Trazirat e vitit 2008 në Kosovë
Trazirat e vitit 2008 në Kosovë pasuan shpalljen e pavarësisë së Kosovës më 17 shkurt 2008. Disa serbë të Kosovës që kundërshtonin shkëputjen e bojkotuan masën duke refuzuar të ndiqnin urdhrat e qeverisë qendrore në Prishtinë dhe u përpoqën të kapnin infrastrukturën dhe pikat kufitare në rajonet e banuara nga serbët. Ka pasur edhe raste sporadike të dhunës kundër institucioneve ndërkombëtare dhe institucioneve qeveritare, kryesisht në veri të Kosovës.
Tensionet në veri u intensifikuan kur serbët në Mitrovicën e Kosovës pushtuan një gjykatë të OKB-së më 14 mars 2008. Policia e OKB-së dhe forcat e NATO-s u përgjigjën më 17 mars dhe sulmet nga protestuesit serbë lanë të vdekur një polic të OKB-së dhe 150 persona të plagosur. [1] Më 28 qershor 2008, serbët e Kosovës formuan Kuvendin e Komunitetit të Kosovës dhe Metohisë për të koordinuar rezistencën ndaj Qeverisë së Kosovës .
Bojkotimi i Qeverisë së Kosovës
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Serbët e Kosovës thanë se synonin të formonin institucione paralele dhe të vendosnin kontrollin mbi infrastrukturën dhe institucionet në zonën e tyre në përgjigje të shpalljes së pavarësisë së Kosovës; pas zgjedhjeve lokale të majit, liderët serbë të Kosovës shpallën synimin për themelimin e Kuvendit serb të Kosovës. [2] Kisha Ortodokse Serbe në Kosovë tha se nuk do të ishte në kontakt me qeverinë shqiptare të Kosovës, EULEX-in, apo ndonjë vend që njeh pavarësinë e Kosovës, duke kërcënuar se do të sanksionojë çdo klerik që e bën këtë. [3]
Një ministër serb tha se Serbia planifikon të ketë "policinë e saj" në zonat serbe si pjesë e një plani veprimi për të ruajtur praninë e Serbisë në Kosovë. [2] Në veri të Kosovës, disa pjesëtarë serbë të forcave të sigurisë së Kosovës ndaluan marrjen e urdhrave nga qeveria në Prishtinë dhe pretenduan komandën nga UNMIK- u. Në rajonin lindor të Gjilanit rreth 100 policë serbë janë suspenduar nga Shërbimi Policor i Kosovës . Stanko Jakovljević, kryetar serb i Shtërpcës, një enklavë serbe në jug, tha se policia serbe "do të bëjë sot atë që serbët ... bënë në veri të Kosovës. Ata do të njohin vetëm urdhra nga policia ndërkombëtare.” [4] Në Kosovën qendrore 126 policë serbë u tërhoqën nga Shërbimi Policor i Kosovës duke refuzuar të marrin komanda nga qeveria qendrore. [5] Anëtarët e Shërbimit Policor të Kosovës thanë se policët serbë po frikësoheshin që të largoheshin nga forca policore. [6]
Më 3 mars 2008, punëtorët serbë të hekurudhave deklaruan se nuk punonin më për Kosovën pasi bllokuan kalimin e trenave të mallrave nga Kosova qendrore në veri. Kreu i kompanisë shtetërore hekurudhore të Serbisë Hekurudhat Serbe tha se Serbia "po merr përsipër përgjegjësitë e saj pas nëntë vjetësh" dhe se pjesa veriore e hekurudhës do të integrohet në sistemin hekurudhor të Serbisë. [7] Më 5 mars 2008 forcat e UNMIK -ut thanë se kishin rimarrë hekurudhën pasi bllokuan hyrjen e trenave serbë në veri të Kosovës, duke paralajmëruar se çdo lëvizje e trenave në jug "nuk do të tolerohej". [8] Të nesërmen zyrtarët e UNMIK-ut u takuan me zyrtarë të Hekurudhave Serbe në Beograd për të diskutuar kërkesat e kompanisë për të drejtuar hekurudhat në Kosovën veriore. Drejtori Menaxhues i Hekurudhave të Serbisë, Milanko Sharançiq, tha se nuk kishte asnjë shans që UNMIK-u të drejtonte trafikun në veri të Kosovës pasi punonjësit e Hekurudhave të Serbisë i ndërprenë kontratat e tyre me hekurudhat e UNMIK-ut. Ai po ashtu tha se kompania kishte filluar të kontrollonte linjat në veri, pasi “UNMIK-u nuk i ka mirëmbajtur linjat si duhet për nëntë vjet. “ [9]
