İçeriğe atla

L'estro armonico

Vikipedi, özgür ansiklopedi
İlk baskının başlık sayfası

L'estro armonico (Armonik İlham), Op. 3, İtalyan besteci Antonio Vivaldi'nin ilk olarak 1711'de Amsterdam'da yayınlanan yaylı çalgılar için 12 konçertodan oluşan setin adıdır. Vivaldi'nin Op. 1 on iki trio sonatı ve Op. 2 on iki keman sonatı, sadece sonat biçimde eserler içeriyordu, bu yüzden L'estro Armonico bestecinin yayımlanan ilk konçerto derlemesi olma özelliğini de taşımaktadır. Ayrıca ilk kez bir İtalyan yayın evi yerine yabancı bir yayın evi olan Estienne Roger'ı seçti. Her konçerto sekiz partili şekilde basılmıştır: 4 keman, 2 viyola, viyolonsel ve sürekli bas (Viyolone ve Klavsen için şifreli bas partisi).

Konçertolar 7 sesli biçimdedir, yani her konçerto için yedi bağımsız parti vardır. Birbirini izleyen üç konçerto grubunda, birincisi dört keman için bir konçerto, ikincisi iki keman için ve üçüncüsü solo keman konçertosudur. Viyolonsel, dört ve iki keman için birçok konçertoda solistik pasajlar alır, böylece konçertoların bir kısmı, iki keman ve viyolonselden oluşan bir konçertino (küçük solist grubu) ile bir yaylı orkestranın karşı karşıya geldiği geleneksel Roma tarzı konçerto grosso biçimine uygundur. L'estro Armonico, konçerto bölümlerinde orkestral unison'a (solo bölümleri çevreleyen orkestra bölümlerinde solistlerin de orkestrayla beraber çalması) öncülük etti.

Vivaldi L'estro Armonico için özellikle birkaç konçerto yazmışken, bazı konçertoları da daha erken bir tarihte bestelenmişti. Vivaldi bilgini Michael Talbot, eseri "belki de on sekizinci yüzyıl boyunca ortaya çıkan en etkili çalgısal müzik koleksiyonu" olarak nitelendirdirmiştir.

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]

Antonio Vivaldi'nin L'estro armonico (Armonik ilham) Op. 3 konçerto derlemesi 1711'de Amsterdam'da basıldı. Vivaldi'nin Op. 1 ve 2 sadece sonatlar içeriyordu, bu yüzden L'estro Armonico bestecinin yayımlanmış ilk konçerto koleksiyonu olma özelliğini de taşımaktadır. Ayrıca Vivaldi ilk kez bir İtalyan yerine yabancı bir yayın evi olan Estienne Roger'ı seçti. Vivaldi özellikle L'estro armonico için birkaç konçerto yazmışken, bazı konçertoları daha erken bir tarihte bestelenmişti.[1][2]

Eser listesi

[değiştir | kaynağı değiştir]

L'estro armonico yaylı çalgılar için 12 konçertodur . 1711 ilk yayında her konçerto sekiz partili şekilde basılmıştır:[1][2]

  • Dört keman partisi
  • İki viyola partisi
  • Viyolonsel partisi
  • Tek nüsha olarak basılı sürekli bas partisi (viyolone ve klavsen için).

Konçertolar 7 sesli biçimdedir, yani her konçerto için yedi bağımsız parti vardır. Birbirini izleyen üç konçerto grubunda, birincisi dört keman için bir konçerto, ikincisi iki keman için ve üçüncüsü solo keman konçertosudur. Viyolonsel, dört ve iki keman için birçok konçertoda solistik pasajlar alır, böylece konçertoların bir kısmı, iki keman ve viyolonselden oluşan bir konçertino (küçük solist grubu) ile bir yaylı orkestranın karşı karşıya geldiği geleneksel Roma tarzı konçerto grosso biçimine uygundur. L'estro Armonico, konçerto bölümlerinde orkestral unison'a (solo bölümleri çevreleyen orkestra bölümlerinde solistlerin de orkestrayla beraber çalması) öncülük etti.[1][2][3][4]

Konçerto Op. 3 No. 1, Re Majör RV 549

[değiştir | kaynağı değiştir]

4 keman, viyolonsel, yaylılar ve sürekli bas için;

Konçerto Op. 3 No. 2, sol minör RV 578

[değiştir | kaynağı değiştir]

2 keman, viyolonsel, yaylılar ve sürekli bas için;

  • Adagio e spiccato
  • Allegro
  • Larghetto
  • Allegro

Konçerto Op. 3 No. 3, Sol Majör RV 310

[değiştir | kaynağı değiştir]

