Kontent qismiga oʻtish

Nyu-York: Versiyalar orasidagi farq

Koordinatalari: 40°39′0″N 74°3′0″W / 40.65000°N 74.05000°W / 40.65000; -74.05000
Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
A
Teglar: Qoʻlda qaytarildi Qaytarildi
k turkum
 
(22 oraliq tahrir tomonidan 8 foydalanuvchi koʻrsatilmagan)
Qator 1: Qator 1:
{{Boshqa maʼnolari|Nyu-York (maʼnolari)}}
'''Nyu-York''' ({{lang-en|New York City}}) – [[AQSh]]ning eng katta [[sanoat]], [[moliya]], [[savdo]]-[[transport]] hamda [[Siyosat|siyosiy]] va [[Madaniyat|madaniy]] markazi, dunyodagi eng yirik shaharlardan biri. [[Atlantika okeani]] sohilida, [[Gudzon daryosi]]ning quyilish joyida. Shaharning markaziy qismi [[Manhattan]] orolida joylashgan. Iqlimi moʻtadil, sernam iqlim. Yillik yogʻin – 1000 mm. Maydoni (shaharning munitsipal chegarasi doirasida, suv havzalarisiz) – 953 km{{sup|2}}. Aholisi – 8 804 190 kishi (2020). Nyu-Yorkning amalda qoʻshilib ketgan shaharlar va shahar atrofi bilan birga maydoni 27 ming km{{sup|2}}, aholisi 19 million kishi. Shahar aholisining koʻpchiligi asli [[yevropa]]lik, [[osiyo]]lik va [[afrika]]liklar, xususan, 15% [[qoratanlilar]], 14% kelib chiqishiga koʻra [[italyanlar]], 12% [[puertorikanlar]] va boshqalardan iborat.
{{Bilgiquti aholi punkti
| mavqe = [[Shahar]]
| nomi = Nyu-York
| tasvir = NYC Montage 2014 4 - Jleon.jpg
| mamlakat = AQSh
| gerb = Seal of New York City (BW).svg
| bayroq = Flag of New York City.svg
| koordinatalar = {{coord|40|42|46|N|74|00|22|W|region:US-NY|display=inline, title}}
| mintaqa turi = Shtat (AQSh){{!}}Shtat
| mintaqa = Nyu-York (shtat){{!}}Nyu-York
| rahbar turi = [[Mer]]
| rahbar = [[Eric Adams]]
| maydon = 1223.59
| balandlik turi =
| AP markazi balandligi = 10<ref name="GR3">{{Veb manbasi |date=June 23, 2018 |title=US Board on Geographic Names |url=http://geonames.usgs.gov |access-date=January 31, 2008 |publisher=United States Geological Survey |lang=inglizcha}} Search for feature ID 975772.</ref>
| iqlim =
| rasmiy til =
| aholi = 8804190<ref name="2020Census">{{Veb manbasi |title=QuickFacts: New York city, New York|url=https://www.census.gov/quickfacts/fact/table/newyorkcitynewyork/POP010220|access-date=August 17, 2021 |publisher=U.S. Census Bureau |lang=inglizcha}}</ref>
| sanalgan yil = 2020
| zichlik = 11313.68
| etnoxoronim = nyu-yorklik
| vaqt mintaqasi = -5
| DST = -4
| telefon kodi = 212, 332, 347, 646, 718, 917, 929
| pochta indekslari = 100xx-104xx, 11004-05, 111xx-114xx, 116xx
| avtomobil kodi = NY
| sayt = {{url|https://www.nyc.gov}}
}}
'''Nyu-York''' ({{lang-en|New York City}}) – [[AQSh]]ning eng katta [[sanoat]], [[moliya]], [[savdo]]-[[transport]] hamda [[Siyosat|siyosiy]] va [[Madaniyat|madaniy]] markazi, dunyodagi eng yirik shaharlardan biri. [[Atlantika okeani]] sohilida, [[Gudzon daryosi]]ning quyilish joyida. Shaharning markaziy qismi [[Manhattan]] orolida joylashgan. Iqlimi moʻtadil, sernam iqlim. Yillik yogʻin – 1000&nbsp;mm. Maydoni (shaharning munitsipal chegarasi doirasida, suv havzalarisiz) – 953&nbsp;km{{sup|2}}. Aholisi – 8&nbsp;804&nbsp;190 kishi (2020)<ref name="2020Census" />. Nyu-Yorkning amalda qoʻshilib ketgan shaharlar va shahar atrofi bilan birga maydoni 27 ming km{{sup|2}}, aholisi 19 million kishi. Shahar aholisining koʻpchiligi asli [[yevropa]]lik, [[osiyo]]lik va [[afrika]]liklar, xususan, 15% [[qoratanlilar]], 14% kelib chiqishiga koʻra [[italyanlar]], 12% [[puertorikanlar]] va boshqalardan iborat.


Ilk bor Manhattan oroliga 1613-yilda [[Gollandiya|gollandlar]] kelib oʻrnashgan. Shaharga 1625-yilda asos solingan. 1626-yildan [[Yangi Amsterdam]] ({{lang-nl|Nieuw Amsterdam}}) deb atalgan. 1664-yilda Yangi Amsterdamni inglizlar bosib olib, [[James II|York gersogi]] sharafiga Nyu-York deb ataganlar. 1785–1790-yillarda Nyu-York Amerika Qoʻshma Shtatlarining muvaqqat poytaxti. Shaharda [[Birlashgan Millatlar Tashkiloti]] va boshqa xalqaro tashkilotlarning shtab-kvartirasi joylashgan.
==Awards and nominations==

{| class="wikitable sortable plainrowheaders col6center" style="font-size: 95%;"
Nyu-York – Amerika Qoʻshma Shtatlarida eng katta, dunyoda eng yirik dengiz portlaridan. Chetdan keltiriladigan yuklar (neft, tropik oʻsimliklar mahsuloti, xom ashyo, sanoat buyumlari) chetga chiqariladigan yuklar (sanoat buyumlari, oziq-ovqat)dan uch marta koʻp. Mamlakat tashki savdo aylanmasining 1/4 qismi Nyu-York orqali oʻtadi. Shaharda fond [[birja]]si, [[bank]], [[sugʻurta]] jamiyatlari, sanoat va boshqa korporatsiyalarining boshqarmalari joylashgan. 3 ta katta xalqaro aeroport mavjud. Tikuvchilik va poligrafiya sanoatlari salmoqli oʻrin tutadi. Mashinasozlik va metallsozlik (jumladan, [[elektrotexnika]], tayyor qismlardan avtomobil yigʻish, aviaraketasozlik, optika-mexanika), kimyo hamda galantereya va zargarlik buyumlari ishlab chiqarish rivojlangan. Neftni qayta ishlash, rangli metallurgiya, oziq-ovqat sanoati korxonalari bor. Shaharning ayrim qismlarini 60 dan ortiq koʻprik, bir nechta avtomobil tunneli (umumiy uzunligi 370&nbsp;km) va yoʻlovchilar tashish paromlari birlashtirib turadi. 1868-yildan [[metropoliten]] ishlab turibdi.
|+ Awards and nominations for Ariana Greenblatt

Nyu-York universitetlarning soni boʻyicha AQShda [[Kaliforniya]]dan keyin ikkinchi oʻrinda turadi. Nyu-Yorkda 40 dan ortiq kollej, Fanlar akademiyasi va boshqa akademiyalar, institutlar, yirik kutubxonalar, muzeylar, 70 dan ortiq teatr binolari, Filarmoniya zali, konservatoriya, konsert zallari va boshqa bor.

Nyu-Yorkda italyanlar, yahudiy, xitoy va boshqa millatga mansub aholining koʻcha va kvartallari mavjud. Shahar 19-asr boshidan toʻgʻri burchakli reja asosida shakllana boshladi. 19-asr oʻrtalariga kelib, ulkan shaharga aylandi. Eng katta koʻchalardan biri – Brodvey (uzunligi 29&nbsp;km). 19–20-asrlarda koʻp qavatli baland binolar qurila boshlandi. 20-asr oʻrtalariga kelib Nyu-York uzunligi 200&nbsp;km keladigan va birbiri bilan tutashib ketgan ulkan shaharlar toʻdasiga aylandi. 17–18-asrlarda qurilgan binolardan ratusha (1803–1812), Triniti-Chyorch cherkovi (1839–1846), katta muhandislik inshootlaridan [[Bruklin]] koʻprigi (1869–1883) va boshqa saqlangan. Koʻp qavatli binolardan [[Empire State Building]] (102 qavat, 1930–1931), [[Birlashgan Millatlar Tashkiloti|BMT]] shtab-kvartirasi binosi (1947–1952), Xalqaro savdo markazi (2 ta 110 qavatli minora, balandligi 412&nbsp;m; 1971–1973; 2001-yil 11-sentabrda terrorchilar tomonidan portlatilgan) va boshqa yirik koʻpriklari: George Washington va Verratsano-Norrous. Muhim yodgorliklari: [[Ozodlik haykali]] va [[Vashington arki]].

== Tarixi ==

''Asosiy sahifa: [[Nyu-York shahri tarixi]]''

Qadim zamonlarda hozirgi Nyu-York shahri hududida [[algonkinlar]] istiqomat qilishgan.

