Rüyanın Öte Yakası
| Lathe of Heaven | |
 Türkçe basımın kapağı | |
| Yazar | Ursula K. Le Guin |
|---|---|
| Çevirmen | Aylin Üçler |
| Dil | İngilizce |
| Tür | Bilimkurgu |
| Yayım | 1971 (özgün) 2011 (Türkçe) |
| Yayımcı | Metis Yayınları |
| ISBN | 0-684-12529-3 |
Rüyanın Öte Yakası,Ursula K. Le Guin tarafından yazılmış 1971 tarihli bir bilimkurgu romanıdır. Olaylar, gördüğü rüyalar gerçeği ve hatta geçmişi değiştiren bir karakterin etrafında gelişir. Hikâye ilk olarak Amazing Stories isimli Amerikan bilimkurgu dergisinde yayınlanmıştır. 1972 yılında Hugo[1] ve 1971 yılında Nebula[2] ödüllerine aday gösterilmiş ve 1972 yılında Locus En İyi Roman Ödülü'nü kazanmıştır.[1] İki televizyon sineması uyarlaması yayınlanmıştır. PBS yapımı, Rüyanın Öte Yakası (1980); ve A&E Network yeniden yapımı Rüyanın Öte Yakası (2002).
Özet
[değiştir | kaynağı değiştir]Hikâye 2002 yılında Portland şehrinde geçmektedir. Portland'ın 3 milyon nüfusu vardır ve sürekli yağış alır. Fakir nüfusun protein yetmezliği çektiği, yoksullaşmış bir şehirdir. Kültür 1970'lerin ABD'siyle aynı olsa da fakirliğin etkileri görülmektedir. Ayrıca Orta Doğu'da Mısır ve Israil'in Iran'a karşı birleştiği büyük çaplı bir savaş devam etmektedir.
Bir teknik ressam olan George Orr, gerçeği değiştiren "etkili" rüyalar görmemek için uzun zamandır usülsüz olarak ilaç kullanmaktadır. Gerçeği değiştiren rüyalar gördükten sonra, yeni gerçeklik geri kalan herkes için yegâne gerçeklik iken, George hala bir önceki gerçekliği hatırlayabilir. George, usülsüz ilaç kullanımı yüzünden, akıl hastanesine yatırılma tehdidiyle, "gönüllü" psikiyatrik tedavi almaya zorlanır.
George tutkulu bir psikiyatr ve bir uyku araştırmacısı olan William Haber ile terapi seanslarına başlar. George "etkili" rüyalarının gerçeği değiştirebildiğinden bahseder. William başta buna inanmasa da zamanla fikri değişir ve George'un gücünü dünyayı değiştirmek için kullanmaya karar verir. Beyin dalgalarını kontrol eden makinesi ile deneyler yaparak George'un yeteneklerini geliştirir ve bir dizi geri dönülemez alternatif gerçeklikler yaratır. Bu gerçeklikler ütopik (ve distopik) fikirlerin karışımından oluşmuştur.
Her etkili rüya Haber'i biraz daha zengin ve güçlü kılar. Bu durum Haber dünyanın hükümdarı olana kadar devam eder. Orr'un ekonomik durumu da iyileşir, ama o Haber'in yaptıklarından mutlu değildir. Orr her şeyin olduğu gibi kalmasından yanadır. Haber'in güç açlığı ve tanrılaşma arzusundan korkmaya iyice korkan Orr, Heather Lelache adında bir kadın avukattan Haber'e karşı yardım ister. Heather bir terapi seansına katılır ve George'un içinde bulunduğu durumu anlar. Bu arada George avukata aşık olur ve hatta yarattığı bir gerçeklikte onunla evlidir, ama hala terapilerden kurtulamamıştır.
Bir seri terapiden sonra dünya uzaylıların işgalindedir, Portland'a yakın Hood Volkanik Dağı patlamıştır ve insanlık ırksız gri derili hale gelmiştir. George uzaylıların barışçıl olduğunu hayal ettikten sonra uzaylılardan biriyle konuşur ve içinde bulunduğu durumu daha iyi anlar. Böylece Haber'e karşı durma cesaretini kazanır. Son seanslarında Haber George'a rüyalarının etkili olmadığını hayal etmesini, böylece etkili rüya görmekten kurtulacağını söyler; fakat George buna direnir. George'un direnç göstermesine şaşıran Haber yaptığı makineyle onu hipnotize ederek etkili rüya gücünü kendisine almak ister. Ancak Haber'in gördüğü ilk etkili rüya Orr'un oluşturduğu gerçeklikte bir kırılma yaratır ve gerçekliğin tamamen yıkılma riski oluşur. Ortal gerçeklik bir kaosa sürüklenirken Orr saf akıl gücüyle makineyi kapatmayı başarır. Dünya kurtulmuştur ama birçok farklı gerçeklik birbirine karışmıştır. George ise uzaylılar tarafından işletilen bir mutfakta tasarımcı olarak çalışmaktadır. Haber hayattadır ancak birbirine karışan gerçeklikler aklını kaçırmasına sebep olmuştur. Heather da oradadır ama George ile ilgili çok az şeyi hatırlar. George ona karşı olan aşkına teslim olur ve Heather'ın kalbini yeniden kazanmak ister. Hikâyenin sonunda, bu ikili birlikte kahve içmek üzere çıkarlar ve uzaylı patron arkalarından bakar.
Yorumlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Theodore Sturgeon'un New York Times'taki yazısında "kitabı çok iyi bulduğunu" söylemiş ve LeGuin'i "şiir ve bilimin, akıl ve duygunun nadir bulunan güçlü bir sentezini yaptığı için" övmüştür.[3] Öte yandan, Lester del Rey, romanın görece karışık ve etkisiz olan ikinci yarısını "mucizeler üstüne mucizelerle, olaylar inanırlığını kaybediyor" diyerek eleştirmiştir.[4]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "1972 Award Winners & Nominees". Worlds Without End. 29 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2009.
- ^ "1971 Award Winners & Nominees". Worlds Without End. 28 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2009.
- ^ "If . . .?", The New York Times, 14 Mayıs 1972.
- ^ "Reading Room", If, Nisan 1972, p.121-22