Protestuesit serbë i bllokuan shqiptarët të punonin në gjykatat në Mitrovicën e Veriut [2] dhe gjykatësit serbë dhe punonjësit e gjykatave kërkuan që në vend të tyre të lejoheshin të punonin në gjykata. [10]
Sulmet në Pikat Kufitare të Kosovës
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Të martën, më 19 shkurt 2008, 2,000 protestues serbë, disa madje me buldozerë, i vunë zjarrin dy pikave kufitare përgjatë kufirit Kosovë-Serbi. [11] Shkatërrimi i pikave kufitare u shkaktua nga raportet se zyrtarët e doganave shqiptarë të Kosovës po planifikonin të rregullonin kufijtë. [12] Paqeruajtësit e OKB-së të vendosur në pikat e kontrollit u detyruan të braktisin postet derisa ato të rihapen të nesërmen. [13] [14] Sulmet në vendkalimin e Mutivodës të hënën më 25 shkurt 2008 nga 100 serbë kanë lënduar 19 pjesëtarë të Shërbimit Policor të Kosovës dhe kanë detyruar postin të mbyllet deri të nesërmen. [15]
Sulmet ndaj Pranisë Ndërkombëtare dhe Institucioneve të Kosovës
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Një ditë pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës, dy bomba në qytetin e Mitrovicës së Kosovës dëmtuan disa automjete të OKB-së, megjithëse nuk pati të lënduar.[12] Pas disa sulmeve në veri të Mitrovicës, një ekip avancues i forcës administrative të BE-së u tërhoq për shkak të shqetësimeve të sigurisë.[2] Më 3 mars 2008, një zyrë e OKB-së në veri të Mitrovicës u godit nga dy plumba snajperi, por pa të lënduar.[16]
Më 28 mars 2008, një pikë kontrolli policore në veri të Kosovës, e drejtuar nga oficerë serbë, u vu nën zjarr me sa duket nga një armë gjysmë automatike e qëlluar nga fshati etnik shqiptar i Košutovo, në veri të Mitrovicës, dhe oficerët iu përgjigjën zjarrit. Nuk raportohet për të lënduar. [17]
Më 26 qershor 2008, në fshatin Borivojce afër qytetit lindor të Kosovska Kamenicës, anëtarët e komunitetit lokal serb dhe rom barrikaduan një rrugë për të protestuar kundër ndërtimit të një xhamie të autorizuar nga qeveria lokale. Sipas një deklarate të policisë, banorët serbë kanë vendosur gurë në rrugë. Rreth 100 shqiptarë në anën tjetër të barrikadës filluan të heqin gurët dhe më pas i gjuajtën me gurë. Në deklaratën e policisë thuhet se policia më pas ka ndërhyrë për të ndarë grupet dhe se një serb i Kosovës dhe një polic janë lënduar. [18]
Okupimi i Gjykatës së OKB-së në Mitrovicë
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Më 14 mars 2008, pas organizimit të tubimeve për disa javë që penguan punonjësit e gjykatës shqiptare etnike të hynin në gjykatën e OKB-së në pjesën veriore të Mitrovicës, qindra serbë të Kosovës hynë në ndërtesën në pjesën e mbizotëruar nga serbët e qytetit, duke detyruar Policia e OKB-së të tërhiqet. [19] Negociatat e zyrtarëve të OKB-së me serbët për t'i dhënë fund okupimit ishin të pasuksesshme dhe më 17 mars policia e OKB-së me ndihmën e forcave të KFOR-it të udhëhequra nga NATO hynë në gjykatë në një bastisje para agimit. Kur arritën ata u goditën me gurë nga rreth 100 serbë. Kur ata dolën pasi arrestuan 53 prej