Nyu-York [[liman]]iga tashrif buyurgan ilk yevropalik [[Giovanni da Verrazzano]] boʻlgan. Verrazzano [[Florensiya]]da tugʻilgan boʻlib, tadqiqotchi sifatida faoliyat yuritgan. U Nyu-York limaniga 1524-yilda tashrif buyurgan hamda u yerni Fransiyaga tegishli hudud, deb daʼvo qiib, hududni ''Nouvelle Angoulême'' (Yangi Angoulême), deb nomlagan. Undan keyin, portugaliyalik kapitan [[Estêvão Gomes]] rahbarligidagi ispan ekspeditsiyasi 1525-yilning yanvarida Nyu-York limaniga yetib kelgan. Gomes [[Gudzon (daryo)|Gudzon daryosini]] Río de San Antonio (San Antonio daryosi), deb nomlagan hamda uning xaritasini ishlagan. 1527-yili [[Shimoliy Amerika]]ning sharqiy qirgʻogʻini koʻrsatuvchi ilk ilmiy xarita – Padrón Real Gomes ekspeditsiyasi materiallari asosida ishlangan. AQShning shimoliy-sharqiy qismi Gomes sharafiga ''Tierra de Esteban Gómez'', deb nomlangan.

== Geografiyasi ==
=== Iqlimi ===
{{climate chart
|Nyu-York shahri
|28|40|3.6
|30|42|3.2
|36|50|4.3
|46|62|4.1
|55|71|4.0
|64|80|4.5
|70|85|4.6
|69|83|4.6
|62|76|4.3
|51|65|4.4
|42|54|3.6
|34|44|4.4
|units = imperial
|float = right
|clear = both}}

{{Joy iqlimi
|Joy_ot = Nyu-York shahri
|Joylashuv oʻrni = Nyu-York<ref>[http://www.nycgovparks.org/parks/centralpark/highlights/11956 Belvedere Castle at NYC Parks]</ref>
|collapsed = Y
|single line = Y

|Yan_m_maks = 15.8
|Fev_m_maks = 15.9
|Mar_m_maks = 21.3
|Apr_m_maks = 28.3
|May_m_maks = 31.4
|Iyn_m_maks = 33.4
|Iyl_m_maks = 35.4
|Avg_m_maks = 34.1
|Sen_m_maks = 31.7
|Okt_m_maks = 26.5
|Noy_m_maks = 21.5
|Dek_m_maks = 17.2
|Yil_m_maks = 36.1
|Yan_oʻr_maks = 4.2
|Fev_oʻr_maks = 5.7
|Mar_oʻr_maks = 9.9
|Apr_oʻr_maks = 16.6
|May_oʻr_maks = 21.9
|Iyn_oʻr_maks = 26.5
|Iyl_oʻr_maks = 29.4
|Avg_oʻr_maks = 28.5
|Sen_oʻr_maks = 24.6
|Okt_oʻr_maks = 18.1
|Noy_oʻr_maks = 12.2
|Dek_oʻr_maks = 6.8
|Yil_oʻr_maks = 17.0
|Yan_oʻr = 0.9
|Fev_oʻr = 2.2
|Mar_oʻr = 6.0
|Apr_oʻr = 12.1
|May_oʻr = 17.3
|Iyn_oʻr = 22.2
|Iyl_oʻr = 25.3
|Avg_oʻr = 24.5
|Sen_oʻr = 20.7
|Okt_oʻr = 14.4
|Noy_oʻr = 8.9
|Dek_oʻr = 3.9
|Yil_oʻr = 13.2
|Yan_oʻr_min = −2.3
|Fev_oʻr_min = −1.4
|Mar_oʻr_min = 2.1
|Apr_oʻr_min = 7.5
|May_oʻr_min = 12.8
|Iyn_oʻr_min = 18.0
|Iyl_oʻr_min = 21.2
|Avg_oʻr_min = 20.5
|Sen_oʻr_min = 16.8
|Okt_oʻr_min = 10.8
|Noy_oʻr_min = 5.6
|Dek_oʻr_min = 1.0
|Yil_oʻr_min = 9.4

|Yan_m_min = 9.8
|Fev_m_min = −10.7
|Mar_m_min = −6.8
|Apr_m_min = 0.4
|May_m_min = 6.6
|Iyn_m_min = 11.5
|Iyl_m_min = 16.6
|Avg_m_min = 15.7
|Sen_m_min = 10.1
|Okt_m_min = 3.6
|Noy_m_min = −2.4
|Dek_m_min = −7.8
|Yil_m_min = −13.5

|Yan_oʻr_yogʻin = 92
|Fev_oʻr_yogʻin = 81
|Mar_oʻr_yogʻin = 109
|Apr_oʻr_yogʻin = 104
|May_oʻr_yogʻin = 101
|Iyn_oʻr_yogʻin = 115
|Iyl_oʻr_yogʻin = 117
|Avg_oʻr_yogʻin = 116
|Sen_oʻr_yogʻin = 109
|Okt_oʻr_yogʻin = 111
|Noy_oʻr_yogʻin = 91
|Dek_oʻr_yogʻin = 111
|Yil_oʻr_yogʻin = 1258

|Manba=<ref name="New York City Weatherbox NOAA">{{veb manbasi |url=https://w2.weather.gov/climate/xmacis.php?wfo=okx |title = NowData – NOAA Online Weather Data |publisher = National Oceanic and Atmospheric Administration |access-date = May 4, 2021}}</ref><ref name="New York City Weatherbox NOAA txt">{{veb manbasi |archive-url=https://web.archive.org/web/20210504224841/https://www.ncei.noaa.gov/access/services/data/v1?dataset=normals-monthly-1991-2020&startDate=0001-01-01&endDate=9996-12-31&stations=USW00094728&format=pdf |archive-date=2021-05-04 |url=https://www.ncei.noaa.gov/access/services/data/v1?dataset=normals-monthly-1991-2020&startDate=0001-01-01&endDate=9996-12-31&stations=USW00094728&format=pdf |publisher=National Oceanic and Atmospheric Administration |title=Summary of Monthly Normals 1991–2020 |access-date=May 4, 2021 }}</ref><ref name = noaasun>{{veb manbasi|title=New York Central Park, NY Climate Normals 1961−1990|url=ftp://ftp.atdd.noaa.gov/pub/GCOS/WMO-Normals/TABLES/REG_IV/US/GROUP2/00305801.TXT|publisher=National Oceanic and Atmospheric Administration |access-date=July 18, 2020}}</ref><ref name="New York City Weatherbox Percent Sunshine">{{veb manbasi |url = http://www.ncdc.noaa.gov/oa/climate/online/ccd/pctpos.txt |title = Average Percent Sunshine through 2009 |access-date = November 14, 2012 |publisher = National Climatic Data Center}}</ref><ref name="Weather Atlas NYC">{{veb manbasi |url=https://www.weather-us.com/en/new-york-usa/new-york-climate |title=New York, New York, USA – Monthly weather forecast and Climate data |publisher=Weather Atlas |access-date=July 4, 2019 }}</ref>

}}

== Demografiyasi ==
{{Historical populations|col=2
| 1698|4937
| 1712|5840
| 1723|7248
| 1737|10664
| 1746|11717
| 1756|13046
| 1771|21863
| 1790|33131
| 1800|60515
| 1810|96373
| 1820|123706
| 1830|202589
| 1840|312710
| 1850|515547
| 1860|813669
| 1870|942292
| 1880|1206299
| 1890|1515301
| 1900|3437202
| 1910|4766883
| 1920|5620048
| 1930|6930446
| 1940|7454995
| 1950|7891957
| 1960|7781984
| 1970|7894862
| 1980|7071639
| 1990|7322564
| 2000|8008288
| 2010|8175133
| 2020|8804190
| 2021 ({{abbr|tax.|taxminan}})|8467513
|footnote='''Manbalar:''' 1698–1771,<ref>{{cite book|last=Greene and Harrington|title=American Population Before the Federal Census of 1790|location=New York|year=1932}}{{cite book|last=Rosenwaike|first=Ira|title=Population History of New York City|publisher=Syracuse University Press|location=Syracuse, N.Y.|year=1972|isbn=0-8156-2155-8|page=[https://archive.org/details/populationhistor00irar/page/8 8]|url=https://archive.org/details/populationhistor00irar/page/8}}</ref> 1790–1990,<ref name="1790-1990">Gibson, Campbell.[https://www.census.gov/population/www/documentation/twps0027/twps0027.html Population of the 100 Largest Cities and Other Urban Places in the United States:1790 to 1990], United States Census Bureau, June 1998. Retrieved June 12, 2007.</ref> 2000–2010,<ref name="2010 Census pop est">{{veb manbasi|title=Table PL-P1 NYC: Total Population New York City and Boroughs, 2000 and 2010|url=http://www1.nyc.gov/assets/planning/download/pdf/data-maps/nyc-population/census2010/t_pl_p1_nyc.pdf|website=nyc.gov|access-date=16 May 2016}}</ref> 2020,<ref name="2020Census" /> 2021<ref name="2021 Estimates">{{veb manbasi|title=City and Town Population Totals: 2020–2021|url=https://www.census.gov/data/tables/time-series/demo/popest/2020s-total-cities-and-towns.html|access-date=2022-06-05|publisher=U.S. Census Bureau}}</ref>
}}

