Yevropada davom etayotgan qochqinlar inqirozi 2022-yil fevral oyi oxirida Rossiyaning Ukrainaga bostirib kirishidan keyin boshlangan. Yevropa boʻylab Ukrainadan qochgan 7,3 millionga yaqin qochqinlar qayd etilgan[1], 3-mayga qadar 8 millionga yaqin odam esa mamlakat ichida oʻz uylarini tark etgan[2][3][4][5]. 20-martgacha mamlakat umumiy aholisining qariyb toʻrtdan biri Ukrainadagi yashash joylarini tark etgan[6]. Ukrainalik qochqinlarning 90 % ayollar va bolalardir. 18 yoshdan 60 yoshgacha boʻlgan ukrainalik erkaklarga mamlakatni tark etish taqiqlangan[7]. 24-martga kelib, Ukrainadagi bolalarning yarmidan koʻpi oʻz uylarini tark etdi, ularning toʻrtdan biri mamlakatdan chiqib ketdi[8][9]. Bosqinchilik Ikkinchi jahon urushi va uning oqibatlaridan buyon Yevropadagi eng yirik qochqinlar inqiroziga sabab boʻldi[10]. 1990-yillardagi Yugoslaviya urushlaridan buyon Yevropada birinchi boʻlib[11][12] va XXI asrning dunyodagieng yirik qochqinlar inqirozi yuz berdi[13][14].

Qochqinlarning katta qismi dastlab Ukraina gʻarbidagi qoʻshni davlatlarga (Polsha, Slovakiya, Vengriya, Ruminiya va Moldova) kirib kelgan[15]. Taxminan 3 million kishi keyin gʻarbga boshqa Yevropa mamlakatlariga koʻchib oʻtgan[1][16]. 30-avgust holatiga koʻra, eng koʻp ukrainalik qochqinlarni qabul qilgan davlatlar, aholi jon boshiga eng koʻp ukrainalik qochqinlar soni Rossiya (2,4 million), Polsha (1,4 million), Germaniya (1 million) va Chexiya (0,4 million) boʻlib[1], hozirda ukrainalik qochqinlarni qabul qilish davom etmoqda[17]. 2022-yil sentabr oyi holatiga koʻra, Human Rights Watch Ukraina tinch fuqarolari Rossiyaga majburan koʻchirilayotganini aniqlagan[18]. Birlashgan Millatlar Tashkilotining Inson huquqlari boʻyicha idorasi: Halovatsiz bolalar Rossiya tomonidan bosib olingan hududga yoki Rossiya Federatsiyasining oʻziga majburan koʻchirilgani haqida ishonchli faktlar bor" dedi[19][20]. AQSh Davlat departamenti kamida 900 ming Ukraina fuqarosi Rossiyaga majburan koʻchirilganini taxmin qilmoqda[21]. Bosqin boshlanganidan keyin 4,5 milliondan ortiq ukrainaliklar yana oʻz vatani Ukrainaga qaytgan[1][22].

Ukraina bilan chegaradosh Yevropa Ittifoqi (EI) davlatlari barcha ukrainalik qochqinlarga kirishga ruxsat berdi[23] va Yevropa Ittifoqi ukrainaliklarga Yevropa Ittifoqiga aʼzo boʻlgan istalgan davlatda dastlabki bir yil muddatda qolish, ishlash va oʻqish huquqini beruvchi Vaqtinchalik himoya direktivasiga murojaat qildi[24]. Ayrim yevropalik boʻlmaganlar va siganlar chegarada etnik kamsitishlar haqida xabar berishgan.

2022-yil bosqinidan oldingi qochqinlar

tahrir

  Bosqindan oldin, Qrimning Rossiya Federatsiyasi tomonidan anneksiya qilinishi va Donbasdagi urush, ikkalasi ham Rossiya-Ukraina urushining aspektlari boʻlib, 2014-yildan beri ikki milliondan ortiq qochqinlar va ichki koʻchishlarga olib keldi[25][26]. Ularni baʼzilarini ommaviy axborot vositalari Yevropaning unutilgan qochqinlari deb atashgan[27][28]. Yevropa Ittifoqida oʻzlarining sovuqqonlik bilan qabul qilinishi, boshpana soʻrovi muvaffaqiyat darajasining nisbatan pastligi va ommaviy axborot vositalarining eʼtiborsizligi tufayli ular shunday nom bilan atalgan[29][30][31][32].

2022-yilgacha boʻlgan davrda bir milliondan ortiq qochqinlar, asosan Donbasdan[33] 2014- va 2016-yillar oraligʻida Rossiyaga ketgan[34][35]. Ukraina ichida koʻchirilganlar soni 2016-yil mart oyi boshiga kelib 1,6 million kishiga oshgan[36].

Sayohat

tahrir
 
Polshadagi Przemyśl vokzalida yosh qochqin qizaloq

Transporti

tahrir

Gʻarb tomon yoʻl olgan koʻplab qochqinlar uchun poezdlar Ukraina va qoʻshni mamlakatlarga sayohat qilishda muhim rol oʻynagan. Ukrainadagi temir yoʻllarning asosiy qismini boshqaradigan „Ukraina temir yoʻllari“ kompaniyasining bosh direktori Oleksandr Kamishin bosqin boshlanganidan keyin uch hafta ichida tarmoq 2,5 million yoʻlovchini tashiganini taxmin qildi[37]. Shuningdek, u oʻzining eng yuqori choʻqqisida tarmoq kuniga 190 000 kishini tashiganini aytadi[38].

Poyezdlar imkon qadar xavfsiz harakatlanishini taʼminlash uchun tarmoq doimiy ravishda shoshilinch vaziyatlarga moslashishi kerak edi, masalan, yoʻllar bombalar tomonidan shikastlangan yoki ular endi Ukraina nazorati ostida boʻlmagan[39][40]. Poyezdlar sekinroq harakatlanishi kerak, chunki ularga koʻpincha imkon qadar koʻproq odamlarni sigʻdirish uchun haddan tashqari koʻp yuk yuklanadi, shuningdek, shikastlangan yoʻllarga urilish xavfini kamaytiradi[40] Kechasi poyezdlar nishonga tushish ehtimolini kamaytirish uchun chiroqlarini ham oʻchirib harakatlanadi[41].

Avstriya, Belgiya, Chexiya, Daniya, Finlandiya, Fransiya, Germaniya, Vengriya, Litva, Niderlandiya, Polsha, Ruminiya, Slovakiya va Shveysariya kabi qator Yevropa mamlakatlaridagi temir yoʻl kompaniyalari ukrainalik qochqinlarga poyezdda bepul sayohat qilishiga ruxsat berdi[42][43][44][45][46][47].

Boshqa qochqinlar avtotransportda yoki piyoda sayohat qilishgan. Ayrim chegara oʻtish joylarida bir necha kilometr uzunlikdagi tirbandliklar yuzaga kelgan[48]. Ukrainada havo qatnovi mavjud emas edi, chunki mamlakat bosqin kuni oʻz havo hududini fuqarolik parvozlari uchun yopgan[49].

Chegara oʻtish joylari va oʻtish joylari

tahrir

Ukraina gʻarbidagi Lvov shahri qochqinlar uchun asosiy maydonga aylangan[50]. Shaharga har kuni 100 000 tagacha qochqinlar kelardi[51], bosqindan oldin ularning aholisi 700 000 edi[52]. Lvovdan poyezdlar qochqinlarni Slovakiya va Vengriya bilan chegaradosh Medyka, Polsha va Ujgorod kabi chegara oʻtish punktlariga olib borgan[53]. Medykadan koʻpchilik qochqinlar Polshaning Przemyśl shahriga va undan keyin Yevropaning qolgan qismiga borishgan[54].

Boshqa yirik chegara oʻtish joylari: Siret, Ruminiyaga, Ocnita va Palanka, Moldovaga[55]; Beregsurani, Vengriyaga[56] va Vishne Nemekke, Slovakiyaga[57].

Qochqinlar soni

tahrir
Yevropa mamlakatlarida qayd etilgan Ukrainadan kelgan qochqinlar soni
(faqat 10 000 dan ortiq qochoqlari bo'lgan davlatlar) *
Mamlakat Raqam
Rossiya
  
2,414,075
Polsha
  
1,379,470
Germaniya
  
971,000
Chexiya
  
423,374
Italiya
  
159,968
Turkiya
  
145,000
Ispaniya
  
139,116
Buyuk Britaniya
  
120,600
Fransiya
  
101,369
Slovakiya
  
93,384
Moldova
  
90,525
Rumaniya
  
86,178
Avstriya
  
79,728
Bolgariya
  
77,114
Niderlandiya
  
68,050
Shveysariya
  
64,053
Litva
  
63,279
Belgiya
  
54,414
Estoniya
  
51,501
Portugaliya
  
49,718
Irlandiya
  
46,481
Shvetsiya
  
44,546
Latviya
  
36,912
Finlandiya
  
36,652
Daniya
  
33,396
Vengriya
  
29,027
Gruziya
  
26,379
Chernogoriya
  
24,482
Norvegiya
  
23,912
Gretsiya
  
18,745
Xorvatiya
  
17,487
Serbiya va Kosovo
  
18,596
Kipr
  
13,035
Belarussiya
  
12,505
* Birlashgan Millatlar Tashkilotining Qochqinlar bo'yicha Oliy Komissarligi[58]
2022-yil 30-avgustdagi raqamlar[note 1]

Qochqinlar soni tez o'zgarishi mumkin va ko'pincha faqat taxminiy raqamlar hisoblanadi. Mamlakatdan boshqa mamlakatga ko'chishlar rasmiy ro'yxatga olinishi shart emas. Ukrainaliklar Yevropaning ayrim mamlakatlariga vizasiz sayohat qilishlari mumkin va maxsus ruxsatlarsiz mamlakatda uzoqroq muddat qolishlari mumkin. Boshqa joylarda ular boshpana so'rashlari ham mumkin. Shengen kelishuvlari tufayli, har qanday Shengen davlatiga kirgan qochqinlar boshqa Shengen mamlakatlariga hech qanday vizasiz yoki chegara tekshiruvisiz borishlari mumkin.

Birlashgan Millatlar Tashkilotining Gumanitar masalalarni muvofiqlashtirish boshqarmasi 27-fevral kuni hisob-kitoblariga koʻra, ikki oy ichida Ukrainada 7,5 million ichki koʻchirish sodir boʻlgan, 12 million kishi tibbiy yordamga muhtoj boʻlgan va urushdan qochganlar soni 4 millionga yetishi mumkin[59]. Birlashgan Millatlar Tashkilotining Qochqinlar boʻyicha Oliy komissarligi (UNHCR) bu vaziyat Yevropada Ikkinchi jahon urushidan beri eng tez oʻsib borayotgan qochqinlar inqirozi ekanligini taʼkidladi[60]. 30-avgust holati boʻyicha, BMT Qochqinlar boʻyicha Oliy komissarligi maʼlumotlariga koʻra, butun Yevropa boʻylab qayd etilgan ukrainalik qochqinlar soni 7 million atrofida boʻlgan[1]. Eng koʻp qochqinlarni qabul qilgan davlatlar Rossiya (2,4 million), Polsha (1,4 million), Germaniya (1 million) va Chexiya (0,4 million) boʻlgan[1].

BMT Inson huquqlari boʻyicha Oliy komissiyasining aloqa boʻlimi rahbari qochqinlarning Ukrainadan chiqib ketish tezligini „fenomenal“ deb atadi[61].

BMTning Xalqaro Migratsiya Tashkiloti agentligi tomonidan 21-mart kuni eʼlon qilingan tadqiqot shuni koʻrsatdiki, 2014—2015-yillarda koʻchirilganlarning 13,5 foizi ham oʻz uylarini tashlab ketishgan[62]. Tadqiqot shuni koʻrsatdiki, qochqin uy xoʻjaliklarining 60 foizi bolalari bilan sayohat qilgan va oʻsha kuni Ukraina ichida va tashqarisida koʻchirilgan 10 millionga yaqin odamning 186 ming nafari uchinchi davlat fuqarolari boʻlgan[62].

Mamlakatlar

tahrir

Qoʻshni davlatlar

tahrir

Qoʻshni davlatlar ularga kirgan qochqinlar soni boʻyicha tartiblangan; boshqalar alifbo tartibida keltirilgan.

Polsha

tahrir
 
Varshava markaziy vokzalidagi qochqinlar
 
Qochqinlar Polsha chegarasidagi Przemyśl Główny poezd stantsiyasi yaqinida

15-fevraldayoq Polsha Rossiyaning Ukrainaga ehtimoliy hujumini kutayotgan edi. Polsha hukumati jamoatchilikdan bir milliongacha qochqinlar kelishiga tayyorgarlik koʻrishni soʻradi[63]. 25-iyulga kelib, Polshada 1,2 milliondan ortiq ukrainalik qochqinlar qayd etilgan[1]. Polsha odatdagi chegara rasmiyatchiliklarini ancha qisqartirdi[64] va shaxsni tasdiqlovchi hujjatlar qabul qilinishini eʼlon qildi[65].

Polshaning har bir tumanida qochqinlar uchun yigʻilish punktlari ochilgan[66]. Mahalliy hokimiyat vakillari turar joy, oziq-ovqat va boshqa zarur materiallar bilan bepul taʼminlamoqda[67]. Bundan tashqari, koʻplab fuqarolarga tashkilotlar ixtiyoriy ravishda yordam, bepul turar joy va boshqa yordamlarni taklif qilmoqda[68][69][70]. Qochqinlar uchun maʼlumotlarga ega veb-saytlar ham ukrain tilida[71][72]. Hukumat ukrainaliklarni Polshada ishga joylashtirishni soddalashtiradigan huquqiy oʻzgarishlarni tayyorlamoqda, chunki hozirda ukrainaliklar Yevropa Ittifoqidan tashqarida boʻlgani sababli ishchi vizasi talab qilinadi[73].

Yevropa Kengashi prezidenti Sharl Mishel 2-mart kuni Polsha-Ukraina chegara punktiga tashrif buyurib, Polshaning „ukrainaliklar, Yevropa fuqarolari va boshqa mamlakatlardan kelganlar uchun hech qanday kamsitishlarsiz“ xavfsiz oʻtishlarini kafolatlash borasidagi saʼy-harakatlarini olqishladi[74]. Fransiyaning Interga bergan intervyusida Fransiya Ukraina va Polsha harbiylarining irqchilik haqidagi daʼvolarini „Rossiya tashviqoti“ va Rossiyaning axborot urushining bir qismi sifatida qoraladi[75]. Koʻpchilik kuzatuvchilarning fikricha, koʻpchilik Polsha va boshqa Markaziy Yevropa davlatlarida qolish ehtimoli bor, chunki „qattiq mehnat bozorlari, arzon shaharlar va avvaldan mavjud diaspora bu mamlakatlarni Yevropa gʻarbida variantlarni ingichka deb hisoblaydigan ukrainaliklar uchun yanada ijobiy muqobillarga aylantirgan“[76].

 
Krakovdagi ukrainalik qochqinlar urushga qarshi norozilik bildirmoqda

Polshaga kelgan qochqinlar soni Yevropada tengi yoʻq. Modellashtirish hisob-kitoblari shuni koʻrsatadiki, 1-aprelga kelib, ukrainaliklar (shu jumladan qochqinlar, shuningdek, ilgari Polshada yashaganlar) Polshaning har bir yirik shaharlari aholisining 15 % dan 30 % igacha boʻlgan[77]. Masalan, ukrainlar urushgacha[78] Vrotslav umumiy aholisining 10 % ni tashkil etgan boʻlsa, 2022-yil apreliga kelib bu koʻrsatkich 23 % ga koʻtarilgan[77].

Ruminiya

tahrir

27-may holatiga koʻra, Ruminiya hukumati Ruminiyaga 989 357 nafar ukrainalik kirib kelgani haqida xabar bergan[1]. Ruminiya Mudofaa vaziri Vasile Dincu 22-fevral kuni Ruminiya kerak boʻlsa 500 ming qochqinni qabul qilishi mumkinligini eʼlon qildi; birinchi qochqinlar ikki kundan keyin keldi. 15-mart kuni tashqi ishlar vaziri Bogdan Auresku mamlakatda 80 mingga yaqin kishi qolganini maʼlum qildi[79].

Ruminiyaga qochgan ukrainaliklar orasida etnik ruminlar ham bor[80].

Rossiya

tahrir

Ukraina rasmiylariga koʻra, Rossiya tomonidan bosib olingan Ukraina hududlaridagi rus qoʻshinlari odamlarni Ukrainadan Rossiyaga majburan deportatsiya qilish, ularni qochqin sifatida topshirish bilan shugʻullanadi. Rossiya hukumati maʼlumotlariga koʻra, 26-maygacha 971 417 nafar qochqin Rossiyaga ketgan[1]. Mart oyida Ukraina tashqi ishlar vazirligi 2389 nafar ukrainalik bolalar Donetsk va Luganskda Rossiya tomonidan bosib olingan hududdan oʻgʻirlab ketilgan va Rossiyaga koʻchirilgan, shuningdek, Mariupolning „bir necha ming“ aholisini koʻchirilganini daʼvo qilgan edi[81]. Aprel oyining oxirlarida Ukraina rasmiylari Ukraina sharqidan majburan koʻchirilgan va Rossiya asrab olish tizimiga kirgan ukrainalik bolalar soni 150 mingga yaqinni tashkil qilgani haqida xabar berilgan edi. Avvalroq Rossiya OAVlari Donetskda ota-onasiz qolgan bolalarni asrab olish tarmogʻi orqali rossiyalik ota-onalarga berayotgani haqida xabar bergan edi[82][83].

Xalqaro Amnistiya tashkiloti maʼlum qilishicha, „„filtrlash“ deb nomlanuvchi haqoratli va kamsituvchi jarayon xalqaro inson huquqlari va insonparvarlik qonunlarining dahshatli buzilishidir. Tadqiqotlarimiz shuni koʻrsatadiki, koʻchirilgan koʻplab ukrainaliklar, hatto jismonan koʻchib oʻtishga majbur boʻlmasalar ham, Rossiya yoki Rossiya tomonidan bosib olingan hududlarga beixtiyor kirib ketishadi. Ishgʻol qilingan hududda tinch aholini deportatsiya qilish va majburan koʻchirish xalqaro gumanitar huquq bilan taqiqlangan va urush jinoyatlari yoki insoniyatga qarshi jinoyatlar boʻlishi mumkin“[84].

Vengriya

tahrir
 
Vengriya koʻngillilari qochqinlarga yordam berishmoqda

Rossiya bosqinining boshlanishidan 26-iyulgacha Vengriyaga Ukrainadan 1 041 762 qochqin kelgan[1]. Shengen hududida chegara tekshiruvlari mavjud emasligi sababli, Vengriya qancha odam boshqa Shengen mamlakatlariga koʻchib oʻtganini bilmaydi. Budapeshtga uchinchi tomon davlatlaridan 500 kishi poyezdda etib kelishgan va politsiyadan yordam soʻrashgan. Bular asosan Ukrainada yashab kelgan Osiyo va Afrikadan kelgan talabalar yoki mehnat muhojirlari boʻlgan.

