İçeriğe atla

Sado (prens)

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Sado
Joseon Prensi
Hüküm süresi1735-1762
Önce gelenGyeongjong Joseon
Sonra gelenJeongjo
Veliaht(lar)Jeongjo,
Kraliçe Jeongsun
Doğum13 Şubat 1735(1735-02-13)
Jibbokheon Salonu
Ölüm12 Temmuz 1762 (27 yaşında)
Munjeongjeon Salonu
DefinYungneung Mezarları
Eş(ler)iLeydi Hyegyeong
HanedanYi Klanı
BabasıKral Yeongjo
AnnesiKraliçe Sook
DiniNeo-Konfüçyüsçülük8

Prens Sado (Korece: 사도세자, Hanja: 思悼世子, d. 1735 - ö. 1762), Joseon Kralı Yeongjo'nun ikinci oğludur. Biyolojik annesi Jeonui Yi klanından Kraliyet Soylu Eşi Yeong'du. Sado'nun büyük üvey kardeşi Veliaht Prens Hyojang'ın önceden ölmesi nedeniyle, yeni prens geleceğin muhtemel hükümdarıydı. Ancak 27 yaşındayken, yaz sıcağında babasının emriyle bir pirinç sandığına kapatıldıktan sonra büyük olasılıkla susuzluktan ve muhtemelen açlıktan öldü.[1]

Prens Sado'nun Hayatı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Sado'nun eşi Leydi Hyegyeong, 1805 yılında birlikte yaşadıkları hayatı detaylandıran bir anı kitabı yazmıştır. Prensin 1745 yılında ağır bir hastalık geçirdiğini ve bu sırada sık sık bilincini kaybettiğini kaydeder.[2] İyileşmesine rağmen, Sado ve Kral Yeongjo arasındaki gergin ilişki, babasının huzurundayken ciddi bir endişe yaşamasına neden oldu.[3] Sado 15 yaşına geldiğinde, babası onu naip olarak atadı ve ona idari konularda karar verme yetkisi verdi.[4] Yeongjo, Sado'nun ülkeyi yönetme deneyimine sahip olmasını istiyordu. Yeongjo aynı zamanda daha güçlü bir iktidar istiyordu. Sado'nun naipliği sırasında, Yeongjo'nun hayal kırıklığına uğramasına neden olacak şekilde Soron ve Noron arasındaki anlaşmazlık daha da güçlendi.[5] Leydi Hyegyeong, Kral Yeongjo'nun Sado'nun seçtiği hareket tarzından sürekli olarak memnun olmadığını anlatır.[6] Yeongjo ayrıca Sado'nun atalarının mezarlarını ziyaret etmesine 1756'ya kadar izin vermedi ve hayırlı saray etkinliklerine katılmasına da izin vermedi.[7] Yeongjo ayrıca her zaman oğlunu, nedimeler ya da haremağalarından oluşan büyük bir kalabalığın önünde azarlamayı ihmal etmezdi.[8] Sonuç olarak Sado, babaları tarafından benzer şekilde sevilmeyen kız kardeşi Prenses Hwahyeop ile güçlü bir bağ kurdu. Prenses 1752 yılında öldüğünde, Sado'nun yoğun bir yas tuttuğu bildirilmiştir.[9]

1752 yılında Sado, Okchugyeong (옥추경, 玉樞經) adlı Taoist bir metin okudu. Okurken halüsinasyon görerek Gök Gürültüsü Tanrısı'nı gördüğünü sanmış. Bundan sonra gök gürültüsünden korktu ve kitabın karakterleriyle kazınmış herhangi bir nesneye dokunmayı reddetti.[10]

Sado, 1754 yılında bir oğlu olan Yang-je (Kraliyet Soylu Eşi Suk) adında ikinci bir eş aldı. Babasının öfkesinden korkan Sado, Yang-je'yi başarısız ilaçlar almaya zorladı, ancak yine de çocuk sağ salim doğdu. Doğum ve barınma için gerekli düzenlemeler Leydi Hyegyeong tarafından yapıldı.[11]

Prens Sado'nun Hastalığı

[değiştir | kaynağı değiştir]