{|class="wikitable" style="font-size: 90%;"
!Demografiya
!2020<ref>{{veb manbasi|url=https://data.census.gov/cedsci/table?g=1600000US3651000&y=2020|publisher=US Census Bureau|title=2020: DEC Redistricting Data (PL 94-171)}}</ref>
!2010<ref>{{veb manbasi|url=https://www.census.gov/quickfacts/table/PST045216/3651000,36,00|title=QuickFacts for New York City / New York State / United States|publisher=United States Census Bureau|access-date=February 14, 2022}}</ref>
!1990<ref name="pop">{{veb manbasi|title=Race and Hispanic Origin for Selected Cities and Other Places: Earliest Census to 1990|url=https://www.census.gov/population/www/documentation/twps0076/twps0076.html|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20120812191959/http://www.census.gov/population/www/documentation/twps0076/twps0076.html|access-date=November 7, 2021|archive-date=August 12, 2012|publisher=U.S. Census Bureau}}</ref>
!1970<ref name="pop" />
!1940<ref name="pop" />
|-
|-
|[[Oqlar|Oq tanlilar]]
! scope="col" | Award
|30.9 %
! scope="col" | Date
|33.3 %
! scope="col" | Category
|43.4 %
! scope="col" | Work
|64.0 %
! scope="col" | Result
|92.1 %
! class="unsortable"| Ref(s)
|-
|-
|[[Latinoamerikaliklar]]
! scope="row"| [[:en:Critics' Choice Movie Awards|Critics' Choice Movie Awards]]
|28.3 %
| [[:en:29th Critics' Choice Awards|{{center|2024}}]]
|28.6 %
| [[:en:Critics' Choice Movie Award for Best Young Performer|Best Young Performer]]
|23.7 %
|style="text-align:center;" rowspan="6" |''[[:en:Barbie (film)|Barbie]]''
|15.2 %
| bgcolor="#FF E4 E1" | Nominated
|1.6 %
|style="text-align:center;"|<ref>{{cite web|url=https://www.vogue.com/article/2024-critics-choice-awards-winners-list|title=All the Winners at the 2024 Critics Choice Awards|website=[[:en:Vogue (magazine)|Vogue]]|date=January 15, 2024|accessdate=June 25, 2024|archive-date=May 18, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240518145931/https://www.vogue.com/article/2024-critics-choice-awards-winners-list|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|last=Batey|first=Eve|url=https://www.vanityfair.com/hollywood/awards-insider-critics-choice-awards-2024-winners-list|title=See the Full List of Critics Choice Awards Winners 2024|website=[[:en:Vanity Fair (magazine)|Vanity Fair]]|date=January 14, 2024|accessdate=June 25, 2024|archive-date=March 18, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240318132826/https://www.vanityfair.com/hollywood/awards-insider-critics-choice-awards-2024-winners-list|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|last=Davis|first=Clayton|url=https://variety.com/2023/film/awards/critics-choice-nominations-2024-full-list-barbie-1235835620/|title=Critics Choice 2024 Nominations: ‘Barbie’ Breaks All-Time Record With 18 Noms|website=[[:en:Variety (magazine)|Variety]]|date=December 13, 2023|accessdate=June 25, 2024|archive-date=January 16, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240116152613/https://variety.com/2023/film/awards/critics-choice-nominations-2024-full-list-barbie-1235835620/|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.criticschoice.com/2023/12/13/film-nominations-announced-for-the-29th-annual-critics-choice-awards-hosted-by-chelsea-handler/|title=Film Nominations Announced for the 29th Annual Awards Hosted by Chelsea Handler|website=[[:en:Broadcast Film Critics Association|Critics' Choice Association]]|date=December 13, 2023|accessdate=June 25, 2024|archive-date=June 24, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240624103947/https://www.criticschoice.com/2023/12/13/film-nominations-announced-for-the-29th-annual-critics-choice-awards-hosted-by-chelsea-handler/|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|last=Hammond|first=Pete|url=https://deadline.com/2023/12/critics-choice-film-nominations-2023-1235665954/|title=The Critics Choice Is ‘Barbie’ With 18 CCA Nominations; ‘Oppenheimer’, ‘Poor Things’ Follow With 13 Each|website=[[:en:Deadline Hollywood|Deadline]]|date=December 13, 2023|accessdate=June 25, 2024|archive-date=May 28, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240528223820/https://deadline.com/2023/12/critics-choice-film-nominations-2023-1235665954/|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|last=Lewis|first=Hilary|url=https://www.hollywoodreporter.com/movies/movie-news/2024-critics-choice-film-nominations-nominees-list-1235751927/|title=‘Barbie’ Leads Critics Choice Film Nominations With 18 Nods|website=[[:en:The Hollywood Reporter|The Hollywood Reporter]]|date=December 13, 2023|accessdate=June 25, 2024|archive-date=April 2, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240402181421/https://www.hollywoodreporter.com/movies/movie-news/2024-critics-choice-film-nominations-nominees-list-1235751927/|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|last=Nordyke|first=Kimberly|url=https://www.hollywoodreporter.com/movies/movie-news/2024-critics-choice-awards-winners-list-1235787712/|title=Critics Choice Awards: Winners List|website=[[:en:The Hollywood Reporter|The Hollywood Reporter]]|date=January 14, 2024|accessdate=June 25, 2024|archive-date=April 6, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240406184259/https://www.hollywoodreporter.com/movies/movie-news/2024-critics-choice-awards-winners-list-1235787712/|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|last=Shanfeld|first=Ethan|url=https://variety.com/2024/film/news/critics-choice-awards-2024-winners-list-1235870581/|title=‘Oppenheimer’ Leads Critics Choice Awards With 8 Wins, ‘Barbie’ Scores 6 — Full Winners List|website=[[:en:Variety (magazine)|Variety]]|date=January 14, 2024|accessdate=June 25, 2024|archive-date=March 7, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240307115200/https://variety.com/2024/film/news/critics-choice-awards-2024-winners-list-1235870581/|url-status=live}}</ref>
|-
|-
|[[Afroamerikaliklar]]
! scope="row"| [[:en:List of film awards|Las Vegas Film Critics Society]]
|20.2 %
| {{center|2024}}
|22.8 %
| Youth in Film - Female
|28.8 %
| bgcolor="#FF E4 E1" | Nominated
|21.1 %
|style="text-align:center;"|<ref>{{cite web|last=Anderson|first=Erik|url=https://awardswatch.com/las-vegas-film-critics-society-lvfcs-nominations-barbie-oppenheimer-lead/|title=Las Vegas Film Critics Society (LVFCS) Nominations: ‘Barbie,’ ‘Oppenheimer’ Lead|website=AwardsWatch|date=December 8, 2023|accessdate=June 25, 2024|archive-date=March 1, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240301182443/https://awardswatch.com/las-vegas-film-critics-society-lvfcs-nominations-barbie-oppenheimer-lead/|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|last=Jamieson|first=Doug|url=https://filmotomy.com/oppenheimer-named-best-picture-by-las-vegas-film-critics-society/|title=Oppenheimer Named Best Picture by Las Vegas Film Critics Society|website=Filmotomy|date=December 13, 2023|accessdate=June 25, 2024|archive-date=June 9, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240609001231/https://filmotomy.com/oppenheimer-named-best-picture-by-las-vegas-film-critics-society/|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|last=Neglia|first=Matt|url=https://nextbestpicture.com/the-2023-las-vegas-film-critics-society-lvfcs-nominations/|title=The 2023 Las Vegas Film Critics Society (LVFCS) Nominations|website=Next Best Picture|date=December 8, 2023|accessdate=June 25, 2024|archive-date=May 24, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240524021432/https://nextbestpicture.com/the-2023-las-vegas-film-critics-society-lvfcs-nominations/|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|last=Neglia|first=Matt|url=https://nextbestpicture.com/the-2023-las-vegas-film-critics-society-lvfcs-winners/|title=The 2023 Las Vegas Film Critics Society (LVFCS) Winners|website=Next Best Picture|date=December 13, 2023|accessdate=June 25, 2024|archive-date=March 17, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240317061040/https://nextbestpicture.com/the-2023-las-vegas-film-critics-society-lvfcs-winners/|url-status=live}}</ref>
|6.1 %
|-
|-
|[[Osiyo]]liklar
! scope="row"| [[:en:List of film awards|Music City Film Critics Association]]
|15.6 %
|rowspan=2| {{center|2024}}
|12.6 %
| Best Young Actress
|7.0 %
| bgcolor="#FF E4 E1" | Nominated
|1.2 %
|style="text-align:center;"|<ref>{{cite web|last=Anderson|first=Erik|url=https://awardswatch.com/barbie-and-oppenheimer-lead-music-city-film-critics-association-mcfca-nominations/|title=‘Barbie’ and ‘Oppenheimer’ Lead Music City Film Critics Association (MCFCA) Nominations|website=AwardsWatch|date=January 9, 2024|accessdate=June 25, 2024|archive-date=February 5, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240205202517/https://awardswatch.com/barbie-and-oppenheimer-lead-music-city-film-critics-association-mcfca-nominations/|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|last=Butts|first=Logan|url=https://www.nashvillescene.com/arts_culture/film_tv/the-music-city-film-critics-associations-2024-nominations-are-in/article_ed301a98-ae63-11ee-90c7-37d26b4331f9.html|title=The Music City Film Critics' Association's 2024 Nominations Are In|website=[[:en:Nashville Scene|Nashville Scene]]|date=January 8, 2024|accessdate=June 25, 2024|archive-date=May 15, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240515204642/https://www.nashvillescene.com/arts_culture/film_tv/the-music-city-film-critics-associations-2024-nominations-are-in/article_ed301a98-ae63-11ee-90c7-37d26b4331f9.html|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|last=Jamieson|first=Doug|url=https://filmotomy.com/oppenheimer-declared-best-picture-by-music-city-film-critics-association/|title=Oppenheimer Declared Best Picture by Music City Film Critics Association|website=Filmotomy|date=January 15, 2024|accessdate=June 25, 2024|archive-date=January 15, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240115225257/https://filmotomy.com/oppenheimer-declared-best-picture-by-music-city-film-critics-association/|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite tweet|number=1744395416408293381|user=mcfca615|title=Best Young Actress: Abby Ryder Fortson – Are You There God? It’s Me, Margaret. / Ariana Greenblatt – Barbie / Calah Lane – Wonka / Madeleine Yuna Voyles – The Creator / Mile Davis-Kent – Creed III|author=Music City Film Critics Association|date=January 8, 2024|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|last=Neglia|first=Matt|url=https://nextbestpicture.com/the-2023-music-city-film-critics-association-mcfca-nominations/|title=The 2023 Music City Film Critics Association (MCFCA) Nominations|website=Next Best Picture|date=January 8, 2024|accessdate=June 25, 2024|archive-date=March 17, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240317052924/https://nextbestpicture.com/the-2023-music-city-film-critics-association-mcfca-nominations/|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|last=Neglia|first=Matt|url=https://nextbestpicture.com/the-2023-music-city-film-critics-association-mcfca-winners/|title=The 2023 Music City Film Critics Association (MCFCA) Winners|website=Next Best Picture|date=January 15, 2024|accessdate=June 25, 2024|archive-date=March 17, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240317063904/https://nextbestpicture.com/the-2023-music-city-film-critics-association-mcfca-winners/|url-status=live}}</ref>
|0.2 %
|-
|-
|[[Indeyslar|Mahalliy amerikaliklar]]
! scope="row"| [[:en:List of film awards|Online Film & Television Association]]
|0.2 %
| Best Youth Performance
|0.2 %
| bgcolor="#FF E4 E1" | Nominated
|0.4 %
|style="text-align:center;"|<ref>{{cite web|url=https://www.oftaawards.com/film-awards/28th-annual-film-awards-2023/ |title=28th Annual Film Awards (2023): The Year of Oppenheimer |website=[[:en:List of film awards|Online Film & Television Association]] |date=February 4, 2024|access-date=June 25, 2024|archivedate=March 18, 2024|archiveurl=https://web.archive.org/web/20240318160729/https://www.oftaawards.com/film-awards/28th-annual-film-awards-2023/|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|last=Anderson|first=Erik|url=https://awardswatch.com/online-film-and-television-association-ofta-nominations-barbie-breaks-titanic-record-with-24/|title=Online Film and Television Association (OFTA) Nominations: ‘Barbie’ Breaks ‘Titanic’ Record with 24|website=AwardsWatch|date=February 5, 2024|accessdate=June 25, 2024|archive-date=March 3, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240303234039/https://awardswatch.com/online-film-and-television-association-ofta-nominations-barbie-breaks-titanic-record-with-24/|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|last=Neglia|first=Matt|url=https://nextbestpicture.com/the-2023-online-film-television-association-ofta-nominations/|title=The 2023 Online Film & Television Association (OFTA) Nominations|website=Next Best Picture|date=February 4, 2024|accessdate=June 25, 2024|archive-date=March 17, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240317073852/https://nextbestpicture.com/the-2023-online-film-television-association-ofta-nominations/|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|last=Neglia|first=Matt|url=https://nextbestpicture.com/the-2023-online-film-television-association-ofta-winners/|title=The 2023 Online Film & Television Association (OFTA) Winners|website=Next Best Picture|date=March 3, 2024|accessdate=June 25, 2024|archive-date=March 17, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240317082330/https://nextbestpicture.com/the-2023-online-film-television-association-ofta-winners/|url-status=live}}</ref>
|0.1 %
|–
|-
|-
|Koʻp irqli amerikaliklar
! scope="row"| [[:en:Seattle Film Critics Society|Seattle Film Critics Society]]
|3.4 %
| [[:en:2023 Seattle Film Critics Society Awards|{{center|2024}}]]
|1.8 %
| [[:en:Seattle Film Critics Society#SFCS Award for Best Youth Performance|Best Youth Performance]]
|–
| bgcolor="#FF E4 E1" | Nominated
|–
|style="text-align:center;"|<ref>{{cite web|url=https://seattlefilmcritics.com/2023-awards/|title=2023 Awards|date=January 8, 2024|website=[[:en:Seattle Film Critics Society|Seattle Film Critics Society]]|access-date=June 25, 2024|archive-date=May 18, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240518232152/https://seattlefilmcritics.com/2023-awards/|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|last=Anderson|first=Erik|url=https://awardswatch.com/seattle-film-critics-society-sfcs-nominations-poor-things-killers-of-the-flower-moon-lead/|title=Seattle Film Critics Society (SFCS) Nominations: ‘Poor Things,’ ‘Killers of the Flower Moon’ Lead|website=AwardsWatch|date=January 3, 2024|accessdate=June 25, 2024|archive-date=March 3, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240303111239/https://awardswatch.com/seattle-film-critics-society-sfcs-nominations-poor-things-killers-of-the-flower-moon-lead/|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|last=Neglia|first=Matt|url=https://nextbestpicture.com/the-2023-seattle-film-critics-society-sfcs-nominations/|title=The 2023 Seattle Film Critics Society (SFCS) Nominations|website=Next Best Picture|date=January 3, 2024|accessdate=June 25, 2024|archive-date=February 26, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240226103217/https://nextbestpicture.com/the-2023-seattle-film-critics-society-sfcs-nominations/|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|last=Neglia|first=Matt|url=https://nextbestpicture.com/the-2023-seattle-film-critics-society-sfcs-winners/|title=The 2023 Seattle Film Critics Society (SFCS) Winners|website=Next Best Picture|date=January 8, 2024|accessdate=June 25, 2024|archive-date=May 30, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240530130654/https://nextbestpicture.com/the-2023-seattle-film-critics-society-sfcs-winners/|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://seattlefilmcritics.com/2024/01/03/sfcs-2023-nominations/|title=“Poor Things” and “Killers of the Flower Moon” Lead the 2023 Seattle Film Critics Society Nominations|date=January 3, 2024|website=[[:en:Seattle Film Critics Society|Seattle Film Critics Society]]|access-date=June 25, 2024|archive-date=April 15, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240415064055/http://seattlefilmcritics.com/2024/01/03/sfcs-2023-nominations/|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite tweet|number=1742594168776688043|user=seattlecritics|title=The 2023 SFCS nominees for BEST YOUTH PERFORMANCE: * Amie Donald - M3GAN / * Abby Ryder Fortson - ARE YOU THERE GOD? IT'S ME, MARGARET. / * Milo Machado Graner - ANATOMY OF A FALL / * Ariana Greenblatt - BARBIE / * Sōya Kurokawa - MONSTER|author=Seattle Film Critics Society|date=January 3, 2024|url-status=live}}</ref>
|-
|
! scope="row"| [[:en:Washington D.C. Area Film Critics Association|Washington Film Critics Association]]
| [[:en:Washington D.C. Area Film Critics Association Awards 2023|{{center|2023}}]]
| Best Youth Performance
| bgcolor="#FF E4 E1" | Nominated
|style="text-align:center;"|<ref>{{cite web|url=https://wafca.com/awards/ |title=2023 WAFCA Awards Winners: The 22nd Annual WAFCA Awards Winners!|website=[[:en:Washington D.C. Area Film Critics Association|Washington D.C. Area Film Critics Association]] |date=December 10, 2023|access-date=June 25, 2024|archivedate=May 15, 2024|archiveurl=https://web.archive.org/web/20240515024057/https://wafca.com/awards/|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|last=Anderson|first=Erik|url=https://awardswatch.com/2023-washington-dc-area-film-critics-association-wafca-winners-american-fiction-is-best-feature-oppenheimer-takes-six/|title=2023 Washington DC Area Film Critics Association (WAFCA) Winners: ‘American Fiction’ is Best Feature, ‘Oppenheimer’ Takes Six|website=AwardsWatch|date=December 10, 2023|accessdate=June 25, 2024|archive-date=December 19, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231219223939/https://awardswatch.com/2023-washington-dc-area-film-critics-association-wafca-winners-american-fiction-is-best-feature-oppenheimer-takes-six/|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|last=Anderson|first=Erik|url=https://awardswatch.com/2023-washington-dc-critics-nominations-wafca/|title=2023 Washington DC Critics Nominations (WAFCA)|website=AwardsWatch|date=December 9, 2023|accessdate=June 25, 2024|archive-date=December 14, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231214101057/https://awardswatch.com/2023-washington-dc-critics-nominations-wafca/|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|last=Neglia|first=Matt|url=https://nextbestpicture.com/the-2023-washington-dc-area-film-critics-association-wafca-nominations/|title=The 2023 Washington DC Area Film Critics Association (WAFCA) Nominations|website=Next Best Picture|date=December 9, 2023|accessdate=June 25, 2024|archive-date=February 27, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240227132552/https://nextbestpicture.com/the-2023-washington-dc-area-film-critics-association-wafca-nominations/|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|last=Neglia|first=Matt|url=https://nextbestpicture.com/the-2023-washington-dc-area-film-critics-association-wafca-winners/|title=The 2023 Washington DC Area Film Critics Association (WAFCA) Winners|website=Next Best Picture|date=December 10, 2023|accessdate=June 25, 2024|archive-date=February 26, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240226122709/https://nextbestpicture.com/the-2023-washington-dc-area-film-critics-association-wafca-winners/|url-status=live}}</ref>
|}
|}


