Ісьляндыя

Ісьля́ндыя ці Рэспу́бліка Ісьля́ндыя (па-ісьляндзку: Ísland ці Lýðveldið Ísland) — астраўная краіна на поўначы Атлянтычнага акіяна, паміж Грэнляндыяй, Нарвэгіяй, Ірляндыяй, Шатляндыяй і Фарэрскімі выспамі.

Ісьляндыя Lýðveldið Ísland
Сьцяг Герб
Дзяржаўны гімн: «Lofsöngur»
Афіцыйная мова	Ісьляндзкая
Сталіца	Рэйк’явік
Найбуйнейшы горад	Рэйк’явік
Форма кіраваньня Прэзыдэнт Прэм'ер-міністар	Рэспубліка Олафур Рагнар Грымсан Ёгана Сігурдардоцір
Плошча  • агульная  • адсотак вады	107-е месца ў сьвеце 103 001 км² 2,7%
Насельніцтва  • агульнае (2013)  • шчыльнасьць	180-е месца ў сьвеце 325 620 3,1/км²
СУП  • агульны (2006)  • на душу насельніцтва	132-е месца ў сьвеце $12,805 мільярдаў $40 471
Валюта	Ісьляндзкая крона (ISK)
Часавы пас	GMT
Незалежнасьць — ад Даніі	1 сьнежня 1918
Аўтамабільны знак	IS
Дамэн верхняга ўзроўню	.is
Тэлефонны код	+354

Гісторыя

• Ісьляндыя была адкрытая і заселеная вікінгамі ў другой палове 9 стагодзьдзя. Магчыма, раней там сяліліся ірляндзкія манахі. У 930 годзе вікінгі ўпершыню правялі агульны сход — Альтынг. У 1000 годзе агульнапрынятай рэлігіяй на высьпе стала хрысьціянства.
• З 13 стагодзьдзя — пад уладаю Нарвэгіі, затым — Даніі.
• З 1918 — асобная дзяржава пад уладаю дацкіх манархаў.
• У 1944 годзе Ісьляндыя была абвешчаная незалежнай рэспублікай.

Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел

Асноўны артыкул: Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел Ісьляндыі

Адміністрацыйны падзел Ісьляндыі

Ісьляндыя падзяляецца на 8 рэгіёнаў (па-ісьляндзку: landsvæði):

1. Хёвудборгаршвайдыд (Höfuðborgarsvæðið; адміністрацыйны цэнтар — Рэйк’явік)
2. Судурнэс (Suðurnes; Кефлавік)
3. Вэстурлянд (Vesturland; Боргарнэс)
4. Вэстфірдыр (Vestfirðir; Ісаф'ёрдур)
5. Нордурлянд Вэстра (Norðurland Vestra; Блёндуоўс)
6. Нордурлянд Эйстра (Norðurland Eystra; Акюрэйры)
7. Ёйстурлянд (Austurland; Эгільсстадыр)
8. Судурлянд (Suðurland; Сэльфос)

Палітыка

Ісьляндыя — парлямэнцка-прэзыдэнцкая рэспубліка. Члены парлямэнту, які называецца Альтынг (па-ісьляндзку: Alþingi) абіраюцца прамым галасаваньнем кожныя 4 гады. На чале ўраду стаіць прэм’ер, якога прызначае прэзыдэнт. Прэзыдэнцкія выбары адбываюцца праз 4 гады.

Дэмаграфія

Аддаленасьць Ісьляндыі ад рэшты мацерыка ўскладняла засяленьне выспы. Сёньняшняя Ісьляндыя — маланаселеная краіна з этнічна аднародным насельніцтвам. Дзякуючы багатай вуснай і пісьмовай традыцыі шмат сямей можа назваць сваіх продкаў у многіх пакаленьнях.

Насельніцтва карыстаецца ісьляндзкай мовай, адной са скандынаўскіх моваў. Важнейшай канфэсіяй у краіне зьяўляецца лютэранства (каля 90% насельніцтва адносяць сябе да лютэранаў).

Глядзіце таксама

• Ісьляндзкі пашпарт

Вонкавыя спасылкі

Ісьляндыя — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

• Афіцыйны сайт Міністэрства замежных справаў Рэспублікі Ісьляндыя (анг.)