ภวจักร
ภวจักร (สันสกฤต: भवचक्र; บาลี: bhavacakka; ทิเบต: srid pa'i 'khor lo) เป็นรูปสัญลักษณ์ของสังสารวัฏในศาสนาพุทธ คำว่าภวจักรอาจแปลได้ว่าเป็น "กงล้อแห่งชีวิต"[1] โดยประกอบขึ้นมาจากคำว่า ภว (भव) "การดำรงอยู่"[web 1] ที่ซึ่งในทางศาสนาพุทธใช้เรียกความสืบเนื่องของการเกิดขึ้น หรือเวียนว่ายตายเกิด ในบริบทของสังสารวัฏ[2] ดังที่ปรากฏในปฏิจจสมุปบาทประการที่สิบ[3] กับคำว่า จักร (चक्र) ซึ่งอาจแปลได้ว่า "กงล้อ" หรือ "วัฏจักร"[4] ภวจักรมักนิยมวาดไว้บนผนังภายนอกของแทบทุกอารามและวัดพุทธในทิเบตกับอินเดียสำหรับฆราวาสได้ชม[5][6]
องค์ประกอบอื่น ๆ ที่สามารถพบประกอบภาพของภวจักรในศิลปะทิเบต เช่น รูปสิ่งมีชีวิตตนหนึ่งที่มีท่าทางดุร้ายเกรี้ยวกรทด ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ถึงว่าทุกสิ่งที่ดำเนินไปในสังสารวัฏความไม่จีรังยั่งยืน และความเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ พระจันทร์เหนือภวจักรแปลความได้เป็นการปลดปล่อยหลุดพ้นจากวัฏจักร และมีพระพุทธเจ้าทรงชี้ไปยังพระจันทร์นั้น เป็นการสื่อว่าการหลุดพ้นจากสังสารวัฏนั้นสามารถกระทำได้[7][8]
อ้างอิง
[แก้]- ↑ Gethin 1998, pp. 158–159.
- ↑ Thomas William Rhys Davids; William Stede (1921). Pali-English Dictionary. Motilal Banarsidass. p. 499. ISBN 978-81-208-1144-7.
- ↑ Julius Evola; H. E. Musson (1996). The Doctrine of Awakening: The Attainment of Self-Mastery According to the Earliest Buddhist Texts. Inner Traditions. pp. 67–68. ISBN 978-0-89281-553-1.
- ↑ Mallory, J.P; Adams, D.Q. (1997). Encyclopedia of Indo-European culture (1. publ. ed.). London: Fitzroy Dearborn. p. 640. ISBN 978-1-884964-98-5.
- ↑ Dzongsar Khyentse (2004), p. 3.
- ↑ Dalai Lama (1992), p. 1
- ↑ Dalai Lama (1992), p. 41-43.
- ↑ Sonam Rinchen (2006), p. 8-9.
บรรณานุกรม
[แก้]แหล่งข้อมูลทางพุทธศาสนา
[แก้]- Chögyam Trungpa (1999). The Myth of Freedom and the Way of Meditation. Shambhala
- Chögyam Trungpa (2000). The Tibetan Book of the Dead: The Great Liberation through Hearing in the Bardo. Shambhala
- Chögyam Trungpa (2009). The Truth of Suffering and the Path of Liberation. Shambhala
- Dalai Lama (1992). The Meaning of Life, translated and edited by Jeffrey Hopkins. Wisdom.
- Dzongsar Khyentse (2004). Gentle Voice #22, September 2004 Issue. [1]
- Dzongsar Khyentse (2005). Gentle Voice #23, April 2005 Issue. [2]
- Epstein, Mark (2004). Thoughts Without A Thinker: Psychotherapy from a Buddhist Perspective. Basic Books. Kindle Edition.
- Gampopa (1998). The Jewel Ornament of Liberation: The Wish-Fulfilling Gem of the Noble Teachings, by Gampopa, translated by Khenpo Konchog Gyaltsen Rinpoche. Snow Lion.
- Goodman, Steven D. (1992). "Situational Patterning: Pratītyasamutpāda." Footsteps on the Diamond Path, Crystal Mirror Series I-III. Dharma Publishing.
- Geshe Sonam Rinchen (2006). How Karma Works: The Twelve Links of Dependent Arising. Snow Lion
- Karunaratne, T. B. (2008). The Buddhist Wheel Symbol. Buddhist Publication Society. (http://www.bps.lk/olib/wh/wh137.pdf)
- Khandro Rinpoche (2003). This Precious Life. Shambala
- Patrul Rinpoche (1998). The Words of My Perfect Teacher, translated by the Padmakara Translation Group. Altamira.
- Ringu Tulku (2005). Daring Steps Toward Fearlessness: The Three Vehicles of Tibetan Buddhism. Snow Lion.
- Simmer-Brown, Judith (1987). "Seeing the Dependent Origination of Suffering as the Key to Liberation." Journal of Contemplative Psychotherapy, VOLUME IV. The Naropa Institute. (ISSN 0894-8577)
- Thrangu Rinpoche (2001). The Twelve Links of Interdependent Origination. Nama Buddha Publications.
- Thubten Chodron. Articles & Transcripts of Teachings on Lamrim: The Gradual Path to Enlightenment. Dharma Friendship Foundation.
- Thubten Chodron (1993). The Twelve Links – Part 1 of 5 (PDF)
- Thubten Chodron (1993). The Twelve Links – Part 2 of 5 (PDF)
แหล่งข้อมูลทางวิชาการ
[แก้]- Buswell, Robert E. Jr.; Lopez, Donald S. Jr., บ.ก. (2013), The Princeton Dictionary of Buddhism, Princeton University Press
- Donath, Dorothy C. (1971), Buddhism for the West: Theravāda, Mahāyāna and Vajrayāna; a comprehensive review of Buddhist history, philosophy, and teachings from the time of the Buddha to the present day, Julian Press, ISBN 0-07-017533-0
- Gethin, Rupert (1998), Foundations of Buddhism, Oxford University Press, ISBN 0-19-289223-1
- Teiser, Stephen (2007). Reinventing the Wheel: Paintings of Rebirth in Medieval Buddhist Temples. University of Washington Press. ISBN 9780295986494.