1757 yılında Kral Yeongjo'nun üvey annesi (Kraliçe Inwon) ve eşi (Kraliçe Jeongseong) bir ay arayla öldü. Sado her ikisine de yakındı ve ölümleri ruh sağlığında ve babasıyla ilişkisinde belirgin bir bozulmaya yol açtı.[12] Hayal kırıklığı ve öfkesiyle başa çıkmanın bir yolu olarak Sado hadımlarını dövdü.[8] Kraliçe Jeongseong'un defnedildiği ay, Sado öldürdüğü bir haremağasının kesik başını tutarak odasına girmiş, nedimeleri ve eşini bu başı görmeye zorlamıştır. Bundan sonra, duygularından kurtulmak için sık sık saray personelini öldürdü ve birçok nedimeye saldırıp tecavüz etti. Leydi Hyegyeong, Sado'nun sorunlarını annesi Kraliyet Soylu Eşi Yeong'a bildirdi, ancak Sado'nun birilerine anlattığını öğrenmesi halinde güvenliğinden endişe ettiği için konu hakkında kimseye konuşmaması için ona yalvardı.[13] 1758 yılına gelindiğinde, Sado'nun giysilerle ilgili önceki bir fobisi (vestifobi) yoğun bir şekilde sorunlu hale geldi.

"Giyinmesi için on, yirmi, hatta otuz takım kıyafet hazırlamam gerekiyordu. Daha sonra, sözde bir hayalet ya da başka bir şey adına bazılarını yakardı. Bundan sonra bile, eğer bir takım elbiseyi kazasız belasız giymeyi başarırsa, bunu büyük bir şans olarak kabul etmek gerekirdi. Ancak ona hizmet edenler en ufak bir hata yaparsa, ne kadar uğraşırsa uğraşsın kıyafetlerini giyemezdi. Bu süreçte insanlar yaralanıyor, hatta ölüyordu. Bu gerçekten korkunçtu."[14] ~ Leydi Hyegyeong

1757'nin sonlarına doğru Sado, büyükannesinin nedimesi olan Park Bing-ae (Kraliyet Soylu Eşi Gyeong) adında bir ikinci eş daha aldı, dolayısıyla onunla olan ilişkilerinin ensest tabusunu ihlal ettiği düşünülüyordu.[15] Yeongjo bunu öğrendiğinde oğlunu azarladı ve Sado sonunda kendini boğmak için bir kuyuya atladı, ancak bir muhafız onu çıkardı. Leydi Hyegyeong bu noktada Bing-ae'yi Sado'nun kız kardeşi Prenses Hwawan'ın evinde saklamayı başarmıştı.[16]

Sado, 1760 yılındaki doğum gününde ailesine öfke patlaması yaşadı ve annesi Leydi Yeong-bin'in yanı sıra kendi oğlunu ve iki kızını da azarladı.[17] Bunun ardından Prenses Hwawan'dan, Kral Yeongjo üzerindeki nüfuzunu kullanarak sarayları taşımasını ve Sado'nun Onyang'daki kaynakları ziyaret etmesine izin vermesini talep etti.[18] Ayrıca Leydi Hyegyeong ve Leydi Yeong-bin'in şahit olduğu bir olayda "Prenses Hwawan'ı kılıcıyla kesmekle" tehdit etti.[19] Leydi Hyegyeong, Sado'nun kendisine şiddet uygulamadığını söylerken, cinsel tekliflerine direnen kadınları "etlerini kirletene" ve onlar da teslim olana kadar dövdüğünü de belirtmiştir. Sado'nun karısına fiziksel şiddet uyguladığı belgelenmiş bir olay vardır; bu olayda Sado karısının yüzüne bir go tahtası fırlatmış ve Leydi Hyegyeong'un morlukları gizlemek için mahkeme etkinliklerinden kaçınmasını gerektirmiştir.[20]

1761 yılında Sado, birkaç çocuğunu doğurmuş olan ikinci eşi Bing-ae'yi giyinirken öfkeyle dövdü. Onu yerde bıraktı ve yaralarından dolayı öldü. Leydi Hyegyeong onun cesedini cenaze törenleri için hazırladı, ancak Sado'nun dönüşünde Bing-ae'nin ölümü hakkında hiçbir şey söylemediği bildirildi.[21]

Prens Sado'nun İnfazı

[değiştir | kaynağı değiştir]