Solo keman, yaylılar ve sürekli bas için;

  • Allegro
  • Largo
  • Allegro

Konçerto Op. 3 No. 4, mi minör RV 550

[değiştir | kaynağı değiştir]

4 keman, viyolonsel, yaylılar ve sürekli bas için;

  • Andante
  • Allegro assai
  • Adagio
  • Allegro

Konçerto Op. 3 No. 5, La Majör RV 519

[değiştir | kaynağı değiştir]

2 keman, viyolonsel, yaylılar ve sürekli bas için;

  • Allegro
  • Largo
  • Allegro

Konçerto Op. 3 No. 6, la minör RV 356

[değiştir | kaynağı değiştir]

Solo keman, yaylılar ve sürekli bas için;

  • Allegro
  • Largo
  • Presto

Konçerto Op. 3 No. 6, Fa Majör RV 567

[değiştir | kaynağı değiştir]

4 keman, viyolonsel, yaylılar ve sürekli bas için;

  • Andante
  • Adagio
  • Allegro - Adagio
  • Allegro

Konçerto Op. 3 No. 8, la minör RV 522

[değiştir | kaynağı değiştir]

2 keman, yaylılar ve sürekli bas için;

  • Allegro
  • Larghetto e spiritoso
  • Allegro

Konçerto Op. 3 No. 9, Re Majör RV 230

[değiştir | kaynağı değiştir]

Solo keman, yaylılar ve sürekli bas için;

  • Allegro
  • larghetto
  • Allegro

Konçerto Op. 3 No. 10, si minör RV 580

[değiştir | kaynağı değiştir]

4 keman, viyolonsel, yaylılar ve sürekli bas için;

  • Allegro
  • Largo - Larghetto
  • Allegro

Konçerto Op. 3 No. 11, re minör RV 565

[değiştir | kaynağı değiştir]

2 keman, viyolonsel, yaylılar ve sürekli bas için;

  • Allegro - Adagio e spiccato - Allegro
  • Largo e spiccato (Siciliano olarak da bilinir)
  • Allegro

Konçerto Op. 3 No. 12, Mi Majör RV 265

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Allegro
  • Largo e spiccato
  • Allegro

On sekizinci yüzyılda klavsen gibi klavyeli çalgılar için çok sayıda düzenleme yapılmıştır. Bugüne kadar kalan 18. yüzyıl Op. 3, No. 3 transkripsiyonu glockenspiel (bir perküsyon grubu çalgısı) için bir düzenleme olarak yorumlanmıştır. Konçertolardaki bölümlerden temalar, vokal çalışmaları için diğer besteciler tarafından kullanılmıştır: Op. 3 No. 11'in son bölümünden giriş teması ve motifleri Bach tarafından Ich hatte viel Bekümmernis, BWV 21 eser sayılı kantatın ilk koro bölümünde kullanıldı; 5. konçertonun ilk bölümünün açılış motifi George Friedrich Händel'in 1750 yılında yazdığı Theodora ortoryosunda Tho' the honours aryasında yer almaktadır. En önemli alıntı ise ilk olarak 1773'te Kraliyet Tiyatrosu Covent Garden'da gerçekleştirilen The Golden Pippin'de, John Abraham Fisher'ın düzenlediği çeşitli bestecilerin müziğiyle gerçekleşti. Beşinci konçertonun ilk bölümü, Jupiter, Juno, Pallas, Venüs, Paris ve Ejderha, asıl karakterler için bir sekstet olan son bölüm için düzenlendi.

Op. 3 No. 6, RV 356, öğrencilerin kemanın 2. ve 3. pozisyonunda ilk kez çalışması için Suzuki ve birçok keman metodunun önemli bir parçasıdır.[5]

Klavyeli çalgılar için uyarlamalar ve düzenlemeler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Vivaldi'nin L'estro Armonico'sunun bugüne kalan birçok transkripsiyonu, bu eserlerin zamanındaki popülaritesini yansıtmaktadır. Talbot (2010)'un belirttiği gibi, İngiliz Adaları'ndaki setin açık ara en popüler konçertosu olan Op. 3, No. 5, RV 519, genel ve özel olarak sık sık çalındı ve sadece "Vivaldi'nin Beşincisi" olarak bahsediliyordu. Koleksiyon, özellikle de beşinci konçerto, klavyeli çalgılarda birçok düzenlemeyi de berberinde getirdi.[6] Vivaldi'nin konçertolarının o dönemdeki büyük başarısı, 1741'de ölümünden sonra hızlı bir şekilde unutuldu. Vivaldi akademisyenlerinin kabul ettiği gibi, en eski ve en önemli transkripsiyonlardan bazıları -Johann Sebastian Bach tarafından 1710'larda Weimar'da klavye ve org için bir dizi düzenlemenin bir parçası olarak yapılan İtalyan konçertoları- yirminci yüzyılda sözde "Vivaldi canlanması" sırasında dolaylı olarak Vivaldi'nin restore edilmesinde belirleyici bir rol oynadı.[7]