Moldova

tahrir
 
Kishinyovda tashkil etilgan qochqinlar markazlaridan biri

Moldova Odessa va Vinnitsa viloyatlaridan qochqinlarni qabul qilgan birinchi davlatlardan biri edi[85]. Moldova hukumati qochqinlarni joylashtirish va gumanitar yordam koʻrsatishni osonlashtirish uchun inqirozni boshqarish markazini faollashtirdi[86]. 26-iyul holatiga koʻra, 549 333 nafar ukrainalik qochqin Moldovaga kirgan[1]. Moldova bosh vaziri Natalya Gavrilitsa 5-aprel kuni Moldovada 100 ming qochqin qolayotganini, ularning deyarli yarmi bolalar ekanini aytdi[87]. 11-aprel kuni BMT Moldova „taxminan 95 ming ukrainalikni qabul qilayotganini“ aytdi[88]. Chegara bilmas shifokorlar tashkiloti xabariga koʻra, qochqinlarning aksariyati Ruminiya, Polsha yoki boshqa Yevropa davlatlarida koʻchishi davom etmoqda[89].

Moldova Yevropaning eng qashshoq davlatlaridan biri boʻlishiga qaramay, chegaralarda jon boshiga eng koʻp qochqinlarni qabul qilgan[90][91]. Middle East Eye nashriga koʻra, bu ijtimoiy keskinlikni keltirib chiqardi va Moldova muassasalariga qochqinlar oqimini bartaraf etishda yordam berish uchun xalqaro yordam juda muhim deb topildi[90]. 22-mart kuni Financial Times gazetasi Moldova aholisining 4 foizini qochqinlar deb hisoblanadi va Moldova hukumati favqulodda vaziyatni bartaraf etish uchun moliyaviy yordam soʻraganini xabar qildi[92]. 5-aprel kuni Berlinda boʻlib oʻtgan konferensiyada Germaniya va bir qancha hamkorlar, jumladan Fransiya, Ruminiya va Yevropa Ittifoqi Moldovaga 659,5 million yevro miqdorida yordam berishga kelishib oldi[87].

Moldova Rossiya tomonidan qoʻllab-quvvatlanadigan Dnestrboʻyi bilan oʻzining ichki mojarosi tufayli Rossiyaning bosqiniga tanqidiy nuqtai nazarga ega[93]. Moldova hukumati qochqinlarni bepul avtobuslar bilan taʼminlamoqda[93] va Ruminiya Moldovadagi bosimni yumshatish uchun odamlarni Ruminiyaga koʻchirishda yordam berdi[94]. 12-mart kuni Germaniya Moldovada boʻlgan 2500 qochqinni qabul qilishga rozi boʻldi[95]. 5-mart kuni Germaniya qoʻshimcha 12 ming qochqinni qabul qilishini eʼlon qildi[96].

Baʼzi ukrainalik qochqinlar ham tan olinmagan ayirmachi Dnestrboʻyi davlatiga borishgan. „Novosti Pridnestrovya“ davlat gazetasining 4-aprel kuni xabar berishicha, Pridnestrovyega jami 27 300 ga yaqin Ukraina fuqarosi kelgan, ulardan 21 000 nafari vaqtinchalik yashash uchun ruxsat olish uchun murojaat qilgan[97].

Slovakiya

tahrir
 
10-mart kuni Slovakiyaga kirgan qochqinlar

8-mart holatiga koʻra Slovakiya 140 000 dan ortiq odamni qabul qildi[98][99]. 26-iyulga kelib, Slovakiyaga 627 555 nafar ukrainalik qochqin kirib kelgan[1]. Hozirgacha Slovakiyada 80 mingga yaqin qochqin joylashdi[100].

Belarussiya

tahrir

Belarus hukumati maʼlumotlariga koʻra, 29-maygacha 30 092 kishi Belarusga kelgan[1].

Boshqa Yevropa davlatlari

tahrir

Yevropa Ittifoqining huquqiy bazasi

tahrir

Ukraina Yevropa Ittifoqi bilan assotsiatsiya shartnomasi mavjud va 2017-yildan boshlab biometrik pasportga ega ukrainaliklar Shengen hududida 90 kun vizasiz qolish huquqiga ega[101][102]. Ukrainaga bostirib kirishdan soʻng Komissiya aʼzo davlatlarni biometrik pasporti boʻlmagan shaxslarga gumanitar sabablarga koʻra kirish va qolishga ruxsat berishga chaqirdi va aʼzo davlatlar qochqinlar chegaralarni kesib oʻta boshlaganidan beri shunday qilishdi[23][103].

4-mart kuni YeI Kengashi Ukrainadan qochgan qochqinlar Yevropa Ittifoqining standart boshpana tartibidan oʻtmasligi uchun oʻz tarixida birinchi marta Vaqtinchalik himoya qilish boʻyicha direktivani amalga oshirishga bir ovozdan rozi boʻldi[104][103]. Vaqtinchalik himoya — bu Yevropa Ittifoqiga aʼzo davlatda bir yil davomida qolish huquqini beruvchi favqulodda mexanizm boʻlib, u maksimal uch yilgacha uzaytirilishi mumkin[24]. Benefitsiarlar Yevropa Ittifoqi boʻylab yashash, mehnat bozori va uy-joyga kirish, tibbiy yordam va bolalar uchun taʼlim olish kabi uygʻunlashtirilgan huquqlardan foydalanadilar[24]. Kengash koʻchirilganlar uchun kvotalar tizimini qabul qilmadi, balki oʻz manzilini erkin tanlashni benefitsiarlarga qoldirdi[103].

Avstriya

tahrir

Avstriya ichki ishlar vaziri Gerxard Karner va Federal kansler Karl Nexammer Avstriya Ukrainadan qochqinlarni qabul qilishga tayyorligini maʼlum qildi. Barcha qochqinlarga mamlakatda 90 kun qolishga ruxsat berilgan[105]. Avstriyaga kelgan 150 000 ukrainalik qochqinning 7 000 ga yaqini boshpana soʻragan, aksariyati boshqa davlatlarga oʻtgan[106].

Belgiya

tahrir

25-fevral kuni Belgiyaning boshpana va migratsiya boʻyicha Davlat kotibi Sammi Mahdi Yevropani qabulni muvofiqlashtirishga chaqirdi[107]. Ikki kundan soʻng taraqqiyot vaziri Meryame Kitir Ukrainaga qoʻshimcha gumanitar yordam uchun uch million yevro ajratilishini maʼlum qildi[108]. 17-martgacha Belgiyada 10 000 qochqin vaqtinchalik himoyaga roʻyxatdan oʻtgan[109]. 14-aprel holatiga koʻra Belgiyada 30 807 qochqin roʻyxatga olingan.

Bolgariya

tahrir

5-martgacha Bolgariyaga 25 mingga yaqin ukrainalik qochqin yetib kelgan[110]. 12-martga kelib ularning soni 70 mingga yaqin edi[111]. 28-martga kelib, taxminan 125,500 kishi[112], 16-aprelga kelib, 185 055 Ukraina fuqarosi Bolgariyaga kirdi, 87 439 nafari mamlakatda qoldi, ulardan 25 000 nafari bolalar boʻlgan[113]. Qochqinlar boʻyicha davlat agentligi raisining Bolgariya Milliy radiosiga maʼlum qilishicha, 24-avgust holatiga koʻra, Bolgariyada 91 903 nafar ukrainalik qochqin qolgan, ularning qariyb 40 foizi bolalar[114].

Xorvatiya

tahrir

Rossiya bosqinining boshlanishidan 4-sentyabrgacha Xorvatiyaga 21 676 ukrainalik qochqin kirib keldi, ularning 49,9 foizi ayollar, 33,5 foizdan ortigʻi bolalar va 16,6 foizga yaqin erkaklar boʻlgan[115].

Kipr ichki ishlar vazirligining xabar berishicha, 9-martga kelib, Rossiya bosqinining ertasigayoq Kiprga 3000 ga yaqin ukrainalik qochqinlar kirib kelgan; Ulardan 19 nafari boshpana soʻragan[116]. Aprel oyiga kelib ularning soni 10 000 ga yaqin edi[117].

 
Brno shahridagi ukrainalik qochqinlar, Chexiya
 
Praha Hlavní nádraží shahrida qochqinlarga yordam koʻrsatayotgan koʻngillilar

Chexiya ukrainalik qochqinlarga moliyaviy, gumanitar va boshqa turdagi yordamlar, shuningdek, ularning farzandlari uchun davlat turar joyi va taʼlim jarayonlarini tashkil qilgan. Chexiya 7-martgacha 100 000 dan ortiq ukrainalik qochqinlarni qabul qilgan[118]. 10-mart holatiga koʻra Chexiya 200 000 ga yaqin qochqinni qabul qilgan[119]. Mamlakat qochqinlar uchun maksimal uy-joy imkoniyatlariga erishishga yaqin boʻlgani sababli, hukumat qochqinlar lagerlarini qurish masalasini koʻrib chiqmoqda[120][121]. 17-martga kelib, Ukrainadan 270 000 dan ortiq qochqin Chexiyaga yetib keldi[122], 23-martga kelib ularning soni 300 000 dan oshib ketdi[123] va 30-aprelga kelib 318 785 ga yetdi. Mamlakat hozirda har qanday Yevropa davlati ichida aholi jon boshiga eng koʻp ukrainalik qochqinlarni qabul qiladi[17].

Qochqinlarga roʻyxatga olish, turar joy, tibbiy sugʻurta yoki boshqa yordam olishda yordam berish uchun mamlakatning mintaqaviy markazlarida Ukrainaga yordam va yordam koʻrsatish boʻyicha Mintaqaviy markazlar tarmogʻi (Krajská asistenční centra pomoci Ukrajině) tashkil etilgan[124][125]. 17-mart kuni qochqinlarga yashash uchun ruxsat olish va tibbiy xizmatdan foydalanishni osonlashtirish maqsadida parlament tomonidan Lex Ukrajina deb nomlanuvchi qonun qabul qilindi[126].

Shuningdek, 17-mart kuni ayrim ommaviy axborot vositalari, jumladan Associated Press va BBC News Chexiya Bosh vaziri: „Chexiya endi Ukrainadan qochqinlarni qabul qila olmaydi“ degan soʻzlarini notoʻgʻri talqin qildi[127][128]. Biroq, kimdir uning chexcha iqtibosini notoʻgʻri tarjima qilgan: „Biz hech qanday muammolarsiz oʻzlashtira oladigan narsamizning eng chegarasida turibmiz (…) biz yanada yuqori raqamlar bilan kurashishimizga imkon beradigan qadamlarni davom ettirishimiz kerak“. BBC keyinchalik notoʻgʻri tarjimani tuzatdi[129][130].

Daniya

tahrir
 
Kopengagendagi afishada ukrainalik qochqinlarga yordam koʻrsatish sahifasi reklamasi

25-martga kelib, Daniya hukumati Daniyaga kelgan 24 mingga yaqin ukrainalikni roʻyxatga oldi, ularning yarmi bolalar edi[131]. Ukrainaliklar uchun vizasiz qoidalar va chegaralar asosan ochiq boʻlgani uchun, faqat vaqti-vaqti bilan nazorat qilinadi, ularning aniq soni nomaʼlum[132][133]. Rasmiylar agar urush yakunlansa, ularning soni 100 mingdan oshishi mumkinligini taxmin qilinmoqda[131]. Ukraina fuqarolari, ularning yaqin qarindoshlari va Ukrainada qochqinlik maqomiga ega boʻlmagan ukrainalik boʻlmaganlar, avval boshpana soʻramasdan turib, ikki yillik yashash ruxsatnomasini (muddati uzaytirilishi mumkin) olishlari mumkin[134][135]. Rasmiy maʼlumotlarga koʻra, 1-aprelga kelib, Daniyaga 30 000 ga yaqin qochqinlar yetib borgan va ularning soni Pasxadan keyin 40 000 ga koʻtariladi[136][137].

Estoniya

tahrir

18-martga kelib, Estoniyaga 25 190 qochqin yetib keldi, ularning uchdan bir qismidan koʻprogʻi bolalar boʻlgan[138]. Jami 6 437 qochqin tranzit oʻtayotgan boʻlib, 18 753 nafari Estoniyada qolishni rejalashtirgan[138]. 31-martga kelib Estoniyaga 25 347 nafar qochqin kirib keldi, ularning 40 foizga yaqini bolalar boʻlgan[139]. Hukumatga vaqtinchalik himoya qilish uchun 13289 ta ariza kelib tushgan[139].

3-iyul holatiga koʻra, Estoniyaga 49 016 nafar ukrainalik qochqin kirib kelgan[140].

Finlandiya

tahrir

Finlandiya immigratsiya xizmati maʼlumotlariga koʻra, Rossiya bosqinining boshidan 30-martgacha Finlandiyaga 15 000 ga yaqin ukrainalik qochqinlar kirib kelgan[141]. Rasmiylar mamlakatga 100 000 ga yaqin kelishi mumkinligini taxmin qilmoqda[141].

Fransiya

tahrir

10-mart kuni Ichki ishlar vazirligining xabar berishicha, Ukrainadan Fransiyaga 7251 kishi kelgan, ulardan 6967 nafari Ukraina fuqarolari[142]. Fransiya ichki ishlar vaziri Jerald Darmaninga koʻra, 16-martga kelib, kamida 17 ming ukrainalik qochqin Fransiyaga kirib kelgan[143]. 24-mart kuni bosh vazir Jan Kasteks payshanba kuni Nitssadagi ukrainalik qochqinlarni qabul qilish markaziga tashrif buyurib, 25-fevraldan beri 30 ming ukrainalik qochqin Fransiyaga kirganini aytdi[144]. 30-mart holatiga koʻra, Fransiyaga 45 mingga yaqin ukrainaliklar, asosan ayollar va bolalar yetib kelgan[145].

27-aprel holatiga koʻra, Fransiyada boshpana izlovchilar (Ada) uchun subsidiyadan 70 000 dan ortiq qochqin[146] va Fransiya Immigratsiya va integratsiya boshqarmasi maʼlumotlariga koʻra 24-mayga kelib 85 000 dan ortiq qochqinlar foydalanmoqda[147]. 29-mayga kelib bu koʻrsatkich 93 000 atrofida boʻlishi kerak edi[148]. 4-iyul holatiga koʻra 100 000 dan ortiq qochqinlar Fransiyada boshpana izlovchilar uchun subsidiyadan (Ada) foydalanmoqda[149].

Fransiya fuqarolari yordamini muvofiqlashtirish maqsadida davlat koʻmagida „Je m’engage pour l’Ukraine“ (Men Ukrainaga sodiqman) deb nomlangan portal ishga tushirildi[150][151].

Fransiyani tanlagan Ukraina fuqarolariga yordam berish uchun fransuz portali oʻzining nomini „Pour l’Ukraine“ — fransuzcha „Ukraina uchun“ga oʻzgartirdi. Fransiya ukrainaliklar bilan toʻliq birdam va ularni Fransiyada qabul qilish uchun safarbar qilingan. „Pour l’Ukraine“ portali ularni Fransiyadagi birinchi kunlarida qoʻllab-quvvatlash uchun barcha foydali maʼlumotlarni taqdim etadi. Shuningdek, u ular bilan birga safarbar boʻlishni xohlovchi fuqarolarga uylari yaqinidagi qurilmalarga kirish imkonini beradi[152].

Soʻrovlar shuni koʻrsatadiki, Fransiya jamoatchiligining 85 foizi ukrainalik qochqinlarga yordam berish tarafdori[153]

Gruziya

tahrir

Gruziya Rossiya-Gruziya urushi paytida ham xuddi shunday tajribalarni boshdan kechirgan va gruzinlar ukrainalik qochqinlarga saxovatli munosabatda boʻlishdi[154][155]. BMT Qochqinlar agentligi maʼlumotlariga koʻra, 2022-yil iyul holatiga koʻra, Gruziya rasman 24 296 ukrainalik qochqinni qayd etgan[156], ammo mamlakatda roʻyxatdan oʻtmagan ukrainaliklarning toʻliq soni nomaʼlum.

Gruziya ham ukrainalik bolalar oʻz tillarida oʻrganishlari uchun bir qancha shaharlarda muassasalar ochgan[157][158]. Gruziya hukumati ukrainaliklar uchun boshpana yaratgan, mamlakatga 1000 tonnagacha gumanitar yordam yubordi va „28 minggacha ukrainaliklarga boshpana“ berdi deb bayonot berdi 2022-yil 27-may kuni Bosh vazir Irakliy Gariboshvili. Gariboshvilining taʼkidlashicha, hukumat ukrainalik qochqinlarga gʻamxoʻrlik qilish uchun 7 million AQSh dollari ajratgan va 2022-yilgacha Ukrainaga yordam koʻrsatish uchun ham shunday mablagʻ ajratadi[159].

Germaniya

tahrir
 
Berlin temir yoʻl vokzalida qochqinlarga yoʻl-yoʻriq koʻrsatuvchi belgi ushlab turgan koʻngilli

Ukrainadan kelgan birinchi qochqinlar Brandenburgga 25-fevral kuni kechqurun yetib keldi va federal davlat dastlab 10 mingga yaqin odamni qabul qilishga tayyorgarlik koʻrayotgan edi. Boshqa davlatlar yordam berishga vaʼda berishdi[160]. Bundan tashqari, Meklenburg-Vorpommern odamlarni Ukrainaga majburan qaytarishni toʻxtatishga qaror qildi[161].

8-mart kuni 24-fevralda Rossiya hujumi boshida Ukrainada qonuniy yashagan ukrainaliklar va uchinchi davlat fuqarolarining Germaniyaga kirishi va yashashini vaqtinchalik qonuniylashtiradigan huquqiy norma (Ukraine-Aufenthalts-Übergangsverordnung) qabul qilindi[162][163].

Germaniya milliy temir yoʻl kompaniyasi Deutsche Bahn Ukraina pasporti yoki ID kartasi boʻlgan qochqinlarga Polshadan Germaniyaga uzoq masofali poyezdlarda bepul sayohat qilishiga ruxsat berdi[164]. Kompaniya, shuningdek, boshqa manzilga davom etishni istagan qochqinlarga bepul chiptalar berdi; 17-martgacha 100 000 dan ortiq chiptalar chiqarildi[165]. Germaniya transport kompaniyalari assotsiatsiyasi Germaniyadagi ukrainalik qochqinlar uchun avtobus va poyezdlar bilan barcha qisqa masofalarga sayohatlar uchun toʻlovlarni bekor qilishga qaror qildi[166].

Nemis ommaviy axborot vositalari Ukrainadan kelgan qochqinlar tasvirida boshqa mamlakatlardan, xususan, 2015-yilgi Yevropa muhojirlari inqirozi paytida kelganlar bilan solishtirganda farq bor-yoʻqligi haqida bahslashdi[167][168].

Federal Ichki ishlar va jamoat vazirligi maʼlumotlariga koʻra, 6-mart kuni tushga qadar Ukrainadan 37 786 nafar urush qochqinlari Germaniyada roʻyxatga olingan[169]. 14-martga kelib ularning soni deyarli 147 000 ga yetdi[170]. 23-martga kelib Germaniyaga deyarli 239 000 qochqin kirib kelgan[123]. Ichki ishlar vazirligining maʼlum qilishicha, 10-martgacha 300 ming xususiy uy turar joy taklif qilgan[171]. Vaqtinchalik boshpanalar sobiq Berlin Tegel aeroporti va Berlin Brandenburg aeroportining 5-terminali kabi joylarda qurilgan[165].