1762 yazında saraydaki bir memurla girdiği tartışma Sado'yu öfkelendirdi. İntikam almak için görevlinin oğlunu öldürmekle tehdit etti[22] ve bir su geçidinden gizlice üst saraya çıkmaya çalıştı. Oğlunu bulamadı ve bunun yerine ona ait giysi ve eşyalara el koydu. Sado'nun Kral Yeongjo'yu öldürmek için üst saraya girmeye çalıştığı söylentileri sarayda yayıldı.[23] Torunlarının güvenliğinden endişe eden Kraliyet Eşi Yeong, Yeongjo'ya Sado ile ilgilenmesi için yalvardı.[24] Mahkeme kurallarına göre, bir kraliyet mensubunun bedeni kirletilemezdi ve o zamanlar yaygın olan toplu cezalandırma uygulaması uyarınca, Sado'nun karısı ve oğlu (ailenin tek doğrudan erkek vârisi) da bir suçlu olarak idam edilirse ölüm veya sürgünle karşı karşıya kalabilirdi.[25] Yeongjo çözüm olarak Sado'ya 1762 yılının sıcak bir Temmuz gününde ahşap bir pirinç sandığının (yaklaşık 1,3 metre kare / 4 fit kare) içine girmesini emretti.[26] Leydi Hyegyeong'un anılarına göre, Sado sandığa girmeden önce hayatı için yalvarmış, ancak tekrar çıkmaya çalışmıştır.[27]

Leydi Hyegyeong çocuklarıyla birlikte aynı gün babasının evine geri götürüldü. İki gün sonra Kral Yeongjo, Sado'nun içinde bulunduğu sandığı iple bağlattı, üzerini otlarla örttürdü ve üst saraya taşıdı.[28] Sado yedinci günün gecesine kadar sandığın içinden yanıt verdi; sandık açıldı ve sekizinci gün öldüğü ilan edildi.[29] Yeongjo daha sonra onu veliaht prens konumuna getirdi ve ölümünden sonra ona "büyük üzüntüyle düşünmek" anlamına gelen Sado unvanını verdi.[30]

Prens Sado Hakkında Komplo Teorisi

[değiştir | kaynağı değiştir]

19. yüzyıl boyunca Prens Sado'nun akıl hastası olmadığı, ancak kendisine komplo kurulduğu yönünde söylentiler vardı; ancak bu söylentiler eşi Leydi Hyegyeong tarafından Leydi Hyegyeong'un Anıları adlı eserde yalanlanmıştır. Sado'nun ölümünün gerçek bir suistimalin intikamı mı olduğu yoksa siyasi muhaliflerinin bir komplosunun kurbanı mı olduğu tartışma konusu olmaya devam etmektedir.

Prens Sado'nun Cenaze Töreni

[değiştir | kaynağı değiştir]

Veliaht Prens Sado, Yangju'daki BaebongSan Dağı'na gömülmüştür. Naaşı, oğlu Kral Jeongjo tarafından 1789 yılında, o zamanlar Seul'ün 30 kilometre güneyinde, Suwon yakınlarındaki Hyeonnyungwon olarak adlandırılan şimdiki yerine taşındı. Beş yıl sonra Hwaseong Kalesi, Kral Jeongjo tarafından özellikle babasının mezarını anmak ve onurlandırmak için inşa edilmiştir (inşaat 1794-1796 yılları arasında sürmüş, resmi kabul ise 1795 yılında yapılmıştır). Leydi Hyegyeong 1816 yılında ölmüş ve kocasıyla birlikte gömülmüştür.

Prens Sado ve Leydi Hyegyeong'un statüleri ölümlerinden sonra yükseltilmiş ve 1899 yılında İmparator Gwangmu (Gojong) döneminde İmparator Yangjo ve İmparatoriçe Heonyeong unvanları verilmiştir. Onların mezarı ve oğulları Kral Jeongjo ve eşi Kraliçe Hyoui'nin bitişikteki mezarı buna uygun olarak yükseltildi ve Yungneung olarak yeniden adlandırıldı.

