Венцеслав Грубер

Җенес	ир-ат
Ватандашлык	Австрия
Туу датасы	24 декабрь 1814(1814-12-24) яки 24 сентябрь 1814(1814-09-24)
Туу урыны	Krukanice, Пернарец
Үлем датасы	30 сентябрь 1890(1890-09-30)
Үлем урыны	Вена, Аустрия-Маҗарстан
Һөнәр төре	анатым, профессор, табиб
Эш урыны	С. М. Киров исемендәге хәрби-медицина академиясе[d]
Аспирант яки докторантлары	Пётр Лесгафт һәм Гепнер, Карл Людвиг[d]
Әгъзалык	Леопольдина[d]
Бүләкләр
Гражданский чин	яшерен киңәшче

Венцесла́в Леопо́льдович Гру́бер (алм. Wenceslas Gruber; 1814 ел, Богемия — сентябрь 1890 ел) — Император хәрби-медицина академиясе профессоры, килеп чыгышы буенча алман. Яшерен киңәшче.

Биография һәм фәнни эшчәнлек

Прагада

Прага гимназиясендә һәм Прага университетында Венцеслав белем ала. Беренче курстан ук Грубер анатомия белән кызыксына башлый, ул чакта Прагада анатомия кафедрасының җитәкчесе Гиртл аны үзенең ярдәмчесе итеп ала. 1842 елда ул университет курсын тәмамлый, ә 1844 елда үзенең докторлык диссертациясен бастыра.

В(үле сылтама). Л. Грубер, 1872 ел

Санкт-Петербургта

1846 елда Н.М. Пирогов (медик-хирургия академиясе кушуы буенча) Груберны академия студентларына анатомия укытырга чакыра. Шуннан ул анатомия институты мөдире итеп билгеләнә. 1847 елда ул Санкт-Петербургка килә, әмма аңа анатомия кафедрасын бирмиләр. Анатомия институты бернинди дә җайланмалар белән җиһазландырылмаган була. Шулай ук анатомик музей, инструментлар да булмый. Өч елга дәвамында ул уку эшен дөрес итеп куярга тырышса да, бернидә килеп чыкмый. Лекцияләрне исә анатомия белән кызыксынучы затлар түгәрәген дә укыган.

1856 елда гына, Пирогов академиядән киткәннән соң, Грубер гамәли анатомия укытучысы һәм анатомия институты директоры итеп билгеләнә, ә 1858 елда аңа 11 ел элек вәгъдә ителгән тасвирлау анатомиясе кафедрасы оештырыла. Шул мизгелдән ул инде танылган галим генә түгел, укучылар төркеме белән уратып алынган үрнәк укытучыга әйләнә. Ул студентларга, табибларга лекцияләр укый башлый. Венцеслав чит затларны да практик дәресләргә керткән. Үзен медицинага багышлаган хатын-кызларга секция залына керү юлын ачкан. Россиядә табибларның өчтән бер өлеше аның лекцияләрендә булган.

Бары тик 1871 елда гына аның планнары буенча затлы анатомия институты төзелә. Хәзер инде Грубер бай анатомик материалга ия була. Аның кулы аша 30 меңнән артык мәет уза. Шулай ук Венцеслав Грубер Россиядә иң бай анатомия музее булдыра.

Фәндәге казанышлар

Анатомиядә Грубер уңышлары:

• кайбер яңа кан тамырларын ача;
• төрле кан тамырларының нормаль йөрештән туктауларын һәм әлеге тайпылышларның чагыштырмача ешлыгын тикшерә;
• умырткаларның аномалиясен, кабыргаларның санын, яңа сөякләрне ача;
• күп кенә яңа мускулларны ача;
• ирләрнең күкрәк бизенең формасы ачыклый;

Кеше анатомиясе буенча тикшеренүләргә чагыштырмача-анатомик карашлар аерым әһәмияткә ия була.

Басма

Груберның фәнни эшләре саны һәм сыйфаты белән таң калдыра. Анатом Лушка фикере буенча, Груберның фәнни тикшеренүләренә өстәргә яңа информациядә юк. Аның эшләренең бер исемлеге берничә басма биттән гыйбарәт булырга мөмкин :500 дән артык монография, мәкаләләр, рефератлар. Ул аларны алман телендә бастыра һәм чит илдә, яки Петербург Фәннәр академиясенең «бюллетеньнәр»ендә һәм «мемуарларда» нәшер итә. Аның бары тик бер эше генә рус телендә була.

Әдәбият

• Журнал редакциясе. Профессор В.Л. Груберның 35 яшьлек юбилее // Бөтендөнья иллюстрациясе : журнал. — 1882. - Т. 27, № 697. - 408-410.
• Грубер Венцеслав Леопольдович / / беренче өч сыйныф гражданнарына исемлек. 1886 елның 1 октябренә кадәр төзәтелгән. - СПб.: Хөкүмәт Сенатының типографиясе, 1886. — 408-409.

• Грубер, Венцеслав Леопольдович / / Брокгауза һәм Ефрон Энциклопедик сүзлек: 86 т. (82 т. һәм 4 өстәмә). - СПб., 1890—1907.