Vilüisk

Vilüisk
Вилюйск (ven.)
Бүлүү (jakut.)

Lidnanznam	Flag
Valdkund	Venäma
Eläjiden lugu (2023)	10,045 ristitud
Pind	23 km²
Pämez'	Jan Popov (sügüz'ku 2022—)
Telefonkod	+7−41 132-xx-xxx
Avtokod	14
Aigvö	UTC+9 (MSK+6)

Vilüisk (ven.: Вилю́йск, jakut.: Бүлүү) om Venäman lidn da lidnankund Saha Tazovaldkundan päivlaskmas. Se om Vilüiskan ulusan (rajonan) administrativine keskuz.

Istorii

Eländpunktan aluz om pandud vl 1634 jeniseilaižil kozakoil kuti Olensk keradamha valdkundmaksad da elänzoitmaha tahod. Vl 1783 se sai lidnan statusad, no vl 1805 lidn oli muretud. Udessündutihe sidä, i vl 1822 anttihe lidnan statusad tošti udenke Vilüisk-nimenke jogen mödhe.

Vilüisk šingotase sauvondedheotandoil, betontegimel, raudbetontegesiden i arbolitan pästandal.

Geografijan andmused

Lidn sijadase Vilüi-jogen oiktal randal (jakut.: Бүлүү, Lenan hura ližajogi), 110 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Matkad Jakutskhasai om 450 km suvipäivnouzmha orhal vai 550 km avtotedme. Lähembaine lidn om Nürb 170 km päivlaskmha orhal vai 214 km avtol.

Klimat om terav kontinentaline, tal'v om vilu lujas. Voden keskmäine lämuz om −8,2 C°, kezakun-elokun +14..+19 C°, tal'vkun-uhokun −31..−36 C°. Ekstremumad oma −60,9 C° i +37,4 C°. Kezaaigan minimum om −6,3 C° (eloku), tal'vaigan maksimum om −0,4 C° (viluku). Voib panda halad miččel taht kul, heinkun minimum om 0 C°. Paneb sadegid 285 mm vodes, enamba kezakus-sügüz'kus (35..50 mm kus), vähemba tal'vkus-sulakus (9..13 mm kus).

Tobmuz

Sosnovk-žilo (ven.: Сосновка, 304 rist. vl 2017) mülüb lidnankundha Vilüiskan ližaks. Lidnankundan pind — 150 km².

Lidnankundan pämez' om sen Administracijan pämez'. Edeline lidnan pämez' om Nürgustan Afanasjev (sügüz'ku 2017 — sügüz'ku 2022). Lidnan Nevondkund om likvidiruidud vn 2014 semendkus.

Eläjad

Vn 2010 kaiken Venäman rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 10 234 ristitud, ulusan nell' ühesandest. Vl 2017 kaik 10 975 ristitud elihe lidnas i 11 279 ristitud kaikes lidnankundas, ulusan nell' ühesandest. Kaikiš suremb lidnan ristitišt oli 11 322 eläjad vl 2020.

Ortodoksižen hristanuskondan ph. Mikulai-čudonsädajan jumalanpert' om letud vll 2006−2013. Hänen-žo puine uz' päjumalanpert' om kaičenus, no kävutase toižin.

Vilüiskan professionaliž-pedagogine kolledž om lidnan professionaližen opendusen aluzkundaks. Edel 2020. vot tehnikum i pedkolkedž oliba eriži.

Galerei

• 
  Vilüiskan ulusan administracijan sauvuz (2010)
• 
  Sömsija vl 2010
• 
  Vilüiskan kodirandantedištandmuzei (2009)

Irdkosketused

• Lidnan Algis-kul'turkeskusen sait (vilalgis.ru). (ven.) (jakut.)
• Lidnan tobmuden sait tazovaldkundan oficialižel portalal (vilusk.sakha.gov.ru) (ven.) (angl.) (jakut.) da sen vanh versii.