Nyu-York shahri aholi soni boʻyicha AQShdagi eng yirik shahardir<ref name="2014NYCest2">{{yangiliklar manbasi|first=James|last=Barron|title=New York City's Population Hits a Record 8.6 Million|newspaper=[[The New York Times]]|url=https://www.nytimes.com/2018/03/22/nyregion/new-york-city-population.html|date=March 22, 2018|access-date=March 22, 2018}}</ref>. 2010-yilgi maʼlumotlarga koʻra, shaharda 8 175 133 nafar kishi istiqomat qiladi<ref name="2020Census" /><ref>{{yangiliklar manbasi|last=Sherry|first=Virginia N.|date=March 27, 2014|title=Staten Island population at all-time high of 473,000; NYC's soars to record 8.4&nbsp;million|newspaper=Staten Island Advance|url=http://www.silive.com/news/index.ssf/2014/03/staten_island_residents_number.html|access-date=March 27, 2014}}</ref><ref name="nytimes_a">{{yangiliklar manbasi|last=Roberts|first=Sam|date=March 14, 2013|title=Fewer People Are Abandoning the Bronx, Census Data Show|newspaper=[[The New York Times]]|url=https://www.nytimes.com/2013/03/14/nyregion/more-people-moving-to-bronx-census-shows.html|access-date=March 27, 2014}}</ref>. AQShning aholi soni boʻyicha 2-eng yirik shahri boʻlmish [[Los-Anjeles]]da Nyu-York shahri bilan solishtirilganda ikki barobar kam kishi istiqomat qiladi<ref name="2014NYCest2" />. Nyu-York shahri aholisi soni 2010–2020-yillar oraligʻida sezilarli darajada oʻsgan (taxminan 629 000 nafar kishi). Solishtirish uchun, AQShning aholi soni boʻyicha Nyu-Yorkdan keyingi eng yirik toʻrt shahri – Los-Anjeles, [[Chicago]], [[Houston]] va [[Phoenix (Arizona)|Phoenixning]] ayni oʻnyillikda oʻsgan aholi sonini qoʻshganda ham Nyu-Yorkda oʻsgan aholi sonidan ozdir<ref name=2010to2020CensusGrowth1>{{veb manbasi|first=Celine|last=Castronuovo|url=https://thehill.com/homenews/state-watch/567611-all-10-largest-cities-grew-phoenix-supplants-philly-as-5th-largest-in-us|title=All 10 largest cities grew, Phoenix supplants Philly as 5th largest in US|date=August 12, 2021|access-date=August 28, 2021|work=The Hill}}</ref><ref name=2010to2020CensusGrowth2>{{veb manbasi|first=John L.|last=Dorman|url=https://www.businessinsider.com/census-10-largest-cities-united-states-population-growth-reapportionment-2021-8|title=Census: The 10 most populous US cities are led by NYC, Los Angeles, and Chicago; Phoenix leapfrogs Philadelphia to claim the No. 5 spot|access-date=August 27, 2021|date=August 16, 2021|work=Business Insider}}</ref>. Nyu-York shahri aholisi Nyu-York shtati aholisining taxminan 44 foizini<ref name="PopHousingEst">{{veb manbasi|year=2016|title=ACS Demographic and Housing Estimates–2012–2016 American Community Survey 5-Year Estimates–City Versus State|url=https://factfinder.census.gov/bkmk/table/1.0/en/ACS/15_5YR/DP05/0400000US36%7C1600000US3651000|url-status=dead|archive-url=https://archive.today/20200214004454/https://factfinder.census.gov/bkmk/table/1.0/en/ACS/15_5YR/DP05/0400000US36%7C1600000US3651000|archive-date=February 14, 2020|access-date=October 8, 2018|website=American Fact Finder, United States Census Bureau}}</ref>, Nyu-York [[aglomeratsiya]]si aholisining esa taxminan 39 foizini tashkil etadi<ref name="PopHousingEstMetro">{{veb manbasi|year=2016|title=ACS Demographic and Housing Estimates–2012–2016 American Community Survey 5-Year Estimates–City Versus Metro|url=https://factfinder.census.gov/bkmk/table/1.0/en/ACS/15_5YR/DP05/1600000US3651000%7C330M200US408|url-status=dead|archive-url=https://archive.today/20200214004528/https://factfinder.census.gov/bkmk/table/1.0/en/ACS/15_5YR/DP05/1600000US3651000%7C330M200US408|archive-date=February 14, 2020|access-date=October 8, 2018|website=American Fact Finder, United States Census Bureau}}</ref>. Ushbu shaharda istiqomat qiluvchi aholining aksariyati (5 141 538 yoki 58.4 foizi) [[Long-aylend|Long Island]], [[Bruklin]] yoki [[Queens]]da yashashadi<ref name="LINYCpopulation">{{yangiliklar manbasi|url=https://www.nytimes.com/2021/08/12/us/new-york-city-population-growth.html |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20211228/https://www.nytimes.com/2021/08/12/us/new-york-city-population-growth.html |archive-date=December 28, 2021 |url-access=limited|title=New York City adds 629,000 people, defying predictions of its decline|first=Annie|last=Correal|newspaper=[[The New York Times]]|date=August 12, 2021|access-date=August 27, 2021}}{{cbignore}}</ref>.
== References ==