Gretsiya

tahrir

1-mart kuni Gretsiya hukumati Mariupol va uning atrofidagi 100 000 etnik yunonlarni evakuatsiya qilish masalasini koʻrib chiqdi[172]. Koʻpgina ilk qochqinlar Ukrainaning katta etnik yunon jamoasidan boʻlgan[116]. 4-aprelga kelib Gretsiyaga 16 700 dan ortiq ukrainalik qochqin yetib kelgan, ularning 5 117 nafari voyaga yetmaganlardir[173].

Islandiya

tahrir

1-yanvardan 25-aprelgacha 845 nafar ukrainalik Islandiyadan boshpana soʻrab murojaat qilgan. Hali boshpana soʻramaganlar koʻproq kelgan boʻlishi mumkin[174]. 13-aprel holatiga koʻra, 748 nafar ukrainalik boshpana soʻrab murojaat qilgan, ularning 26 foizi 18 yoshgacha boʻlganlar[175] tashkil qiladi.

Irlandiya

tahrir

Mart oyi boshida Irlandiya hukumati 100 000 dan ortiq qochqinni qabul qilishni kutayotganini eʼlon qildi[176]. Biroq, keyinchalik bu raqam 200 000 ga koʻtarildi[177]. 11-aprelgacha 21 000 qochqin yetib keldi, ulardan 13 000 ga yaqini davlat tomonidan taqdim etilgan turar joylarga joylashtirilgan[178]. Hukumat aprel oyi oxirigacha 40 ming ukrainalikni kutmoqda[179].

Italiya

tahrir

Bosh vazir Mario Dragining soʻzlariga koʻra, 9-martgacha Italiyaga asosan Italiya-Sloveniya chegarasi orqali kelgan 23 872 nafar ukrainalik qochqinlar kelgan[180]. 12-martga kelib, uch kundan keyin bu raqam 34 851 taga koʻtarildi[181] 7-aprelga kelib bu raqam 86 066[182] ni, 21-iyunga kelib esa 137 385 tani tashkil etdi[183].

2022-yilning mart oyidan boshlab Italiya hukumati tomonidan mafiyadan tortib olingan aktivlarda ukrainalik qochqinlarni joylashtirishni boshladi[184][185].

Latviya

tahrir
 
Latviyadagi maydonda Rigada ukrainaliklar va ukrainalarni qoʻllab-quvvatlaganliklari uchun odamlarga minnatdorchilik bildirdi.

Latviya Ichki ishlar vazirligi 14-fevraldayoq Ukrainadan koʻp odamlar oqimiga reja tayyorlagan edi[186]. 24-fevral kuni hukumat Ukrainadan 10 000 ga yaqin qochqinni qabul qilish va joylashtirish boʻyicha favqulodda vaziyatlar rejasini tasdiqladi[187]. Bir qancha nodavlat tashkilotlar, munitsipalitetlar, maktablar va boshqa muassasalar ham turar joy bilan taʼminlashga vaʼda berishdi[188]. 27-fevral kuni 20 ga yaqin koʻngilli professional haydovchilar ukrainalik qochqinlarni qaytarib olib, taʼminot bilan Lyublinga joʻnab ketishdi[189].

Birinchi qochqinlar 26-fevralda[188] kela boshladi va 2-martga kelib Latviya 1000 dan ortiq ukrainalik qochqinlarni qabul qildi[190]. 2-mart kuni latish, ukrain, ingliz va rus tillarida „Ukrainadan Latviyaga“ deb nomlangan rasmiy portal ishga tushdi[191] va 7-martda Latviyaga kelgan 3000 dan 4000 gacha ukrainalik qochqinlar bilan ukrainalik qochqinlarga yordam markazi ochildi[192]. 9-martgacha 67 nafar Ukraina fuqarosiga gumanitar vizalar berildi[193]. Koʻpayib borayotgan qochqinlar bilan kurashish uchun 14-mart kuni Riga texnika universitetining sobiq binosida Ukraina qochqinlarga yordam koʻrsatish boʻyicha ikkinchi markaz ochilishi rejalashtirildi[194]. 20-mart holatiga koʻra, Rigada 6253 nafar ukrainalik qochqin roʻyxatga olingan[195]. Rossiya bosqinining boshlanishidan 23-martgacha Latviyaga 12 ming ukrainalik qochqin kirib kelgan[196]. Rossiya bosqinining boshlanishidan 5-iyungacha Latviyaga 31 960 ukrainalik qochqin kirib kelgan[197].

Rossiya bosqinining boshlanishidan 23-maygacha Litvaga deyarli 53,7 ming ukrainalik qochqinlar, shu jumladan, 21,300 bolalar, ulardan 5,600 nafari olti yoshgacha boʻlgan va 2,5 ming nafari 65 yoshdan oshgan ukrainalik qochqinlar boʻlgan[198].

Lyuksemburg

tahrir

Lyuksemburg Tashqi ishlar vazirligi Yevropa qoidalarini olqishladi va Lyuksemburg shahrida „birinchi qabul markazi“ tashkil etdi[199].

Niderlandiya

tahrir
 
Java-eylandda kemalar.

Bosqindan oldin ukrainaliklar xavfsizlik qidirib Gollandiyaga uchib ketishlari va uch oy qolishlari mumkin edi. Bu vaqt ichida ular oʻzlarining turar joylarini topishlari mumkin edi, chunki boshpana markazlari allaqachon „toʻlib ketgan“ edi[200]. Migratsiya boʻyicha Davlat kotibi Erik van der Burg, qochqinlarni iloji boʻlsa, oʻz mintaqalarida qabul qilish tamoyili doimo taʼkidlanganini, ammo „endi Yevropa mintaqa“ ekanligini aytdi. 27-fevral holatiga koʻra, Ukrainadan Niderlandiyaga 50 dan kam qochqin kelgan.

Biroq, 8-martga kelib, birgina Rotterdamga 325 nafar ukrainalik qochqin yetib keldi. Mahalliy amaldorning aytishicha, Rotterdam dastlab kutilgan mingdan koʻproq ukrainaliklarni qabul qildi, „bizning xalqimiz joy topish uchun astoydil harakat qilmoqda va ular mingda toʻxtamaydi“[201] deyishgan qochoqlar.

Gollandiya vazirlar mahkamasi Ukrainadan kelgan qochqinlar uchun 50 000 ta joy ajratmoqchi boʻlgan Adliya va xavfsizlik vaziri Yesilgʻozning bayonotiga koʻra, „xavfsizlik hududlari munitsipalitetlar bilan birgalikda Ukrainadan kelgan kamida 1000 qochqinni qabul qilish joylarini ikki haftalarda mintaqa ichida amalga oshirishni muvofiqlashtiradi“. Keyin, uchinchi bosqichda, xuddi shu raqam yana qabul qilinadi[202].

16-martga kelib Amsterdam munitsipaliteti 300 nafar qochoqni joylashtirish uchun Yava-eylandda joylashgan kemalarni ularning mavjud imkoniyatlarini kengaytirish uchun sotib olgan[203].

Norvegiya

tahrir

Ukrainalik qochqinlar jamoat transportidan bepul foydalanishgan. Oslo jamoat transporti idorasi Ruter 2022-yil 4-martdan boshlab bepul sayohatlarni taqdim etdi. Vy temir yoʻl kompaniyasi qabul markazlariga bepul poezdlar bilan taʼminlaydi. Vestland okrugi ham bepul jamoat transporti bilan taʼminlagan[204].

Portugaliya

tahrir

25-aprel holatiga koʻra Portugaliya Ukrainadan 33 106 qochqinni qabul qilgan[205] Qochqinlarning aksariyati Ukraina fuqarolari, 5 foizi esa bosqin paytida Ukrainada yashagan Ukraina fuqarosi boʻlmaganlardir[206]. Ular orasida 22 208 ayol qochqin, 10 898 erkak va 11 410 voyaga yetmaganlar bor[205]. 6-aprel holatiga koʻra, 350 nafar voyaga yetmaganlar ota-onasi yoki qonuniy vakillarisiz kelgan. Aksariyat hollarda bu voyaga yetmaganlar yaqin qarindoshlari bilan kelgan[207], ulardan 16 nafari hamrohsiz kelgan[207]. 7-aprelga kelib bu raqam 45 taga yetdi[208] 29-mart holatiga koʻra, 1800 portugaliyalik oila homiylik qilishni taklif qilgan. Portugaliya hukumati koʻpchilik uchun yaqin qarindoshlar topishni kutmoqda[209].

Serbiya

tahrir

Birlashgan Millatlar Tashkilotining Inson huquqlari boʻyicha Oliy komissari boshqarmasi maʼlumotlariga koʻra, 25-iyul holatiga koʻra, Serbiyada 17 875 nafar ukrainalik qochqin bor[210].

Sloveniya

tahrir

Rossiya bosqinining boshlanishidan 2022-yil2 3-martgacha Sloveniyaga 3000 dan ortiq ukrainalik qochqinlar[211], 28-martgacha 7000 dan ortiq ukrainalik qochqinlar[115] kirgan. 15-aprelgacha bu raqam ortgan. Koʻpchilik Sloveniyada qolmagan[212].

Ispaniya

tahrir

Ispaniya mamlakatda yashayotgan 100 000 Ukraina fuqarosi toʻliq qonuniylashtirilishini eʼlon qildi[213]. Bu ularga „qonuniy ravishda ishlashga imkon beradi, shunda ular taʼlim, sogʻliqni saqlash va ijtimoiy siyosatdan foydalanishlari mumkin“, dedi Bosh vazir Pedro Sanches[213]. Mahalliydan tortib markaziy maʼmuriyatgacha boʻlgan bir qancha boshqa organlar koʻproq ukrainalik qochqinlarni qabul qilishga tayyor ekanliklarini bildirishdi[214][215]. 2022-yil 31-mart kuni Bosh vazir Sanches 30 ming ukrainalik qochqinga rasman vaqtinchalik himoya maqomi berilganini eʼlon qildi, biroq keyingi kunlarda bu raqam 70 mingga yetishi rejalashtirilmoqda[216]. Koʻpgina qochqinlar qarindoshlari yoki doʻstlari bilan qolib ketishgan va bu haqda hali rasmiylarga xabar bermagan[217].

Ispaniyaning Inklyuzivlik, ijtimoiy xavfsizlik va migratsiya vazirligi Pozuelo-de -Alarkon, Barselona, Alikante va Malaga shaharlarida ukrainalik qochqinlarni qabul qilish, eʼtibor va koʻchirish markazlarini (CREADE) ishga tushirdi va joriy yilning dastlabki uch haftasida vaqtinchalik himoya uchun 40 000 ga yaqin arizalarni hal qildi[218].

Shvetsiya

tahrir

11-mart holatiga koʻra, hukumat Rossiya bosqinidan keyin Shvetsiyaga 5200 ukrainalik kirganini qayd etgan. Ukrainaliklar uchun Yevropa Ittifoqi boʻylab 90 kunlik vizasiz qoidalar va chegarada roʻyxatdan oʻtish zarurati yoʻqligi sababli, haqiqiy raqam ancha yuqori, ehtimol kuniga 4000 ga yaqin boʻlishi mumkin. 2022-yilning birinchi yarmida Shvetsiya Ukrainadan 76 000 ga yaqin qochqinni qabul qilishi taxmin qilingan[219][220].

Shveysariya

tahrir

Ukraina fuqarosi (biometrik pasport bilan) Shveysariyaga vizasiz kirishi mumkin, maksimal qolish muddati uch oy edi. Adliya vaziri Karin Keller-Sutter 28-fevral kuni kelajakda pasportsiz qochqinlar ham qabul qilinishini va yashash muddati cheklanmasligini eʼlon qildi. Federal hukumat va kantonlar 9000 qochqinni turar joy bilan taʼminlagan. 11-mart kuni Adliya vaziri Karin Keller-Sutter Shveysariyada 2100 nafar qochqin roʻyxatga olinganini va jami 60 ming qochqin kelishi mumkinligini aytdi[221]. 5-aprel holatiga koʻra, 24 837 qochqin roʻyxatga olingan va ulardan 18 149 nafari allaqachon S ruxsatnomalarini olgan[222][223].

Birlashgan Qirollik

tahrir

Britaniya 13-martgacha 1000 ga yaqin viza bergan va qochqinlar uchun Buyuk Britaniyaga kirishga xalqaro va Buyuk Britaniya manbalari tomonidan juda koʻp byurokratik toʻsiqlar qoʻygani va faqat Buyuk Britaniyada oilasi boʻlgan qochqinlarga ruxsat bergani uchun tanqid qilingan[224][225][116]. 4-mart kuni Birlashgan Qirollik Britaniya fuqarolari va Buyuk Britaniyada yashovchi ukrainaliklarga Ukrainadan oʻzlarining katta oila aʼzolarini olib kelishlariga ruxsat berilishini eʼlon qildi[226][227]. Bosh vazir Boris Jonson mamlakat 200 ming ukrainalik qochqinni qabul qilishi mumkinligini aytdi[226]. 2022-yil 7-mart kuni Fransiya ichki ishlar vaziri Jerald Darmanin koʻplab ukrainalik qochqinlar Britaniya rasmiylari tomonidan Kaleda yuz oʻgirib yuborilgani va ularga Buyuk Britaniyaning Parij yoki Bryusseldagi konsulliklarida viza olish kerakligini aytdi[228][229]. Emmanuel Makron Buyuk Britaniyani ukrainalik qochqinlarga yordam bermayotgani uchun ham tanqid qildi[230].

12-mart kuni Michael Gove „Ukraina uchun uylar“ sxemasini eʼlon qildi, unga koʻra ukrainalik qochqinlarga uyini taklif qilgan britaniyaliklar oyiga 350 funt sterling oladi[231][232].

28-mart kuni Ichki ishlar vazirligi Ukraina oila sxemasi boʻyicha 21 600 ta viza berganini eʼlon qildi, unga koʻra qochqinlar Buyuk Britaniyada yashayotgan yaqin oila aʼzolariga qoʻshilishlari mumkin edi[233]. Hukumat Gove tomonidan ilgari eʼlon qilingan „Ukraina uchun uylar“ sxemasidagi sekin va byurokratik protseduralar uchun tanqid qilindi. Qochqinlar kengashi, Britaniya Qizil Xoch, Save the Children va Oksfam rahbarlari bayonot berib, tizim „allaqachon shikastlangan ukrainaliklarga katta qaygʻu keltirayotgani“ haqida ogohlantirdi[234]. 30-martgacha ushbu sxema boʻyicha viza olish uchun 2500 ta ariza maʼqullangan[235]. 2022-yil aprel oyida The Times ayol qochqinlar Buyuk Britaniya erkaklari oʻz uy egasi boʻlishni taklif qilayotgan, baʼzilari jinsiy aloqa yoki hatto turmush qurishni taklif qilganlar tomonidan ekspluatatsiya qilinishi xavfi ostida boʻlishi mumkinligini aniqladi[236]. 13-aprel kuni UNHCR Buyuk Britaniyadan yolgʻiz britaniyalik erkaklarni yolgʻiz ukrainalik qochqin ayollar bilan bogʻlashni toʻxtatishni soʻradi, chunki ayollar jinsiy ekspluatatsiya xavfi ostida boʻlgan[237].

8-aprelga kelib, Britaniyaga jami 12 ming ukrainalik qochqin kirib kelgan. Ulardan 1200 tasi Buyuk Britaniya mezbonlari tomonidan homiylik qilinganlar uchun „Ukraina uchun uylar“ sxemasi boʻyicha va 10 800 tasi Buyuk Britaniya bilan ilgari oilaviy aloqalari boʻlganlar[238]. Britaniya hukumati ukrainaliklardan viza olish uchun 79 800 ta ariza qabul qilgan va 7-aprelgacha 40 900 ta ariza bergan[238], lekin 22-aprelgacha[239] atigi 21 600 qochqin va 22-aprelgacha 27 100 qochqin ikkala sxema boʻyicha Buyuk Britaniyaga kirib kelgan[240]. 29-mayga kelib bu koʻrsatkich 65,7 mingga yetdi[148].

Boshqa mamlakatlar

tahrir

Argentina

tahrir

2022-yilning may oyida gumanitar vizalar bilan kelgan qochqinlarni olib ketayotgan birinchi shaxsiy samolyot Buenos-Ayresga 9 nafar yoʻlovchi bilan yetib keldi. Argentina hukumati bunday parvozlarni davom ettirish niyatini bildirgan[241].

Avstraliya

tahrir

Fevral oyida Rossiya bosqinidan keyin Bosh vazir Skott Morrison Ukraina fuqarolaridan viza olish uchun arizalar yuborilishini aytdi[242]. Bir nechta avstraliyaliklar ukrainalik qochqinlarni qabul qilish uchun oʻz uylarini ochdilar, 4000 dan ortiq vizalar rasmiylashtirildi[243]. 20-mart kuni federal hukumat mamlakatga kelgan yoki hozir boʻlgan ukrainaliklarga vaqtinchalik gumanitar vizalar berilishini eʼlon qildi, bu ularga ishlash, oʻqish va tibbiy xizmatdan foydalanish imkonini beradi[244]. 20-martgacha 5000 ga yaqin ukrainaliklarga Avstraliyaga borish uchun vizalar berildi, 750 nafari esa yetib keldi[244].

Braziliya

tahrir

3-mart kuni Braziliya ukrainaliklarga qochqin sifatida 5 oylik muddat bilan boshpana soʻrash uchun gumanitar vizalar olishini eʼlon qildi[245]. Ukraina-Braziliya markaziy vakolatxonasi maʼlumotlariga koʻra, mamlakatda 600 000 ga yaqin asli ukrainalik boʻlib, ulardan 38 000 ga yaqini Prudentopolisda istiqomat qiladi[246]. Braziliya politsiyasi maʼlumotlariga koʻra, 3-fevraldan 19-martgacha Braziliya deyarli 900 ukrainalik qochqinni qabul qilgan[247]. 22-mart kuni mamlakat politsiyasi shu kungacha Braziliyaga 1100 nafar ukrainalik qoʻnganini maʼlum qildi[248].

Kanada

tahrir

3-mart kuni Kanada hukumati Kanada fuqarolarini ukrainalik oila aʼzolari bilan doimiy ravishda birlashtirish rejasini eʼlon qildi[249]. Immigratsiya, qochqinlar va fuqarolik Kanada mamlakat cheksiz miqdordagi ukrainaliklarga Kanadada vaqtincha qolish uchun ariza topshirishga va ushbu migratsiya sxemalari boʻyicha qabul qilingan yoki Ukrainaga xavfsiz qaytib kela olmaydigan ukrainaliklarga ishlashga ruxsat berishini aytdi[250][249]. 17-mart kuni hukumat Kanada-Ukraina Favqulodda Sayohat uchun ruxsatnomani (CUAET) ishga tushirdi[251], bu ukrainaliklar va ularning oila aʼzolariga Kanadaga vaqtincha kelish uchun tashrif vizasi beradi hamda ularga uch yilgacha mamlakatda ishlash va oʻqish imkonini beradi. Hujjat topshirishi mumkin boʻlganlar sonida cheklov yoʻq, xorijda boʻlgan abituriyentlar onlayn ariza topshirishlari va biometrik maʼlumotlarini (barmoq izlari va fotosurat) taqdim etishlari kerak[251][252]. Onlayn arizani koʻrib chiqish 14 kun davom etadi[253].

