Nenda kwa yaliyomo

Jamhuri ya Kongo

Kutoka Wikipedia, kamusi elezo huru
Jamhuri ya Kongo
République du Congo (Kifaransa)
Republíki ya Kongó (Kilingala)
Repubilika ya Kôngo (Kituba)
Kaulimbiu ya taifa:
Unité - Travail - Progrès (Kifaransa)
"Umoja - Kazi - Maendeleo"
Wimbo wa taifa:
La Congolaise (Kifaransa)
"Wakongo"
Mahali pa Jamhuri ya Kongo
Mahali pa Jamhuri ya Kongo
Ramani ya Mikoa ya Jamhuri ya Kongo
Ramani ya Mikoa ya Jamhuri ya Kongo
Mji mkuu
na mkubwa nchini
Brazzaville
4°16′S 15°17′E / 4.267°S 15.283°E / -4.267; 15.283
Lugha rasmiKifaransa
Lugha za taifa
SerikaliJamhuri
RaisDenis Sassou-Nguesso
Uhuru kutoka Ufaransa15 Agosti 1960
Eneo
 • Eneo la jumlakm2 342,000
 • Maji (asilimia)1.5
Idadi ya watu
 • Kadirio la 20236,355,235 [1]
 • Sensa ya 20236,142,180[2]
SarafuFaranga ya CFA (XAF)
Majira ya saaUTC+1
(Afrika Magharibi)
Msimbo wa simu+242
Msimbo wa ISO 3166CG
Jina la kikoa.cg

Jamhuri ya Kongo ni nchi ya Afrika ya Kati. Imejulikana pia kama Kongo-Brazzaville (kutokana na mji mkuu) kwa kusudi la kutoichanganywa na nchi jirani ya Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo.

Jamhuri ya Kongo imepakana na Gabon, Kamerun, Jamhuri ya Afrika ya Kati, Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo, Angola na Bahari ya Atlantiki.

Nchi ilikuwa koloni la Ufaransa hadi tarehe 15 Agosti 1960.

Historia

[hariri | hariri chanzo]

Wakazi wa kwanza huaminiwa kuwa wawindaji wa jamii ya Wasani na ya Wabilikimo.

Katika karne za BK walifika wahamiaji Wabantu wenye ujuzi wa kilimo na uhunzi waliotawala eneo lote na kuendesha biashara katika beseni ya mto Kongo.

Baadaye eneo hilo lilikuwa sehemu ya koloni la Afrika ya Kiikweta ya Kifaransa

Baada ya uhuru tarehe 15 Agosti 1960 nchi ilitawaliwa na Wakomunisti tangu mwaka 1970 hadi 1991.

Kuanzia mwaka 1992 zilifanyika chaguzi kwa mfumo wa vyama vingi, lakini mwaka 1997 vilitokea vita vya wenyewe kwa wenyewe.

Rais Denis Sassou Nguesso ametawala miaka 36 kati ya 41 ya mwisho.

Sehemu kubwa ya nchi ni misitu, hivyo wakazi wengi (70%) wanaishi mijini upande wa kusini-magharibi wa nchi. Kati yao, 48% ni wa kabila la Wakongo, 20% Wasangha, 17% Wateke, 12% Wam'Bochi. 2% ni Wabilikimo.

Nchi ina lugha 62 tofauti, zikiwemo lugha 2 za taifa: Kingala na Kikongo (Kituba). Hata hivyo lugha rasmi ni Kifaransa.

Wakazi wengi ni Wakristo (87.1%), wakiwemo Waprotestanti (51.4%) na Wakatoliki (33.1%), ingawa asilimia zinazotajwa hazilingani. Waislamu ni 1.2%, wafuasi wa dini asilia za Kiafrika ni 2.7% na wa Baha'i 0.4%.

Tazama pia

[hariri | hariri chanzo]
  1. "Republic of the Congo Population 2024 (Live)". worldpopulationreview.com. Iliwekwa mnamo 2024-08-24.
  2. BOKOLO, Guilesse (2024-01-08). "RESULTATS PRELIMINAIRES". INS-CONGO BRAZZAVILLE (kwa Kifaransa). Iliwekwa mnamo 2024-08-24.

Viungo vya nje

[hariri | hariri chanzo]
WikiMedia Commons
WikiMedia Commons
Serikali
Taarifa za jumla
Utalii


Nchi za Afrika Bara la Afrika
Afrika ya Kati (Jamhuri ya) | Afrika Kusini | Algeria | Angola | Benin | Botswana | Burkina Faso | Burundi | Cabo Verde | Chad | Cote d'Ivoire | Eritrea | Eswatini | Ethiopia | Gabon | Gambia | Ghana | Guinea | Guinea Bisau | Guinea ya Ikweta | Jibuti | Kamerun | Kenya | Komori | Kongo (Jamhuri ya) | Kongo (Jamhuri ya Kidemokrasia ya) | Lesotho | Liberia | Libya | Madagaska | Malawi | Mali | Misri | Morisi (Visiwa vya) | Mauritania | Moroko | Msumbiji | Namibia | Niger | Nigeria | Rwanda | Sahara ya Magharibi | Sao Tome na Principe | Senegal | Shelisheli | Sierra Leone | Somalia | Sudan | Sudan Kusini | Tanzania | Togo | Tunisia | Uganda | Zambia | Zimbabwe
Maeneo ya Afrika ambayo ni sehemu za nchi nje ya Afrika
Hispania: Kanari · Ceuta · Melilla | Italia: Pantelleria · Pelagie | Ufaransa: Mayotte · Réunion | Uingereza: · St. Helena · Diego Garcia | Ureno: Madeira
Makala hii kuhusu maeneo ya Afrika bado ni mbegu.
Je unajua kitu kuhusu Jamhuri ya Kongo kama historia yake, biashara, taasisi zilizopo, watu au utamaduni?
Labda unaona habari katika wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa?
Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari.