Jump to content

హోమో సేపియన్స్

వికీపీడియా నుండి
హోమో సేపియన్స్
Temporal range: 0.35–0 Ma
↓
 మధ్య ప్లైస్టోసీన్–ప్రస్తుతం
Scientific classification Edit this classification
Domain: Eukaryota
Kingdom: జంతువు
Phylum: కార్డేటా
Class: క్షీరదాలు
Order: Primates
Suborder: Haplorhini
Infraorder: Simiiformes
Family: Hominidae
Subfamily: Homininae
Tribe: Hominini
Genus: Homo
Species:
H. sapiens
Binomial name
Homo sapiens
కార్ల్ లిన్నేయస్, 1758
Subspecies

హోమో సేపియన్స్
†H. s. ఇడాల్టు
†నియాండర్తల్ (?)
†H. s. రొడీసియెన్సిస్ (?)
(ఇతర మానవ ఉపజాతులు)

హోమో సేపియన్స్ మానవ జాతి పేరు. ప్రాచీన కాలం నుండి ఇప్పటి వరకూ విలసిల్లిన మానవ జాతుల్లో జీవించి ఉన్న జాతి హోమో సేపియన్స్ ఒక్కటే. లాటినులో ఈ పేరుకు "వివేకవంతుడు" అని అర్ధం. లాటినులో దీనిని 1758 లో కార్ల్ లిన్నేయస్ (స్వయంగా తానే ఈ జాతికి లెక్టోటైప్) పరిచయం చేశాడు.

అంతరించిపోయిన హోమో జాతికి చెందిన జాతులలో హోమో ఎరెక్టస్ ఒకటి. ఈ జాతి సుమారు 1.9 నుండి 0.4 మిలియన్ల సంవత్సరాల క్రితం ఉనికిలో ఉండేది. దీనితో పాటు అనేక ఇతర జాతులు (కొందరు వాటిని హోమో సేపియన్స్ లేదా హోమో ఎరెక్టస్ లకు ఉపజాతులుగా భావిస్తారు) కూడా వివిధ కాలాల్లో ఉనికిలో ఉండి, ఆ తరువాత అంతరించిపోయాయి. మానవ జాతి పూర్వీకులైన హోమో ఎరెక్టస్ (లేదా హోమో యాంటెసెస్సర్ వంటి మధ్యంతర జాతులు) నుండి సుమారు 5,00,000 సంవత్సరాల క్రితం హోమో సేపియన్స్ వేరుపడినట్లు అంచనా వేసారు.[note 1] హోమో సేపియన్ల తొట్ట తొలి శిలాజం ఆఫ్రికాలో లభించిన 3,00,000 సంవత్సరాల క్రితం నాటిది. సుమారు 1,00,000 - 30,000 సంవత్సరాల క్రితాల మధ్య ఆఫ్రికా, యురేషియా రెండింటిలోనూ ఈ జాతుల మధ్య సంకరం జరిగిందని తెలిసింది (ఇటీవలి అవుట్-ఆఫ్-ఆఫ్రికా విస్తరణ తరువాత).[4]

సమకాలీన మానవులలో కనిపించే లక్షణాలకు అనుగుణంగా శరీర నిర్మాణ శాస్త్రాన్ని కలిగి ఉన్న హోమో సేపియన్లను, అంతరించిపోయిన పురాతన మానవుల నుండి వేరుగా చూపేందుకు శరీర నిర్మాణపరంగా ఆధునిక మానవులు [5] (ఎ.హెచ్.ఎం) అనే పదాన్ని ఉపయోగిస్తారు. శరీర నిర్మాణపరంగా ఆధునిక, ప్రాచీన మానవులు సహజీవనం చేసిన సమయాలు, ప్రాంతాలకు ఇది ఉపయోగపడుతుంది. ఉదాహరణకు, పాతరాతియుగం నాటి ఐరోపా.

పేరు వెనుక చరిత్ర

[మార్చు]

హోమో సేపియన్స్ అనే ద్విపద పేరును లిన్నేయస్ 1758 లో ఉపయోగించాడు.[6] లాటిన్ నామవాచకం హోమే (జెనిటివు హోమినిసు) అంటే "మానవుడు", సేపియన్స్ అంటే "వివేకం, తెలివైన, తెలివైన" అని అర్ధం.