Kanadada 1,4 millionga yaqin ukrain-kanadaliklar yashaydi, bu esa Kanadani Ukraina diasporasining Rossiyadan keyin ikkinchi eng katta aholisiga aylantiragan[254]. Kanada Chegara Xizmati Agentligi 1-yanvardan 4-sentyabrgacha Kanadaga kelgan Ukraina fuqarolari va Kanadada doimiy yashovchi Ukraina fuqarolari soni quruqlik orqali 13 197 kishini va havo orqali 69 511 kishini tashkil etgan. 17-martdan 7-sentyabrgacha CUAET orqali 546 908 ta ariza qabul qilingan, ulardan 238 409 tasi maʼqullangan[255]. Arizalarni qabul qilish davom etar ekan, Kanada hukumati ukrainalik qochqinlar uchun yangi immigratsiya dasturlarini amalga oshirishni tezlashtirish uchun qoʻshimcha 117 million Kanada dollari sarmoya kiritayotganini eʼlon qildi[256].

Suriya yoki Afgʻonistondan kelgan qochqinlardan farqli oʻlaroq, Ukrainadan kelgan qochqinlar faqat Kanadaga kelganida doimiy yashash huquqiga ega boʻlmagan vaqtinchalik rezidentlar hisoblanadi va Kanadada faqat uch yil ishlash yoki oʻqish huquqiga ega[257].

Mojaro boshlanganda Misrda taxminan 16-20 ming ukrainalik sayyoh boʻlgan[258][259]. Misr hukumati ularga Misrni tark etishga yordam berdi: Polsha, Slovakiya va Vengriyaga bepul parvozlar amalga oshirildi — 4-mart holatiga koʻra deyarli 4000 kishi mamlakatni tark etdi[259].

Isroil

tahrir
 
Ukrainalik oila 2022-yil 6-mart kuni Isroilga keladi

22-may holatiga koʻra, 36,6 ming ukrainalik Isroilga etib kelgan, ulardan 18,6 ming nafari Isroilga kirish huquqiga ega[260].

23-mart holatiga koʻra, Isroilga 15 200 dan ortiq ukrainalik qochqinlar kelgan, ulardan atigi 4 200 nafari fuqarolikni olish huquqiga ega boʻlgan[261]. Bundan tashqari, mojaro boshlangan paytda Isroilda boʻlgan yana 20 000 ukrainalik (turistik vizalar yoki mamlakatda noqonuniy ravishda) ham qochqinlar deb hisoblangan va qolishga ruxsat berilgan[262]. 2022-yil 3-iyulda Isroil Oliy sudi Isroildagi ukrainalik qochqinlar uchun kvotani bekor qildi va qochqinlarning Isroilga cheksiz kirishiga ruxsat berdi. Ukraina prezidenti qarorni olqishladi va bu „haqiqiy, rivojlangan demokratiya“ belgisi ekanligini aytdi[263].

Yaponiya

tahrir

Yaponiya 15-mart kuni urushdan qochgan Ukrainadan kelgan qochqinlar uchun kamdan-kam hollarda oʻz chegaralarini ochgan[264]. 12-mart kuni Vazirlar Mahkamasi Bosh kotibi Xirokazu Matsuno tomonidan 29 nafar ukrainalik Xirosimadagi doʻstlari yoki qarindoshlari bilan boshpana izlash uchun Yaponiyaga kirganini tasdiqladi[265]. Rossiya bosqinining boshlanishidan 2022-yil 6-aprelgacha 437 nafar ukrainalik qochqin Yaponiyaga kirib kelgan[266]. Rossiya bosqinining boshlanishidan 2022-yil 8-iyungacha 1222 ukrainalik qochqin Yaponiyaga keldi[267]. 2022-yilning 8-iyuniga kelib, prefekturalar maʼlumotlariga koʻra, eng koʻp ukrainalik qochqinlar Tokio (215 kishi), Fukuoka (92 kishi) va Kanagavada (70 kishi) panoh topgan[267]. 2022-yilning 8-iyuniga kelib, 284 nafar ukrainalik qochqin 18 yoshga toʻlmagan[267]. Rossiya bosqinining boshlanishidan 2022-yil 28-sentyabrgacha 1961-yil ukrainalik qochqinlar Yaponiyaga kirishdi[268]. 2022-yil 28-sentabrga kelib, prefekturalar maʼlumotlariga koʻra, eng koʻp ukrainalik qochqinlar Tokio (456 kishi), Kanagava (133 kishi), Osaka (127 kishi) va Fukuokada (116 kishi)dir. 2022-yil 28-sentabr holatiga koʻra, 395 nafar ukrainalik qochqinlar 18 yoshgacha boʻlgan, 1319 nafari 18 yoshdan 61 yoshgacha boʻlgan va 247 nafari 61 yoshdan oshgan[268].

Yangi Zelandiya

tahrir

Yangi Zelandiya 4000 ukrainalik qochqinni qabul qilishga vaʼda bergan, biroq 2022-yilning iyuliga kelib Yangi Zelandiyaga bor-yoʻgʻi 227 nafar ukrainalik yetib kelgan[269].

Filippin

tahrir

Filippin Adliya vazirligi Rossiyaning Ukrainaga bostirib kirishiga javob sifatida mamlakat ukrainalik qochqinlar va boshpana izlovchilarni qabul qilishga tayyorligini bildirdi. Prezident Rodrigo Duterte 2022-yil 28-fevralda xalqaro huquq doirasida qochoqlar, fuqaroligi boʻlmagan shaxslar va boshpana izlovchilarni himoya qilish boʻyicha Filippin siyosatini institutsionalizatsiya qildi[270].

Shri-Lanka

tahrir

Mojaro boshida hukumat Shri-Lankada davom etayotgan mojaro tufayli qolib ketgan 15 000 dan ortiq rus va ukrainaliklarga bepul vizalar berishini va ikki oyga uzaytirishini eʼlon qildi[271][272][273].

 
AQSh prezidenti Jo Bayden mart oyida Polshaga tashrif buyurgan ukrainalik qochqinlar bilan koʻrishdi.

Turkiya

tahrir

3-mart kuni Turkiya Rossiya bosqinidan keyin Turkiyaga 20 ming ukrainalik qochqin kirganini eʼlon qildi. Ichki ishlar vaziri Sulaymon Soylu, Turkiyaning ularni kutib olishdan xursand ekanini aytdi[274]. 8-martga kelib, rasmiy maʼlumotlarga koʻra, mamlakatdagi ukrainalik qochqinlar soni 20550 nafarni tashkil etadi, ulardan 551 nafari qrim-tatar yoki mesxeti turklaridir[275][276]. 2016-yilgi Eurovision qoʻshiq tanlovi gʻolibi, asli qrim-tatar boʻlgan ukrainalik Jamala ham Turkiyadan boshpana soʻragan[277]. 23-martga kelib ukrainalik qochqinlar soni 58 mingdan oshdi[278][279]. 25-aprel holatiga koʻra, Turkiyadagi ukrainalik qochqinlar soni 85 mingdan oshdi.

Qoʻshma Shtatlar

tahrir

Qoʻshma Shtatlar 4-mart kuni ukrainaliklarga vaqtinchalik himoyalangan maqom berilishini eʼlon qildi[280]. Bu Qoʻshma Shtatlardagi 30 000 Ukraina fuqarolariga taʼsir qilishi taxmin qilinmoqda[281][282]. 24-mart kuni AQSh prezidenti Bayden 100 000 ga yaqin ukrainalik qochqinlar Qoʻshma Shtatlarga qabul qilinishini eʼlon qildi; ayniqsa, mamlakatda allaqachon oilasi boʻlganlarga eʼtibor qaratish haqida eʼlon qildi[283].

Xalqaro yordam

tahrir
 
Polsha vokzalida koʻngillilar qochqinlarga yordam berishadi

YUNICEF, Birlashgan Millatlar Tashkilotining Qochqinlar agentligi, Xalqaro Qutqaruv Qoʻmitasi, Birlashgan Ukraina Amerika yordam qoʻmitasi va boshqalar kabi tashkilotlar qochqinlar va inqirozdan jabrlanganlarga yordam berish uchun pul xayriyalarini qabul qila boshladilar. The Kyiv Independent kabi boshqalar GoFundMe kampaniyalarini muayyan sabablarga koʻra pul yigʻish yoki jismoniy narsalarni hadya qilishga chaqirish uchun boshladilar[284][285].

10-may kuni AQSh Vakillar palatasi AQShdagi ukrainalik qochqinlar uchun uy-joy, taʼlim va boshqa yordam uchun 900 million dollar ajratadigan qonunni qabul qildi[286].

YUNICEF ukrainalik bolalar va qochqinlarga zarur tibbiy xizmatlar, xavfsiz ichimlik suvi taʼminoti, taʼlim va himoyani taʼminlash orqali ham yordam beradi[287].

Qarama-qarshiliklar va tashvishlar

tahrir

Odam savdosi bilan bogʻliq muammolar

tahrir

Yevropa Kengashining Inson savdosiga qarshi kurash boʻyicha ekspertlar guruhi (GRETA), Inson savdosiga qarshi kurash fondi va World Vision kabi yordam tashkilotlari qochqinlar odam savdosi, ekspluatatsiya va zoʻravonlik, jumladan, jinsiy zoʻravonlikka tushib qolish xavfi borligidan ogohlantirdi[288][289][171].

Odam savdosi va jinsiy zoʻravonlik bilan bogʻliq xavotirlar qochqinlar inqirozi davrida, noaniq hujjatlar va shaxsni aniqlash, til toʻsiqlari vujudga kelib, koʻp sonli qochqinlar odam savdosi bilan shugʻullanuvchilar uchun imkoniyatlar yaratgan holda amalga oshirildi. Chegara hududida ukrainalik qochqinlarga yordam berish uchun kelgan uch erkak belgilari jurnalistlar va politsiyaga aytildi. Keyinchalik ular jinsiy savdo qilish uchun qochqin ayollardan foydalangani tufayli hibsga olindi. Yana bir qochqin uni va uning bolalarini faqat ayollar bilan toʻla furgonga majburlab oʻtkazishga uringan erkaklar haqida gapirdi[290]. Kamida bir erkak 19 yoshli qochqinga ish va boshpana berishni vaʼda qilganidan keyin uni zoʻrlaganlikda gumonlanib hibsga olingan[291]. La Strada ukrainalik qizlarga Meksika, Turkiya va Birlashgan Arab Amirliklariga ularni ishga taklif qilgan erkaklar bilan uchrashmagan holda shartnomani tekshirib koʻrishni aytgan[292]. Yevropaning ichki ishlar boʻyicha komissari Ylva Yoxansson: „Bizda onlayn xizmatlarda ukrainalik ayollarga jinsiy maqsadlarda boʻlgan talab ortib ketganiga oid baʼzi belgilar bor“ degan edi[293]. USA Today rasmiylar va ekspertlari xabariga koʻra, „mintaqada ayollar va qizlarni, shuningdek, oʻgʻil bolalarni, jumladan, majburiy jinsiy aloqa va mehnat, fohishalik, pornografiya va boshqa jinsiy ekspluatatsiya shakllarining noqonuniy savdosining barcha shakllari keskin oʻsgan. Bu haqda nashr aniq maʼlumotlarga tayanib xabar berdi. . . . Yevropada Xavfsizlik va Hamkorlik Tashkiloti yoki YXHT maʼlumotlariga koʻra, soʻnggi haftalarda ukrainalik ayollar uchun onlayn qidiruvlar va eskortlar, porno yoki jinsiy aloqa kabi kalit soʻzlar Yevropa mamlakatlarida keskin koʻpaygan“[294].

Polsha, Ruminiya va Slovakiya huquq-tartibot idoralari jinoiy faoliyatni aniqlash uchun chegara oʻtish joylariga patrul joʻnatgan[295][296]. Erkaklar ham, ayollar ham stansiyalarda ayol qochqinlarni sotib olishga harakat qilishgan[297]. Polsha hukumati odam savdosi uchun jazo muddatini 3 yildan 10 yilgacha, bolalar jinsiy savdosi esa 10 yoshdan 25 yilgacha oshirilgan holatdagi tuzatishni qabul qildi[296]. Berlinda nemis hukumati qochqinlarga vokzallardagi odamlardan yordamni toʻgʻridan-toʻgʻri qabul qilmaslikni va nemislarga qochqinlarga toʻgʻridan-toʻgʻri murojaat qilishdan koʻra, yordam takliflarini muvofiqlashtirilgan veb-saytlarda roʻyxatdan oʻtkazishni maslahat berdi[171]. Nemis politsiyasi, shuningdek, vokzallarda forma kiygan va yashirin politsiya xodimlari sonini koʻpaytirdi va koʻngillilardan vokzallarda shubhali harakatlar haqida xabar berishni soʻradi[171].

Hamroh boʻlmagan voyaga etmaganlar

tahrir

YUNICEF va BMTning Qochqinlar boʻyicha Oliy komissarligi hamrohsiz sayohat qilayotgan voyaga yetmaganlar haqida xavotir bildirdi va qoʻshni davlatlarni bolalarni koʻchirish xizmatlariga yuborishdan oldin aniqlash va roʻyxatga olishga chaqirdi. Ular, shuningdek, Ukrainadagi bir qator institutsional parvarishlash va internat maktablarini taʼkidlab oʻtishdi, ularda bosqinga uchragan 10 000 ga yaqin oʻquvchilar bor. Baʼzi mamlakatlarda mehribonlik uylari yoki mehribonlik uylarida yetim bolalar uchun maxsus turar joy yaratilgan[298][299]. YUNICEF qoʻshni mamlakatlarda hamrohsiz bolalarni qoʻllab-quvvatlashni oʻz ichiga olgan „Moviy nuqta“ xavfsiz joylarini yaratdi[300]. Bundan tashqari, alohida va kuzatuvsiz voyaga etmaganlar uchun maʼlum bir himoya endi bolalar kelgan mamlakatda vaqtinchalik vasiylik tizimi orqali taʼminlanadi, Polsha boshqa mamlakatlar qatorida yangi qonunchilikka muvofiq bu tizimni oʻrnatgan[301].

Deportatsiyalar

tahrir

Ukraina rasmiylariga koʻra, Rossiyaga kelgan minglab qochqinlar „filtrlash markazlari“ yordamida majburan koʻchirilgan, bu Sovet davridagi aholi koʻchishi va Checheniston Mustaqillik urushida Rossiyaning bunday markazlardan ilgari foydalangani xotirasini eslatadi[302]. Urushayotgan tomon tomonidan majburan deportatsiya qilinishi inson huquqlarining buzilishi hisoblanadi[302] va ekspertlar ukrainalik bolalarni Rossiyaga „asrab olish“ uchun majburan topshirish genotsid aktidir, deb ogohlantirmoqda[303].

RIA Novosti va Ukraina rasmiylarining taʼkidlashicha, minglab odamlar Penza viloyati[304][305], Taganrog, Donetsk, Ryazan, Yaroslavl va Rossiya tomonidan bosib olingan Ukrainaning Dokuchayevsk[306], Izyum[307][308] va Bezimenne[309] filtrlash markazlariga yuborilgan. Ukraina hukumati 400 ming Ukraina fuqarosi Rossiyaga majburan olib ketilganini, u yerda „baʼzilari Tinch okeanidagi Saxalin oroliga joʻnatilishi va ikki yilga ketmaslik sharti bilan ishga taklif qilinayotganini“ daʼvo qildi, "Kreml esa "Koʻchirilgan odamlar Rossiyaga borishni xohlashini daʼvo qildi[310]. Xabar qilinishicha, ruslar va rossiyalik surgunlarning yer osti tarmoqlari ukrainalik qochqinlarga Rossiya va Rossiya nazorati ostidagi hududlarni tark etishga yordam bergan[311]. Urush boshlanganidan beri Rossiyadan Estoniyaga 20 mingdan ortiq ukrainalik kirib kelgan[312].

Human Rights Watch,[18][313] BMTning Inson huquqlari boʻyicha byurosi,[19][20] Amnesty International,[84] Amerika Qoʻshma Shtatlari Davlat departamenti,[21][314] va The Intercept ukrainaliklarning Rossiya deportatsiyasi haqida xabar bergan. .[313] AQSh Davlat departamenti turli manbalarga, jumladan, Rossiya hukumatiga tayanib, Rossiyaga deportatsiya qilingan yoki majburan oʻtkazilgan ukrainaliklar soni 900 mingdan 1,6 milliongachani tashkil qiladi.[314]

Irqiy kamsitish

tahrir

Chegaralarda davolanish

tahrir

Inqirozdan bir necha kun oʻtgach, Ukrainadan qochganlarning baʼzilari chegarachilar va boshqa rasmiylar tomonidan yevropalik boʻlmagan va sigan xalqiga nisbatan kamsitish haqidagi daʼvolar haqida xabar berishdi. Odamlar navbatlarning orqasiga oʻtishga majbur boʻlgani, avtobuslardan tushirilgani, chegarani kesib oʻtishiga toʻsqinlik qilgani va bir xabarda soqchilar tomonidan kaltaklangani haqida xabarlar bor[315][316][317][318][319][320]. Ukrainadagi baʼzi hindlar Hindiston BMTda Rossiyani qoralashdan tiyilishni tanlaganidan keyin nishonga olinganini aytishdi[321][322] Ayrim hindlar va afrikaliklar Polshaga oʻtgandan keyin polshalik millatchilar tomonidan taʼqib va tahdidlarga uchragani xabar qilingan[323]. 1-mart kuni BMTning Qochqinlar boʻyicha Oliy komissarligidan Filippo Grandi baʼzi chegaralarda ukrainalik boʻlmaganlarga nisbatan kamsitish sodir boʻlganini tan oldi, biroq u bu davlat siyosatidan kelib chiqqaniga ishonmadi[324][325].

Afrika Ittifoqi Ukrainada afrikaliklarning chegarani kesib oʻtishiga yoʻl qoʻymaslik urinishlarini irqchilik deb atadi va xalqaro huquqqa mos kelmaydi deb daʼvo qildi[326][327]. 2-mart kuni Ukraina tashqi ishlar vaziri Dmitriy Kuleba afrikaliklarning mamlakatni tark etishi uchun „teng imkoniyatga ega boʻlishlari“ va „Ukraina hukumati muammoni hal qilish uchun bor kuchini ayamasligini“ aytdi[325][328]. 3-mart kuni Rossiya prezidenti Vladimir Putin Hindiston bosh vaziri Narendra Modi bilan muzokara oʻtkazdi va unga rus askarlariga „hind fuqarolarining qurolli mojaro zonasidan xavfsiz chiqib ketishini taʼminlash“ boʻyicha koʻrsatma berganini aytdi[329].

