Bước tới nội dung

Frances Arnold

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Frances H. Arnold
SinhFrances Hamilton Arnold
25 tháng 7, 1956 (68 tuổi)
Tư cách công dânHoa Kỳ
Trường lớpĐại học Princeton, Đại học California, Berkeley, Caltech
Giải thưởngGarvan–Olin Medal (2005)
Giải thưởng khoa học xuất sắc của FASEB (2007)
Gaiir Draper (2011)
Huy chương công nghệ và đổi mới quốc gia (2013)
Giải Raymond và Beverly Sackler trong nghiên cứu hội tụ (2017)
Giải Công nghệ Thiên niên kỷ
NAE Member
Thành viên NAS
FREng
Giải Nobel Hóa học (2018)
Sự nghiệp khoa học
NgànhHóa công
Nơi công tácCaltech
Người hướng dẫn luận án tiến sĩHarvey Warren Blanch
Các sinh viên nổi tiếngChristopher Voigt, Huimin Zhao

Frances Hamilton Arnold (sinh ngày 25 tháng 7 năm 1956) là một nhà khoa học người Mỹ, kỹ sư và người đoạt giải Nobel.[1] Bà đi tiên phong trong các phương pháp tiến hóa trực tiếp để tạo ra các hệ thống sinh học hữu ích, bao gồm các enzym, các con đường trao đổi chất, mạch điều tiết di truyền và sinh vật. Bà là Giáo sư Hóa học, Sinh học và Hóa sinh Linus Pauling tại Viện Công nghệ California, nơi cô nghiên cứu tiến hóa và ứng dụng của nó trong khoa học, y học, hóa chất và năng lượng. Bà kiếm được B.S. Kỹ sư cơ khí và hàng không vũ trụ của Đại học Princeton năm 1979 và bằng tiến sĩ trong Kỹ thuật Hóa học của Đại học California, Berkeley. Ở đó, bà đã làm công việc hậu tiến sĩ của mình trong hóa sinh lý học trước khi chuyển đến Caltech vào năm 1986.

Năm 1993, bà đã làm việc tại Viện Công nghệ California (Mỹ), đã tiến hành quá trình tiến hóa có định hướng đầu tiên đối với các enzyme, vốn là các protein làm xúc tác cho các phản ứng hóa học. Enzyme được sản xuất thông qua quá trình tiến hóa có định hướng được sử dụng để tạo ra mọi thứ từ nhiên liệu sinh học đến thuốc men.

Năm 2018, bà đã nhận một nửa giải Nobel Hóa học, nửa còn lại cho hai nhà khoa học George P. Smith (Mỹ) và Greg Winter (Anh).

Ba nhà khoa học trên đã kiểm soát được quá trình tiến hóa và sử dụng cùng nguyên tắc - biến đổi và chọn lọc gen - để phát triển các protein giúp giải quyết các vấn đề hóa học của nhân loại.

Theo Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển, những phương pháp mà ba nhà khoa học trên phát triển giờ đây đang được nghiên cứu trên toàn cầu để thúc đẩy ngành hóa chất xanh, chế tạo các vật liệu mới, sản xuất nhiên liệu sinh học bền vững, giảm thiểu bệnh tật và cứu sống tính mạng bệnh nhân.

Cuộc sống và giáo dục

[sửa | sửa mã nguồn]

Arnold được sinh ra bởi nhà vật lí hạt nhân William Howard Arnold và lớn lên ở ngoại ô Pittsburgh, bao gồm Edgewood, Shadyside và Squirrel Hill, tốt nghiệp trường trung học Allderdice năm 1974.[2] Lúc là học sinh trung học, cô đã đi đến Washington, DC để phản đối chiến tranh Việt Nam và sống một mình trong vai trò phục vụ cocktail tại một câu lạc bộ jazz địa phương và làm tài xế taxi.[3]

Arnold học kỹ sư cơ khí và hàng không vũ trụ tại Đại học Princeton, tốt nghiệp năm 1979 và tiếp tục lấy bằng tiến sĩ về kỹ thuật hóa học từ Đại học California, Berkeley năm 1985.[4] Công trình luận văn của bà, được thực hiện trong phòng thí nghiệm của Harvey Blanch, đã nghiên cứu kỹ thuật sắc ký ái lực.[5] Sau khi tốt nghiệp, bà đã thực hiện nghiên cứu hậu tiến sĩ tại UC Berkeley và Caltech.[6]

Cuộc sống cá nhân

[sửa | sửa mã nguồn]

Arnold sống ở La Cañada Flintridge, California. Bà đã kết hôn với James E. Bailey và họ có một con trai, James. Sau đó bà tái hôn với Andrew E. Lange và họ có hai con trai, William và Joseph.[7][8] Bà được chẩn đoán mắc bệnh ung thư vú vào năm 2005 và là một người sống sót bệnh ung thư vú.[9]

Sự nghiệp

[sửa | sửa mã nguồn]

