Венгрыя]]й, [[Балгарыя]]й і [[Турцыя]]й падпісаны ў [[Брэст-Літоўск]]у.
* [[3 сакавіка]]: [[Брэсцкі мір|Мірны дагавор]] [[Расійская Савецкая Федэратыўная Сацыялістычная Рэспубліка|Савецкай Расіі]] з [[Германская імперыя|Германіяй]], [[Аўстра-Венгрыя]]й, [[Балгарыя]]й і [[Турцыя]]й падпісаны ў [[Брэст-Літоўск]]у.
* [[5 сакавіка]]: Перавод сталіцы Савецкай Расіі з [[Петраград]]а ў [[Масква|Маскву]].
* [[8 сакавіка]]:
** Першае зарэгістраванае захворванне ў двухгадовай [[Пандэмія|пандэміі]] [[грып]]у.
** На акупаванай нямецкімі войскамі тэрыторыі [[Курляндская губерня|Курляндскай губерні]] абвешчана [[Герцагства Курляндскае і Семігальскае]].
* [[9 сакавіка]]: Выканкам Рады Усебеларускага з’езда выдаў [[Другая Устаўная грамата|Другую Устаўную грамату]] да народаў Беларусі, паводле якой абвяшчалася [[Беларуская Народная Рэспубліка]] (БНР).
* [[15 сакавіка]]: [[Брэсцкі мір]] ратыфікаваны [[Чавцвёрты Назвычайны Усерасійскі з'езд Саветаў|4-м Надзвычайным Усерасійскім з’ездам Саветаў]].
* [[15 сакавіка]]: [[Брэсцкі мір]] ратыфікаваны [[Чавцвёрты Назвычайны Усерасійскі з'езд Саветаў|4-м Надзвычайным Усерасійскім з’ездам Саветаў]].
* [[18 сакавіка]]: На пасяджэнні Рада Усебеларускага з’езда была перайменавана ў [[Рада БНР|Раду БНР]].
* [[19 сакавіка]]: [[Рада БНР]] прыняла палажэнне аб вярхоўнай уладзе [[БНР]]. Абвяшчалася, што ніводзін закон не будзе мець сілы без зацвярджэння яго Радай.
* [[23 сакавіка]]: [[Германская імперыя]] прызнала незалежнасць [[Літва|Літвы]].
* [[25 сакавіка]]: Абвяшчэнне незалежнасці [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]] ў [[Трэцяя Устаўная грамата|Трэцяй Устаўнай грамаце]].
* [[25 сакавіка]]: Абвяшчэнне незалежнасці [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]] ў [[Трэцяя Устаўная грамата|Трэцяй Устаўнай грамаце]].
* [[20 красавіка]]: «[[Менскае беларускае прадстаўніцтва]]» дамаглося згоды германскага камандавання на стварэнне груп беларускіх саветнікаў пры акупацыйнай адміністрацыі.
* [[24 красавіка]]: Адбыўся першы танкавы бой паміж брытанскім Mark IV і нямецкім А7V танкамі.
* [[25 красавіка]]: Фракцыя [[Менскае беларускае прадстаўніцтва|«Менскага беларускага прадстаўніцтва»]] на пасяджэнні [[Рада БНР|Рады БНР]] ініцыявала прыняцце тэлеграмы кайзеру [[Вільгельм II Гогенцолерн|Вільгельму II]], у якой заяўлялася, што будучыню Беларусі яны бачаць пад апекай германскай дзяржавы.
* [[28 красавіка]]: Дзяржаўнай і абавязковай мовай [[БНР]] абвешчана [[беларуская мова|беларуская]].
* [[7 мая]]: Заключаны [[Бухарэсцкі мірны дагавор (1918)|Бухарэсцкі мірны дагавор]] паміж [[Румынія]]й і [[Цэнтральныя дзяржавы|Цэнтральнымі дзяржавамі]], якія ўдзельнічалі ў [[Першая сусветная вайна|Першай сусветнай вайне]].