2020-yilda Ukrainada 76 000 dan ortiq chet ellik talabalar bor edi, Hindiston va Afrika ularning har biri umumiy sonning chorak qismini tashkil qilgan. Ukraina universitetlari oʻzlarining arzon oʻqishlari, toʻgʻridan-toʻgʻri viza talablari va doimiy rezidentlik imkoniyati bilan Yevropa mehnat bozoriga kirish nuqtasi sifatida koʻrilgan[330]. Afgʻonistonliklar 1980-yillardayoq mamlakatga kelgan eng yirik muhojirlar guruhini tashkil qiladi[331]. Ukraina chegara xizmati matbuot kotibi Andrey Demchenkoning aytishicha, chegaralarda segregatsiya boʻlgani haqidagi daʼvolar haqiqatga toʻgʻri kelmaydi[318]. 28-fevral kuni Polshaning BMTdagi elchisi Kshishtof Shcherskining maʼlum qilishicha, birgina oʻsha kuni Ukrainadan qabul qilingan qochqinlar 125 davlat vakili boʻlgan[332]. Oʻshandan beri Yevropa Ittifoqi komissari Ylva Yoxansson oʻz chegaralari Ukrainadagi oʻz vatanlariga ketishni istagan uchinchi davlat fuqarolari uchun ochiq ekanligini va himoyaga muhtoj shaxslar boshpana soʻrashi mumkinligini taʼkidladi[333].

2-mart kuni Germaniya elchixonasi[334] hamda Yevropa Ittifoqining Keniyadagi delegatsiyasi Keniya ijtimoiy tarmoqlaridagi eʼlonlarni tekshirishga chaqirib, asossiz daʼvolar tarqalganidan ogohlantirdi[335][336]. Germaniyaning Tagesschau telekanali xabariga koʻra, bunday ayblovlar jiddiy, chunki ular Ukrainaga hujumini mamlakatni „natsistlar“dan ozod qilish zarurligi bilan oqlagan Vladimir Putinning hikoyasiga mos keladi. Polsha ijtimoiy tarmoqlarida bosqindan keyin rossiyaparast va irqchilik mazmuni koʻpaydi va qochqinlar tomonidan sodir etilgan yoki ularga qarshi sodir etilgan jinoyatlar haqidagi soxta xabarlar qisman Kremlparast akkauntlar orqali tarqaldi[337][338][339][340].

Siyosatchilar va asosiy ommaviy axborot vositalari qarashlari

tahrir

Boshqa guruhlarga, xususan, 2015-yilgi Yevropa muhojirlari inqirozi davridagilarga nisbatan ukrainalik qochqinlarning siyosati, chegaradagi munosabati va ommaviy axborot vositalarida tasvirlanishi oʻrtasidagi farqlar tanqid qilindi. Muayyan masalalar orasida Suriya, afgʻon, iroqlik va boshqa qochqinlarga nisbatan qattiqroq munosabatda boʻlish va koʻproq cheklovlar qoʻyilgan, bu asl ukrainalik qochqinlarga nisbatan liberal va samimiy munosabatdan farqli oʻlaroq munosabatlar boʻlgan[341][342][343]. Baʼzi Gʻarb ommaviy axborot vositalari va siyosatchilar tomonidan Ukraina aholisini „oq irq“, „xristian“, „nisbatan madaniyatli“, „nisbatan yevropalik“, „biz kabi“. va „koʻk koʻzlari va sariq sochlari“ga qarab qilingan munosabatlar ham tanqid qilingan[344][345]. Kenan Malikning taʼkidlashicha, bunday gʻarb xabarlarida slavyanlarga nisbatan mutaassiblikning uzoq tarixi, ularni ibtidoiy, „tugʻilgan qul“ sifatida koʻrish va tarixda oq tanlilar tomonidan slavyanlarga nisbatan dushmanlik munosabati yoritilgan[346].

Professor Serena Parex irqchilikdan tashqari oldingi inqirozlarda turlicha munosabatni tushuntiruvchi boshqa omillar ham borligini taklif qildi:[347] shu jumladan hozirgi ukrainalik qochqinlar deyarli butunlay ayollar, bolalar va qariyalar[348]. 2017-yildan beri amalda boʻlgan vizani liberallashtirish toʻgʻrisidagi kelishuvga koʻra, biometrik pasportga ega ukrainaliklarga Shengen zonasiga kirish va vizasiz istalgan 180 kunlik muddat ichida 90 kungacha boʻlish huquqi berilgan[349]. Shuning uchun ularga Shengen zonasidagi biron bir mamlakatga kirishga ruxsat berish kerakmi degan savol hech qachon boʻlmagan[347]. Markaziy va Sharqiy Yevropada kuzatilgan samimiy yondashuv uning Ukrainaga geografik va til jihatdan yaqinligi, yirik ukrain diasporalari, sovet tajovuzkorligi va istilosi haqidagi umumiy tarix va travmatik tajribalar bilan izohlanadi[347].

Siganlar koʻpincha gumanitar yordam olish uchun zarur boʻlgan fuqarolik holati hujjatlari yoʻqligi sababli azob chekishgan[350]. Ayrim mahalliy rasmiylar goʻyoki oʻz hududlarida Ukrainadan kelgan sigan qochqinlarni joylashtirishdan bosh tortgan[351].

Uy hayvonlari va hayvonot bogʻlari

tahrir
 
Kiyev hayvonot bogʻi 2020-yil

Hayvonot bogʻlaridagi uy hayvonlari va hayvonlar bosqinga duchor boʻldi, koʻplab chegaralarni kesib oʻtishda mikrochiplash va emlash qoidalari kuchga kirdi. Yevropa Ittifoqiga uchinchi davlatdan kiruvchi uy hayvonlari, odatda, quturishga qarshi emlashlar va boshqa har qanday profilaktika choralari toʻgʻrisidagi maʼlumotlarni oʻz ichiga olgan shaxsni tasdiqlovchi hujjat yoki uy hayvonlari pasportini oʻz ichiga olishi kerak. Bundan tashqari, itlar, mushuklar va paromlar quturgan antikor titrlash testidan oʻtishlari kerak[352]. Oʻshandan beri Yevropa Ittifoqining koʻplab rasmiylari va qoʻshni mamlakatlar hukumatlari uy hayvonlari egalari bilan chegaralarni kesib oʻtishlari uchun talablarni olib tashladilar yoki yumshatdilar[353][354].

Baʼzilar uy hayvonlari bilan ketish uchun Ukrainani tark etishni kechiktirgan boʻlsalar, boshqalari uy hayvonlarini boshpanalarga berishga yoki uyda qolgan qarindoshlariga qoldirishga majbur boʻlishgan[355]. Hayvonlarni himoya qilish xalqaro jamgʻarmasi va PETA va mustaqil tashkilotlar yoki qoʻriqxonalar kabi baʼzi xalqaro tashkilotlar oziq-ovqat, hayvonlar uchun veterinariya materiallari va ish haqi, shuningdek, qarovchilar uchun uy-joy koʻrinishida yordam taklif qildi[356]. Hayvonlarning boshpanalari yoki Kiyev hayvonot bogʻi bilan ishlaydiganlar, ularning soni yoki kattaligi tufayli barcha hayvonlarni xavfsiz evakuatsiya qilishning iloji boʻlmach, evakuatsiya qilishdan bosh tortdilar[357][358]. Feldman Ekopark hayvonot bogʻi (Xarkov tashqarisida) oʻz hayvonlarining baʼzilari obyektlarga shikast yetkazganligi sababli oʻlimi va jarohatlari haqida xabar berdi[359]. Ukrainaning Zaporijjya shahridagi hayvonot bogʻidan sher va boʻri Ruminiyaning Radauti shahridagi hayvonot bogʻiga evakuatsiya qilindi[360].

Izohlar

tahrir
  1. Shengen hududi doirasida chegara nazoratisiz erkin harakatlanish tufayli qochqinlar bir necha marta hisobga olinishi mumkin. Misol uchun, qochqin Ukrainadan Polshaga kirib, Polshaga kirgan deb qayd etilishi, keyin Germaniyaga o'tishi va yana qayd etilishi mumkin. Shunday qilib, bu yerdagilarning aksariyati chapdagi jadvalda keltirilgan Ukraina bilan chegaradosh davlatlardan biri tomonidan Ukrainani tark etgan bo'ladi

Manbalar

tahrir
  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 „Refugees fleeing Ukraine (since 24 February 2022)“. UNHCR (2022). 10-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3-iyun 2022-yil.
  2. „Мировые новости“.
  3. „UNHCR: Ukraine, other conflicts push forcibly displaced total over 100 million for first time“.
  4. „Needs Growing for over 8 Million Internally Displaced in Ukraine“.
  5. „Ukraine“ (inglizcha). IDMC. Qaraldi: 24-may 2022-yil.
  6. Ramsay, George. „A quarter of Ukrainians have fled their homes. Here's where they've gone“. CNN (21-mart 2022-yil). 21-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-mart 2022-yil.
  7. „More than 4.4m Ukrainians flee war, UN says“. The Guardian (9-aprel 2022-yil). Qaraldi: 12-aprel 2022-yil.
  8. „UNICEF: more than half of children in Ukraine were forced to leave their homes“ (ruscha). Meduza (24-mart 2022-yil). Qaraldi: 3-aprel 2022-yil.
  9. „One month of war leaves more than half of Ukraine's children displaced“. UN News. United Nations (24-mart 2022-yil). Qaraldi: 3-aprel 2022-yil.
  10. „'We couldn't stand it': the Ukrainians travelling for days to flee Russian bombs and rockets“ (inglizcha). The Guardian (8-mart 2022-yil). 9-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-mart 2022-yil.
  11. „Protecting Ukrainian refugees: What can we learn from the response to Kosovo in the 90s?“ (7-mart 2022-yil). 7-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 9-mart 2022-yil.
  12. „IntelBrief: China Seeks to Balance Its Interests as Russia's War on Ukraine Intensifies“. The Soufan Center (4-mart 2022-yil). 10-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 9-mart 2022-yil.
  13. Beaumont. „Ukraine has fastest-growing refugee crisis since second world war, says UN“ (inglizcha). The Guardian (6-mart 2022-yil). 9-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-mart 2022-yil.
  14. Keaten. „UN refugee agency: 1 million flee Ukraine in under a week“ (inglizcha). AP NEWS (3-mart 2022-yil). 5-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-mart 2022-yil.
  15. „UN-Angaben: 500.000 Menschen aus der Ukraine geflüchtet“ (2022-yil 28-fevral). 2022-yil 28-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 28-fevral 2022-yil.
  16. „Waves of Ukrainian Refugees Overwhelm Poland“. BusinessHala (10-mart 2022-yil). 9-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 15-mart 2022-yil.
  17. 17,0 17,1 „Regional Refugee Response Plan for the Ukraine Situation - Inter-Agency Operational Update: Czech Republic, March - June 2022 - Czechia | ReliefWeb“. reliefweb.int.
  18. 18,0 18,1 „Forcible Transfer of Ukrainians to Russia“ (inglizcha). Human Rights Watch (1-sentabr 2022-yil). Qaraldi: 11-sentabr 2022-yil.
  19. 19,0 19,1 „Human rights concerns related to forced displacement in Ukraine“ (inglizcha). OHCHR. Qaraldi: 11-sentabr 2022-yil.
  20. 20,0 20,1 „UN says 'credible' reports Ukraine children transferred to Russia“ (inglizcha). www.aljazeera.com. Qaraldi: 11-sentabr 2022-yil.
  21. 21,0 21,1 Press. „Hundreds of thousands of Ukrainians forced to Russia, U.S. claims“ (inglizcha). POLITICO. Qaraldi: 11-sentabr 2022-yil.
  22. „'They thought we were crazy': Why millions of Ukrainian refugees are coming home“ (en-US). Grid (18-iyul 2022-yil). 2023-yil 24-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 8-oktyabr.
  23. 23,0 23,1 „Information for people fleeing the war in Ukraine“. European Commission. 17-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-mart 2022-yil.
  24. 24,0 24,1 24,2 „Ukraine: Council unanimously introduces temporary protection for persons fleeing the war“ (inglizcha). www.consilium.europa.eu. 19-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-mart 2022-yil.
  25. Kuznetsova, Irina (20-mart 2020-yil). „To Help 'Brotherly People'? Russian Policy Towards Ukrainian Refugees“. Europe-Asia Studies. 72, 2020-jild, № 3. 505–527-bet. doi:10.1080/09668136.2020.1719044. Qaraldi: 10-mart 2022-yil.{{cite magazine}}: CS1 maint: date format ()
  26. „National Monitoring System Report on the Situation of Internally Displaced Persons - March 2020 - Ukraine“. ReliefWeb. 2022-yil 14-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 9-mart 2022-yil.
  27. Mitchneck, Beth; Zavisca, Jane; Gerber, Theodore P.. „Europe's Forgotten Refugees“ (inglizcha). Foreign Affairs (24-avgust 2016-yil). 17-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-mart 2022-yil.
  28. „Ukraine: Europe's forgotten refugees“ (inglizcha). openDemocracy. 15-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-mart 2022-yil.
  29. Lyman, Rick. „Ukrainian Migrants Fleeing Conflict Get a Cool Reception in Europe“ (inglizcha). The New York Times (30-may 2015-yil). 15-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-mart 2022-yil.
  30. „Ukraine's 'Invisible Crisis': 1.5 Million Who Fled War With Russia“ (inglizcha). United States Institute of Peace. 25-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 25-mart 2022-yil.
  31. „Ukrainian refugees get no protection in Poland – Ukraine“ (inglizcha). ReliefWeb. 25-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 25-mart 2022-yil.
  32. „Ukraine: World's unseen refugee crisis“ (inglizcha). www.aljazeera.com. 25-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 25-mart 2022-yil.
  33. „UN says million people have fled“. BBC News (2-sentabr 2014-yil). 9-iyun 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-mart 2022-yil.
  34. „Over 3 mln people live in conflict zone in Ukraine's east – UN report“. Interfax-Ukraine (3-mart 2016-yil). 4-mart 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 25-mart 2022-yil.
  35. „Report on the human rights situation in Ukraine 16 November 2015 to 15 February 2016“. Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights. 11-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11-mart 2022-yil.
  36. „Over 3 mln people live in conflict zone in Ukraine's east – UN report“. Interfax-Ukraine (2016-yil 3-mart). 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 25-mart.
  37. Keane, Fergal. „Ukraine's wartime rail chief has to be faster than the Russians tracking him“. BBC News (15-mart 2022-yil). 25-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-mart 2022-yil.
  38. Tahanovych, Yevhenia. „Ukrainian Railways Chief Says 'Honest' Belarusians Are Cutting Russian Supplies By Train“. Radio Free Europe/Radio Liberty (20-mart 2022-yil). 25-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-mart 2022-yil.
  39. „Trains run through the dark to keep Ukraine going“. The Economist (18-mart 2022-yil). 25-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-mart 2022-yil.
  40. 40,0 40,1 McLean, Scott; El Sirgany, Sarah; Streib, Christian. „The command center on rails: How Ukrainians are keeping trains on track in war“. CNN (14-mart 2022-yil). 15-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-mart 2022-yil.
  41. Burgess, Annika; Voloder, Dubravka; Barker, Anne. „Crowds line train stations in Germany and Poland to welcome Ukrainian refugees into their homes“. ABC News (9-mart 2022-yil). 25-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-mart 2022-yil.
  42. Times. „Germany, Austria announce free train transport for Ukrainian refugees“. www.brusselstimes.com. 2022-yil 28-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-mart 2022-yil.
  43. „European operators offer Ukrainian refugees free travel“. Railtech (27-fevral 2022-yil). 1-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11-mart 2022-yil.
  44. „Europe continues to support Ukrainian refugees“. Railjournal (4-mart 2022-yil). 11-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11-mart 2022-yil.
  45. „France makes trains free for Ukrainian refugees“. BlazeTrends (1-mart 2022-yil). 1-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11-mart 2022-yil.
  46. „EU rail companies offer fleeing Ukrainians free travel“. Euractiv (1-mart 2022-yil). 10-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11-mart 2022-yil.
  47. „Informații pentru refugiații din Ucraina, despre călătoria GRATUITĂ cu trenul pe teritoriul României“ (7-mart 2022-yil). 2022-yil 8-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 8-oktyabr.
  48. Ledur, Júlia; Moriarty, Dylan; Rindler, Danielle; Blanco, Adrian. „Nearly 3 million people have left Ukraine, foreshadowing a massive humanitarian crisis“. The Washington Post (27-fevral 2022-yil). 24-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-mart 2022-yil.
  49. Timmins, Beth. „Ukraine airspace closed to civilian flights“. BBC News (24-fevral 2022-yil). 20-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-mart 2022-yil.
  50. Stevis-Gridneff, Matina. „Europe's trains take fighters to Ukraine, and bring back refugees“. The New York Times (11-mart 2022-yil). 24-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-mart 2022-yil.
  51. Gunter, Joel. „Chaos and tears as thousands try to catch a train out of Ukraine“. BBC News (7-mart 2022-yil). 24-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-mart 2022-yil.
  52. Zadorozhnyy, Petro; Kesaieva, Yulia; Tawfeeq, Mohammed; Federico-O'Murchú, Seán; Renton, Adam. „Russia has attacked Lviv. Here's why the western city is so important to Ukraine's defense“. CNN (18-mart 2022-yil). 23-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-mart 2022-yil.
  53. Posaner, Joshua. „Lviv: Ukraine's haven in the west“. Politico (27-fevral 2022-yil). 21-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-mart 2022-yil.
  54. McDonnell, Patrick J.. „City in Poland's southeast becomes major travel hub for refugees from Ukraine“. Los Angeles Times (2-mart 2022-yil). 24-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-mart 2022-yil.
  55. „Almost 26,000 Ukrainian refugees have arrived in Moldova, Romania since invasion“. Radio Free Europe/Radio Liberty (25-fevral 2022-yil). 24-fevral 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-mart 2022-yil.
  56. Coakley, Amanda. „Anti-migrant town welcomes Ukrainian refugees in Hungary“. Al Jazeera (4-mart 2022-yil). 25-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-mart 2022-yil.
  57. Charbonneau, Louis. „Escaping the bloodshed: refugees reach Slovakia after fleeing Ukraine war“. Human Rights Watch (25-mart 2022-yil). 25-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-mart 2022-yil.
  58. „Refugees fleeing Ukraine (since 24 February 2022)“. UNHCR (2022). 10-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 1-sentyabr.
  59. „België maakt 3 miljoen euro vrij voor humanitaire hulp Oekraïne“. HLN.be (27-fevral 2022-yil). 1-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7-mart 2022-yil.
  60. „Ukraine exodus is fastest growing refugee crisis in Europe since WW2 – UNHCR chief“ (inglizcha). Reuters. Reuters (6-mart 2022-yil). 8-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-mart 2022-yil.
  61. „More than 1.2 million refugees flee Ukraine“ (inglizcha). France 24 (4-mart 2022-yil). 2022-yil 8-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-mart 2022-yil.
  62. 62,0 62,1 „Almost 6.5 Million People Internally Displaced in Ukraine: IOM“. International Organization for Migration (21-mart 2022-yil). Qaraldi: 26-mart 2022-yil.
  63. Jan Pallokat. „Polen bereitet sich auf Flüchtlinge vor“ (olmoncha) (15-fevral 2022-yil). 2022-yil 25-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-mart 2022-yil.
  64. „Information on the stay in Poland of persons fleeing from Ukraine – Urząd do Spraw Cudzoziemców – Portal Gov.pl“ (pl-PL). Urząd do Spraw Cudzoziemców. 5-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 5-mart 2022-yil.
  65. „Frequently Asked Questions – Urząd do Spraw Cudzoziemców – Portal Gov.pl“ (pl-PL). Urząd do Spraw Cudzoziemców. 5-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 5-mart 2022-yil.
  66. „Punkty recepcyjne – Urząd do Spraw Cudzoziemców – Portal Gov.pl“ (pl-PL). Urząd do Spraw Cudzoziemców. 5-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 5-mart 2022-yil.
  67. „Hotele dla uchodźców. Samorządy szukają miejsc zakwaterowania Ukraińców“ (polyakcha). Rzeczpospolita. 20-fevral 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 5-mart 2022-yil.
  68. Watch CNN reporter walk through Ukrainian refugee shelter in Poland (inglizcha), 5 March 2022da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2022-03-05
  69. „Mapa wielkiego serca. Tutaj widać, jak Polacy pomagają uchodźcom z Ukrainy“ (polyakcha). Spider's Web (2-mart 2022-yil). 6-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 4-mart 2022-yil.
  70. More than 700,000 Ukrainian refugees in Poland (inglizcha), 5 March 2022da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2022-03-05
  71. „#PomagamUkrainie“. pomagamukrainie.gov.pl. 1-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 4-mart 2022-yil.
  72. „домашня сторінка – Інформація для громадян України – Portal Gov.pl“ (uk-UA). Інформація для громадян України. 5-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 5-mart 2022-yil.
  73. „Rząd maksymalnie uprości zatrudnianie Ukraińców. Chce tego m.in. branża handlowa“ (polyakcha). Businessinsider (2-mart 2022-yil). 6-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 5-mart 2022-yil.
  74. „Remarks by President Charles Michel after his meeting with Prime Minister of Poland Mateusz Morawiecki in Rzeszów“ (en). 8-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7-mart 2022-yil.
  75. „Charles Michel: "Abandonner l'Ukraine serait abandonner les valeurs européennes"“ (fr) (6-mart 2022-yil). 8-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7-mart 2022-yil.
  76. Hinshaw, D.; Lovett, I.. „Two Ukrainian Refugees Enter Poland Every Three Seconds Right Now“. The Wall Street Journal (10-mart 2022-yil). 13-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-mart 2022-yil.
  77. 77,0 77,1 Marcin Wojdat. „Urban hospitality: Unprecedented growth, challenges and opportunities. A report on Ukrainian refugees in the largest Polish cities“. Metropolie. Research and Analysis Centre, Paweł Adamowicz Union of Polish Metropolises (2022-yil aprel). 2022-yil 10-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-may 2022-yil.
  78. wah. „Już co dziesiąty mieszkaniec Wrocławia to Ukrainiec. Co miesiąc przyjeżdża kolejne 5 tys.“ (polyakcha). Newsweek Polska (25-aprel 2017-yil). 10-may 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-may 2022-yil.
  79. „Aurescu, pentru CNN: 460.000 de refugiaţi ucraineni au tranzitat România, dintre care 80.000 au rămas în ţara noastră“. 24-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-mart 2022-yil.
  80. „EXCLUSIV – Mărturia unui român din Ucraina care a fugit de război în România: "Nord-bucovinenii nu prea sunt dispuși să lupte. Mulți habar nu au ce este o armă"“. www.hotnews.ro. 4-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan.
  81. „Thousands of children 'kidnapped' by Russian forces, Ukraine claims“. 9news (23-mart 2022-yil).
  82. „Омбудсмен Мария Львова-Белова: оставшихся без родителей детей из ЛНР и ДНР важно устроить в российские семьи“. Инфо24.ru. Qaraldi: 4-may 2022-yil.
  83. Holcomb. „Vulnerable Ukrainian children at risk of illegal adoption“ (inglizcha). www.euractiv.com (25-aprel 2022-yil). Qaraldi: 4-may 2022-yil.
  84. 84,0 84,1 „Russia: 'Filtration' of Ukrainian civilians a 'shocking violation' of people forced to flee war“ (inglizcha). Amnesty International (8-sentabr 2022-yil). Qaraldi: 11-sentabr 2022-yil.
  85. „Cozi la punctele de trecere a frontierei cu Ucraina, pe sensul de intrare în R. Moldova. Președinta Sandu: "Suntem pregătiți să acomodăm câteva zeci de mii de oameni. Avem pregătite mai multe scenarii în cazul în care vom avea un flux mai mare de refugiați"“ (rumincha). Ziarul de Gardă (24-fevral 2022-yil). 2022-yil 25-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2-mart 2022-yil.
  86. „Prim-ministra Gavrilița a oferit detalii despre măsurile întreprinse de autorități pentru gestionare fluxului de migrați. A fost creat Centrul unic de gestionare a crizei“ (rumincha). Ziarul de Gardă (27-fevral 2022-yil). 2022-yil 27-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2-mart 2022-yil.
  87. 87,0 87,1 Escritt, Thomas. „Donors give 659.5 mln euros in aid to Moldova“. Reuters (6-aprel 2022-yil). Qaraldi: 6-aprel 2022-yil.
  88. „Daily Press Briefing by the Office of the Spokesperson for the Secretary-General“. United Nations (11-aprel 2022-yil). Qaraldi: 11-aprel 2022-yil.
  89. „Thousands of people flee bombings in south Ukraine and head west“. Médecins Sans Frontières (12-mart 2022-yil). 17-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-mart 2022-yil.
  90. 90,0 90,1 Popoviciu, Andrei. „Moldova greets Ukrainian refugee influx with compassion and wariness“ (inglizcha). Middle East Eye (15-mart 2022-yil). 17-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-mart 2022-yil.
  91. Joyner, Tom; Dole, Nick. „'We need to help … they are our neighbours': One of Europe's poorest nations is opening its doors to Ukrainians fleeing war“ (inglizcha). ABC News (19-mart 2022-yil). 22-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23-mart 2022-yil.
  92. Foy, Henry. „Moldova calls for help to stay on feet following invasion of Ukraine“. Financial Times (22-mart 2022-yil). 23-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23-mart 2022-yil.
  93. 93,0 93,1 Calugareanu, Vitalie; Ciochina, Simion. „Moldova shows solidarity with Ukrainian refugees“. Deutsche Welle (6-mart 2022-yil). 17-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-mart 2022-yil.
  94. Foarfă, Cristina. „Refugees fleeing Ukraine to Moldova find onward passage to Romania“ (inglizcha). UNHCR (15-mart 2022-yil). 16-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-mart 2022-yil.
  95. Lombardi, Pietro. „Germany to take 2,500 Ukrainian refugees from Moldova“. Politico (12-mart 2022-yil). 24-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-mart 2022-yil.
  96. „Germany and partners pledge €659 million to Moldova to assist with Ukraine refugees“. Deutsche Welle (5-aprel 2022-yil). Qaraldi: 10-aprel 2022-yil.
  97. „В Приднестровье въехали свыше 27 тысяч украинских граждан“ (ruscha). Novosti Pridnestrovya (4-aprel 2022-yil).
  98. „How many refugees have fled Ukraine and where are they going?“ (inglizcha). BBC News (8-mart 2022-yil). 3-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-mart 2022-yil.
  99. „Update: Initial Assessment Report: Eastern Slovakia 5th March 2022 – Slovakia“ (inglizcha). ReliefWeb. 8-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-mart 2022-yil.
  100. „How many Ukrainian refugees are there and where have they gone?“. BBC News (4-iyul 2022-yil).
  101. „ETIAS for Ukrainains“. ETIAS Visa. 2022-yil 26-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-mart 2022-yil.
  102. „Ukrainians Have Made Nearly 49 Million Trips to EU, During Three Years of Visa-Free Travel“. Schengen Visa Info (19-iyun 2020-yil). 2022-yil 7-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-mart 2022-yil.
  103. 103,0 103,1 103,2 Thym. „Temporary Protection for Ukrainians: the Unexpected Renaissance of 'Free Choice'“ (inglizcha). EU Immigration and Asylum Law and Policy (7-mart 2022-yil). 15-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-mart 2022-yil.
  104. Liboreiro, Jorge. „EU agrees to trigger never-used law to host Ukrainian refugees“ (inglizcha). euronews (3-mart 2022-yil). 3-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3-mart 2022-yil.
  105. „Putin droht weiter: Auch Innenminister will ukrainische Flüchtlinge aufnehmen“ (27-fevral 2022-yil). 28-fevral 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-mart 2022-yil.
  106. „In Österreich haben 7.000 ukrainische Flüchtlinge um Schutz gebeten“. Kurier (17-mart 2022-yil). Qaraldi: 29-mart 2022-yil.
  107. Lisa De Bode: Ook België zal Oekraïense vluchtelingen opvangen. In: standaard.be. 25 February 2022, retrieved 1 March 2022 (Dutch).
  108. België maakt 3 miljoen euro vrij voor humanitaire hulp Oekraïne. In: hln.be. Het Laatste Nieuws, 27 February 2022, retrieved 1 March 2022 (Dutch).
  109. „Belgian royal family funds hosting of Ukrainian families“. POLITICO (17-mart 2022-yil).
  110. „25,000 refugees fleeing from Ukraine have entered Bulgaria“. BNR (5-mart 2022-yil). Qaraldi: 5-mart 2022-yil.
  111. „Number of Ukrainian refugees in Bulgaria goes above 33,000, one third of them are children“. BNR (12-mart 2022-yil). 13-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-mart 2022-yil.
  112. „Bulgaria welcomes 2,500 more Ukrainian refugees“. BNR (28-mart 2022-yil). Qaraldi: 7-aprel 2022-yil.
  113. Council of Ministers of the Republic of Bulgaria. „Bulgaria for Ukraine“. Council of Ministers of the Republic of Bulgaria (16-aprel 2022-yil). Qaraldi: 20-may 2022-yil.
  114. „Актуализират плана за временна закрила за бежанци от Украйна“.
  115. 115,0 115,1 „Hrvatska za Ukrajinu“ (xorvatcha). hrvatskazaukrajinu.gov.hr (12-may 2022-yil). Qaraldi: 12-may 2022-yil.
  116. 116,0 116,1 116,2 Smith, Helena. „How European response to Ukraine refugees differs from UK“. The Guardian (11-mart 2022-yil). 14-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 14-mart 2022-yil.
  117. „Revoke Russian investor passports, Zelensky urges Cyprus“ (inglizcha). France 24 (7-aprel 2022-yil). Qaraldi: 8-aprel 2022-yil.
  118. „Czech Republic takes in more than 100,000 Ukrainian refugees so far“ (inglizcha). Reuters. Reuters (7-mart 2022-yil). 8-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-mart 2022-yil.
  119. „Ukrainian refugees arriving by the thousands at Prague's main train station“ (inglizcha). Radio Prague International (10-mart 2022-yil). 12-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 14-mart 2022-yil.
  120. „EU to provide humanitarian modules for 50,000 Ukrainian refugees in Czechia“ (inglizcha). Radio Prague International (14-mart 2022-yil). 14-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 14-mart 2022-yil.
  121. „Hejtmani dnes s ministry jednali o nastavení pravidel ubytování uprchlíků“ (cs). www.ceskenoviny.cz (13-mart 2022-yil). 13-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 14-mart 2022-yil.
  122. „Czech Republic on the verge of its capacity to handle more refugees“. Expats.cz (17-mart 2022-yil). 17-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-mart 2022-yil.
  123. 123,0 123,1 Koper, Anna; Hoske, Felix; Filipovic, Branko. „A tale of 'cruelty' as Ukraine refugee exodus exceeds 3.6 million“ (inglizcha). Reuters (23-mart 2022-yil). 24-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24-mart 2022-yil.
  124. „Seznam Krajských asistenčních center pomoci Ukrajině“. The Ministry of the Interior of the Czech Republic. 15-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 19-mart 2022-yil.
  125. „Pro potřeby obyvatel Ukrajiny vznikla KACPU – Krajská asistenční centra pomoci Ukrajině“. pozary.cz. 24-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 19-mart 2022-yil.
  126. Jeřábková, Dominika. „Uprchlíci z Ukrajiny dostanou snáz pobytové oprávnění, odklepli senátoři“. novinky.cz (17-mart 2022-yil). 19-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 19-mart 2022-yil.
  127. „Ukraine war latest: Russia could be fought to a standstill, Western officials say – BBC News“ (17-mart 2022-yil). 2022-yil 17-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-mart 2022-yil.
  128. „Czech Republic can no longer accept refugees from Ukraine – PM“ (inglizcha). Interfax-Ukraine. 24-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-mart 2022-yil.
  129. „Rob Cameron on Twitter“ (inglizcha). Twitter. 18-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-mart 2022-yil.
  130. „Czech PM says country must take steps to cope with refugee numbers“ (en-gb). BBC News. 18-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-mart 2022-yil.
  131. 131,0 131,1 „Se, hvor mange ukrainere, der er flygtet til din kommune: Lemvig har snart ikke boliger til flere“ (datcha). DR (25-mart 2022-yil). Qaraldi: 31-mart 2022-yil.
  132. Trolle, J.S.. „Udlændingestyrelsen: Mindst 4–6.000 ukrainere er kommet over den danske grænse“ (datcha). DR (4-mart 2022-yil). 11-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11-mart 2022-yil.
  133. Krogh, K.. „Ingen ved, om Danmark skal hjælpe 600, 6.000 eller 20.000 ukrainere“ (datcha). Berlingske (11-mart 2022-yil). 14-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11-mart 2022-yil.
  134. „Information til ukrainske statsborgere“ (datcha). NyIDanmark. 10-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11-mart 2022-yil.
  135. Oldager, M.. „Partier enige om særlov: Ukrainere skal have adgang til arbejdsmarkedet og uddannelse“ (datcha). DR (4-mart 2022-yil). 14-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11-mart 2022-yil.
  136. „Se pressemødet: Regeringen vil ændre fordelingen af ukrainske flygtninge“ (datcha). Altinget (1-aprel 2022-yil). Qaraldi: 17-aprel 2022-yil.
  137. „Tesfaye: 30.000 ukrainere er kommet til Danmark“ (datcha). Politiken (1-aprel 2022-yil). Qaraldi: 17-aprel 2022-yil.
  138. 138,0 138,1 „More than 25,000 refugees have arrived in Estonia“. Eesti Rahvusringhääling (18-mart 2022-yil). 19-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 19-mart 2022-yil.
  139. 139,0 139,1 „More than 600 Ukrainian refugees arrived in Estonia on Wednesday“. Eesti Rahvusringhääling (31-mart 2022-yil). Qaraldi: 1-aprel 2022-yil.
  140. Estonian Police. „Eestisse saabunud Ukraina sõjapõgenike arv“ (estoncha) (29-aprel 2022-yil). 4-aprel 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-oktabr 2022-yil.
  141. 141,0 141,1 „Vantaa varautuu ukrainalaispakolaisten auttamiseen“ (Fi). Vantaa-info (30-mart 2022-yil). Qaraldi: 31-mart 2022-yil.
  142. Ataman, Joseph; Knight, Camille. „Thousands of Ukrainian refugees reach France“. CNN (10-mart 2022-yil). 10-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11-mart 2022-yil.
  143. „Guerre en Ukraine: "17 000 réfugiés ukrainiens ont été accueillis en France" (Darmanin)“ (fransuzcha). laprovence (16-mart 2022-yil). 16-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16-mart 2022-yil.
  144. „Guerre en Ukraine: le plus grand exode sur le sol européen depuis la seconde guerre mondiale“ (fransuzcha). Le Monde (25-mart 2022-yil). — „In France, 30,000 Ukrainians have been counted upon entering the territory since the start of the Russian invasion.“. 25-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 25-mart 2022-yil.
  145. „Ukraine: la France, petite terre d'accueil des réfugiés ukrainiens“ (fransuzcha). l'Opinion (30-mart 2022-yil). Qaraldi: 30-mart 2022-yil.
  146. „Plus de 70 000 réfugiés ukrainiens bénéficient de l'allocation pour demandeurs d'asile en France“ (fransuzcha). le Parisien (27-aprel 2022-yil). Qaraldi: 27-aprel 2022-yil.
  147. „Guerre en Ukraine : quelque 85 000 Ukrainiens réfugiés en France depuis le début du conflit“ (fransuzcha). France tv info (24-may 2022-yil). Qaraldi: 24-may 2022-yil.
  148. 148,0 148,1 GOV.UK. „Ukraine Family Scheme and Ukraine Sponsorship Scheme (Homes for Ukraine) visa data“. GOV.UK (7-iyul 2022-yil). Qaraldi: 13-iyul 2022-yil.
  149. „We have crossed the threshold of 100,000 Ukrainians in France“. Le Monde (2022). Qaraldi: 14-iyul 2022-yil.
  150. „L'État lance une plateforme pour les particuliers voulant héberger des réfugiés ukrainiens“ (fransuzcha). huffingtonpost (8-mart 2022-yil). 13-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-mart 2022-yil.
  151. „Je m'engage pour l'Ukraine“ (fransuzcha). parrainage. 16-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 5-mart 2022-yil.
  152. „Pour L'Ukraine“ (fransuzcha). Pour L'Ukraine. Qaraldi: 16-iyul 2022-yil.
  153. „Rightwing presidential candidates' immigration 'obsession' belies reality of modern France“. Financial Times (6-aprel 2022-yil).
  154. „Georgians come to the aid of Ukrainian refugees“ (27-aprel 2022-yil). Qaraldi: 29-may 2022-yil.
  155. „Georgians Offer Free Accommodation, Services to Stranded Ukrainians“ (inglizcha). Civil.ge (24-fevral 2022-yil). Qaraldi: 27-may 2022-yil.
  156. Ukraine Refugee Situation, UN Refugee Agency, July 2022
  157. „Ukrainian school opens in Tbilisi | Eurasianet“ (inglizcha). eurasianet.org. Qaraldi: 27-may 2022-yil.
  158. „Public school in Black Sea city of Batumi opens classes in Ukrainian to welcome stranded students“. Agenda.ge. Qaraldi: 27-may 2022-yil.
  159. „პრემიერ-მინისტრ ირაკლი ღარიბაშვილის გამოსვლა პარლამენტში, ინტერპელაციის წესით მოსმენაზე“ (gruzincha). www.gov.ge. Qaraldi: 27-may 2022-yil.
  160. Röder, Isabel. „Erste ukrainische Kriegsflüchtlinge in Brandenburg eingetroffen“ (olmoncha). RBB (25-fevral 2022-yil). 13-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-mart 2022-yil.
  161. Bimmer, Doris; Brogsitter, Roana; von Löwis, Julian. „Deutschland bereitet sich auf Flüchtlinge aus Ukraine vor“ (olmoncha). Bayerischer Rundfunk (24-fevral 2022-yil). 19-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-mart 2022-yil.
  162. „BMI: Neue Ukraine Übergangsverordnung in Kraft getreten. Visumsfreier Aufenthalt auch für Drittstaatsangehörige“ (de-DE). Hessischer Flüchtlingsrat (9-mart 2022-yil). 24-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-mart 2022-yil.
  163. „UkraineAufenthÜV Ukraine-Aufenthalts-Übergangsverordnung“. www.buzer.de. 10-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 9-mart 2022-yil.
  164. „Ukraine-Krieg: Deutsche Bahn will ukrainischen Flüchtenden helfen“, Der Spiegel (olmoncha), 27-fevral 2022-yil, ISSN 2195-1349, 2022-02-28da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2022-02-28{{citation}}: CS1 maint: date format () CS1 maint: unrecognized language ()
  165. 165,0 165,1 Grieshaber, Kirsten. „Berlin train station turns into refugee town for Ukrainians“. Associated Press (17-mart 2022-yil). 18-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-mart 2022-yil.
  166. „Ukrainische Geflüchtete können in Deutschland ab sofort kostenlos Bus und Bahn nutzen“ (olmoncha). DSW21. 2-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16-mart 2022-yil.
  167. Johnson, Dominic. „Europas Flüchtlingspolitik: Auf der Flucht sind nicht alle gleich“ (olmoncha). Die Tageszeitung (1-mart 2022-yil). 9-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-mart 2022-yil.
  168. Leubecher, Marcel. „Ukrainische Flüchtlinge: Die seltsame Verwunderung über die Aufnahmebereitschaft der Osteuropäer“ (olmoncha). Die Welt (1-mart 2022-yil). 3-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-mart 2022-yil.
  169. „Faeser: Flüchtlingsaufnahme unabhängig vom Pass“ (olmoncha). Tagesschau (6-mart 2022-yil). 7-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-mart 2022-yil.
  170. „Geflüchtete aus der Ukraine: Kommunen bitten um Hilfe“ (olmoncha). Tagesschau (14-mart 2022-yil). 14-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 14-mart 2022-yil.
  171. 171,0 171,1 171,2 171,3 „Berlin warns Ukrainian refugees about trafficking danger“. Reuters (15-mart 2022-yil). 19-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 19-mart 2022-yil.
  172. Bali. „Die russische Invasion bedroht die griechische Minderheit in der Ostukraine“ (de-DE). Deutsche Welle (1-mart 2022-yil). 2-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16-mart 2022-yil.
  173. „War in Ukraine: Over 16,700 Ukrainian refugees in Greece, 5,117 minors“ (grekcha). Protothema (3-aprel 2022-yil). Qaraldi: 5-aprel 2022-yil.
  174. „Alla vega 845 eru komin frá Úkraínu“ (islandcha). www.mbl.is. Morgunblaðið (25-aprel 2022-yil). Qaraldi: 25-aprel 2022-yil.
  175. „Búist við miklum fjölda flóttafólks eftir páska“ (islandcha). www.ruv.is. RÚV (13-aprel 2022-yil). Qaraldi: 14-aprel 2022-yil.
  176. Holl, Kitty; Correspondent, Social Affairs. „Ireland may take in more than 100,000 Ukrainian refugees, Minister says“. The Irish Times. 6-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7-mart 2022-yil.
  177. „Ireland could take in 200,000 refugees from Ukraine, says Minister“ (inglizcha). The Irish Times (22-mart 2022-yil). 22-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24-mart 2022-yil.
  178. Bowers, Shauna. „State has 'probably reached limit' of hotels for Ukrainian refugees, O'Gorman says“. The Irish Times (10-aprel 2022-yil). Qaraldi: 12-aprel 2022-yil.
  179. Moloney. „40,000 Ukrainians expected in Ireland by end of April: "Kind of thing you see in movies except it's real"“ (14-aprel 2022-yil). Qaraldi: 19-aprel 2022-yil.
  180. „Ukraine: Close to 24,000 refugees in Italy so far – Draghi – English“. ANSA.it (9-mart 2022-yil). 10-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11-mart 2022-yil.
  181. „Ucraina: Viminale, arrivati in Italia 34.851 profughi – Ultima Ora“ (12-mart 2022-yil). 13-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-mart 2022-yil.
  182. Italian Government. „86.066 i profughi arrivati finora in Italia dall'Ucraina“ (italyancha). Ministry of the Interior of Italy (7-aprel 2022-yil). — „To date, 86,066 people fleeing the conflict in Ukraine have arrived in Italy, 82,400 of them through the border and 3,666 checked by the Friuli Venezia Giulia railway police department. These are 44,422 women, 9,173 men and 32,471 minors. The cities of destination declared upon entry into Italy are still Milan, Rome, Naples and Bologna. The increase, compared to yesterday, is 1,009 admissions into the national territory.“. Qaraldi: 7-aprel 2022-yil.
  183. Italian Government. „Crisi Ucraina: 137.385 profughi giunti finora in Italia“ (italyancha). Ministry of the Interior of Italy (21-iyun 2022-yil). — „137,385 people fleeing the conflict in Ukraine have arrived in Italy so far, 130,164 of them through the border and 7,211 checked by the Friuli Venezia Giulia railway police department. Out of the total, 72,365 are women, 21,224 are men and 43,796 are minors. The main cities of destination declared on entry into Italy are still Milan, Rome, Naples and Bologna.“. Qaraldi: 21-iyun 2022-yil.
  184. Italian Government. „Ucraina: Viminale, 622 beni confiscati a mafie per profughi“ (italyancha). ANSA (25-mart 2022-yil). Qaraldi: 23-may 2022-yil.
  185. Italian Government. „Parma, altri sette appartamenti confiscati alla criminalità organizzata accoglieranno profughi ucraini“ (italyancha). Ministry of the Interior of Italy (10-may 2022-yil). Qaraldi: 23-may 2022-yil.
  186. „Interior Ministry plans potential accommodation for Ukrainian refugees“. Public Broadcasting of Latvia. LETA (14-fevral 2022-yil). 15-fevral 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24-fevral 2022-yil.
  187. „Latvia ready to take in Ukrainian refugees, visas for Russians to be suspended“. Public Broadcasting of Latvia (24-fevral 2022-yil). 26-fevral 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24-fevral 2022-yil.
  188. 188,0 188,1 „First Ukrainian refugees arrive in Latvia“. Public Broadcasting of Latvia (26-fevral 2022-yil). 26-fevral 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-fevral 2022-yil.
  189. „Volunteer drivers depart Latvia to pick up Ukrainian refugees“. Public Broadcasting of Latvia (27-fevral 2022-yil). 27-fevral 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-fevral 2022-yil.
  190. „More than 1,000 Ukrainians have come to Latvia so far“. Public Broadcasting of Latvia (2-mart 2022-yil). 4-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2-mart 2022-yil.
  191. „Online portal for Ukrainian refugees“. Public Broadcasting of Latvia (2-mart 2022-yil). 3-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2-mart 2022-yil.
  192. Līcīte, Madara. „Help center for Ukrainians opens in Rīga“. Public Broadcasting of Latvia. LETA (7-mart 2022-yil). 7-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7-mart 2022-yil.
  193. „Latvia has issued 67 humanitarian visas to Ukrainians so far“. Public Broadcasting of Latvia. LETA (9-mart 2022-yil). 9-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 9-mart 2022-yil.
  194. Anstrate, Vita. „Second Ukrainian help center to be opened Monday in Rīga“. Public Broadcasting of Latvia (9-mart 2022-yil). 10-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 9-mart 2022-yil.
  195. „Staķis: Rīgā ir pirmais Ukrainas bēgļu vilnis un noteikti ne lielākais“. 21-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-mart 2022-yil.
  196. Lasmanis. „Latvija trīskāršo uzņemamo Ukrainas bēgļu skaitu“ (lv). neatkariga.nra.lv (24-mart 2022-yil). 2022-yil 24-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-mart 2022-yil.
  197. „Latvijā reģistrēti 35 000 Ukrainas bēgļu“. delfi.lv (19-iyul 2022-yil).
  198. „Per savaitę į Lietuvą atvyko beveik tūkstantis karo pabėgėlių iš Ukrainos“.
  199. „Aufnahme von Menschen, die vor dem Krieg in der Ukraine fliehen“ (olmoncha). gouvernement.lu (3-mart 2022-yil). 6-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16-mart 2022-yil.
  200. Petra Vissers: De opvang is al overvol: Oekraïense vluchtelingen wacht in Nederland een weinig warm welkom. In: trouw.nl. 25 February 2022, retrieved 1 March 2022 (Dutch).
  201. Peter Groenendijk: Al honderden Oekraïense vluchtelingen in Rotterdam: 'Het gaat nu heel snel' . In: ad.nl. 8 March 2022, retrieved 8 March 2022 (Dutch).
  202. Onze Parlementaire Redactie:Kabinet wil 50.000 plekken voor vluchtelingen Oekraïne: ook in leegstaande panden met noodbedden . In: telegraaf.nl. 8 March 2022, retrieved 8 March 2022 (Dutch).
  203. Amsterdam. „Opvang Oekraïense vluchtelingen in Amsterdam-Oost“ (niderlandcha). Amsterdam.nl. 24-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-mart 2022-yil.
  204. Gotaas Bonde, Yngvar. „Byrådet ville at alle nye flyktninger skulle få gratis buss, trikk og båt. Over fire måneder senere gis tilbudet fortsatt bare til ukrainere.“ (nb). Aftenposten (25-iyul 2022-yil). 25-iyul 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 25-iyul 2022-yil. „Vy gir ukrainere gratis togreise til mottakssentre. I Vestland fylkeskommune får de gratis kollektivtransport. // Også i Oslo får ukrainske flyktninger gratis skyss med Ruter om de viser frem ukrainsk pass eller ID-kort. Ordningen kom på plass allerede 4. mars, én uke etter Russlands invasjon av Ukraina.“.
  205. 205,0 205,1 „SEF já concedeu proteção temporária a mais de 33 mil refugiados ucranianos“ (portugalcha). ionline. Qaraldi: 26-aprel 2022-yil.
  206. Henriques. „Refugiados da Ucrânia em Portugal já são mais de 20 mil, cerca de 5% têm outras nacionalidades“ (portugalcha). PÚBLICO. 2022-yil 25-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 25-mart 2022-yil.
  207. 207,0 207,1 „Dezasseis refugiados ucranianos menores chegaram a Portugal sozinhos“ (pt-pt). www.sabado.pt. Qaraldi: 7-aprel 2022-yil.
  208. Lusa. „Já chegaram a Portugal pelo menos 45 menores ucranianos não acompanhados“ (pt-PT). Observador. Qaraldi: 9-aprel 2022-yil.
  209. Henriques. „Portugal recebeu 65 menores não-acompanhados da Ucrânia“ (portugalcha). PÚBLICO. Qaraldi: 29-mart 2022-yil.
  210. „Sierra Leone“. OHCHR.
  211. „Accommodation Owners Offer to House Some 600 Ukrainian Refugees, Around 3,000 Now in Slovenia“. Total Slovenia News (23-mart 2022-yil). 24-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23-mart 2022-yil.
  212. „Vsak dan prvi - 24ur.com“. www.24ur.com.
  213. 213,0 213,1 de 2022. „España anuncia la regularización de todos los ucranianos que viven en España“ (es-ES). infobae. 4-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 4-mart 2022-yil.
  214. Press. „Galicia se ofrece a acoger refugiados procedentes de Ucrania“. www.europapress.es (28-fevral 2022-yil). 4-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 4-mart 2022-yil.
  215. Press. „El Gobierno coordina con CCAA y ucranianos en España el plan de contingencia para recibir refugiados“. www.europapress.es (3-mart 2022-yil). 4-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 4-mart 2022-yil.
  216. „Sánchez anuncia que la cifra de refugiados de Ucrania pasará de 30.000 a 70.000 en pocos días“ (ispancha). La Vanguardia (31-mart 2022-yil). Qaraldi: 31-mart 2022-yil.
  217. „About 25,000 Ukrainian refugees have reached Spain so far, says minister“. Yahoo news. Reuters (21-mart 2022-yil). 21-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-mart 2022-yil.
  218. „El 61% de los ucranianos atendidos en los CREADE del Ministerio de Inclusión tiene estudios superiores“. Ministerio de Inclusion, Seguridad Social y Migración (5-aprel 2022-yil). 2022-yil 25-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 8-oktyabr.
  219. „Över 4 000 flyktingar kommer till Sverige varje dygn“ (shvedcha). Sveriges Television (11-mart 2022-yil). 13-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-mart 2022-yil.
  220. „Sweden expects 76,000 Ukrainian refugees in coming months – Migration Agency“. Reuters (11-mart 2022-yil). 12-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-mart 2022-yil.
  221. Keystone-SDA/sb. „Up to 60,000 Ukrainians could seek refuge in Switzerland“ (inglizcha). SWI swissinfo.ch. 21-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-mart 2022-yil.
  222. @SEMIGRATION. „Dienstag, 5. April – die aktuellen Zahlen zur ukrainischen Flüchtlingssituation in der Schweiz“ (inglizcha). Qaraldi: 5-aprel 2022-yil.
  223. „Refugees fleeing Ukraine (since 24 February 2022)“. UNHCR (2022). 10-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3-iyun 2022-yil.
  224. Casey, Ruairi. „'Shameful': UK's response to Ukraine refugee crisis criticised“. Al Jazeera (13-mart 2022-yil). 14-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-mart 2022-yil.
  225. Walker, Shaun; Townsend, Mark. „Stranded and desperate, Ukrainian refugees wait for the Home Office reply. But it never comes“. The Observer (13-mart 2022-yil). 14-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-mart 2022-yil.
  226. 226,0 226,1 „Ukraine conflict: UK relaxes visa rules for refugees“. BBC News (2022-yil mart). 4-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3-mart 2022-yil.
  227. „Ukrainian refugees are becoming the latest victims of a hostile bureaucracy that was two decades in the making“. The Observer (3-aprel 2022-yil). Qaraldi: 3-aprel 2022-yil.
  228. „France and Britain trade barbs over treatment of Ukraine refugees in Calais“. Reuters (6-mart 2022-yil). 7-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7-mart 2022-yil.
  229. „France accuses UK of 'lack of humanity' over Ukrainian refugees“. The Guardian (6-mart 2022-yil). 9-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7-mart 2022-yil.
  230. „Emmanuel Macron: UK not living up to "grand statements" on Ukraine's refugees“. The Herald Scotland (12-mart 2022-yil). 14-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 14-mart 2022-yil.
  231. Helm, Toby; Townsend, Mark. „Gove bids to end Ukrainian refugee chaos with £350 'cash for rooms' offer“. The Guardian (12-mart 2022-yil). 14-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 14-mart 2022-yil.
  232. Hall, Rachel. „UK homes for Ukrainian refugees: how scheme is going to work“. The Guardian (14-mart 2022-yil). 14-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 14-mart 2022-yil.
  233. „UK visa rule leaving refugees stranded in war-torn Ukraine, say charities“. The Guardian (29-mart 2022-yil). Qaraldi: 10-sentabr 2022-yil.
  234. Gentleman, Amelia; Halliday, Josh. „UK visa rule leaving refugees stranded in war-torn Ukraine, say charities“. The Guardian (28-mart 2022-yil). Qaraldi: 30-mart 2022-yil.
  235. Gallardo, Cristina. „Fewer than half of Ukrainian applicants have UK visas approved“. Politico (30-mart 2022-yil). Qaraldi: 30-mart 2022-yil.
  236. Bakht, Shayma; Kenber, Billy. „Single British men offer beds to female refugees“ (inglizcha). The Times (9-aprel 2022-yil).
  237. Syal, Rajeev. „Stop matching lone female Ukraine refugees with single men, UK told“. The Guardian (13-aprel 2022-yil). Qaraldi: 13-aprel 2022-yil.
  238. 238,0 238,1 „Priti Patel apologises for low number of Ukraine refugees arriving in UK“ (En). The Guardian (8-aprel 2022-yil). Qaraldi: 10-aprel 2022-yil.
  239. „Ukraine Family Scheme and Ukraine Sponsorship Scheme (Homes for Ukraine) Visa Data“. UK Government (21-aprel 2022-yil). Qaraldi: 22-aprel 2022-yil.
  240. Gentleman, Amelia. „UK government admits to processing delays for Ukraine visas“. The Guardian (28-aprel 2022-yil). Qaraldi: 28-aprel 2022-yil.