{{Reflist}}
=== Irqiy va etnik guruhlar ===
2020-yilgi maʼlumotlarga koʻra, Nyu-York shahridagi irqiy va etnik guruhlarning tarkibi quyidagicha: 30.9% [[Oqlar|oq tanlilar]], 28.7% [[latinoamerikaliklar]], 20.2% [[Afroamerikaliklar|qora tanlilar yoki afroamerikaliklar]], 15.6% [[osiyo]]liklar va 0.2% mahalliy amerikaliklar<ref>{{veb manbasi|url=https://data.census.gov/cedsci/table?q=new%20york%20city&tid=DECENNIALPL2020.P2|title=2020 Decennial Census|publisher=U.S. Census Bureau|access-date=February 11, 2022}}</ref>. Latinoamerikalik boʻlmagan aholining 3.4 foizi birdan ortiq irqqa mansub hisoblanadi. 1892–1924-yillar oraligʻida Ellis oroliga 12 milliondan ziyod yevropalik immigrantlar koʻchib kelgan<ref>{{veb manbasi|last=Jones|first=Charisse|date=September 24, 2008|title=Ellis Island strives to tell more complete immigration story|url=https://www.usatoday.com/news/nation/2008-09-23-ellis-island_N.htm|access-date=July 4, 2014|work=USA Today}}</ref>. 1900-yilga kelib, olmonlar immigrantlarning eng yirik guruhini tashkil qilgan. Ulardan keyin [[irlandlar]], [[yahudiylar]] va [[italyanlar]] immigrantlarning katta guruhini tashkil etishgan<ref>{{cite EB1911|wstitle=New York City#Population|volume=19|page=617}}</ref>. 1940-yilda oq tanlilar shahar aholisining 92 foizini egallagan<ref name="pop" />.

=== Jinsiy orientatsiya ===
Nyu-York aglomeratsiyasida taxminan 570 000 nafar [[gey]] va [[Biseksuallik|biseksual]] kishilar istiqomat qiladi<ref>{{veb manbasi|last=Gates|first=Gary J.|title=Same-sex Couples and the Gay, Lesbian, Bisexual Population: New Estimates from the American Community Survey|url=http://williamsinstitute.law.ucla.edu/wp-content/uploads/Gates-Same-Sex-Couples-GLB-Pop-ACS-Oct-2006.pdf|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20130609015224/http://williamsinstitute.law.ucla.edu/wp-content/uploads/Gates-Same-Sex-Couples-GLB-Pop-ACS-Oct-2006.pdf|archive-date=June 9, 2013|date=October 2006|access-date=December 7, 2013|publisher=[[:en:Williams Institute|The Williams Institute on Sexual Orientation Law and Public Policy]]}}</ref><ref>{{Cite book|last1=Silverman|first1=Brian|url=https://books.google.com/books?id=fIAuxa6ic9EC&q=new+york+one+of+the+largest+world+gay+population&pg=PT703|title=Frommer's New York City 2013|last2=Chauvin|first2=Kelsy|year=2013|isbn=978-1-118-33144-6|access-date=March 24, 2015|publisher=John Wiley & Sons}}</ref>. Shaharda bir jinslar orasidagi nikoh 2011-yilning 24-iyunida legallashtirilgan<ref>{{yangiliklar manbasi|last1=Confessore|first1=Nicholas|last2=Barbaro|first2=Michael|date=June 24, 2011|title=New York Allows Same-Sex Marriage, Becoming Largest State to Pass Law|url=https://www.nytimes.com/2011/06/25/nyregion/gay-marriage-approved-by-new-york-senate.html?_r=1&hp|access-date=September 2, 2012|work=[[The New York Times]]}}</ref>.

=== Dini ===
{{bar box
|title = Diniy mansublik (2014)<ref name="NYCReligion1" /><ref name="NYCReligion2">{{Veb manbasi|title=Religion in America: U.S. Religious Data, Demographics and Statistics|url=https://www.pewforum.org/religious-landscape-study/|access-date=July 11, 2020|website=Pew Research Center's Religion & Public Life Project|language=en-US}}</ref>
|titlebar=#ccf |background-color=#f8f9fa |float=left
|bars =
{{bar percent|[[Xristianlik|Xristian]]|darkblue|59}}
{{bar percent|[[Katolik cherkovi|Katolik]]|mediumblue|33}}
{{bar percent|[[Protestant]]|mediumblue|23}}
{{bar percent|Boshqa xristianlik oqimlari|mediumblue|3}}
{{bar percent|–|purple|24}}
{{bar percent|[[Yahudiy]]|lightgreen|8}}
{{bar percent|[[Hindu]]|lightgreen|3}}
{{bar percent|[[Musulmon]]|lightgreen|3}}
{{bar percent|[[Buddist]]|lightgreen|1}}
{{bar percent|Boshqa|lightgreen|1}}
}}

=== Xristianlik ===
Nyu-York shahrida yashovchi dindorlarning aksariyati [[xristianlik|xristianlar]] hisoblanadi<ref name="NYCReligion1">{{veb manbasi|first=Michael|last=Lipka|url=http://www.pewresearch.org/fact-tank/2015/07/29/major-u-s-metropolitan-areas-differ-in-their-religious-profiles/|title=Major U.S. metropolitan areas differ in their religious profiles|publisher=Pew Research Center|date=July 29, 2015|access-date=July 30, 2015}}</ref>. Soni jihatdan eng katta xristianlik denominatsiyasi tarafdorlari [[rim katolik cherkovi]]ga toʻgʻri keladi (33%). Ikkinchi eng katta xristianlik denominatsiyasi [[protestantizm]] tarafdorlariga (23%) toʻgʻri keladi.

