Sklerosisi ya kimiotrofia ya pembezoni

Makala hii ina dalili ya kutungwa kwa kutegemea programu ya kompyuta kama vile "Google translation" au "wikimedia special:content translation" bila masahihisho ya kutosha. Watumiaji wanaombwa kuchunguza tena lugha, viungo na muundo wake. Wakiridhika na hali yake wanaweza kuondoa kigezo hiki kinachoonekana kwenye dirisha la kuhariri juu ya matini ya makala kwa kutumia alama za {{tafsiri kompyuta}} .

Sklerosisi ya kimiotrofia ya pembezoni
Mwainisho na taarifa za nje
Kundi Maalumu	Neurology
ICD-10	G12.2
ICD-9	335.20
OMIM	105400
DiseasesDB	29148
MedlinePlus	000688
eMedicine	neuro/14 emerg/24 pmr/10
MeSH	D000690

Sklerosisi ya kimiotrofia ya pembezoni (kwa Kiingereza amyotrophic lateral sclerosis, kifupi ALS), ambayo pia hujulikana kama Ugonjwa wa Lou Gehrig na ugonjwa wa Charcot, ni hali inayohusisha kuharibika kwa nyuroni. Barani Ulaya jina ugonjwa wa nyuroni mota (MND) hutumika sana, ilhali wengine hutumia jina hilo kwa kundi la hali ambapo ALS inapatikana sana.

ALS hubainishwa kwa misuli migumu, kushtuka kwa misuli na udhaifu unaokithiri kutokana na kupungua kwa ukubwa wa misuli. Hii hupelekea ugumu katika kuongea, kumeza na hatimaye kupumua.

Visababishi na mienendo

Kisababishi hakijulikani kwa asilimia 90 hadi 95 za visa. Takribani asilimia 5-10 za visa ni vya Kurithiwa kutoka kwa wazazi. Karibu nusu ya visa hivi vya jenetikia hutokana na moja ya jeni mbili maalum. Husababisha kufa kwa nuroni zinazodhibiti misuli ya hiari.

Utambuzi hutegemea ishara na dalili za mtu kwa uchunguzi ili kuondoa visababishi vingine vinavyoweza kukisiwa.

Matibabu, prognosis na epidemiolojia

Hakuna tiba ya ALS. Dawa iitwayo riluzole inaweza kurefusha maisha kwa takribani miezi miwili hadi mitatu. Uingizaji hewa usio vamizi unaweza kupelekea maisha bora na marefu. Ugonjwa huu huanza katika umri wa miaka 60 na katika visa vya kurithiwa katika umri wa miaka 50. Muda wa wastani wa kuishi kutoka mwanzo hadi kufariki ni miaka mitatu hadi minne. Takribani asilimia 10 huishi zaidi ya miaka 10. Wengi hufariki kutokana na matatizo ya kupumua. Katika sehemu nyingi za dunia, viwango vya ALS havijulikani. Barani Uropa na Amerika, ugonjwa huu huathiri takribani watu 2 kati ya 100,000 kila mwaka.

Historia

Maelezo ya ugonjwa huu yalianza angalau mwaka wa 1824 na Charles Bell. Katika mwaka wa 1869, uhusiano kati ya dalili na matatizo halisi ya kinurolojia ulielezwa kwa mara ya kwanza na Jean-Martin Charcot, alitumia jina sklerosisi ya kimiotrofia ya pembezoni tangu mwaka wa 1874. Ilijulikana vizuri Marekani ilipomuathiri mchezaji maarufu wa besiboli Lou Gehrig, na katika karne ya 20 Stephen Hawking alipopata umaarufu wa ufanisi wa kisayansi.

Katika mwaka wa 2014 video za ice bucket challenge zilienea kwenye mtandao na kuongeza ufahamu wa umma.

Tazama pia

• Sklerosisi ya sehemu nyingi