Prens Sado'nun Adının Yeniden Yaşatılması

[değiştir | kaynağı değiştir]

Prens Sado öldükten on beş gün sonra görevine iade edildi ancak Kral Yeongjo saltanatının geri kalanında prensin adının anılmasını yasakladı. Bu karar nedeniyle Prens Sado'nun oğlu Jeongjo, Kral Yeongjo'nun vefatının ardından ölen üvey amcasının (Veliaht Prens Hyojang) varisi olarak tahta çıktı. Ancak kral olduktan sonra Jeongjo'nun ilk açıklamalarından biri "Ben Prens Sado'nun oğluyum" oldu.[31] Jeongjo babası Veliaht Prens Sado'ya her zaman büyük bir evlat bağlılığı gösterdi ve babasının ölümünden sonra aldığı ismi daha uzun bir isimle değiştirdi, bu da babasının alternatif unvanı olan Veliaht Prens Jangheon'un kökenidir.

Sado muhtemelen akıl hastalığından mustaripti. Saraydaki insanları rastgele öldürüyordu ve anormal bir sapkınlığı vardı. Kral Yeongjo oğlunu kendi elleriyle öldürmeyi reddetti ve oğluna intihar etmesini emretti. Sado babası tarafından verilen intihar etmesiyle ilgili emirlere karşı geldi. 1762 yılının sıcak bir temmuz gününde Sado'ya ahşap bir pirinç sandığının içine girmesi emredildi. Girdiği sandığın içerisinde Sado açlık ve susuzluk nedeniyle sekiz gün sonra öldü. Oğlu Jeongjo, Prens Sado'nun ölümünden sonra veliaht oldu ve sonra da tahta çıktı. 19. yüzyılda Prens Sado'nun akıl hastası olmadığı iddia edildi. Buna rağmen Prens Sado'nun eşi, Kraliçe Heongyeong (Hanımefendi Hyegyeong olarak da bilinir)'un hatıratında bu söylentiler yalanlanmıştır. Ölümünün gerçekten kötü yönetiminden mi yoksa siyasi rakiplerinin komplosundan dolayı mı olduğu halâ daha net olarak bilinmemektedir.

1899 yılında "İmparator Jangjo" olarak şereflendirilmiş ve eşiyle beraber Hwaseong şehrindeki Yungneung kraliyet mezarlığına defnedilmiştir.

  • Babası: Kral Yeongjo
  • Annesi: Lee Boyu'na mensup Asilzade Yeong'un Eşi
  • Eşleri:
  1. Hong Boyu'na mensup Kraliçe Heongyeong
  2. Im Boyu'na mensup Asilzade Eşi Suk
  3. Park Boyu'na mensup Asilzade Eşi Gyeong
  • Çocukları:
  1. Varis Prens Uiso (1750-1752), Hong Boyu'na mensup Kraliçe Heongyeong'dan 1. oğlu.
  2. Kral Jeongjo (1752-1800), Hong Boyu'na mensup Kraliçe Heongyeong'dan 2. oğlu.
  3. Prens Euneon (1754-1801), Im Boyu'na mensup Asilzade Eşi Suk'tan 1. oğlu.
  4. Prens Eunshin (1755-1771), Im Boyu'na mensup Asilzade Eşi Suk'tan 2. oğlu.
  5. Prens Eunjeon (1759-1778), Park Boyu'na mensup Asilzade Eşi Gyeong'dan tek oğlu.
  6. Prenses Cheongyeon, Hong Boyu'na mensup Kraliçe Heongyeong'dan 1. kızı.
  7. Prenses Cheongson (1756-1802), Hong Boyu'na mensup Kraliçe Heongyeong'dan 2. kızı.
  8. Prenses Cheonggeun (1758-?), Park Boyu'na mensup Asilzade Eşi Gyeong'dan tek kızı.