ఈ జాతి మొదట 300,000 నుండి 200,000 సంవత్సరాల క్రితం హోమో జాతికి చెందిన ఒక పూర్వీకుడి నుండి ఉద్భవించిందని భావించారు.[note 2] "శరీర నిర్మాణపరంగా ఆధునిక" పదనిర్మాణ వర్గీకరణతో ఒక సమస్య ఏమిటంటే ఇది విస్తారమైన జనాభాను కలిగి ఉండదు. ఈ కారణంగా హోమో సేపియన్ల వంశ-ఆధారిత (క్లాడిస్టికు) నిర్వచనం సూచించబడింది. దీనిలో హోమో సేపియన్ల నిర్వచనం ప్రకారం నియాండర్తలు వంశం నుండి విడిపోయిన తరువాత ఆధునిక మానవ వంశాన్ని సూచిస్తుంది. ఇటువంటి క్లాడిస్టికు నిర్వచనం హోమో సేపియన్ల వయస్సును 500,000 సంవత్సరాలకు విస్తరిస్తుంది.[note 3]

విస్తృతమైన మానవ జనాభా చారిత్రాత్మకంగా ఉపజాతులుగా విభజించబడింది.కాని 1980 ల నుండి ప్రస్తుతం ఉన్న అన్ని సమూహాలు ఒకే జాతి హోమో సేపియన్ల లోకి ఉపసంహరించబడ్డాయి.ఇవి ఉపజాతులుగా విభజించడాన్ని పూర్తిగా నివారించాయి.[note 4]

కొన్ని మూలాలు నియాండర్తల్సు (హోమో నియాండర్తలెన్సిస్‌) ను ఒక ఉపజాతిగా చూపించాయి (హోమో సేపియన్స్ నియాండర్తలెన్సిస్‌).[14][15] అదేవిధంగా హోమో రోడెసియెన్సిసు జాతుల కనుగొనబడిన నమూనాలను కొందరు ఉపజాతులు (హోమో సేపియన్స్ రోడెసియెన్సిసు) గా వర్గీకరించారు. అయినప్పటికీ ఈ చివరి రెండింటిని హోమో జాతికి చెందిన ప్రత్యేక జాతులుగా కాకుండా హెచ్ సేపియన్ల లోపల ఉపజాతులుగా పరిగణించడం సర్వసాధారణం.[16]

హోమో సేపియన్స్ అనే ఉపజాతుల పేరు కొన్నిసార్లు "ఆధునిక మానవులు" లేదా "శరీర నిర్మాణపరంగా ఆధునిక మానవులు"కు బదులుగా అనధికారికంగా ఉపయోగించబడుతుంది. దీనికి అధికారిక అంగీకారం లేదు.[note 5]

2000 ల ప్రారంభంలో హోమో లను ఉపయోగించడం సర్వసాధారణమైంది. సమకాలీన మానవులందరి పూర్వీకుల జనాభా కోసం సేపియన్స్, ఇది మరింత నిర్బంధ అర్థంలో ద్విపద హోమో సేపియన్లకు సమానం (హోమో నియాండర్తాలెన్సిస్‌ను ప్రత్యేక జాతిగా పరిగణించి) [note 6]

నోట్స్

[మార్చు]
  1. ↑ Based on Schlebusch et al., "Southern African ancient genomes estimate modern human divergence to 350,000 to 260,000 years ago",[2] Fig. 3 (H. sapiens divergence times) and Stringer (2012),[3] (archaic admixture).
  2. ↑ This is a matter of convention (rather than a factual dispute), and there is no universal consensus on terminology. Some scholars include humans of up to 600,000 years ago under the same species. See Bryant (2003), p. 811.[7] See also Tattersall (2012), Page 82 (cf. Unfortunately this consensus in principle hardly clarifies matters much in practice. For there is no agreement on what the 'qualities of a man' actually are," [...]).[8]
  3. ↑ Werdelin[9] citing Lieberman et al.[10]
  4. ↑ The history of claimed or proposed subspecies of H. sapiens is complicated and fraught with controversy. The only widely recognized archaic subspecies[ఆధారం చూపాలి] is H. sapiens idaltu (2003). The name H. s. sapiens is due to Linnaeus (1758), and refers by definition the subspecies of which Linnaeus himself is the type specimen. However, Linnaeus postulated four other extant subspecies, viz. H. s. afer, H. s. americanus, H. s. asiaticus and H. s. ferus for Africans, Americans, Asians and Malay. This classification remained in common usage until the mid 20th century, sometimes alongside H. s. tasmanianus for Australians. See, for example, Bailey, 1946;[11] Hall, 1946.[12] The division of extant human populations into taxonomic subspecies was gradually given up in the 1970s (for example, Grzimek's Animal Life Encyclopedia[13]).
  5. ↑ Homo sapiens sapiens is first used in the 1940s as a synonym of Linnaeus' H. s. europaeus, i. e. Caucasoids.[12] This usage is abandoned by the 1970s, and H. s. sapiens was now used for Cro-Magnon by authors who wished to classify Neanderthals as subspecies of H. sapiens taken in a wider sense, for example Seely.[17]
  6. ↑ For example, "DMA studies have revealed that the first anatomically modern humans (H. s. sapiens) arose in Africa between 200,000 and 140,000 years ago".[18] This usage persists alongside H. s. sapiens designating Upper Paleolithic Cro Magnon, for example. "About 200,000 years ago our own species, Homo sapiens (the thinking human), evolved [...] About 60,000 years ago we became elaborate artisans, building boats and intricate shelters; at this stage, scientists refer to us as Homo sapiens sapiens."[19]

మూలాలు

[మార్చు]
  1. ↑ Global Mammal Assessment Team (2008). "Homo sapiens". IUCN Red List of Threatened Species. 2008: e.T136584A4313662. doi:10.2305/IUCN.UK.2008.RLTS.T136584A4313662.en.
  2. ↑ Schlebusch; et al. (3 November 2017). "Southern African ancient genomes estimate modern human divergence to 350,000 to 260,000 years ago". Science. 358 (6363): 652–655. Bibcode:2017Sci...358..652S. doi:10.1126/science.aao6266. PMID 28971970.
  3. ↑ Stringer, C (2012). "What makes a modern human". Nature. 485 (7396): 33–35. Bibcode:2012Natur.485...33S. doi:10.1038/485033a. PMID 22552077.
  4. ↑ Harrod, James. "Harrod (2014) Suppl File Table 1 mtDNA language myth Database rev May 17 2019.doc". {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
  5. ↑ Nitecki, Matthew H; Nitecki, Doris V (1994). Origins of Anatomically Modern Humans. Springer. ISBN 1489915079.
  6. ↑ Linné, Carl von (1758). Systema naturæ. Regnum animale (10th ed.). Sumptibus Guilielmi Engelmann. pp. 18, 20. Retrieved 2019-05-06.
  7. ↑ Bryant, Clifton D (2003). Handbook of Death and Dying. SAGE. ISBN 0761925147.
  8. ↑ Tattersall, Ian (2012). Masters of the Planet: The Search for Our Human Origins. St Martin's Press. ISBN 978-1137000385.
  9. ↑ Werdelin, Lars; Sanders, William Joseph (2010). Cenozoic Mammals of Africa. Univ of California Press. p. 517. ISBN 9780520257214.
  10. ↑ Lieberman, DE; McBratney, BM; Krovitz, G (2002). "The evolution and development of cranial form in Homo sapiens". PNAS. 99 (3): 1134–39. Bibcode:2002PNAS...99.1134L. doi:10.1073/pnas.022440799. PMC 122156. PMID 11805284.
  11. ↑ Bailey, John Wendell (1946). The Mammals of Virginia. p. 356.
  12. ↑ 12.0 12.1 Hall, E (1946). "Zoological Subspecies of Man at the Peace Table". Journal of Mammalogy. 27 (4): 358–364. doi:10.2307/1375342. JSTOR 1375342.
  13. ↑ Grzimek's Animal Life Encyclopedia. Vol. 11. 1970. p. 55.
  14. ↑ Hublin, J. J. (2009). "The origin of Neandertals". Proceedings of the National Academy of Sciences. 106 (38): 16022–27. Bibcode:2009PNAS..10616022H. doi:10.1073/pnas.0904119106. JSTOR 40485013. PMC 2752594. PMID 19805257.
  15. ↑ Harvati, K.; Frost, S.R.; McNulty, K.P. (2004). "Neanderthal taxonomy reconsidered: implications of 3D primate models of intra- and interspecific differences". Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 101 (5): 1147–52. Bibcode:2004PNAS..101.1147H. doi:10.1073/pnas.0308085100. PMC 337021. PMID 14745010.
  16. ↑ "Homo neanderthalensis King, 1864". Wiley-Blackwell Encyclopedia of Human Evolution. Chichester, West Sussex: Wiley-Blackwell. 2013. pp. 328–31.
  17. ↑ Seely, Paul H (1971). "Not a Viable Theory". The Journal of the American Scientific Affiliation. 23 (4): 134.
  18. ↑ Parker, Geoffrey (2001). Compact history of the world. p. 14. ISBN 9780760725757.
  19. ↑ Rosenstand, Nina (2002). The Human Condition: An Introduction to Philosophy of Human Nature. McGraw-Hill. p. 42. ISBN 1559347643.
"https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=హోమో_సేపియన్స్&oldid=4377543" నుండి వెలికితీశారు