* [[14 мая]]: [[Рада БНР]] даручыла [[Р. Скірмунт]]у фарміраванне новага ўрада [[БНР|Беларускай Народнай Рэспублікі]].
* [[14 мая]]: [[Рада БНР]] даручыла [[Р. Скірмунт]]у фарміраванне новага ўрада [[БНР|Беларускай Народнай Рэспублікі]].
* [[15 мая]]: [[Рада Беларускай Народнай Рэспублікі]] зацвердзіла герб «[[Пагоня]]» як дзяржаўны.
⚫
* [[11 ліпеня]]: Пачаў працаваць [[Беларускі народны ўніверсітэт]] у [[Масква|Маскве]].
* [[1 чэрвеня]]:
** У [[Мінск]]у пачаўся з’езд беларускага каталіцкага духавенства.
** У [[Смаленск]]у пачалася 4-я Паўночна-Заходняя абласная канферэнцыя РКП(б), якая ўхваліла [[Брэсцкі мір]].
* [[11 ліпеня]]:
** [[Літоўская Тарыба]] абвясціла Літву [[канстытуцыйная манархія|канстытуцыйнай манархіяй]].
⚫
** Пачаў працаваць [[Беларускі народны ўніверсітэт]] у [[Масква|Маскве]].
* [[17 ліпеня]]: У Маскве пачаўся [[Усерасійскі з'езд бежанцаў з Беларусі]].
* [[22 ліпеня]]: Cфармаваны [[Урад БНР]] на чале з [[Іван Серада|І. Серадой]].
* [[5 жніўня]]: Пачалося леваэсэраўскае [[Аршанскае паўстанне]].
* [[8 жніўня]]: У час [[Першая сусветная вайна|1-й сусветнай вайны]] пачалася [[бітва пры Ам’ене]].
* [[8 жніўня]]: У час [[Першая сусветная вайна|1-й сусветнай вайны]] пачалася [[бітва пры Ам’ене]].
* [[11 кастрычніка]]: [[Рада БНР]] зацвердзіла часовую Канстытуцыю.
* [[11 кастрычніка]]: [[Рада БНР]] зацвердзіла часовую Канстытуцыю, [[Народны Сакратарыят Беларусі|Народны Сакратарыят]] перайменаваны ў [[Рада Народных Міністраў БНР|Раду Народных Міністраў БНР]].
* [[17 кастрычніка]]: [[Венгрыя]] аб’явіла аб незалежнасці ад [[Аўстрыя|Аўстрыі]].
⚫
* [[11 лістапада]]: Заключана [[Першае камп’енскае перамір’е|Камп’енскае перамір’е]], завяршэнне [[Першая сусветная вайна|Першай сусветнай вайны]].
* [[19 кастрычніка]]: Абвешчана [[Заходне-Украінская Народная Рэспубліка]].
⚫
* 11 лістапада: Сфарміраваны першы кабінет міністраў [[Літва|Літвы]].
* [[1 лістапада]]: [[Рэйд на Пулу]] праведзены двума афіцэрамі ВМС Італіі з мэтай знішчэння караблёў аўстра-венгерскага флота.
* [[3 лістапада]]: [[Польская Рэспубліка (1918—1939)|Польшча]] абвясціла незалежнасць ад Расіі.
* [[11 лістапада]]:
⚫
** Заключана [[Першае камп’енскае перамір’е|Камп’енскае перамір’е]], завяршэнне [[Першая сусветная вайна|Першай сусветнай вайны]].
⚫
** Сфарміраваны першы кабінет міністраў [[Літва|Літвы]].
** Рэгенцкая рада (створаная нямецкімі і аўстрыйскімі ўладамі) перадала [[Юзаф Пілсудскі|Ю. Пілсудскаму]] камандаванне польскім войскам.
* [[12 лістапада]]: [[Аўстрыя]] абвешчана [[рэспубліка]]й.
* [[12 лістапада]]: [[Аўстрыя]] абвешчана [[рэспубліка]]й.
* [[13 лістапада]]: Апублікавана пастанова УЦВК РСФСР аб сксаванні [[Брэсцкі мір|Брэсцкага міру]] ў сувязі з паражэннем Германіі ў [[1СВ|Першай сусветнай вайне]]
* [[13 лістапада]]: Апублікавана пастанова УЦВК РСФСР аб сксаванні [[Брэсцкі мір|Брэсцкага міру]] ў сувязі з паражэннем Германіі ў [[1СВ|Першай сусветнай вайне]]
* [[15 лістапада]]: Закрыта [[Свіслацкая беларуская настаўніцкая семінарыя]]
* [[15 лістапада]]: Закрыта [[Свіслацкая беларуская настаўніцкая семінарыя]]
* [[18 лістапада]]:
⚫
* [[1 снежня]]: Узнікненне [[Югаславія|Югаславіі]].
** Абвешчана незалежнасць [[Латвія|Латвіі]].
** У [[Омск]]у казакі арыштавалі членаў Часовага Усерасійскага ўраду (Дырэкторыі), уладу Вярхоўнага Правіцеля атрымаў адмірал [[А. Калчак]].
* [[19 лістапада]]: Заснаваны [[Віцебскі абласны краязнаўчы музей|Віцебскі губернскі музей]].
* [[22 лістапада]]: [[Юзаф Пілсудскі]] абвешчаны «часовым начальнікам» [[Польская Рэспубліка (1918—1939)|Польскай дзяржавы]].
* [[23 лістапада]]: [[Народны сакратарыят Беларусі]] дамовіўся з уладамі [[Літва|Літоўскай Рэспублікі]] аб пераходзе штаба [[1-ы беларускі полк|1-га палка БНР]] пад літоўскае камандаванне.
* [[27 лістапада]]:
** У склад [[Літоўская Тарыба|Літоўскай Тарыбы]] кааптаваны 6 прадстаўнікоў [[Віленская беларуская рада|Віленскай беларускай рады]]. Створана [[Міністэрства беларускіх спраў Літвы]].
** Заснавана [[Нацыянальная акадэмія Украіны]].
⚫
* [[1 снежня]]: Узнікненне [[Югаславія|Югаславіі]]. [[Ісландыя]] стала суверэннай краінай, застаўшыся ва уніі з [[Данія]]й.
* [[3 снежня]]: [[Рада БНР|Рада]] і [[Урад БНР|ўрад БНР]] пераехалі ў [[Вільня|Вільню]].
* [[4 снежня]]: [[Прэзідэнт ЗША]] [[Вудра Вільсан]] адплыў у [[Еўропа|Еўропу]] для удзелу ў Версальскай мірнай канферэнцыі — упершыню найвышэйшая асоба [[ЗША]] выехала за межы краіны.
* [[6 снежня]]: Біскуп [[Зыгмунт Лазінскі]] разам з ксяндзом [[Фабіян Абрантовіч|Фабіянам Абрантовічам]] правёў першае беларускае багаслужэнне ў [[Мінск]]у.
* [[8 снежня]]: На пасяджэнні ЦК [[Камуністычная партыя Літвы і Заходняй Беларусі|КПЛіЗБ]] ў [[Вільнюс|Вільні]] ўтвораны Часовы рэвалюцыйны рабоча-сялянскі ўрад Літвы.
* [[10 снежня]]: [[Чырвоная Армія]] ўступіла ў [[Мінск]].
* [[10 снежня]]: [[Чырвоная Армія]] ўступіла ў [[Мінск]].
* [[15 снежня]]: Распачаў працу [[Гродзенскі беларускі сялянскі з'езд]].
* [[15 снежня]]: Распачаў працу [[Гродзенскі беларускі сялянскі з'езд]].
* [[18 снежня]]: ЦВК груп Сацыял-дэмакратыі Каралеўства Польскага і Літвы пачало выдаваць у Мінску на [[польская мова|польскай мове]] газету «[[Młot (1918)|Młot]]».
* Заснаваны [[Каталіцкі ўніверсітэт у Любліне]].
* [[21 снежня]]: У складзе літоўскіх узброеных сіл створаны [[1-ы беларускі полк|Першы беларускі полк]] ([[Гродна]]).
* [[22 снежня]]: У [[Мінск]]у заснаваны Беларускі савецкі тэатр.
* [[27 снежня]]: [[Рада БНР]] пераехала з [[Вільня|Вільні]] ў [[Гродна]].