Popüler Kültür Eserleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Hwang Hae-nam tarafından 1956 yapımı The Tragic Prince filminde canlandırıldı.
  • 1963 yapımı Mangbuseok (A Wife Turned to Stone) filminde Do Kum-bo tarafından canlandırılmıştır.
  • 1988 yapımı O, Heaven dizisinde Jeong Bo-seok tarafından canlandırıldı.
  • 1988 MBC TV dizisi 500 Years of Joseonda Choi Soo-jong tarafından canlandırıldı: Leydi Hyegyeong'un Anıları.
  • 1998 MBC TV dizisi The Great King's Roadda Im Ho tarafından canlandırıldı.
  • 2007 MBC TV dizisi Lee San, Wind of the Palace'da Lee Chang-hoon tarafından canlandırıldı.
  • Jo Han-jun tarafından 2007 CGV TV dizisi Eight Days, Assassination Attempts against King Jeongjo'da canlandırıldı.
  • 2008 KBS2 dizisinde ?? tarafından canlandırıldı. TV dizisi The Great King, Sejong.
  • 2011 SBS'de Oh Man-seok tarafından canlandırıldı. TV dizisi Warrior Baek Dong-soo'.
  • 2014 SBS TV dizisi Secret Door'da Lee Je-hoon tarafından canlandırıldı.
  • 2015 yapımı The Throne filminde Yoo Ah-in tarafından canlandırıldı.[32]
  • 2021 MBC'de Do Sang-woo tarafından canlandırıldı TV dizisi The Red Sleeve.[33]
  • Joohee Jo ve Seunghee Han tarafından yazılan ve NETCOMICS tarafından yayınlanan "Vampire of the East" adlı webcomic'te hayali bir şekilde canlandırılmıştır.
  • Prensin kurgulanmış bir versiyonu June Hur'un Kızıl Saray adlı romanında yer almaktadır.

Ölümünden Sonraki Adı

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Veliaht Prens Sado Sudeok Dongyeong Hongin Gyeongji Jangryun Ryungbeom Kimyeong Changhyu Jangheon
  • 사도수덕돈경홍인경지장륜륭범기명창휴장헌세자
  • 思悼綏德敦慶弘仁景祉章倫隆範基命彰休莊獻世子