Ryom (1986) ve Ryom (2007) adlı iki ciltte ayrıntılı olarak açıklanan Ryom-Verzeichnis, bilinen yayınların bir özetini, el yazısı el yazması kopyaları ve konçertoların düzenlemelerini içerir. Bunlardan altısı Bach tarafından düzenlendi: solo keman için konçertoların üçü solo klavsen için düzenlenmişti; iki keman için konçertolardan ikisi org için (iki klavye ve pedal); dört keman konçertosundan biri dört klavsen ve yaylılar için düzenlendi.[8] Anne Dawson'un kitabında, bilinmeyen bir el tarafından hazırlanan klavikord, virginal veya klavsen için 1720 civarında bir İngiliz antolojisi olan dört başka klavye düzenlemesi ortaya çıkmıştır. Ryom (1986)'a göre, Op. 3, No. 5, RV 519, birçok transkripsiyonla sonuçlanan eşsiz bir konçertodur: bunlar Talbot (2010)'ta ayrıntılı olarak açıklanmaktadır.

Bach'ın Wilhelm Friedemann Bach'ın repertuvarının bir parçası olan Op.3, No.11'in transkripsiyonu olan BWV 596'nın el yazması.[9]

Bach'ın konçerto transkripsiyonları muhtemelen 1708-1717 döneminde saray orgcusu ve müzik yöneticisi olarak çalıştığı Weimar'da yapıldı. Bu transkripsiyonların çoğunun, Hollanda'da iki yıl kaldıktan sonra Saxe-Weimar'a dönen genç Prens Johann Ernst tarafından Weimar'a getirilen, Bach'ın L'estro Armonico'nun bir kopyasına eriştiği 1713/1714'te yapıldığı düşünülmektedir. Bach, solo keman için üç konçertonun klavsen düzenlemelerini yapmıştır:

  • Op.3, No. 3, RV 310, Sol Majör'den Fa Majör'e transpoze edilip BWV 978 olarak düzenlenmiştir
  • Op.3, No. 9, RV 230, Gerçek tonunda (Re Majör) BWV 972 olarak düzenlenmiştir
  • Op.3, No. 12, RV 265, Mi Majör'den Do Majör'e transpoze edilip BWV 976 olarak düzenlenmiştir

İki keman için konçertolardan ikisini org için, iki el ve pedal olarak üç partili şekilde düzenledi:

  • Op. 3, No. 8, RV 522, BWV 593 olarak düzenlenmiştir
  • Op. 3, No. 11, RV 565, BWV 596 olarak düzenlenmiştir

Daha sonra dört keman için 11 no'lu si minör konçertoyu la minör'e transpoze ederek dört klavsen ve yaylılar için düzenlemesini yaptı. Bu düzenleme ise Bach'ın Leipzig'deki dönemine, muhtemelen 1720'lerin sonlarına veya 1730'ların başına tarihlendirilmiştir.

  • Op. 3, No. 10, RV 580, BWV 1065 olarak kataloglanmıştır

Bach'ın transkripsiyonu geniş bir şekilde tanınmadı, sadece 1840'larda ve 1850'lerde C. J. Peters tarafından 19. yüzyıl "Bach canlanmasının" parçası olan Friedrich Konrad Griepenkerl tarafından hazırlanan baskılarda yayınlandı. Bu aşamada Bach'ın tüm konçerto transkripsiyonları, yazarlığa bakılmaksızın "Vivaldi'den sonra" olarak tanımlandı. Atıf ile ilgili sorunlar, 1890'larda Bach-Gesellschaft tarafından yayınlanan konçerto transkripsiyonlarının yeni baskısı ile tekrar gündeme geldi. Yazarlıklarını ve orijinal konçertoların değerlendirilmesinde 1910'larda yaşanan tartışma, Vivaldi'nin yeniden değerlendirilmesini ve sayısız "kayıp" çalışmasının nihayetinde yeniden keşfedilmesini içeren Vivaldi canlanmasına yol açtı.[10]

Şu anda Manchester'daki Henry Watson Müzik Kütüphanesi'nde düzenlenen barok müzikal el yazmalarının bir parçası olan Anne Dawson'ın Kitabı, aşağıdaki konçertoların tek klavyeli bir çalgı için düzenlemeler içeriyor:

  • Op. 3, No. 5, RV 519 (2 keman, viyolonsel)
  • Op. 3, No. 7, RV 567 (4 keman)
  • Op. 3, No. 9, RV 230 (solo keman)
  • Op. 3, No. 12, RV 265 (solo keman)
Agrell'ın Klavsen için Easy Genteel Lessons kitabından Vivaldi'nin 5. konçertosunun ilk bölümü.