Công trình của bà đã được nhiều giải thưởng công nhận, trong đó có Giải Nobel Hóa học năm 2018, Giải thưởng Draper năm 2011 và Huân chương công nghệ và đổi mới quốc gia năm 2013. Bà được bầu vào Viện Hàn lâm Nghệ thuật và Khoa học Hoa Kỳ năm 2011. Arnold có vinh dự hiếm khi được bầu vào cả ba Viện Hàn lâm Quốc gia tại Hoa Kỳ [10] - Học viện Khoa học Quốc gia, Học viện Kỹ thuật Quốc gia và Học viện Y học. Arnold là thành viên của Hiệp hội Khoa học và Nghệ thuật Mỹ, Học viện Mỹ thuật và Khoa học, Học viện Vi sinh học Mỹ, Viện Kỹ thuật Sinh học và Y tế Hoa Kỳ và là thành viên quốc tế của Học viện Kỹ thuật Hoàng gia Anh Quốc

Một thành viên của Hội đồng tư vấn của DOE tài trợ Joint BioEnergy Institute và Packard Fellowships trong Khoa học và Kỹ thuật, Arnold cũng phục vụ trong Hội đồng tư vấn của Chủ tịch của Đại học Khoa học và Công nghệ King Abdullah (KAUST). Bà hiện đang phục vụ như một thẩm phán cho Giải thưởng Nữ hoàng Elizabeth cho Kỹ thuật. Cô đã làm việc với Học viện Khoa học Quốc gia Khoa học & Trao đổi giải trí để giúp các nhà biên kịch Hollywood mô tả chính xác các chủ đề khoa học.[11] Năm 2016, bà trở thành người phụ nữ đầu tiên giành được Giải thưởng công nghệ thiên niên kỷ, mà cô đã giành được cho tiên phong tiến hóa.[12] Năm 2017, Arnold được trao Raymond và Giải thưởng Beverly Sackler về Nghiên cứu Hội tụ bởi Học viện Khoa học Quốc gia, công nhận những đóng góp phi thường cho nghiên cứu hội tụ.[13] In 2018 she was awarded the Nobel Prize in Chemistry for her work in directed evolution.

Bà là đồng sáng lập trên hơn 40 bằng sáng chế của Hoa Kỳ.[4] bà đồng sáng lập Gevo, Inc., một công ty sản xuất nhiên liệu và hóa chất từ các nguồn tái tạo vào năm 2005 và Provivi, một công ty phát triển công nghệ bảo vệ cây trồng, vào năm 2013.[4]

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]
  1. ^ “The Nobel Prize in Chemistry 2018” (PDF). The Royal Swedish Academy of Sciences. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 3 tháng 10 năm 2018. Truy cập ngày 3 tháng 10 năm 2018.
  2. ^ Guarino, Ben (ngày 3 tháng 10 năm 2018). 'Her work is incredible': Pittsburgh native Frances Arnold shares Nobel Prize in chemistry”. Pittsburgh Post-Gazette.
  3. ^ Kharif, Olga (ngày 15 tháng 3 năm 2012). “Frances Arnold's Directed Evolution”. Bloomberg Businessweek. Truy cập ngày 1 tháng 9 năm 2012.
  4. ^ a b c “Frances H. Arnold”. NAE Website. Truy cập ngày 3 tháng 10 năm 2018.
  5. ^ “A to G | Harvey W. Blanch”. stage.cchem.berkeley.edu (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 3 tháng 10 năm 2018.
  6. ^ “Interview with Frances H. Arnold — Design by Evolution:: ChemViews Magazine:: ChemistryViews”. www.chemistryviews.org (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 3 tháng 10 năm 2018.
  7. ^ “Andrew E. Lange '80”. Princeton Alumni Weekly. Truy cập ngày 3 tháng 10 năm 2018.
  8. ^ “Andrew Lange, Scholar of the Cosmos, Dies at 52”. NYT. Truy cập ngày 3 tháng 10 năm 2018.
  9. ^ Hamilton, Walter (ngày 3 tháng 7 năm 2011). “Frances Arnold: Career path of a Caltech scientist”. Los Angeles Times. Truy cập ngày 1 tháng 9 năm 2012.
  10. ^ “Caltech Professor Frances H. Arnold Elected to the National Academy of Sciences”. Caltech. ngày 5 tháng 5 năm 2008. Bản gốc lưu trữ ngày 18 tháng 2 năm 2012. Truy cập ngày 4 tháng 10 năm 2018.
  11. ^ “Frances Arnold's directed evolution”. American Association for the Advancement of Science (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 3 tháng 10 năm 2018.
  12. ^ “Evolutionary engineer Frances Arnold wins €1m tech prize - BBC News”. Bbc.com. Truy cập ngày 25 tháng 5 năm 2016.
  13. ^ “2017 Raymond and Beverly Sackler Prize in Convergence Research”. National Academy of Sciencces. Truy cập ngày 11 tháng 3 năm 2017.

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn]