ఇస్లామీయ లిపీ కళాకృతులు: కూర్పుల మధ్య తేడాలు
Ahmed Nisar (చర్చ | రచనలు) |
Ahmed Nisar (చర్చ | రచనలు) కొద్ది విస్తరణ |
||
| పంక్తి 10: | పంక్తి 10: | ||
[[దస్త్రం:AndalusQuran.JPG|thumb|right|260px|12వ శతాబ్దానికి చెందిన [[ఖురాన్]] ప్రతియొక్క పుట, అందలూసీ లిపిలో.]] |
[[దస్త్రం:AndalusQuran.JPG|thumb|right|260px|12వ శతాబ్దానికి చెందిన [[ఖురాన్]] ప్రతియొక్క పుట, అందలూసీ లిపిలో.]] |
||
== లిపీకళలలోని లిపులు == |
== లిపీకళలలోని లిపులు == |
||
మొట్టమొదటి సారిగా ప్రసిద్ధి చెందిన లిపి 'కూఫీ' లిపి. దీనిని ఖురాన్ వ్రాసే లిపిలో విరివిగా వాడేరు. |
మొట్టమొదటి సారిగా ప్రసిద్ధి చెందిన లిపి 'కూఫీ' (కూఫా కు చెందినా) లిపి. దీనిని ఖురాన్ వ్రాసే లిపిలో విరివిగా వాడేరు. |
||
| పంక్తి 37: | పంక్తి 37: | ||
== పరికరాలు మరియు మీడియా== |
== పరికరాలు మరియు మీడియా== |
||
[[దస్త్రం:Learning Arabic calligraphy.jpg|thumb|right |
[[దస్త్రం:Learning Arabic calligraphy.jpg|thumb|right|ఓ లిపీ కళా విద్యార్థి యొక్క పరికరాలు మరియు పని.]] |
||
సాంప్రదాయికంగా, అరబ్బీ లిపీ కళాకారుడి వ్రాత పరికరం 'కలం', (పేనా), ఇది వెదురు బద్ద తో తయారుచేయబడి వుంటుంది, దీని సిరా, రంగూ, రెండునూ వ్రాతకు ప్రవాభితం చేసేవిగా వుంటాయి. నేడు కొన్ని పేనాలు తయారుచేసే కంపెనీలు "నిబ్" లు తయారు చేసే కంపెనీలు, వివిధ సైజులలో (గీతాలకు కావలసిన "వెయిట్") నిబ్ లు తయారుచేసి, వివిధ సైజుల నిబ్ ల సెట్ కలిగిన పాకెట్ లలో లభ్యమయేలా చూస్తున్నాయి. |
సాంప్రదాయికంగా, అరబ్బీ లిపీ కళాకారుడి వ్రాత పరికరం 'కలం', (పేనా), ఇది వెదురు బద్ద తో తయారుచేయబడి వుంటుంది, దీని సిరా, రంగూ, రెండునూ వ్రాతకు ప్రవాభితం చేసేవిగా వుంటాయి. నేడు కొన్ని పేనాలు తయారుచేసే కంపెనీలు "నిబ్" లు తయారు చేసే కంపెనీలు, వివిధ సైజులలో (గీతాలకు కావలసిన "వెయిట్") నిబ్ లు తయారుచేసి, వివిధ సైజుల నిబ్ ల సెట్ కలిగిన పాకెట్ లలో లభ్యమయేలా చూస్తున్నాయి. |
||
==గోడలపై లిపీ కళాకృతులు == |
|||
===తాజ్ మహల్ లో లిపి కళ === |
|||
[[తాజ్ మహల్]] నిర్మాణంలోనూ ఇస్లామీయ లిపీ కళాకృతులు ఉపయోగించారు. |
|||
== లిపీ కళాకృతులు |
<gallery mode=packed caption="గోడలపై లిపీ కళాకృతులు"> |
||
File:TajCalligraphy3.jpg|పెద్ద పిష్తాక్ మీద నగీషీ వ్రాత|పెద్ద పిష్తాక్ మీద నగీషీ వ్రాత |
|||
File:Agra castle India persian poem.jpg|[[ఇస్లామీయ లిపీ కళాకృతులు|ఇస్లామీయ లిపీ కళాకృతులు]] - [[పర్షియన్ భాష]] లో కవితలు |
|||
File:CalligraphyTajMahal.JPG|తాజ్ గోడలపై ఇస్లామీయ లిపీ కళాకృతులు |
|||
</gallery> |
|||
== ఇతర లిపీ కళాకృతులు == |
|||
<gallery> |
<gallery> |
||
దస్త్రం:Bismillah.svg|బిస్మిల్లాహ్, లిపీ రూపం |
దస్త్రం:Bismillah.svg|బిస్మిల్లాహ్, లిపీ రూపం |
||
10:39, 4 సెప్టెంబరు 2014 నాటి కూర్పు
 |
|---|
| నిర్మాణాలు |
|
అరబ్ · అజేరి |
| కళలు |
| నాట్యము |
| దుస్తులు |
|
అబాయ · అగల్ · బౌబౌ |
| శెలవు దినాలు |
|
ఆషూరా · అర్బయీన్ · అల్ గదీర్ |
| సాహిత్యము |
|
అరబ్బీ · అజేరి · బెంగాలి |
| సంగీతము |
| దస్త్‌గాహ్ · గజల్ · మదీహ్ నబవి |
| థియేటర్ |
|
|
|
ఇస్లాం పోర్టల్ |
ఇస్లామీయ లిపీ కళాకృతులు (ఆంగ్లం లో :Islamic calligraphy), దీనికి అరబ్బీ లిపీకళ అనికూడా వ్యవహరిస్తారు. ఇది వ్రాసే కళ. ప్రముఖంగా ఇది, ఖురాన్ ప్రతులు వ్రాసేందుకు ఉద్దేశింపబడినది. మొత్తం ఇస్లామీయ చరిత్ర లో దీనిని శ్లాఘించారు. ఇది ఇస్లామీయ కళలను వ్యక్తీకరించడానికి కూడా ఉపయోగించేవారు.[1]
ఇస్లామీయ సంస్కృతిలో దీని పాత్ర
లిపీవ్రాత కళలు ఇస్లామీయ సంస్కృతిలో ఒక భాగంగా వెల్లివిరిశాయి. ఇవి ముస్లింల భాషలు మరియు ఇస్లాం మతానికి మధ్య లంకెలావున్నాయి. ఖురాన్, అరబ్బీ భాష వ్యాప్తి చెందుటకు దోహదపడింది. అదేవిధంగా అరబ్బీ లిపి, లిపీవ్రాత కళలు, లిపీకళాకృతులూ ప్రజలలో సామాన్యమగుటకు తోడ్పడింది.
లిపీకళలలోని లిపులు
మొట్టమొదటి సారిగా ప్రసిద్ధి చెందిన లిపి 'కూఫీ' (కూఫా కు చెందినా) లిపి. దీనిని ఖురాన్ వ్రాసే లిపిలో విరివిగా వాడేరు.
తరచుగా వాడే సాథారణ వ్రాత, 'నస్ఖ్' లిపి, దీనిలో గుండ్రని అక్షరాలు, సన్నని గీతలతో వుంటుంది. చిన్నపిల్లలకు మొదటిసారిగా భాష నేర్పేటపుడు ఈ లిపిలోనే నేర్పుతారు. ఈ లిపి తరువాత 'రుఖా' లిపి నేర్పుతారు.
13వ శతాబ్దం లో సులుస్ లిపి, కూఫీ లిపిలా ప్రజాదరణ పొందింది. సులుస్ అనగా 1/3 వంతు. వీటిని వంచి రాస్తారు.
'దీవానీ' లిపి, వంపు శైలితో వ్రాస్తారు, ఇది ఉస్మానియా సామ్రాజ్యం కాలంలో అభివృద్ధి పొందింది. తురుష్కులు, 16వ శతాబ్దంలో మరియు 17వ శతాబ్దపు ఆరంభంలో, దీనిని అభివృద్ధి పరచారు. ఈ లిపిని మొదటిసారిగా వ్రాసినవాడు 'హౌసామ్ రూమి', సులేమాన్ చక్రవర్తి కాలంలో ఇది బహుళప్రచారం పొందింది.
దీవానీ లిపి కి, రెండో రూపంగా, 'జాలీ దీవానీ' ఆరంభమైనది.
ఆఖరుకు, రోజువారీ వాడుకలో గల లిపి 'రుఖాహ్' లిపి, దీనినే 'రిఖా' అని కూడా అంటారు. ఇది చాలా సుళువుగా, అనువుగా, వ్రాయడానికి ఎలాంటి ఒడిదుడుగులు లేకుండా ఉంటుంది. దీనిని పిల్లలు పాఠశాలలలో ప్రథమ తరగతులలో నేర్చుకుంటారు.
చైనా లో 'సినీ' అనే లిపి అభివృద్ధి చెందినది. దీనిపై చైనా ప్రభావమే ఎక్కువ. దీనిని వ్రాయుటకు, గుర్రపు వెంట్రుకలను ఉపయోగిస్తారు. ఈ సాంప్రదాయ లిపీ వ్రాతకుడు హాజీ నూరుద్దీన్ గుఆంగ్జియాంగ్.[1].
పరికరాలు మరియు మీడియా
సాంప్రదాయికంగా, అరబ్బీ లిపీ కళాకారుడి వ్రాత పరికరం 'కలం', (పేనా), ఇది వెదురు బద్ద తో తయారుచేయబడి వుంటుంది, దీని సిరా, రంగూ, రెండునూ వ్రాతకు ప్రవాభితం చేసేవిగా వుంటాయి. నేడు కొన్ని పేనాలు తయారుచేసే కంపెనీలు "నిబ్" లు తయారు చేసే కంపెనీలు, వివిధ సైజులలో (గీతాలకు కావలసిన "వెయిట్") నిబ్ లు తయారుచేసి, వివిధ సైజుల నిబ్ ల సెట్ కలిగిన పాకెట్ లలో లభ్యమయేలా చూస్తున్నాయి.
గోడలపై లిపీ కళాకృతులు
తాజ్ మహల్ లో లిపి కళ
తాజ్ మహల్ నిర్మాణంలోనూ ఇస్లామీయ లిపీ కళాకృతులు ఉపయోగించారు.
- గోడలపై లిపీ కళాకృతులు
-
పెద్ద పిష్తాక్ మీద నగీషీ వ్రాత -
ఇస్లామీయ లిపీ కళాకృతులు - పర్షియన్ భాష లో కవితలు -
తాజ్ గోడలపై ఇస్లామీయ లిపీ కళాకృతులు
ఇతర లిపీ కళాకృతులు
-
బిస్మిల్లాహ్, లిపీ రూపం -
పక్షి రూపంలో అరబ్బీ లిపి. -
ఉస్మానియా సామ్రాజ్యం, సుల్తాన్ మహమూద్ II, యొక్క సంతకం. దీనిలోని వ్రాత "మహమూద్ ఖాన్, తండ్రి అబ్దుల్ హమీద్, ఎల్లప్పుడూ విజేయుడు. -
ఇసుకరాయి-16వ శతాబ్దం బీజాపూర్.
ఇవీ చూడండి
మూలాలు
- ↑ Bloom (1999), pg. 222
బయటి లింకులు
- Arabic Calligraphy - Arabic Calligraphy blog
- PersianCalligraphy.org - Official Site
- Islamic Calligraphy & Islamic Calligraphers
- Calligraphy and Islamic arts
- Calligraphers' Biographies Mainly in Turkish
- Islamic Calligraphy In China
- Largest Collection of Islamic Calligraphy, Profiles of Muslim Calligraphers, Research & Development, News and Updates
- Letters in Gold: Ottoman Calligraphy
- Muhammad Zakariya
- Islamic calligraphy
- Islamic calligraphies in the Library of Congress
- Art and Architecture of the Arab World, including Calligraphy
- Custom Arabic Calligraphy
- Interesting examples of Arabic calligraphy
- Baytulhabeeb/history of Arabic script and gallery of original work of many scripts
- The Sakıp Sabancı Collection of Ottoman Calligraphy
 * * ఇస్లాం సంబంధిత వ్యాసాలు * *  | ||
|---|---|---|
ఇస్లాం · అల్లాహ్ · ముహమ్మద్ · ఖోరాన్ · మలాయిక · ప్రవక్తలు · మక్కా · మదీనా · రాషిదూన్ ఖలీఫాలు · ఖిలాఫత్ · ఖలీఫా · మస్జిద్-అల్-హరామ్ · మస్జిద్-ఎ-నబవి · బైతుల్-ముఖద్దస్ · ఇస్లామీయ స్వర్ణయుగం · ముస్లింల పవిత్ర స్థలాలు · కాబా · మస్జిద్ · హిజ్రత్ · ముస్లింల పండుగలు · ఇస్లామీయ కేలండర్ · సున్నీ ఇస్లాం · షరియా · హదీసులు · సున్నహ్ · ఈద్గాహ్ · ప్రపంచ ప్రసిద్ధ మస్జిద్ల జాబితా · ముస్లిం పండితులు · ఇస్లామిక్ దేశాలు · ముస్లిం శాస్త్రవేత్తలు · ముస్లింల సాంప్రదాయాలు · యౌమ్-అల్-ఖియామ · కాఫిర్ · మోమిన్ · ఖిబ్లా · ఇస్లాం గురించిన వ్యాసాల జాబితా · భారతదేశంలో ఇస్లాం · ఆంధ్రప్రదేశ్ లో ఇస్లాం · సూఫీ తత్వము · ఔలియాలు · సూఫీలు · | | |