djouwer
Apparence
Etimolodjeye
[candjî]S’ i gn åreut ene sakî ki sepreut cwè åd fwait di l’ etimolodjeye di « djouwer », el pout stitchî vaici.
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /d͡ʒu.ˈwe/ /d͡ʒy.ˈwe/ /d͡ʒɔ.ˈwe/ /d͡ʒɔ.ˈwɛ/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /d͡ʒu.ˈwe/
- Ricepeures : djou·wer
Viebe
[candjî]djouwer (v. sins coplemint) (1ire troke) (codjowaedje)
- s’ amuzer a on djeu.
- Les efants d’ asteure èn djouwèt pus ås måyes. — Motî do Virwin (fråze rifondowe).
- Ci n’ est nén todi les pus vayants ki djhèt ås ôtes : « on n’ a nén l’ tins d’ djouwer ». — Motî do Virwin (fråze rifondowe).
- fé des atchtaedjes et vindaedjes dins ene boûsse ås tites (sins s’ î cnoxhe assez).
- I djouwéve so internete et on lyi a vindou tot l’ sint-friskin.
- (pa stindaedje do sinse) (ene miete po rire) (sessouwalité) awè des rapoirts di seke (nén serieus).
- Vloz k’ on djowe å docteur ?
- (viebe å coplemint) & (v. sins coplemint) (muzike) fé aler èn instrumint.
- Et por leye djouwéve t i so s' mascråwêye vierlete— Joseph Mignolet, "Fleûrs di prétins", p.91 (1929), "Li sondje dè mèstré" (1925) (fråze rifondowe).
- (viebe å coplemint) fé aler ene pîce di teyåte, fé on rôle.
- Djåke, po k’ on djowe si pîce, adjinçnêye ene ariole. — Jules Claskin, « Airs di flûte et autres poèmes wallons », édition critique de Maurice Piron, 1956, « Pasquèye », 1922, p.107 (fråze rifondowe).
Parintaedje
[candjî]- djouwer å sôdårds.
- MELIYE. – Pocwè n’ a-t-i nén vnou ?
DONÉ. – C’ est cåze del gåre civike : i djouwèt co ene feye ås sôdårds ouy ! — Henri Simon, « Sètche, i bètche » 1889, (eplaidaedje da Jean Haust e 1936), p.35 (fråze rifondowe).
- MELIYE. – Pocwè n’ a-t-i nén vnou ?
- djouwer ås respounetes
- djouwer å pus foirt tchivå
- i n’ djowe nén avou tos ses contes
Parintaedje
[candjî](minme sourdant etimolodjike)
Sinonimeye
[candjî]- (fé des operåcions so les boûsses): biyter, boursicoter
- (awè des rapoirts di seke): cougnî ; Loukîz a : « cougnî »
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
- djouwer : R13
Li mot n’ est nén dins : S40
Ratournaedjes
[candjî]s’ amuzer a on djeu
fé des operåcions so les boûsses
- Francès : jouer en bourse (fr), spéculer (fr)