Ölümünden sonraki imparatorluk adı

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Ui İmparatoru Jangjo
  • 장조의황제
  • 莊祖懿皇帝
  1. ^ ~. Leydi Hyegyeong'un Anıları (The Memoirs of Lady Hyegyeong), çeviren Ja Hyun Kim Haboush, s. 321. ISBN 9780520200548. 
  2. ^ ~. Leydi Hyegyeong'un Anıları (The Memoirs of Lady Hyegyeong), çeviren Ja Hyun Kim Haboush, s. 252. ISBN 9780520200548. 
  3. ^ ~. Leydi Hyegyeong'un Anıları (The Memoirs of Lady Hyegyeong), çeviren Ja Hyun Kim Haboush, s. 254. ISBN 9780520200548. 
  4. ^ ~. Leydi Hyegyeong'un Anıları (The Memoirs of Lady Hyegyeong), çeviren Ja Hyun Kim Haboush, s. 256. ISBN 9780520200548. 
  5. ^ "우리역사넷". contents.history.go.kr. 8 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2022. 
  6. ^ ~. Leydi Hyegyeong'un Anıları (The Memoirs of Lady Hyegyeong), çeviren Ja Hyun Kim Haboush, s. 258. ISBN 9780520200548. 
  7. ^ ~. Leydi Hyegyeong'un Anıları (The Memoirs of Lady Hyegyeong), çeviren Ja Hyun Kim Haboush, s. 272. ISBN 9780520200548. 
  8. ^ a b ~. Leydi Hyegyeong'un Anıları (The Memoirs of Lady Hyegyeong), çeviren Ja Hyun Kim Haboush, s. 281. ISBN 9780520200548. 
  9. ^ ~. Leydi Hyegyeong'un Anıları (The Memoirs of Lady Hyegyeong), çeviren Ja Hyun Kim Haboush, s. 263. ISBN 9780520200548. 
  10. ^ ~. Leydi Hyegyeong'un Anıları (The Memoirs of Lady Hyegyeong), çeviren Ja Hyun Kim Haboush, s. 265. ISBN 9780520200548. 
  11. ^ ~. Leydi Hyegyeong'un Anıları (The Memoirs of Lady Hyegyeong), çeviren Ja Hyun Kim Haboush, s. 266. ISBN 9780520200548. 
  12. ^ ~. Leydi Hyegyeong'un Anıları (The Memoirs of Lady Hyegyeong), çeviren Ja Hyun Kim Haboush, s. 274-278. ISBN 9780520200548. 
  13. ^ ~. Leydi Hyegyeong'un Anıları (The Memoirs of Lady Hyegyeong), çeviren Ja Hyun Kim Haboush, s. 282. ISBN 9780520200548. 
  14. ^ ~. Leydi Hyegyeong'un Anıları (The Memoirs of Lady Hyegyeong), çeviren Ja Hyun Kim Haboush, s. 289. ISBN 9780520200548. 
  15. ^ ~. Leydi Hyegyeong'un Anıları (The Memoirs of Lady Hyegyeong), çeviren Ja Hyun Kim Haboush, s. 283-284. ISBN 9780520200548. 
  16. ^ ~. Leydi Hyegyeong'un Anıları (The Memoirs of Lady Hyegyeong), çeviren Ja Hyun Kim Haboush, s. 284-285. ISBN 9780520200548. 
  17. ^ ~. Leydi Hyegyeong'un Anıları (The Memoirs of Lady Hyegyeong), çeviren Ja Hyun Kim Haboush, s. 294. ISBN 9780520200548. 
  18. ^ ~. Leydi Hyegyeong'un Anıları (The Memoirs of Lady Hyegyeong), çeviren Ja Hyun Kim Haboush, s. 295-296. ISBN 9780520200548. 
  19. ^ ~. Leydi Hyegyeong'un Anıları (The Memoirs of Lady Hyegyeong), çeviren Ja Hyun Kim Haboush, s. 296. ISBN 9780520200548. 
  20. ^ ~. Leydi Hyegyeong'un Anıları (The Memoirs of Lady Hyegyeong), çeviren Ja Hyun Kim Haboush, s. 297. ISBN 9780520200548. 
  21. ^ ~. Leydi Hyegyeong'un Anıları (The Memoirs of Lady Hyegyeong), çeviren Ja Hyun Kim Haboush, s. 301. ISBN 9780520200548. 
  22. ^ Bu oğul, aynı zamanda Prenses Hwahyeop'un kocası olan Sin Man'ın oğlu Sin Gwang-su'yu ifade etmektedir.
  23. ^ ~. Leydi Hyegyeong'un Anıları (The Memoirs of Lady Hyegyeong), çeviren Ja Hyun Kim Haboush, s. 316. ISBN 9780520200548. 
  24. ^ ~. Leydi Hyegyeong'un Anıları (The Memoirs of Lady Hyegyeong), çeviren Ja Hyun Kim Haboush, s. 318. ISBN 9780520200548. 
  25. ^ ~. Leydi Hyegyeong'un Anıları (The Memoirs of Lady Hyegyeong), çeviren Ja Hyun Kim Haboush, s. 2. ISBN 9780520200548. 
  26. ^ The Memoirs of Lady Hyegyeong (한중록, 閑中錄)
  27. ^ ~. Leydi Hyegyeong'un Anıları (The Memoirs of Lady Hyegyeong), çeviren Ja Hyun Kim Haboush, s. 320. ISBN 9780520200548. 
  28. ^ ~. Leydi Hyegyeong'un Anıları (The Memoirs of Lady Hyegyeong), çeviren Ja Hyun Kim Haboush, s. 324. ISBN 9780520200548. 
  29. ^ ~. Leydi Hyegyeong'un Anıları (The Memoirs of Lady Hyegyeong), çeviren Ja Hyun Kim Haboush, s. 325. ISBN 9780520200548. 
  30. ^ ~. Leydi Hyegyeong'un Anıları (The Memoirs of Lady Hyegyeong), çeviren Ja Hyun Kim Haboush, s. 327. ISBN 9780520200548. 
  31. ^ "Veritable Records of Jeongjo, day 10, month 3, year 0 of Jeongjo's reign". Veritable Records of the Joseon dynasty. 25 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2020. 
  32. ^ Jin, Eun-soo (15 Ekim 2015). "The ever-changing history of Prince Sado". Korea JoongAng Daily. 26 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2015. 
  33. ^ Shin Ji-won (15 Kasım 2021). "도상우, '옷소매 붉은 끝동; 특별 출연...짧지만 강렬한 존재감" [Do Sang-woo, 'Red Sleeves'de özel görünüm... Kısa ama güçlü varlık] (Korece). Ten Asia. 20 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2021 – Naver vasıtasıyla. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]