=== Yahudiylik ===
Shaharda taxminan 1.1 million nafar kishi [[yahudiylik]] diniga eʼtiqod qiladi<ref>{{veb manbasi|title=World Jewish Population|url=http://www.simpletoremember.com/vitals/world-jewish-population.htm|access-date=September 2, 2012|publisher=SimpleToRemember.com–Judaism Online}}</ref><ref>{{veb manbasi|title=Jewish Community Study of New York: 2011 Comprehensive Report|url=http://dataspace.princeton.edu/jspui/bitstream/88435/dsp01w3763682c/1/JCSNY2011_ComprehensiveReport.pdf|archive-url=https://web.archive.org/web/20211116155929/https://dataspace.princeton.edu/bitstream/88435/dsp01w3763682c/1/JCSNY2011_ComprehensiveReport.pdf|access-date=August 13, 2014|archive-date=November 16, 2021|publisher=UJA-Federation of New York|url-status=dead}}</ref>. Ularning yarmidan koʻpi [[Bruklin]]da istiqomat qiladi. Yahudiylik New York shahridagi ikkinchi eng koʻp tarafdorlarga ega din hisoblanadi.

=== Islom ===
[[Islom]] dini Nyu-York shahrida xristianlik va yahudiylikdan keyingi uchinchi eng koʻp tarafdorlarga ega dindir. Musulmon aholining soni taxminan 600 000 va 1 000 000 orasida<ref>{{yangiliklar manbasi|last1=Grynbaum|first1=Michael M.|last2=Otterman|first2=Sharon|date=March 4, 2015|title=New York City Adds 2 Muslim Holy Days to Public School Calendar|newspaper=[[The New York Times]]|url=https://www.nytimes.com/2015/03/05/nyregion/new-york-to-add-two-muslim-holy-days-to-public-school-calendar.html?hp&action=click&pgtype=Homepage&module=second-column-region&region=top-news&WT.nav=top-news|access-date=March 4, 2015}}</ref>. Amerikalik musulmonlarning 22.3 foizi Nyu-York shahrida istiqomat qilishadi.

=== Hinduizm va boshqa diniy mansubliklar ===
Nyu-York shahrida yuqoridagi uch dindan boshqa [[hinduizm]], [[buddizm]], [[sikhizm]], [[zardushtiylik]] va boshqa dinlar, shuningdek, [[ateizm]] tarafdorlari bor. 2014-yilgi maʼlumotlarga koʻra, new yorkliklarning 3 foizdan oshigʻi ateist sanaladi<ref name="NYCReligion1" />.

== Hukumati ==
[[Fayl:Nancy_Pelosi_and_Eric_Adams_at_the_Speaker's_Balcony_(cropped).jpg|thumb|120px|Eric Adams Nyu-York shahrining amaldagi va 101-meridir.]]

Nyu-York shahrini [[mer]], munitsipal kengash va hisoblar boshqarmasi idora qiladi. Mer aholi tomonidan 4 yil muddatga saylanadi.

Shaharning amaldagi meri – [[Eric Adams]]. 2021-yilda unga saylovchilarning 67 foizi ovoz bergan. Merlik lavozimiga 2022-yilning 1-yanvaridan kirishgan.

2016-yil aprel holatiga koʻra, shaharda roʻyxatga olingan saylovchilarning 69 foizi [[Demokratlar partiyasi|demokratlar]], 10 foizi esa [[Respublikachilar partiyasi|respublikachilar]] hisoblanadi<ref>{{veb manbasi|date=April 2016|title=NYSVoter Enrollment by County, Party Affiliation and Status|url=http://www.elections.ny.gov/NYSBOE/enrollment/county/county_apr16.pdf|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20160730140838/http://www.elections.ny.gov/NYSBOE/enrollment/county/county_apr16.pdf|archive-date=July 30, 2016|access-date=July 30, 2016|publisher=New York State Board of Elections}}</ref>.

== Manbalar ==
{{manbalar}}

;Adabiyotlar
* {{cite book|title=[[Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi]]|publisher=[[Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi Davlat ilmiy nashriyoti]]|location=Toshkent|date=2000|volume=1|isbn=}}

== Oʻqish uchun ==

* {{cite book |last=Belden |first=E. Porter |year=1849 |url=https://archive.org/details/bub_gb_Jv-nXd8W8b0C |title=New York, Past, Present, and Future: Comprising a History of the City of New York, a Description of its Present Condition, and an Estimate of its Future Increase |location=New York |publisher=G.P. Putnam}}
* {{cite book |author-link=Anthony Burgess |last=Burgess |first=Anthony |year=1976 |title=New York |location=New York |publisher=Little, Brown & Co. |isbn=978-90-6182-266-0|title=New York (Anthony Burgess book) }}
* {{cite book |author=Federal Writers' Project |author-link=Federal Writers' Project |year=1939 |title=The WPA Guide to New York City |location=New York |publisher=The New Press |edition=1995 reissue |isbn=978-1-56584-321-9}}
* {{cite book |editor1-last=Jackson |editor1-first=Kenneth T. |editor2-last=Dunbar |editor2-first=David S. |year=2005 |title=Empire City: New York Through the Centuries |publisher=Columbia University Press |isbn=978-0-231-10909-3}}
* {{cite book |title=American Metropolis: A History of New York City |url=https://archive.org/details/americanmetropol00lank |url-access=registration |last=Lankevich |first=George L. |publisher=NYU Press |year=1998 |isbn=978-0-8147-5186-2}}
* {{cite book |author-link=E. B. White |last=White |first=E.B. |year=1949 |title=Here is New York |publisher=Little Bookroom |edition=2000 reissue}}
* {{cite book |author-link=Colson Whitehead |last=Whitehead |first=Colson |year=2003 |title=The Colossus of New York: A City in 13 Parts |location=New York |publisher=Doubleday |isbn=978-0-385-50794-3 |url=https://archive.org/details/colossusofnewyor00whit }}

== Havolalar ==
{{Commons turkum|New York City}}
* {{Rasmiy sayt|http://www.nyc.gov/}} (inglizcha)
* [http://www.nycgo.com/ NYC Go], rasmiy turizm sayti (inglizcha)
* {{curlie|Regional/North_America/United_States/New_York/Localities/N/New_York_City|New York City}}

{{s-start}}
{{s-bef|before=[[Trenton (New Jersey)]]}}
{{s-ttl|title=AQSh poytaxti|years=1785–1791}}
{{s-aft|after=[[Filadelfiya]] ([[Pennsylvania]])}}
{{s-end}}
{{Qishki Olimpiada oʻyinlari mezbon shaharlari}}
{{Portal bar|AQSh|Geografiya}}
{{Tashqi havolalar}}

[[Turkum:Alifbo boʻyicha aholi punktlari]] [[Turkum:Nyu-York shaharlari]]

2024-yil 11-sentyabr, 09:29 dagi (joriy) koʻrinishi

Nyu-York
Shahar
Skyline of Nyu-York
Nyu-York
Bayroq
Nyu-York
Gerb
40°39′0″N 74°3′0″W / 40.65000°N 74.05000°W / 40.65000; -74.05000
Mamlakat AQSh
Shtat Nyu-York
Hukumat
 • [[Mer]] Eric Adams
Maydon 1,223.59 km2 (472.43 kv mi)
Markazi balandligi 10[1] m
Aholisi
 (2020)
8 804 190[2]
Zichligi 11313.68 kishi/km2
Etnoxoronim nyu-yorklik
Vaqt mintaqasi UTC-5, yozda UTC-4
Telefon kodi 212, 332, 347, 646, 718, 917, 929
Pochta indeks(lar)i 100xx-104xx, 11004-05, 111xx-114xx, 116xx
Avtomobil kodi NY
Nyu-York xaritada
Nyu-York
Nyu-York

Nyu-York (inglizcha: New York City) – AQShning eng katta sanoat, moliya, savdo-transport hamda siyosiy va madaniy markazi, dunyodagi eng yirik shaharlardan biri. Atlantika okeani sohilida, Gudzon daryosining quyilish joyida. Shaharning markaziy qismi Manhattan orolida joylashgan. Iqlimi moʻtadil, sernam iqlim. Yillik yogʻin – 1000 mm. Maydoni (shaharning munitsipal chegarasi doirasida, suv havzalarisiz) – 953 km2. Aholisi – 8 804 190 kishi (2020)[2]. Nyu-Yorkning amalda qoʻshilib ketgan shaharlar va shahar atrofi bilan birga maydoni 27 ming km2, aholisi 19 million kishi. Shahar aholisining koʻpchiligi asli yevropalik, osiyolik va afrikaliklar, xususan, 15% qoratanlilar, 14% kelib chiqishiga koʻra italyanlar, 12% puertorikanlar va boshqalardan iborat.

Ilk bor Manhattan oroliga 1613-yilda gollandlar kelib oʻrnashgan. Shaharga 1625-yilda asos solingan. 1626-yildan Yangi Amsterdam (niderlandcha: Nieuw Amsterdam) deb atalgan. 1664-yilda Yangi Amsterdamni inglizlar bosib olib, York gersogi sharafiga Nyu-York deb ataganlar. 1785–1790-yillarda Nyu-York Amerika Qoʻshma Shtatlarining muvaqqat poytaxti. Shaharda Birlashgan Millatlar Tashkiloti va boshqa xalqaro tashkilotlarning shtab-kvartirasi joylashgan.