Anne Dawson'ın Kitabında RV 519'un düzenlenmesi dışında, diğerleri de vardı:

  • Londra, Randall ve Abell için Vivaldi'nin 5. Konçertosu, Giovanni Agrell tarafından bestelenen Klavsen için Easy Genteel Lessons Koleksiyonu, c. 1767. Muhtemelen İsveçli besteci Johan Agrell tarafından yapılan bu RV 519'un ustaca düzenlenmesi, 18. yüzyılda yayımlanmış L'estro armonico'dan herhangi bir konçertonun tek transkripsiyonudur.
  • Concerto pro clavicembal del Sigr. Vivaldi, SchW A6: 001, Johann Adolph Scheibe'nin 1727 ve 1735 arası yayımlanan RV 519 transkripsiyonudur. Düzenleyenin Berlin Devlet Kütüphanesi'ndeki imzası 1990 yılında Russell Stinson tarafından belirlendi. [11] Sol Majör'e transpoze edilmiştir, ikinci keman ve viyola partilerini göz ardı ederek zaman zaman Vivaldi'nin partisyonunu basitleştiren bir transkripsiyondur. [12]
  • Ryom (2007) dört transkripsiyon daha listelemektedir. Talbot (2010) Ryom'un listesine ek olarak, bir şekilde İngiltere'ye bağlı üç düzenleme ile destekliyor.[13]

Kayıtlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
CD başlığı Kayıt etiketi kayıt Tarihi
Antonio Vivaldi: Konçertolar Discover 1994
Antonio Vivaldi: L'estro armonico, 12 Concerti Op. 3 Philips
Antonio Vivaldi: L'Estro Armonico, 12 Concerti Op. 3 Vanguard 1957
Antonio Vivaldi: Meisterwerke Zum Kennenlernen Art of Classics 1991
Classical Top 1000 Classic Mania
Concerti Virtuosi Analekta
Karajan Conducts Vivaldi & Bach Deutsche Grammophon
L'Estro Armonico Digital Concerto 1990
Klasik Müzik Ustaları: Vivaldi Delta
Kontrbas ve Yaylı Çalgılar Dörtlüsü için Müzik Gallo 1998
Dünyanın En Büyük Bestecileri: Vivaldi (Koleksiyoncu Sürümü Müzik Tenekesi) Madacy Eğlence 2008
Dünyanın En Büyük Bestecileri: Vivaldi (Koleksiyoncu Sürümü) Madacy Eğlence 2008
Vivaldi: Konçerti Rivo Alto 1996
Vivaldi: Quattro Keman Konçertosu; L'Estro Armonico Zig Zag Territoires 2007
Vivaldi: Konçertos Opp. 3, 4, 8 ve 9 (Kutu Seti) Decca 2006
Vivaldi: Konçertolar (Kutu Seti) Archiv Produktion 1987
Vivaldi: Konçertolar FSM Adagio
Vivaldi: L'Estro Armonico Konçertosu, Op. 3 Numara 1-6 Brilliant Classics
Vivaldi: L'Estro Armonico, Op. 3, Cilt. 1 (Hibrit SACD) Arts 2002
Vivaldi: L'estro armonico, Op. 3 / 1-6 Arte Nova 1995
Vivaldi: L'Estro Armonico, Op. 3, No. 1, 2, 4, 7, 8, 10, 11 Naxos 1991
Vivaldi: L'estro Armonico, Op. 3, Cilt. 1: Konçertolar No. 1–6 (DVD Ses) Arts 2003
Vivaldi: L'Estro Armonico, Op. 3, Cilt. 1 Arts 2002
Vivaldi: L'Estro Armonico : Concertos No. 1-7 Point Classics 1994
Vivaldi: L'Estro Armonico Bongiovanni 1997
Vivaldi: L'Estro Armonico Chandos 2002
Vivaldi: L'estro Armonico Disky 2000
Vivaldi: L'estro Armonico Londra 1994
Vivaldi: L'Estro Armonico Londra 1998
Vivaldi: Dört Mevsim (Box Set) Naxos 1993
Vivaldi: Masterworks (Box Set) Brilliant Classics

Notlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b c Talbot 2011, pp. 5–6
  2. ^ a b c Butler 2011
  3. ^ Wilk 2012
  4. ^ Talbot 2011, pp. 130–131
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2020. 
  6. ^ Arrangements for other instruments, such as the harp, or vocal ensembles are discussed in the previous section.
  7. ^ Vivaldi 1999, Talbot 2010, Pincherle 1962, Talbot 1993, Dirksen 2010, {harvnb|Brover-Lubovsky|2008}}
  8. ^ Vivaldi 1999
  9. ^ Dirksen 2010
  10. ^ Dirksen 2010, Pincherle 1962, Talbot 1993, Brover-Lubovsky 2008
  11. ^ Hauge 2018.
  12. ^ Stinson 1992.
  13. ^ Vivaldi 1999, Talbot 2010, Talbot 2011, Stinson 1992

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Brover-Lubovsky (2008), Tonal Space in the Music of Antonio Vivaldi, Indiana University Press, ISBN 0253351294  Brover-Lubovsky (2008), Tonal Space in the Music of Antonio Vivaldi, Indiana University Press, ISBN 0253351294 
  • Dirksen (2010), Preface to J.S. Bach: Sonatas, Trios, Concertos (PDF), Complete Organ Works (Breitkopf Urtext), vol.5 EB 8805, Wiesbaden: Breitkopf & Härtel, 13 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi, erişim tarihi: 3 Ağustos 2020 
  • "SchW A6:001: Concerto pro clavicembal del Sigr. Vivaldi". Johann Adolph Scheibe: A Catalogue of His Works. Danish Humanist Texts and Studies. 58. Royal Danish Library. 2018. ss. 91-92. ISBN 978 87 635 4560 0.  "SchW A6:001: Concerto pro clavicembal del Sigr. Vivaldi". Johann Adolph Scheibe: A Catalogue of His Works. Danish Humanist Texts and Studies. 58. Royal Danish Library. 2018. ss. 91-92. ISBN 978 87 635 4560 0.  "SchW A6:001: Concerto pro clavicembal del Sigr. Vivaldi". Johann Adolph Scheibe: A Catalogue of His Works. Danish Humanist Texts and Studies. 58. Royal Danish Library. 2018. ss. 91-92. ISBN 978 87 635 4560 0. 
  • Pincherle (1962), Vivaldi: Genius of the Baroque, W.W. Norton, ISBN 0393001687  Pincherle (1962), Vivaldi: Genius of the Baroque, W.W. Norton, ISBN 0393001687 
  • Ryom (1986), Repertoire des oeuvres d'Antonio Vivaldi : les compositions instrumentales, Engstrøm & Sødring, ISBN 8787091194  Ryom (1986), Repertoire des oeuvres d'Antonio Vivaldi : les compositions instrumentales, Engstrøm & Sødring, ISBN 8787091194 
  • Ryom (2007), Antonio Vivaldi. Thematisch-systematisches Verzeichnis seiner Werke, Breitkopf & Härtel, ISBN 978-3-7651-0372-8  Ryom (2007), Antonio Vivaldi. Thematisch-systematisches Verzeichnis seiner Werke, Breitkopf & Härtel, ISBN 978-3-7651-0372-8 
  • Stinson (1992), Keyboard Transcriptions from the Bach Circle (preface), A-R Editions, ISBN 9780895792693  Stinson (1992), Keyboard Transcriptions from the Bach Circle (preface), A-R Editions, ISBN 9780895792693 
  • Talbot (1993), "Vivaldi", The Master Musicians, 2., J. M. Dent, ISBN 0460861085  Talbot (1993), "Vivaldi", The Master Musicians, 2., J. M. Dent, ISBN 0460861085 
  • Talbot (2010), 'The Golden Pippin' and the Extraordinary Adventures in Britain and Ireland of Vivaldi's Concerto RV 519, ss. 87-124 
  • Michael Talbot, (Ed.) (2011), The Vivaldi Compendium, Boydell Press, ISBN 9781843836704  Michael Talbot, (Ed.) (2011), The Vivaldi Compendium, Boydell Press, ISBN 9781843836704 
  • Vivaldi (1999), Eleanor Selfridge-Field (Ed.), L'Estro armonico Op. 3, in Full Score – Concertos for Violins and String Orchestra, Dover Publications, ISBN 9780486406312  Vivaldi (1999), Eleanor Selfridge-Field (Ed.), L'Estro armonico Op. 3, in Full Score – Concertos for Violins and String Orchestra, Dover Publications, ISBN 9780486406312 

Konuyla ilgili yayınlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=L%27estro_armonico&oldid=32600703" sayfasından alınmıştır