چولیم تورکجه‌سی
چولیم تورکجه‌سی و یا چولیمجا (Ös til, Çulım tili, Çulım Tatar tili, Melets Tatar tili, Çulım Türkçesi, Küerik) روسیه فدراسیونوندا سیبرینین اورتاسیندا عومومیتله کراسنویارسک اوبلاستی، نوووسیبیرسک اوبلاستی و تومسک اوبلاستیندا دانیشیلان بیر تورک لهجه‌سیدیر. بو لهجه‌نی دانیشانلارین هامیسی روس دیلینی ده بیلیر. سووئتلر بیرلیگی زامانیندا روسجانی بیلمه‌مک اۆچون باسقیلارا معروض قالماق نتیجه‌سینده چولیم تورکلرینین چوخو، چولیم تورکجه‌سینی اؤیرنمه‌میش، اونوتموش و بئله‌لیکله چولیم تورکجه‌سینین دانیشانلاری آزالمیشدیر. چولیملار سیبیرده قیزیل‌یار (روسجا کراسنویارسک) بؤلگه‌سینده و توم بؤلگه‌سینده باشاییرلار. اؤز آرالاریندا اؤز دیللرینی ایفاده ائتمک اۆچون اؤس(یعنی اؤز) کلمه‌سینی ده ایشله‌دیرلر. 2002 نوفوس ساییمینا گؤره 656 چولیم تورکونون آراسیندا اؤز دیللرینی دانیشابیلنلرین سایی‌سی 270 نفردیر. 2010 نوفوس ساییمینا گؤره 355 نفردن، آنا دیلینی دانیشابیلن تکجه 44 نفردیر. یونئسکویا گؤره دیللری و کولتورلری یوخ اولما تهلوکه‌سینده‌دیر.
تانیتما
[دَییشدیر]چولیم تورکجه‌سینین شور تورکجه‌سی و خاکاس تورکجه‌سی ایله یاخینلیغی واردیر. چولیم آخارسویو جیواریندا یاشادیقلاری اۆچون اونلارا چولیم تورکلری دئییلیر. یونئسکونون قیزیل کیتابیندا یوخ اولماقدا اولان دیللر سیراسیندادیر کی 20 ایل ایچینده یوخ اولاجاغی دوشونولور. 2008 ایلینده چکیلن آمریکالی بیر "دیلچیلر" آدلی موستند فیلمین چکیمی سیراسیندا، دیلچی گرئک آندرسون و ک. دیوید هریسون 20 فیلم چکمک وساییلی آلیب و چولیم تورکلرینین دانیشیقلارینی دیجیتال اولاراق قئیده آلمیشلار. 54 نفر ان گنج و چولیم تورکجه‌سینی یاخشی دانیشانلار فیلمه چکیلمیشلر.
باغلانتیلار
[دَییشدیر]- [ |https://youtube%7CnmLYo8zQOVs یوتوبدا "دیللرین اؤلمک زامانی". چکن/دیلچی ک. دیوید هریسون]
- [ |https://youtube%7C6_LAZvhWNew یوتوبدا "چولی‌مده آیی‌نین حیکایه‌سی"]