พญาผากอง

พญาผากอง (ผู้ปู่) หรือ พญาผานอง
กษัตริย์ราชวงศ์ภูคา องค์ที่ 4 แห่งอาณาจักรน่าน
ราชวงศ์	ราชวงศ์ภูคา
ครองราชย์	พ.ศ. 1866 - พ.ศ. 1892
งานสำคัญ	กู้อิสรภาพให้แก่เมืองวรนคร (ปัว) จากแคว้นพะเยา เมื่อปี พ.ศ. 1866

พญาผากอง (ผู้หลาน) หรือท้าวผาคอง
กษัตริย์ราชวงศ์ภูคา องค์ที่ 7 แห่งอาณาจักรน่าน
ราชวงศ์	ราชวงศ์ภูคา
ครองราชย์	พ.ศ. 1904 - พ.ศ. 1929
งานสำคัญ	สร้างเมืองน่าน เมื่อปี พ.ศ. 1911

พญาผากองหรือพระยาผากองเป็นกษัตริย์ที่เคยปกครองเมืองน่าน เมืองปัวในสมัยสุโขทัย มี 2 องค์คือ พญาผากอง (ผู้ปู่) ครองราชย์ พ.ศ. 1863 - 1892 และพญาผากอง (ผู้หลาน) ครองราชย์ พ.ศ. 1904 - 1929 แต่ในเอกสารบางฉบับเปลี่ยนชื่อพญาผากอง (ผู้ปู่) เป็น พญาผานอง

พญาผากอง (ผู้ปู่) หรือพญาผานอง เป็นโอรสของเจ้าเก้าเกื่อนหรือปู่ฟ้าฟื้น เดิมชื่อขุนใสหรือขุนใส่ยศ สืบเชื้อสายมาจากพญาภูคา เจ้าเมืองภูคา ขุนฟอง ปู่ของพญาผานองแยกมาตั้งเมืองพลัวหรือเมืองปัว ครองราชย์ พ.ศ. 1863 - 1892 เมื่อสวรรคตแล้ว โอรสสององค์คือเจ้าไสและเจ้ากานเมืองได้ครองราชย์ต่อมา พญาการเมืองมีโอรสชื่อพญาผากอง ครองราชย์ พ.ศ. 1904 - 1929 พญาผากองนี้เป็นผู้สร้างเมืองน่านที่เวียงกุม บ้านห้วยไคร้ เมื่อ พ.ศ. 1909 เชื้อสายของพญาผากองได้ครองเมืองน่านจนถึงเจ้าผาแสงเป็นองค์สุดท้าย ก่อนที่ทางเชียงใหม่จะส่งคนมาปกครองเมืองน่านโดยตรง

พญาผากอง (ผู้หลาน) นี้น่าจะเป็นองค์เดียวกับท้าวผาคองในพงศาวดารฉบับหลวงประเสริฐฯที่ยกทัพมาช่วยสุโขทัยรบกับสมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 1 เมื่อ พ.ศ. 1919 ซึ่งทัพท้าวผาคองแตก ถูกฝ่ายอยุธยาจับเป็นเชลยได้มาก

อ้างอิง

• ประเสริฐ ณ นคร. ผากอง, พระยา ใน ประวัติศาสตร์เบ็ดเตล็ด. กทม. มติชน. 2549. หน้า 254 - 255