hiyon

Walon (Rifondou)

Li rfondaedje di ç’ mot cial est co so balance. Fåt i scrire « hiyon » u « houyon » ?

Etimolodjeye

Mot-brut (sorlon Haust); po E2, tayon-bodje mîtrin neyerlandès « heien » (trinner al tere); les deus bodjes n' acontèt nén li rapoirt prumioûle a l' aiwe; (etimolodjeye nén acertinêye)

Prononçaedje

AFE :
- diferins prononçaedjes : /hi.ˈjɔ̃/ /hu.joː/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /hi.ˈjɔ̃/
Ricepeures : hi·yon

Sustantif

singulî	pluriyal
hiyon	hiyons

hiyon femrin

(fizike) mouvmint d' aiwe.
- On n' atchtêye nén l’ pexhon tant k' naiveye co dvins s’ hiyon.
hiket.
- On vî velo ki rôléve a hiyons — Motî del Hesbaye (fråze rifondowe).
- Li tcherete a fwait on hiyon et dj' a cåzu toumé — Motî Haust (fråze rifondowe).
exhowe ki fwait avancî.
- Mins cwand l' veye n' est pus k' on nukion
  Tot s' elaidixh, bouneur et djoye,
  Et çou k' on-z inme court vite evoye
  Cwand l' cour va fé s' dierin hiyon !
  — Louis Lagauche, "Les belès eureus" (1928), p. 69 (fråze rifondowe).
(mot d’ djeu) djeu wice k' i fåt s' elancî.
- Ni djouwez nén å hiyon, c' e-st on trop laid djeu — Motî Forir (fråze rifondowe).

Ratourneures

diner l’ hiyon : fé bodjî hay.
kischeure a xhiyons
tcherwer a xhiyons : tcherwer tot crawiant.
ni vindoz måy li pexhon tant k’ naiveye co dvins s’ xhiyon : : i n' fåt nén vinde l' oû k' est co o cou del poye (si vanter d' ene sacwè k' on n' a nén co fwait).
on n' atchete nén l’ pexhon tant k' naiveye co dvins s’ hiyon : On n' atchete nén ene sacwè k' on n' a nén veyou d' ses deus ouys.
- Cobén d' côp k' des politikîs eyet des politicresses n' ont nén stî prindous dins des derams? Tot çoula po fé rmarker k' on n' doet djamåy vinde el pexhon tant k' naiveye co dins s' xhiyon — Samuël Domont, Li Rantoele, l° 106 p. 5.