  241. „Cinco ucranianos llegaron a Argentina gracias a un vuelo humanitario“ (ispancha). Ámbito (8-may 2022-yil).
  242. Brown, Andrew. „Ukrainian visas prioritised after invasion“. The Canberra Times (25-fevral 2022-yil). 26-fevral 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-mart 2022-yil.
  243. Crellin, Zac. „As Ukrainians flee Russian invasion, ordinary Australians are opening their homes“. The New Daily (17-mart 2022-yil). 17-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-mart 2022-yil.
  244. 244,0 244,1 Clarke, Melissa. „Scott Morrison announces visas for Ukrainians, $50 million in military and humanitarian aid“. ABC News (20-mart 2022-yil). 23-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 20-mart 2022-yil.
  245. „Brasil concederá vistos humanitários a refugiados ucranianos“ (portugalcha). CNNBrasil. 2022-yil 6-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 5-mart 2022-yil.
  246. „Como imigrantes e descendentes consolidaram Prudentópolis como a Ucrânia brasileira“ (portugalcha). G1. 2022-yil 8-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 5-mart 2022-yil.
  247. „Brasil já recebeu 894 refugiados ucranianos, informa a Polícia Federal“ (portugalcha). Metrópoles (20-mart 2022-yil). 24-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-mart 2022-yil.
  248. „Mais de 1.100 ucranianos desembarcaram no Brasil desde o início da guerra, diz PF“ (portugalcha). CNN Brasil (22-mart 2022-yil). 22-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-aprel 2022-yil.
  249. 249,0 249,1 Immigration. „Additional Immigration Support for Those Affected by the Situation in Ukraine“. www.canada.ca (1-mart 2022-yil). 10-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 14-mart 2022-yil.
  250. „Canada to welcome those fleeing the war in Ukraine“. Government of Canada (3-mart 2022-yil). 2022-yil 9-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-mart 2022-yil.
  251. 251,0 251,1 Immigration. „Canada launches new temporary residence pathway to welcome those fleeing the war in Ukraine“. www.canada.ca. Government of Canada (17-mart 2022-yil). 23-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23-mart 2022-yil.
  252. „Canada-Ukraine authorization for emergency travel“. www.canada.ca. Government of Canada (17-mart 2022-yil). 18-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23-mart 2022-yil.
  253. Nielsen. „Canada steps forward to help EU with Ukrainian refugees“ (inglizcha). EUobserver (22-mart 2022-yil). 22-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23-mart 2022-yil.
  254. „In Canada, world's second largest Ukrainian diaspora grieves invasion“. TheGuardian.com (3-mart 2022-yil). 18-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-mart 2022-yil.
  255. Immigration. „Ukraine immigration measures: Key figures“. www.canada.ca (9-sentabr 2022-yil). Qaraldi: 10-sentabr 2022-yil.
  256. Brewster, Murray. „Trudeau meets Polish president to talk about getting Ukrainian refugees to Canada“. CBC News > Politics (10-mart 2022-yil). 13-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 14-mart 2022-yil.
  257. „Why Ukrainian newcomers are not refugees and why that matters“. CBC News (25-iyun 2022-yil).
  258. „More than 16,000 Ukrainian tourists are currently in Egypt's Red Sea resort cities: Ukrainian Embassy – Foreign Affairs – Egypt“. Ahram Online. 20-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 19-mart 2022-yil.
  259. 259,0 259,1 „Egypt Flies Out Stranded Ukrainians to Neighbouring Europe for Free | Egyptian Streets“ (inglizcha) (7-mart 2022-yil). 9-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 19-mart 2022-yil.
  260. „Here are the numbers“ (inglizcha). facebook.com. Qaraldi: 22-may 2022-yil.
  261. Kershner, Isabel. „Ukraine War Ignites Israeli Debate Over Purpose of a Jewish State“ (inglizcha). The New York Times (23-mart 2022-yil). Qaraldi: 26-mart 2022-yil.
  262. Winer. „Israel said to reach cap on non-Jewish Ukraine refugees, days after announcing limit“ (inglizcha). The Times of Israel. 17-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-mart 2022-yil.
  263. volodymyr. „I commend the decision of the Supreme Court of the State of Israel, which obliges the government of 🇮🇱 to abolish any additional restrictions on the entry of citizens of 🇺🇦. The rule of law and respect for human rights is exactly what distinguishes a true, developed democracy!“ (inglizcha). Twitter. 3-iyul 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3-iyul 2022-yil.
  264. „Interior Japan to accept refugees from Ukraine“ (inglizcha). Nikkei Asia. 2-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2-mart 2022-yil.
  265. „ウクライナ避難民29人受け入れ 「親族や知人が日本にいる方」“ (yaponcha). FNNプライムオンライン (15-mart 2022-yil). 15-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24-mart 2022-yil.
  266. „22歳のウクライナ女性が神戸に…大学が奨学生にする意向 一方で家族はウクライナに(MBSニュース) - Yahoo!ニュース“. 13-aprel 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-aprel 2022-yil.
  267. 267,0 267,1 267,2 „【まとめ】日本国内のウクライナ避難民を支援する方法 | 世界のソーシャルグッドなアイデアマガジン | Ideas for Good“ (21-iyun 2022-yil).
  268. 268,0 268,1 „ウクライナ避難民に関する情報/Українцям, які проживають в Японії. Інформація розміщена тут. | 出入国在留管理庁“.
  269. „Ukrainian Kiwis slam cost, red tape as just 227 refugees arrive in NZ“. Stuff (7-iyul 2022-yil).
  270. Patag, Kristine Joy; Romero, Alexis. „Philippines to welcome Ukrainian refugees — DOJ“. The Philippine Star (3-mart 2022-yil). 4-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 5-mart 2022-yil.
  271. „SL to extend visa for over 15, 000 Russian and Ukrainian tourists by two months – Business News | Daily Mirror“ (inglizcha). www.dailymirror.lk. 4-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2-mart 2022-yil.
  272. „Sri Lanka Extends Visas Of Russian, Ukrainian Tourists By 2 Months“. NDTV.com. 4-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2-mart 2022-yil.
  273. „Sri Lanka permits free visa extension to Ukrainian, Russian tourists as war rages“ (inglizcha). EconomyNext (1-mart 2022-yil). 4-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2-mart 2022-yil.
  274. Cetinguc. „Interior Minister Soylu: Over 20,000 Ukrainian citizens were evacuated to Turkey amid Russia's invasion“ (inglizcha). P.A. Turkey (7-mart 2022-yil). 2022-yil 8-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-mart 2022-yil.
  275. „Over 20,000 Ukrainians arrive in Turkey, says top official“. Hürriyet Daily News (8-mart 2022-yil). 15-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan.
  276. „Türkiye'ye ne kadar Ukraynalı geldi? İçişleri Bakanlığı açıkladı“. TR Haber (7-mart 2022-yil). 17-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan.
  277. „Eurovision winner takes refuge in Turkey after forced to flee Ukraine“. Hürriyet Daily News (3-mart 2022-yil). 5-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan.
  278. „İçişleri Bakanı Soylu: 58 bin Ukraynalı savaş sonrası Türkiye'ye geldi“. BBC (22-mart 2022-yil). 24-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24-mart 2022-yil.
  279. „Some 58,000 Ukrainians take shelter in Turkey, says minister“. Hurriyet daily news (23-mart 2022-yil). 2022-yil 23-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23-mart 2022-yil.
  280. „U.S. offers temporary legal status to Ukrainians, citing Russian attack“ (inglizcha). CBS News. 4-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 4-mart 2022-yil.
  281. „DHS Designates Ukraine for Temporary Protected Status | LIRS.org“ (inglizcha). LIRS (3-mart 2022-yil). 4-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 4-mart 2022-yil.
  282. „Biden administration gives protected status to Ukrainians“ (inglizcha). Roll Call (3-mart 2022-yil). 5-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16-mart 2022-yil.
  283. Lucey, Catherine; Norman, Laurence. „U.S. Will Admit 100,000 Refugees Fleeing Ukraine, White House Says“ (inglizcha). The Wall Street Journal (24-mart 2022-yil). 24-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24-mart 2022-yil.
  284. „Ukraine invasion: Family 'overwhelmed' by donations for refugees“. BBC News (28-fevral 2022-yil). 2022-yil 28-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-mart 2022-yil.
  285. Solis. „Where to donate to help Ukrainians“ (inglizcha). Dallas News (28-fevral 2022-yil). 2022-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-mart 2022-yil.
  286. „House approves $40B in Ukraine aid, beefing up Biden request“. Associated Press (11-may 2022-yil).
  287. „War in Ukraine: Support for children and families“. www.unicef.org.
  288. „Human trafficking experts: States must urgently protect refugees fleeing Ukraine“. Council of Europe (17-mart 2022-yil). 19-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 19-mart 2022-yil.
  289. McGrath, Stephen. „Human traffickers target Ukrainian refugees arriving across borders“. The Sydney Morning Herald (14-mart 2022-yil). 19-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 19-mart 2022-yil.
  290. Adler, Katya. „How the sex trade preys on Ukraine's refugees“ (inglizcha). BBC News (27-mart 2022-yil). Qaraldi: 1-aprel 2022-yil.
  291. „Concern grows over traffickers targeting vulnerable Ukrainian refugees“ (inglizcha). France 24 (12-mart 2022-yil). Qaraldi: 1-aprel 2022-yil.
  292. „How the sex trade preys on Ukraine's refugees“. BBC News (27-mart 2022-yil).
  293. „Israel investigating suspected trafficking of 17-year-old Ukrainian refugee“. The Times of Israel (24-mart 2022-yil).
  294. „Putin's war in Ukraine is driving a hidden horror: Sex trafficking of women and children“. USA Today (20-may 2022-yil).
  295. „Fears women and children fleeing Ukraine could end up in the hands of human traffickers“. ABC News (12-mart 2022-yil). 19-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 19-mart 2022-yil.
  296. 296,0 296,1 Fallon, Katy. „Children going missing amid chaos at Ukrainian border, aid groups report“. The Guardian (12-mart 2022-yil). 19-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 19-mart 2022-yil.
  297. Fallon, Katy; Cundy, Antonia. „Vigilantes stalk Ukraine border as sex traffickers target fleeing women and children“. The Guardian (25-mart 2022-yil). 24-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 25-mart 2022-yil.
  298. „Almost 100,000 children from orphanages evacuated amid war in Ukraine – La Prensa Latina Media“ (inglizcha) (6-mart 2022-yil). 2022-yil 8-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-mart 2022-yil.
  299. Wermus. „U.N. refugee agency focuses on fleeing Ukrainian kids as exodus continues“ (inglizcha). Newsweek (7-mart 2022-yil). 2022-yil 9-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-mart 2022-yil.
  300. „UNICEF To Support Refugees At 'Blue Dot' Safe Spaces“. UNICEF UK (3-mart 2022-yil). 2-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 19-mart 2022-yil.
  301. Hoff. „Preventing human trafficking of refugees from Ukraine. A rapid assessment of risks and gaps in the anti-trafficking response.“. freedomfund.org (2002). 2023-yil 13-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 8-oktyabr.
  302. 302,0 302,1 Peter, Laurence. „Russia transfers thousands of Mariupol civilians to its territory“. BBC News (27-mart 2022-yil). Qaraldi: 1-aprel 2022-yil.
  303. Julian Borger. „Russia is guilty of inciting genocide in Ukraine, expert report concludes“. The Guardian (27-may 2022-yil). Qaraldi: 29-may 2022-yil.
  304. Ганюкова. „Оккупанты создали в России лагерь для депортированных из Украины: там содержат более 400 человек“. OBOZREVATEL NEWS (10-aprel 2022-yil).
  305. „"Не имели одежды, еды и предметов гигиены": в России обнаружили три лагеря для депортированных мариупольцев“. ТСН.ua (17-aprel 2022-yil).
  306. „Россия создала близ Донецка фильтрационный лагерь для украинцев – разведка“. LIGA (24-mart 2022-yil).
  307. „В Харьковской области оккупанты создают фильтрационные лагеря — Денисова“. nv.ua.
  308. Ball, Tom. „Ukraine accuses Russia of killing 56 care home residents in Luhansk“. The Times (20-mart 2022-yil). Qaraldi: 29-mart 2022-yil.
  309. Сливченко. „ФОТО. Оккупанты строят фильтрационные лагеря для украинцев“. СПОРТ.UA.
  310. „Ukraine says 400,000 citizens have been forcibly taken to Russia“. CBC. Associated Press (24-mart 2022-yil).
  311. „The underground networks of Russians helping Ukrainian refugees“. Reuters (11-may 2022-yil).
  312. „The Russian network helping Ukrainians flee the country“. Financial Times (19-may 2022-yil).
  313. 313,0 313,1 Speri. „"We Felt Like Hostages": Ukrainians Describe Forcible Transfers and Filtration by Russian Forces“ (inglizcha). The Intercept. Qaraldi: 11-sentabr 2022-yil.
  314. 314,0 314,1 „US: Hundreds of thousands of Ukrainians forced to Russia“ (inglizcha). AP NEWS (8-sentabr 2022-yil). Qaraldi: 11-sentabr 2022-yil.
  315. Fernandez. „Refugees, reporting and the far right: how the Ukraine crisis reveals brutal 'everyday racism' in Europe and beyond“ (inglizcha). The Conversation. 11-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11-mart 2022-yil.
  316. Pronczuk, Monika; Maclean, Ruth. „Africans Say Ukrainian Authorities Hindered Them From Fleeing“ (inglizcha). The New York Times (1-mart 2022-yil). 2-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-mart 2022-yil.
  317. „'Pushed back because we're Black': Africans stranded at Ukraine-Poland border“. France 24 (28-fevral 2022-yil). 1-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2-mart 2022-yil.
  318. 318,0 318,1 Stephanie Busari; Nimi Princewill; Shama Nasinde; Mohammed Tawfeeq. „Indian and African students fleeing Ukraine say they face racism at border“. CNN. 3-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3-mart 2022-yil.
  319. Steavenson, Wendell. „"Svoboda! Liberté! Freedom!": the great flight from Ukraine to Poland“. 1843 Magazine. The Economist (2-mart 2022-yil). 4-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2-mart 2022-yil.
  320. Sadiq, Maheen. „Discrimination and racism as people flee Ukraine shared on social media – video“. The Guardian (28-fevral 2022-yil). 14-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-mart 2022-yil.
  321. „How Indians fleeing Ukraine ran into racism“. The Times of India (2-mart 2022-yil). 2022-yil 26-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-mart 2022-yil.
  322. Neeta Lal. „Ukraine crisis: Indian students claim mistreatment after New Delhi abstains from UN vote“ (inglizcha). South China Morning Post (1-mart 2022-yil). 25-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-mart 2022-yil.
  323. Tondo, Lorenzo; Akinwotu, Emmanuel. „People of colour fleeing Ukraine attacked by Polish nationalists“ (inglizcha). The Guardian (2-mart 2022-yil). 14-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-mart 2022-yil.
  324. White, Nadine. „UN admits refugees have faced racism at Ukraine borders“ (1-mart 2022-yil). Qaraldi: 30-mart 2022-yil. „You have seen reports in the media that there are different treatments – with Ukrainians and non-Ukrainians. Now our observations … is that these are not state policies – but there are instances which it has happened“.
  325. 325,0 325,1 Zaru. „Many nonwhite refugees fleeing Ukraine caught in limbo at borders amid reports of discrimination“ (inglizcha). ABC News (3-mart 2022-yil). 2022-yil 14-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-mart 2022-yil.
  326. „Polnischer Grenzschutz weist Rassismus-Vorwürfe zurück“. Zeit Online (28-fevral 2022-yil). 4-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2-mart 2022-yil.
  327. Hegarty, Stephanie. „Ukraine conflict: Nigeria condemns treatment of Africans“. BBC News (28-fevral 2022-yil). 1-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2-mart 2022-yil.
  328. „U.N. urges countries to open borders to Africans fleeing Ukraine“ (inglizcha). Reuters. Reuters (2-mart 2022-yil). 13-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-mart 2022-yil.
  329. „Putin, Modi discuss plight of Indian students trapped in Ukraine“ (inglizcha). Al Jazeera. 4-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3-mart 2022-yil.
  330. „Ukraine: Why so many African and Indian students were in the country“. BBC News (3-mart 2022-yil). 4-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 4-mart 2022-yil.
  331. Pundir. „Afghans Who Relocated to Ukraine Are Reliving Their Worst Nightmare“ (inglizcha). www.vice.com (25-fevral 2022-yil). 5-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 4-mart 2022-yil.
  332. Gera. „Africans, Asians and citizens of countries fleeing Ukraine war claim mistreatment at refugee centers“ (inglizcha). ABC7 New York (2-mart 2022-yil). 4-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3-mart 2022-yil.
  333. Carol Mang. „Stranded non-Ukrainians fleeing Russian conflict complain of 'racism' at the border“ (inglizcha) (1-mart 2022-yil). 2022-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-mart 2022-yil.
  334. Nancy Agutu. „Stop spreading rumours about Ukraine crisis, Germany lashes at Kenyans on Twitter“. The Star (Kenya) (2-mart 2022-yil).
  335. Aggrey Mutambo. „EU rejects claims of discrimination as foreigners flee Ukraine“ (inglizcha). Daily Monitor (2-mart 2022-yil).
  336. „EU denies discrimination claims at Ukraine border“. Africanews (2-mart 2022-yil).
  337. „As war in Ukraine evolves, so do disinformation tactics“ (inglizcha). POLITICO (10-mart 2022-yil). 13-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-mart 2022-yil.
  338. „Uchodźcy z Ukrainy w Przemyślu. Incydenty, policja i dezinformacja“ (polyakcha). Rzeczpospolita. 12-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-mart 2022-yil.
  339. „Nagły wzrost dezinformacji w polskim internecie. Prorosyjskie konta trollowały też w sprawie szczepionek“ (polyakcha). www.wirtualnemedia.pl. 3-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-mart 2022-yil.
  340. „Wysyp fejkowych wpisów o agresji uchodźców niepochodzących z Ukrainy, kolportują je antycovidowcy“ (polyakcha). www.wirtualnemedia.pl. 14-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-mart 2022-yil.
  341. Ayman Mohyeldin. „Opinion – Ukraine's refugee crisis lays bare a dangerous media bias“. MSNBC. 2022-yil 9-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7-mart 2022-yil.
  342. Fernandez. „Refugees, reporting and the far right: how the Ukraine crisis reveals brutal 'everyday racism' in Europe and beyond“. The Conversation. 8-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7-mart 2022-yil.
  343. Szeto, Winston. „Former Syrian refugee cries foul at 'racist' media coverage of Ukraine war“. CBC (2-mart 2022-yil). 9-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-mart 2022-yil.
  344. Nadine White. „The racial bias in western media's Ukraine coverage is shameful“ (inglizcha). The Independent (1-mart 2022-yil). 23-aprel 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 5-may 2022-yil.
  345. Falah Saab, Sheren. „Western Media Likes Its Refugees Blond and Blue-eyed“ (inglizcha). Haaretz (2-mart 2022-yil). 13-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-mart 2022-yil.
  346. „The people of Ukraine need our solidarity. But not just because they're 'like us' | Kenan Malik“ (inglizcha). the Guardian (6-mart 2022-yil). Qaraldi: 28-mart 2022-yil.
  347. 347,0 347,1 347,2 Khalid. „Unpacking Europe's different approach to Ukrainians and Syrians“ (inglizcha). www.aljazeera.com. 15-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 14-mart 2022-yil.
  348. „Every day thousands of Ukrainians arrive in Slovakia – traumatised and exhausted | MSF“ (inglizcha). Médecins Sans Frontières (MSF) International. 17-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 14-mart 2022-yil.
  349. „Which countries have relaxed entry and visa requirements for Ukrainian nationals?“. euronews.com (2-mart 2022-yil).
  350. „Faced with discrimination, Ukrainian Roma refugees are going home“. Euractiv (14-aprel 2022-yil).
  351. „Romani Ukrainian Refugees Refused Housing in Czech Republic and Sent to Germany“. Prague Morning (18-aprel 2022-yil).
  352. Fortuna. „EU relaxes entry paperwork for pets travelling with Ukrainian refugees“ (inglizcha). www.euractiv.com (27-fevral 2022-yil). 2022-yil 1-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 4-mart 2022-yil.
  353. „Refugees from Ukraine want to evacuate their pets to safety. Governments have done well to help them“ (inglizcha). The Indian Express (4-mart 2022-yil). 2022-yil 6-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 4-mart 2022-yil.
  354. Marica. „Romania welcomes Ukrainian refugees: Short guide to entry rules, asylum regulations & what to expect at the border“ (inglizcha). Romania Insider (28-fevral 2022-yil). 2022-yil 5-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 4-mart 2022-yil.
  355. Agrawal. „Pet lovers' dilemma amid Russia-Ukraine war: 'Can't leave them behind, no matter what happens'“ (inglizcha). The Indian Express (3-mart 2022-yil). 2022-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3-mart 2022-yil.
  356. Pandey, Manish. „How animals in Ukraine are being rescued during war“ (inglizcha). BBC News (3-mart 2022-yil). 6-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3-mart 2022-yil.
  357. Malcangi. „Meet the Italian man who's staying in Ukraine to rescue animals“ (inglizcha). euronews (1-mart 2022-yil). 2022-yil 3-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3-mart 2022-yil.
  358. Horton. „Why is Ukraine's only gorilla 'impossible to evacuate'?“ (inglizcha). euronews (2-mart 2022-yil). 2022-yil 11-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3-mart 2022-yil.
  359. O'Grady, Siobhan; Khudov, Kostiantyn. „A blast-stressed elephant and an abandoned lemur: The war within Kyiv's zoo“ (inglizcha). Washington Post (6-mart 2022-yil). 9-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 9-mart 2022-yil.
  360. McGrath, Stephen. „Simba the lion, wolf safely evacuated from war-torn Ukraine“. PBS NewsHour. Associated Press (23-mart 2022-yil). 25-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 25-mart 2022-yil.

Havolalar

tahrir