Nyu-York – Amerika Qoʻshma Shtatlarida eng katta, dunyoda eng yirik dengiz portlaridan. Chetdan keltiriladigan yuklar (neft, tropik oʻsimliklar mahsuloti, xom ashyo, sanoat buyumlari) chetga chiqariladigan yuklar (sanoat buyumlari, oziq-ovqat)dan uch marta koʻp. Mamlakat tashki savdo aylanmasining 1/4 qismi Nyu-York orqali oʻtadi. Shaharda fond birjasi, bank, sugʻurta jamiyatlari, sanoat va boshqa korporatsiyalarining boshqarmalari joylashgan. 3 ta katta xalqaro aeroport mavjud. Tikuvchilik va poligrafiya sanoatlari salmoqli oʻrin tutadi. Mashinasozlik va metallsozlik (jumladan, elektrotexnika, tayyor qismlardan avtomobil yigʻish, aviaraketasozlik, optika-mexanika), kimyo hamda galantereya va zargarlik buyumlari ishlab chiqarish rivojlangan. Neftni qayta ishlash, rangli metallurgiya, oziq-ovqat sanoati korxonalari bor. Shaharning ayrim qismlarini 60 dan ortiq koʻprik, bir nechta avtomobil tunneli (umumiy uzunligi 370 km) va yoʻlovchilar tashish paromlari birlashtirib turadi. 1868-yildan metropoliten ishlab turibdi.

Nyu-York universitetlarning soni boʻyicha AQShda Kaliforniyadan keyin ikkinchi oʻrinda turadi. Nyu-Yorkda 40 dan ortiq kollej, Fanlar akademiyasi va boshqa akademiyalar, institutlar, yirik kutubxonalar, muzeylar, 70 dan ortiq teatr binolari, Filarmoniya zali, konservatoriya, konsert zallari va boshqa bor.

Nyu-Yorkda italyanlar, yahudiy, xitoy va boshqa millatga mansub aholining koʻcha va kvartallari mavjud. Shahar 19-asr boshidan toʻgʻri burchakli reja asosida shakllana boshladi. 19-asr oʻrtalariga kelib, ulkan shaharga aylandi. Eng katta koʻchalardan biri – Brodvey (uzunligi 29 km). 19–20-asrlarda koʻp qavatli baland binolar qurila boshlandi. 20-asr oʻrtalariga kelib Nyu-York uzunligi 200 km keladigan va birbiri bilan tutashib ketgan ulkan shaharlar toʻdasiga aylandi. 17–18-asrlarda qurilgan binolardan ratusha (1803–1812), Triniti-Chyorch cherkovi (1839–1846), katta muhandislik inshootlaridan Bruklin koʻprigi (1869–1883) va boshqa saqlangan. Koʻp qavatli binolardan Empire State Building (102 qavat, 1930–1931), BMT shtab-kvartirasi binosi (1947–1952), Xalqaro savdo markazi (2 ta 110 qavatli minora, balandligi 412 m; 1971–1973; 2001-yil 11-sentabrda terrorchilar tomonidan portlatilgan) va boshqa yirik koʻpriklari: George Washington va Verratsano-Norrous. Muhim yodgorliklari: Ozodlik haykali va Vashington arki.

Asosiy sahifa: Nyu-York shahri tarixi

Qadim zamonlarda hozirgi Nyu-York shahri hududida algonkinlar istiqomat qilishgan.

Nyu-York limaniga tashrif buyurgan ilk yevropalik Giovanni da Verrazzano boʻlgan. Verrazzano Florensiyada tugʻilgan boʻlib, tadqiqotchi sifatida faoliyat yuritgan. U Nyu-York limaniga 1524-yilda tashrif buyurgan hamda u yerni Fransiyaga tegishli hudud, deb daʼvo qiib, hududni Nouvelle Angoulême (Yangi Angoulême), deb nomlagan. Undan keyin, portugaliyalik kapitan Estêvão Gomes rahbarligidagi ispan ekspeditsiyasi 1525-yilning yanvarida Nyu-York limaniga yetib kelgan. Gomes Gudzon daryosini Río de San Antonio (San Antonio daryosi), deb nomlagan hamda uning xaritasini ishlagan. 1527-yili Shimoliy Amerikaning sharqiy qirgʻogʻini koʻrsatuvchi ilk ilmiy xarita – Padrón Real Gomes ekspeditsiyasi materiallari asosida ishlangan. AQShning shimoliy-sharqiy qismi Gomes sharafiga Tierra de Esteban Gómez, deb nomlangan.

Nyu-York shahri
Klimatogramma
Y
F
M
A
M
I
I
A
S
O
N
D
 
 
3.6
 
 
40
28
 
 
3.2
 
 
42
30
 
 
4.3
 
 
50
36
 
 
4.1
 
 
62
46
 
 
4
 
 
71
55
 
 
4.5
 
 
80
64
 
 
4.6
 
 
85
70
 
 
4.6
 
 
83
69
 
 
4.3
 
 
76
62
 
 
4.4
 
 
65
51
 
 
3.6
 
 
54
42
 
 
4.4
 
 
44
34
Oʻrtacha maksimal va minimal harorat (°F)
Yogʻin miqdori (dyuym)
Nyu-York shahri iqlimi
Koʻrsatkich Yan Fev Mart Apr May Iyun Iyul Avg Sen Okt Noy Dek Yil
Mutlaq maksimal, °C 15,8 15,9 21,3 28,3 31,4 33,4 35,4 34,1 31,7 26,5 21,5 17,2 36,1
Oʻrtacha maksimal, °C 4,2 5,7 9,9 16,6 21,9 26,5 29,4 28,5 24,6 18,1 12,2 6,8 17,0
Oʻrtacha harorat, °C 0,9 2,2 6,0 12,1 17,3 22,2 25,3 24,5 20,7 14,4 8,9 3,9 13,2
Oʻrtacha minimal, °C −2,3 −1,4 2,1 7,5 12,8 18,0 21,2 20,5 16,8 10,8 5,6 1,0 9,4
Mutlaq minimal, °C 9,8 −10,7 −6,8 0,4 6,6 11,5 16,6 15,7 10,1 3,6 −2,4 −7,8 −13,5
Yogʻingarchilik meʼyori, mm 92 81 109 104 101 115 117 116 109 111 91 111 1 258
Manba: [4][5][6][7][8]

Demografiyasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Aholining oʻsishi
YilAholi±%
16984 937—    
17125 840+18.3%
17237 248+24.1%
173710 664+47.1%
174611 717+9.9%
175613 046+11.3%
177121 863+67.6%
179033 131+51.5%
180060 515+82.7%
181096 373+59.3%
1820123 706+28.4%
1830202 589+63.8%
1840312 710+54.4%
1850515 547+64.9%
1860813 669+57.8%
1870942 292+15.8%
18801 206 299+28.0%
18901 515 301+25.6%
19003 437 202+126.8%
19104 766 883+38.7%
19205 620 048+17.9%
19306 930 446+23.3%
19407 454 995+7.6%
19507 891 957+5.9%
19607 781 984−1.4%
19707 894 862+1.5%
19807 071 639−10.4%
19907 322 564+3.5%
20008 008 288+9.4%
20108 175 133+2.1%
20208 804 190+7.7%
2021 (tax.)8 467 513−3.8%
Manbalar: 1698–1771,[9] 1790–1990,[10] 2000–2010,[11] 2020,[2] 2021[12]
Demografiya 2020[13] 2010[14] 1990[15] 1970[15] 1940[15]
Oq tanlilar 30.9 % 33.3 % 43.4 % 64.0 % 92.1 %
Latinoamerikaliklar 28.3 % 28.6 % 23.7 % 15.2 % 1.6 %
Afroamerikaliklar 20.2 % 22.8 % 28.8 % 21.1 % 6.1 %
Osiyoliklar 15.6 % 12.6 % 7.0 % 1.2 % 0.2 %
Mahalliy amerikaliklar 0.2 % 0.2 % 0.4 % 0.1 %
Koʻp irqli amerikaliklar 3.4 % 1.8 %

Nyu-York shahri aholi soni boʻyicha AQShdagi eng yirik shahardir[16]. 2010-yilgi maʼlumotlarga koʻra, shaharda 8 175 133 nafar kishi istiqomat qiladi[2][17][18]. AQShning aholi soni boʻyicha 2-eng yirik shahri boʻlmish Los-Anjelesda Nyu-York shahri bilan solishtirilganda ikki barobar kam kishi istiqomat qiladi[16]. Nyu-York shahri aholisi soni 2010–2020-yillar oraligʻida sezilarli darajada oʻsgan (taxminan 629 000 nafar kishi). Solishtirish uchun, AQShning aholi soni boʻyicha Nyu-Yorkdan keyingi eng yirik toʻrt shahri – Los-Anjeles, Chicago, Houston va Phoenixning ayni oʻnyillikda oʻsgan aholi sonini qoʻshganda ham Nyu-Yorkda oʻsgan aholi sonidan ozdir[19][20]. Nyu-York shahri aholisi Nyu-York shtati aholisining taxminan 44 foizini[21], Nyu-York aglomeratsiyasi aholisining esa taxminan 39 foizini tashkil etadi[22]. Ushbu shaharda istiqomat qiluvchi aholining aksariyati (5 141 538 yoki 58.4 foizi) Long Island, Bruklin yoki Queensda yashashadi[23].