== Нарадзіліся ==
== Нарадзіліся ==
* [[23 студзеня]]: [[Гертруда Элаян]], лаўрэат [[Нобелеўская прэмія па фізіялогіі і медыцыне|Нобелеўскай прэміі па фізіялогіі і медыцыне]] (1988) (пам. [[21.2]].[[1999]])
* [[23 студзеня]]: [[Гертруда Элаян]], лаўрэат [[Нобелеўская прэмія па фізіялогіі і медыцыне|Нобелеўскай прэміі па фізіялогіі і медыцыне]] 1988 (пам. 21.2.1999)
* [[26 студзеня]]: [[Філіп Хасэ Фармер]], амерыканскі пісьменнік-фантаст
* [[26 студзеня]]: [[Філіп Хасэ Фармер]], амерыканскі пісьменнік-фантаст
* [[26 студзеня]]: [[Нікалае Чаўшэску]], прэзідэнт [[Румынія|Румыніі]] (пам. [[25 снежня|25.12]].[[1989]])
* [[26 студзеня]]: [[Нікалае Чаўшэску]], прэзідэнт [[Румынія|Румыніі]] (пам. 25.12.1989)
* [[5 сакавіка]]: [[Джэймс Тобін]], амерыканскі эканаміст, лаўрэат [[Нобелеўская прэмія па эканоміцы|Нобелеўскай прэміі па эканоміцы]] (пам. [[11.3]].[[2002]])
* [[5 сакавіка]]: [[Джэймс Тобін]], амерыканскі эканаміст, лаўрэат [[Нобелеўская прэмія па эканоміцы|Нобелеўскай прэміі па эканоміцы]] (пам. 11.3.2002)
* [[6 чэрвеня]]: [[Эдвін Крэбс]], амерыканскі біяхімік, лаўрэат [[Нобелеўская прэмія па фізіялогіі і медыцыне|Нобелеўскай прэміі па фізіялогіі і медыцыне]] (1992) (пам. [[21.12]].[[2009]])
* [[6 чэрвеня]]: [[Эдвін Крэбс]], амерыканскі біяхімік, лаўрэат [[Нобелеўская прэмія па фізіялогіі і медыцыне|Нобелеўскай прэміі па фізіялогіі і медыцыне]] 1992 (пам. 21.12.2009)
* [[3 ліпеня]]: [[Рыгор Бярозкін]], беларускі літаратуразнавец
* [[3 ліпеня]]: [[Рыгор Бярозкін]], беларускі літаратуразнавец
* [[14 ліпеня]]: [[Інгмар Бергман]], шведскі кінарэжысёр
* [[14 ліпеня]]: [[Інгмар Бергман]], шведскі кінарэжысёр

Версія ад 07:50, 30 ліпеня 2024

Тысячагоддзе: 2 тысячагоддзе
Стагоддзі:
Дзесяцігоддзі:
Гады:
1918 год паводле тэм:
З’явіліся  · Зніклі  · Нарадзіліся  · Памерлі
Культура і мастацтва
Навука і тэхналогія
Палітыка


Падзеі

Трэцяя Устаўная грамата.
Народны Сакратарыят Беларусі. 17 чэрвеня.
Нямецкі самалёт Hannover CL.III збіты над Францыяй. 4 кастрычніка.
Прадстаўнікі саюзнікаў пры падпісанні перамір’я каля свайго вагона ў Камп’енскім лесе. 11 лістапада.

Нарадзіліся

Памерлі

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=1918&oldid=4812301"