Zagajička brda

Zagajička (Zagajska) brda predstavlja predeo na severoistočnom obodu Deliblatske peščare.^[1] Prostiru se na nešto više od 250 ha i predstavljaju drugu zonu zaštite u okviru specijalnog rezervata prirode Deliblatska peščara.^[2]

Položaj

Zagajička brda predstavljaju najviši deo Deliblatske peščare, a po mnogima i najlepši. Pogled sa njih pruža se desetinama, pa i stotinama kilometara sa svih strana. Vide se okolna mesta ali i po neko dalje mesto, Vršačke planine, južni Karpati, kao i voda Dunava u daljini. Ulaskom u zonu Zagajičkih brda, gde su peščane dine visoke više od 200 m, dobija se osećaj kao da ste u nekoj planinskoj oblasti, a ne u ravničarskoj peščari.

Zagajička brda skrivena su između velikog prostranstva Deliblatske peščare i njenog ruba kraj sela Zagajica. Upravo to je i najatrkativniji deo Banatske peščare, a do njega je moguće doći samo pešice i uz dobro poznavanje puteva. Ovaj prirodni fenomen se nalazi na samo 75 km od glavnog grada. Pristup je moguć iz tri pravca. Preporuke su dolazak na brda biciklom u duhu održivog turizma.

Vegetacija

Zagajička brda koja izgledom podsećaju na loptaste bregove, zapravo su drevne peščane dine, delom šumovite a delom prekrivene stepskom vegetacijom. Ovi lesni oblici reljefa, obrasli stepskom vegetacijom, predstavljaju jedan od poslednjih sačuvanih stepskih predela u Vojvodini. Jedinstveni relikt pra-pejzaža Panonske nizije pre nego što su je progutale oranice.

Zanimljivo je da se na obroncima Zagajičkih brda i danas može videti trska.^[3]

Zagajička brda su, stanište najveće kolonije slepog kučeta u Evropi, a tu žive i druge zaštićene vrste.

Istorija

Na najvišoj tački Zagajičkih brda nalazi se obeležje u vidu zidanog obeliska koji štiti tačku geodetskog premera iz vremena Austrougarske. Iako mnogi tvrde da je obelisk podignut za vreme Marije Terezije, s obzirom na čeličnu armaturu u betonskom postamentu, najsigurnije bi bilo datirati ga u početak 20. veka, verovatno neposredno pred izbijanje Prvog svetskog rata.

Uz obelisk je mnogo kasnije podignut i visoki meteorološki stub za merenje brzine vetra.

Reference

^ Šumsko industrijski kombinat Pančevo, Deliblatska peščara 1818–1968.
^ JP „Vojvodinašume” Petrovaradin, Plan upravljanja za Specijalni rezervat „Deliblatska peščara”, 2011–2020.
^ Janković M, Biodiverzitet, Beograd, 1995.

Spoljašnje veze

„DELIBLATSKA PEŠČARA (Zagajička brda 256 m)”. blic.rs. 12. 10. 2017. Pristupljeno 14. 9. 2019.
„Čarobna Zagajska ili Zagajička brda”. pslanguagecafe.com. 25. 4. 2018. Arhivirano iz originala 07. 03. 2019. g. Pristupljeno 12. 9. 2019.
„KAO IZ BAJKE Ovo je nestvarni prizor Deliblatske peščare, ali da biste ga videli morate malo da se pomučite”. planine.net.
„Deliblatska Peščara. Zagajička Brda.”. nestvarna.blog.
„Deliblatska peščara–Zagajička brda / Deliblato Sands–Zagaj Hills {{!}} Istraži Srbiju / Explore Serbia {{!}} Avanturistički turizam / Adventure tourism”. explore-serbia.rs.
„ZAGAJIČKA BRDA – 4. 2. 2018.”. pkbalkan.org. Arhivirano iz originala 19. 11. 2019. g.
„ZAGAJIČKA BRDA ZELENO PANONSKO MORE”. jjputovanja.rs. Arhivirano iz originala 15. 07. 2020. g.
I Srbija ima svoju pustinju: Nalazi se na oko 75 kilometara od glavnog grada (B92, 22. mart 2023)

44° 56′ 02″ S; 21° 11′ 47″ I / 44.933888° S; 21.196477° I / 44.933888; 21.196477

[1] Šumsko industrijski kombinat Pančevo, Deliblatska peščara 1818–1968.

[2] JP „Vojvodinašume” Petrovaradin, Plan upravljanja za Specijalni rezervat „Deliblatska peščara”, 2011–2020.

[3] Janković M, Biodiverzitet, Beograd, 1995.

[1]

[2]

[3]