หลวงบรรณสารประสิทธิ์ (สิทธิ โรจนวิภาต)

หลวงบรรณสารประสิทธิ์ (สิทธิ โรจนวิภาต)
คำนำหน้าชื่อ	พระภิกษุ หลวงบรรณสารประสิทธิ์ ปรฺณสาโร
ส่วนบุคคล
เกิด	22 ธันวาคม พ.ศ. 2435 (77 ปี)
มรณภาพ	12 ธันวาคม พ.ศ. 2513
นิกาย	มหานิกาย
ตำแหน่งชั้นสูง
ที่อยู่	วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนารามราชวรวิหาร กรุงเทพมหานคร
อุปสมบท	6 กรกฎาคม พ.ศ. 2490
พรรษา	23

พระภิกษุ หลวงบรรณสารประสิทธิ์ ปรฺณสาโร ชื่อจริง สิทธิ โรจนวิภาต (นามเดิม"เนื่อง") อดีตขุนนางและข้าราชการชาวไทย เคยดำรงตำแหน่งผู้ว่าราชการหลายจังหวัด รวมถึงได้เข้าไปดูแลรักษาในพระราชวังและคอยรับและดูแลรับใช้พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวอยู่เสมอ

ประวัติ

สิทธิเป็นบุตรของหลวงพิจารณาคดีราษฎร์ (สมบุญ โรจนวิภาต) และนางอั๊ว โรจนวิภาต(เกิดศร) (นางอั๊วเป็นลูกพี่ลูกน้องกับนางพิจารณาคดีราษฎร์(วรรณ โรจนวิภาต)มารดาพระยาอาชญาจักร์ (บุญมา โรจนวิภาต)) เกิดเมื่อวันพฤหัสบดีขึ้น 4 ค่ำ เดือนยี่ ปีมะโรง ตรงกับวันที่ 22 ธันวาคม พ.ศ. 2435 ที่จังหวัดอ่างทอง มีพี่น้องรวม 8 คน

1. พระยาอาชญาจักร์ (บุญมา โรจนวิภาต)
2. นางถนอม สุขีโมกข์
3. นายสวัสดิ์ โรจนวิภาต
4. ร้อยตำรวจเอก ชั้น โรจนวิภาต
5. พระชัยปริญญา (เชื้อ โรจนวิภาต) พันธุสมบุญ
6. ร้อยตรี สุวรรณ โรจนวิภาต
7. นายจำรัส โรจนวิภาต
8. นายพ่วง โรจนวิภาต

การศึกษา

ท่านได้รับเบื้องต้นที่จังหวัดตัวอย่างกรุงเก่าฯ (จังหวัดพระนครศรีอยุธยา) ต่อมาบิดาได้ส่งเข้าเรียนที่กรุงเทพฯที่โรงเรียนวัดเบญจมบพิตร (โรงเรียนมัธยมวัดเบญจมบพิตรในปัจจุบัน) สอบไล่วิชาปกครองชั้นสำรองปลัดอำเภอ ได้ที่ 1 ต่อมาได้เรียนวิชากฎหมายและ สอบไล่เนติบัณฑิตไทย

รับราชการ

หลวงบรรณสารประสิทธิ์ เมื่อยังเป็นฆราวาส

เมื่อพระยาบรรหารทัณฑกิจ (ลำใย โรจนวิภาต) รับราชการเป็นผู้ช่วยอธิบดีกรมราชทัณฑ์ได้เอาตัวหลวงบรรณสารประสิทธิ์มาใช้สอยใกล้ชิดและได้ฝากให้รับราชการในกระทรวงนครบาล

• พ.ศ. 2460 - รองสารวัตรอำเภอขลุง จังหวัดจันทบุรี
• พ.ศ. 2461 - ปลัดอำเภอท่าใหม่ จังหวัดจันทบุรี
• พ.ศ. 2462 - ปลัดอำเภอขลุง จังหวัดจันทบุรี
• พ.ศ. 2469 - พนักงานอัยการ กรมอัยการ
• พ.ศ. 2470 - อัยการจังหวัดชลบุรี
• พ.ศ. 2471 - ปลัดกรมทะเบียน กรมพลำภังค์
• พ.ศ. 2475 - ผู้ตรวจการเรือนจำ
• พ.ศ. 2477 - รักษาการหัวหน้ากองทะเบียน และกองทัณฑวิทยา
• พ.ศ. 2478 - หัวหน้ากองทัณฑวิทยา กรมราชทัณฑ์
• พ.ศ. 2478 - ข้าหลวงประจำจังหวัดนครนายก
• พ.ศ. 2482 - ข้าหลวงประจำจังหวัดบุรีรัมย์
• พ.ศ. 2486 - ผู้ว่าราชการจังหวัดอ่างทอง

ต่อมาท่านได้ลาออกจากราชการ เพราะรับราชการนาน

ปัจฉิมวัย

ภายหลังที่ได้ได้ลาออกจากราชการแล้ว หลวงบรรณสารประสิทธิ์ ได้พิจารณาเห็นว่าถ้าไปอุปสมบทแล้ว จะทำให้ความเป็นอยู่ในชีวิตสงบราบรื่น จึงได้อุปสมบท ณ วัดเบ็ญจมบพิตร เมื่อ 6 กรกฎาคม พ.ศ. 2490 และระหว่าง 2-3 ปีที่แล้วมา พระภิกษุหลวงบรรณสารประสิทธิ์ได้อาพาธ ซึ่งเป็นไปตามวาระของผู้มีอายุสูง อาการหนักบ้าง จนถึงแก่มรณภาพเมื่อวันที่ 12 ธันวาคม 2513 เวลาประมาณ 04.00 น. ด้วยโรคหัวใจ รวมอายุได้ 74 ปีเศษ

ครอบครัว

หลวงบรรณสารประสิทธิ์ มีบุตรธิดาต่างมารดากันรวม 6 คน

1. นางสุรี จารุศร
2. นายสุทัน โรจนวิภาต
3. นายสุธี โรจนวิภาต
4. นางสุนทรี พิทักษ์ราษฎร์
5. นายประหยัด โรจนวิภาต
6. นางสาวทรัพย์สิริ โรจนวิภาต

ยศและบรรดาศักดิ์

• 23 พฤศจิกายน พ.ศ. 2469 - รองอำมาตย์ตรี
• 7 พฤศจิกายน พ.ศ. 2471 - รองอำมาตย์โท
• 7 พฤศจิกายน พ.ศ. 2472 - หลวงบรรณสารประสิทธิ์ ถือศักดินา ๖๐๐
• 7 พฤศจิกายน พ.ศ. 2473 - รองอำมาตย์เอก

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2483 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 3 ตริตาภรณ์ช้างเผือก (ต.ช.)
• พ.ศ. 2481 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 3 ตริตาภรณ์มงกุฎไทย (ต.ม.)
• พ.ศ. 2487 – เหรียญช่วยราชการเขตภายใน การรบสงครามมหาเอเชียบูรพา (ช.ร.)
• พ.ศ. 2486 – เหรียญจักรพรรดิมาลา (ร.จ.พ.)

แหล่งข้อมูลอื่น

บรรณสารประสิทธิ์ (หลวง). ที่ระลึกในงานพระราชทานเพลิงศพ พระภิกษุ หลวงบรรณสารประสิทธิ์ ปรฺณสาโร (สิทธิ โรจนวิภาต). พระนคร :โรงพิมพ์ประจักษ์การพิมพ์, 2513