Irqiy va etnik guruhlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2020-yilgi maʼlumotlarga koʻra, Nyu-York shahridagi irqiy va etnik guruhlarning tarkibi quyidagicha: 30.9% oq tanlilar, 28.7% latinoamerikaliklar, 20.2% qora tanlilar yoki afroamerikaliklar, 15.6% osiyoliklar va 0.2% mahalliy amerikaliklar[24]. Latinoamerikalik boʻlmagan aholining 3.4 foizi birdan ortiq irqqa mansub hisoblanadi. 1892–1924-yillar oraligʻida Ellis oroliga 12 milliondan ziyod yevropalik immigrantlar koʻchib kelgan[25]. 1900-yilga kelib, olmonlar immigrantlarning eng yirik guruhini tashkil qilgan. Ulardan keyin irlandlar, yahudiylar va italyanlar immigrantlarning katta guruhini tashkil etishgan[26]. 1940-yilda oq tanlilar shahar aholisining 92 foizini egallagan[15].

Jinsiy orientatsiya

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Nyu-York aglomeratsiyasida taxminan 570 000 nafar gey va biseksual kishilar istiqomat qiladi[27][28]. Shaharda bir jinslar orasidagi nikoh 2011-yilning 24-iyunida legallashtirilgan[29].

Diniy mansublik (2014)[30][31]
Xristian
  
59%
Katolik
  
33%
Protestant
  
23%
Boshqa xristianlik oqimlari
  
3%
  
24%
Yahudiy
  
8%
Hindu
  
3%
Musulmon
  
3%
Buddist
  
1%
Boshqa
  
1%

Nyu-York shahrida yashovchi dindorlarning aksariyati xristianlar hisoblanadi[30]. Soni jihatdan eng katta xristianlik denominatsiyasi tarafdorlari rim katolik cherkoviga toʻgʻri keladi (33%). Ikkinchi eng katta xristianlik denominatsiyasi protestantizm tarafdorlariga (23%) toʻgʻri keladi.

Shaharda taxminan 1.1 million nafar kishi yahudiylik diniga eʼtiqod qiladi[32][33]. Ularning yarmidan koʻpi Bruklinda istiqomat qiladi. Yahudiylik New York shahridagi ikkinchi eng koʻp tarafdorlarga ega din hisoblanadi.

Islom dini Nyu-York shahrida xristianlik va yahudiylikdan keyingi uchinchi eng koʻp tarafdorlarga ega dindir. Musulmon aholining soni taxminan 600 000 va 1 000 000 orasida[34]. Amerikalik musulmonlarning 22.3 foizi Nyu-York shahrida istiqomat qilishadi.

Hinduizm va boshqa diniy mansubliklar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Nyu-York shahrida yuqoridagi uch dindan boshqa hinduizm, buddizm, sikhizm, zardushtiylik va boshqa dinlar, shuningdek, ateizm tarafdorlari bor. 2014-yilgi maʼlumotlarga koʻra, new yorkliklarning 3 foizdan oshigʻi ateist sanaladi[30].

Eric Adams Nyu-York shahrining amaldagi va 101-meridir.

Nyu-York shahrini mer, munitsipal kengash va hisoblar boshqarmasi idora qiladi. Mer aholi tomonidan 4 yil muddatga saylanadi.

Shaharning amaldagi meri – Eric Adams. 2021-yilda unga saylovchilarning 67 foizi ovoz bergan. Merlik lavozimiga 2022-yilning 1-yanvaridan kirishgan.

2016-yil aprel holatiga koʻra, shaharda roʻyxatga olingan saylovchilarning 69 foizi demokratlar, 10 foizi esa respublikachilar hisoblanadi[35].

  1. „US Board on Geographic Names“ (inglizcha). United States Geological Survey (2018-yil 23-iyun). Qaraldi: 2008-yil 31-yanvar. Search for feature ID 975772.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 „QuickFacts: New York city, New York“ (inglizcha). U.S. Census Bureau. Qaraldi: 2021-yil 17-avgust.
  3. Belvedere Castle at NYC Parks
  4. „NowData – NOAA Online Weather Data“. National Oceanic and Atmospheric Administration. Qaraldi: 2021-yil 4-may.
  5. „Summary of Monthly Normals 1991–2020“. National Oceanic and Atmospheric Administration. 2021-yil 4-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 4-may.
  6. „New York Central Park, NY Climate Normals 1961−1990“. National Oceanic and Atmospheric Administration. Qaraldi: 2020-yil 18-iyul.
  7. „Average Percent Sunshine through 2009“. National Climatic Data Center. Qaraldi: 2012-yil 14-noyabr.
  8. „New York, New York, USA – Monthly weather forecast and Climate data“. Weather Atlas. Qaraldi: 2019-yil 4-iyul.
  9. Greene and Harrington. American Population Before the Federal Census of 1790, New York, 1932. Rosenwaike, Ira. Population History of New York City. Syracuse, N.Y.: Syracuse University Press, 1972 — 8-bet. ISBN 0-8156-2155-8. 
  10. Gibson, Campbell.Population of the 100 Largest Cities and Other Urban Places in the United States:1790 to 1990, United States Census Bureau, June 1998. Retrieved June 12, 2007.
  11. „Table PL-P1 NYC: Total Population New York City and Boroughs, 2000 and 2010“. nyc.gov. Qaraldi: 2016-yil 16-may.
  12. „City and Town Population Totals: 2020–2021“. U.S. Census Bureau. Qaraldi: 2022-yil 5-iyun.
  13. „2020: DEC Redistricting Data (PL 94-171)“. US Census Bureau.
  14. „QuickFacts for New York City / New York State / United States“. United States Census Bureau. Qaraldi: 2022-yil 14-fevral.
  15. 15,0 15,1 15,2 15,3 „Race and Hispanic Origin for Selected Cities and Other Places: Earliest Census to 1990“. U.S. Census Bureau. 2012-yil 12-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 7-noyabr.
  16. 16,0 16,1 Barron, James. „New York City's Population Hits a Record 8.6 Million“ (2018-yil 22-mart). Qaraldi: 2018-yil 22-mart.
  17. Sherry, Virginia N.. „Staten Island population at all-time high of 473,000; NYC's soars to record 8.4 million“ (2014-yil 27-mart). Qaraldi: 2014-yil 27-mart.
  18. Roberts, Sam. „Fewer People Are Abandoning the Bronx, Census Data Show“ (2013-yil 14-mart). Qaraldi: 2014-yil 27-mart.
  19. Castronuovo, Celine „All 10 largest cities grew, Phoenix supplants Philly as 5th largest in US“. The Hill (2021-yil 12-avgust). Qaraldi: 2021-yil 28-avgust.
  20. Dorman, John L. „Census: The 10 most populous US cities are led by NYC, Los Angeles, and Chicago; Phoenix leapfrogs Philadelphia to claim the No. 5 spot“. Business Insider (2021-yil 16-avgust). Qaraldi: 2021-yil 27-avgust.
  21. „ACS Demographic and Housing Estimates–2012–2016 American Community Survey 5-Year Estimates–City Versus State“. American Fact Finder, United States Census Bureau (2016). 2020-yil 14-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 8-oktyabr.
  22. „ACS Demographic and Housing Estimates–2012–2016 American Community Survey 5-Year Estimates–City Versus Metro“. American Fact Finder, United States Census Bureau (2016). 2020-yil 14-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 8-oktyabr.
  23. Correal, Annie. „New York City adds 629,000 people, defying predictions of its decline“ (2021-yil 12-avgust). 2021-yil 28-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 27-avgust.
  24. „2020 Decennial Census“. U.S. Census Bureau. Qaraldi: 2022-yil 11-fevral.
  25. Jones, Charisse „Ellis Island strives to tell more complete immigration story“. USA Today (2008-yil 24-sentyabr). Qaraldi: 2014-yil 4-iyul.
  26.  Chisholm, Hugh, ed. (1911) "New York City#Population" Encyclopædia Britannica 19 (11chi nashri) Cambridge University Press p. 617 
  27. Gates, Gary J. „Same-sex Couples and the Gay, Lesbian, Bisexual Population: New Estimates from the American Community Survey“. The Williams Institute on Sexual Orientation Law and Public Policy (2006-yil oktyabr). 2013-yil 9-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 7-dekabr.
  28. Silverman, Brian; Chauvin, Kelsy. Frommer's New York City 2013. John Wiley & Sons, 2013. ISBN 978-1-118-33144-6. Qaraldi: 2015-yil 24-mart. 
  29. Confessore, Nicholas; Barbaro, Michael. „New York Allows Same-Sex Marriage, Becoming Largest State to Pass Law“. The New York Times (2011-yil 24-iyun). Qaraldi: 2012-yil 2-sentyabr.
  30. 30,0 30,1 30,2 Lipka, Michael „Major U.S. metropolitan areas differ in their religious profiles“. Pew Research Center (2015-yil 29-iyul). Qaraldi: 2015-yil 30-iyul.
  31. „Religion in America: U.S. Religious Data, Demographics and Statistics“ (en-US). Pew Research Center's Religion & Public Life Project. Qaraldi: 2020-yil 11-iyul.
  32. „World Jewish Population“. SimpleToRemember.com–Judaism Online. Qaraldi: 2012-yil 2-sentyabr.
  33. „Jewish Community Study of New York: 2011 Comprehensive Report“. UJA-Federation of New York. 2021-yil 16-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 13-avgust.
  34. Grynbaum, Michael M.; Otterman, Sharon. „New York City Adds 2 Muslim Holy Days to Public School Calendar“ (2015-yil 4-mart). Qaraldi: 2015-yil 4-mart.
  35. „NYSVoter Enrollment by County, Party Affiliation and Status“. New York State Board of Elections (2016-yil aprel). 2016-yil 30-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 30-iyul.
Adabiyotlar

Oʻqish uchun

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Oldingisi AQSh poytaxti
1785–1791
Keyingisi