Fordizm

Henry Ford'un Portesi

Fordizm, Henry Ford'un öncülüğünü yaptığı, üretim bandının uygulamaya konmasını içeren üretim sistemi.

Geçen yüzyıl boyunca en baskın olarak kullanılan üretim yöntemidir. 1920'li yılların başında uygulamaya konan yöntem, vasıfsız işçilerin bir üretim bandı oluşturduğu, kitle üretimi ve kitle tüketimi üzerine kurulu bir sistemdir. Her bir işçi üretim bandında çok küçük ve vasıfsız bir işle görevlendirilmiş olup, bütünün (yani üretilen ürünün) ne olduğu konusunda bilgisizdirler.

Önceleri Gramsci tarafından Amerikan endüstriyel yaşam biçimini belirtmek için kullanılmış, daha sonra literatürde Fordizm kavramı, kavramsal olarak kapitalist endüstrileşmenin daha çok II. Dünya Savaşı sonrası gelişimiyle ilgili olarak kullanılmıştır.

Fordizmin özellikleri;

• Üretimin standartlaştırılması,
• Otomasyon yoluyla kitlesel üretim yapılması,
• Sosyal refah devletinin düzenleyici ve kontrol edici rolü,
• Üretimde merkezi örgütlenme ve Taylorculuk yönetim anlayışı,
• Kalifiye düzeyi düşük işçilerin büyük ölçekli işletmelerde yoğunlaşması olarak sayılabilir.
• Richard Sennett, Karakter Aşınması adlı kitabında bu olguya değinmiştir.