Kazimej Deymek

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Kazimej Deymek
pol. Kazimierz Dejmek
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 17 may 1924(1924-05-17)[1][2][…]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 31 dekabr 2002(2002-12-31)[2][3][…] (78 yaşında)
Vəfat yeri
Partiya
  • Polşa Kəndli Partiyası[d],
  • Polşa Birləşmiş Fəhlə Partiyası[d]
Fəaliyyəti kinorejissor, teatr aktyoru, teatr rejissoru, siyasətçi, rejissor
Həyat yoldaşı Danuta Deymek
Uşağı Pyotr Deymek
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
Varşavada Polşa Teatrında Kazimej Deymekin büstü

Kazimej Deymek (pol. Kazimierz Dejmek; 17 may 1924[1][2][…], Kovel[d], Volın voyevodluğu[d][4] – 31 dekabr 2002[2][3][…], Varşava[4]) — Polşalı teatr rejissoru və aktyoru, dövlət və ictimai xadimi, Polşanın mədəniyyət və incəsənət naziri (1993–1996), Polşa Seyminin deputatı (1993–1997), Polşanın əməkdar mədəniyyət işçisi (1981). Polşa Dövlət Mükafatı laureatı (1953, 1955, 1984)

Həyatı

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Mənşəcə çex olan Kazimej Deymek İkinci Dünya müharibəsi illərində müqavimət hərəkatında iştirak etmişdir. 1943-cü ildən Daxili Ordunun əsgəri olmuşdur.

1946-cı ildə əlavə olaraq dramatik aktyor kimi imtahan da vermişdi. 1947-ci ildə teatr səhnəsində debüt edir. 1949-cu ildə Lodzidəki Kino Məktəbinə daxil olur. Jeşuv, Yelena-Qura və Lodz teatrlarının səhnələrində də oynamışdır.

1949–1961-ci illərdə Lodzidəki Nova Teatrının təşkilatçısı və rejissoru olub. Burada o, Kaninin "Karqanın daşlama dəstəsi" (1949), Ostrovskinin "Tufan" (1952), Vladimir Mayakovskinin "Hamam" (1954), Vilyam Şekspirin "Yuli Sezar" (1960), Vilkovetskdən olan Mikolayın "Rəbbin şanlı dirilməsinin hekayəsi" əsərlərinə (1961) quruluş vermişdir.

O, 1962-1968-ci illərdə Varşavada Milli Teatrın direktoru və bədii rəhbəri olub. Bu teatrda əhəmiyyətli tamaşalar arasında xalq meydanı tamaşası və inqilabi təbliğat teatrının ənənələrini üzvi şəkildə birləşdirən Yasenskinin "Yaqub Şel haqqında nağıl" (1962) əsəri var. Aktuallığı isə Yuliuş Slovatskinin "Kordian" (1965), Xoxxutanın "Sərdar" (1966) tamaşaları ilə qazanmışdır.

1967-ci il noyabrın 25-də Oktyabr inqilabının 50-ci ildönümünün qeyd olunması şərəfinə Polşa Xalq Respublikası hakimiyyəti tərəfindən "anti-Rusiyalı" kimi tanınan Adam Mitskeviçin "Dzyadı" poeması əsasında tamaşa hazırladı. 30 yanvar 1968-ci ildə tamaşa göstərilmədi. Bu qərar 1968-ci ilin mart hadisələrinə qədər tələbə etirazlarına və nümayişlərə səbəb oldu. Kazimej Deymek Polşa Birləşmiş Fəhlə Partiyasından (1951-ci ildən üzvü olduğu) xaric edilib, sonra isə Milli Teatrın direktoru vəzifəsindən də qovulur.

1968-ci ildən o, təkcə Polşada deyil, həm də xaricdə: Oslo, Düsseldorf, Belqrad, Milan, Vyanada da tamaşalar səhnəyə qoyur.

1969-cu ildə Varşava Ateneum Teatrında Anton Çexovun "Vanya əmi" pyesini səhnələşdirərək böyük dramatik gücə malik tamaşa səhnələşdirmiş olur.

1981-1995-ci illərdə Varşavada Polşa Teatrının direktoru və bədii rəhbəri olub, burada Slavomer Mrojekin digər pyesləri ilə yanaşı: "Səfir" (1981 və 1987), "Vatslas" (1982), "Yay günü" (1984), "Müqavilə" " (1986), "Portret" (1987) və "Xoşbəxt hadisə" pyeslərini də səhnələşdirdi (1993).

Leon Şillerin tələbəsi Kazimej Deymek formaca monumental olan və böyük ictimai məzmunlu teatrın prinsiplərini inkişaf etdirmişdir.

1993-1997-ci illərdə Polşa Kəndlilər Partiyasından Seymə seçilib. 1993-1996-cı illərdə Polşanın mədəniyyət və incəsənət naziri vəzifəsində çalışıb.

Mükafatları

[redaktə | vikimətni redaktə et]
  • II dərəcəli Əmək Bayrağı ordeni (1952)
  • Polşa Dövlət Mükafatı (1953)
  • "Xalq Polşasının 10 illiyi" medalı (1955)
  • Polşanın Dirçəliş Ordeni (1955)
  • Polşa Dövlət mükafatı (1955)
  • Polşanın Dirçəliş Ordeninin Komandir xaçı (1959)
  • Polşa Dövlətinin Minillik nişanı (1967)
  • Mədəniyyət və incəsənət sahəsində görkəmli nailiyyətlərinə görə Lodzi Şəhər Mədəniyyət və İncəsənət Fakültəsinin mükafatı (1976)
  • Lodzidəki Yeni Teatrda Vitold Qombroviçin operettasının quruluşuna görə Tadeuj Boy-Jelenski mükafatı (1976)
  • Avropa mədəniyyətinə töhfələrə görə Herder mükafatı (1978)
  • Polşanın əməkdar mədəniyyət işçisi (1981)
  • Rejissorluq sahəsində sənət nailiyyətlərinə görə I dərəcəli Mədəniyyət və İncəsənət Nazirinin mükafatı (1981)
  • Xalq Polşasının 40 illiyi medalı (1984)
  • Polşa müasir incəsənətinin görkəmli rejissorluq və teatr nailiyyətlərinə görə Polşa Dövlət mükafatı (1984)
  • Stanislav İqnasi adına Teatr Tənqidçiləri mükafatı (1984)
  • "Milli mədəniyyətə xidmətlərinə görə" fəxri nişanı (1987)
  • Polşanın Yenidən Doğuş Ordeninin Böyük xaçı (1989)
  • Teatr İncəsənətinin İnkişafına verdiyi töhfələrinə görə Kowadło mükafatı (1993)
  • Lodzi şəhərinin fəxri vətəndaşı (2000)
  • Lodzi Universitetinin fəxri doktoru (2002)

İstinadlar

[redaktə | vikimətni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 https://web.archive.org/web/20200225230054/http://www.e-teatr.pl/pl/osoby/58.html.
  2. ↑ 1 2 3 4 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
  3. ↑ 1 2 Kazimierz Dejmek // European Theatre Architecture (ing.). Arts and Theatre Institute.
  4. ↑ 1 2 3 4 Deutsche Nationalbibliothek Record #139122443 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.

Ədəbiyyat

[redaktə | vikimətni redaktə et]
  • Большая советская энциклопедия. — М.: Советская энциклопедия. 1969—1978.

Xarici keçidlər

[redaktə | vikimətni redaktə et]
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Kazimej_Deymek&oldid=6997103"