protestuesve brenda gjykatës, ata u sulmuan me armë zjarri, granata dhe gurë nga disa qindra protestues që ishin mbledhur jashtë. [20] Rreth gjysma e protestuesve që ishin arrestuar u liruan nga kolegët protestues gjatë përleshjeve, ndërsa pjesa tjetër u lirua nga OKB-ja pas marrjes në pyetje. [21] Përleshjet kanë zgjatur deri në mesditë. Një polic ukrainas u vra, 70 serbë dhe 61 paqeruajtës të OKB-së dhe NATO-s u plagosën dhe një automjet i OKB-së dhe një kamion i NATO-s u dogjën. Në mesin e trupave ndërkombëtare të plagosur ishin 27 policë polakë dhe 14 ukrainas dhe 20 ushtarë francezë. Policia e OKB-së u tërhoq nga Mitrovica veriore, duke e lënë zonën nën kontrollin e forcave të NATO-s. [1] [22]
Gjeneral. John Craddock, komandanti i lartë i NATO-s, tha se pas bisedës me komandantët e NATO-s në Kosovë se NATO nuk e ndjen të nevojshme të dërgojë përforcime në Kosovë. [21] Më 19 mars 2008, policia e OKB-së filloi të patrullojë sërish pjesë të Mitrovicës veriore së bashku me policinë lokale të Kosovës, ndërsa paqeruajtësit e NATO-s ende mbetën nën kontrollin e përgjithshëm të sigurisë në gjykatë dhe përgjithësisht në veri të Kosovës. Një kalim gradual në kontrollin civil ishte planifikuar gjatë ditëve në vijim. [23]
Reagimet
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Përfaqësuesi Civil Ndërkombëtar Pieter Feith dhe i dërguari i BE-së në Kosovë, akuzuan Serbinë për përpjekje për të "shkëputur lidhjet" midis shqiptarëve dhe serbëve në Kosovë. Feith shtoi se grupi drejtues ndërkombëtar i krijuar për të mbikëqyrur pavarësinë e Kosovës “nuk do të tolerojë ndarjen, sepse ndarja e këtij vendi nuk është e paraparë dhe nuk do të pranohet nga ne”. Kryeministri i Kosovës, Hashim Thaçi, në një konferencë të përbashkët për shtyp me Feith tha se “funksionimi i institucioneve paralele nuk do të tolerohet”. [24]
- Ndihmës Sekretari i Shtetit (SHBA), Daniel Fried, tha se përgjigja e Kosovës ndaj "provokimeve në veri" përligj vendimin e SHBA-së për të njohur shpalljen e pavarësisë së Kosovës. [25] Sekretarja e Shtetit Condoleezza Rice u kërkoi udhëheqësve serbë që të bëjnë presion ndaj komunitetit pakicë serb në Kosovë për të shmangur "veprimet provokuese" pas përleshjeve në Mitrovicë më 17 mars [26]
- Bashkimi Evropian, Zyrtarët i kërkuan UNMIK-ut që të sigurojë kufijtë e Kosovës deri në ardhjen e misionit të BE-së në Kosovë me Ministrin e Jashtëm holandez Maxime Verhagen duke thënë se ata donin të shmangnin një "ndarje të butë" të Kosovës. [27]
- Presidenti i Serbisë Boris Tadiq akuzoi forcat ndërkombëtare në Kosovë për përdorimin e "forcës së tepruar" dhe paralajmëroi "një përshkallëzim të trazirave në të gjithë territorin e krahinës" pas përleshjeve në Mitrovicë për okupimin e gjykatave të OKB-së. [1] Kryeministri i përkohshëm i Serbisë Vojislav Koshtunica tha se qeveria e tij po konsultohej me Rusinë mbi hapat e përbashkët për të ndaluar "të gjitha format e dhunës kundër serbëve të Kosovës" dhe akuzoi NATO-n për "zbatimin e një politike të forcës kundër Serbisë". Është raportuar se hapat mund të përfshijnë vendosjen e trupave ruse në veri. [28] Ministri për Kosovën Slobodan Samarxhiq u tha protestuesve, "Ne do t'ju mbrojmë ashtu siç mbrojmë serbët në Serbi." [21]
- Rusia bëri thirrje për rifillimin e bisedimeve për statusin e Kosovës, duke thënë se trazirat ishin rezultat i shpalljes së njëanshme të pavarësisë së territorit. [20]
- Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së Ban Ki-Moon dënoi sulmet kundër forcave të OKB-së dhe NATO-s pas përleshjeve të 17 marsit dhe u bëri thirrje "të gjitha komuniteteve të ushtrojnë qetësi dhe përmbajtje". [26]
- Ministria e Jashtme e lëshoi një deklaratë duke shprehur shqetësimin për trazirat dhe duke u bërë thirrje serbëve në Kosovë që të shmangin dhunën. [29]
- Ministrja e Jashtme Ursula Plassnik u bëri thirrje udhëheqësve të Serbisë dhe Serbëve të Kosovës të promovojnë qetësinë në rajon duke shtuar, "Qeveria serbe është zotuar vazhdimisht të përmbahet nga dhuna si një mjet politik. Kjo duhet gjithashtu të kryhet në mënyrë të vazhdueshme." [30]
- Bosnja dhe Hercegovina, Milorad Dodik, kryeministri i Republikës Srpska tha se përdorimi i forcës kundër protestuesve serbë në veri të Kosovës ishte "i papërshtatshëm, pavarësisht nga shkaku që mund të ishte kjo". [31]
Shih edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Bac, u Kry!
- Veriu i Kosovës
- Trazirat e vitit 2004 në Kosovë
- Kufiri mes Kosovës dhe Serbisë
- Konflikti doganor mes Kosovës dhe Serbisë
- Protestat e vitit 2008 kundër shpalljes së pavarësisë së Kosovës
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ a b c "Kosovo clashes force UN pullout". BBC News. 2008-03-17. Marrë më 2008-03-17.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ a b c d "Serbs bid for Bosnia-style division in Kosovo". Reuters. 2008-02-29. Marrë më 2008-03-03.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Church in Kosovo cuts ties with Priština, EULEX". B92. 2008-03-03. Arkivuar nga origjinali më 2008-03-04. Marrë më 2008-03-03.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Serb police in Kosovo reject Albanian command". Reuters. 2008-02-29. Marrë më 2008-03-03.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Serb police officers in Kosovo demand return to UNMIK command". Southeast European Times. 2008-03-02. Marrë më 2008-03-03.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Kosovo Serb Police 'Intimidated'". Balkan Insight. 2008-03-06. Marrë më 2010-10-20.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Serb railway workers stop train in northern Kosovo". Xinhua. 2008-03-03. Arkivuar nga origjinali më 17 tetor 2012. Marrë më 2008-03-03.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "UN 'reclaims' Kosovo rail line". BBC News. 2008-03-05. Marrë më 2008-03-07.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "No agreement between Serbian Railways, UNMIK". B92. 2008-03-06. Arkivuar nga origjinali më 2008-03-11. Marrë më 2008-03-07.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Serbia's government to discuss whether to stop servicing Kosovo debt". Prince George Citizen. 2008-03-02. Arkivuar nga origjinali më 2007-09-03. Marrë më 2008-03-03.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Finn, Peter (2008-02-20). "Serbs in Kosovo Set 2 Border Posts Afire". The Washington Post. Marrë më 2008-03-03.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ a b "Serb mob destroys Kosovo border posts". Sydney Morning Herald. 2008-02-20. Marrë më 2008-03-03.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "U.N. police quit destroyed Kosovo border post". Reuters. 2008-02-19. Marrë më 2008-03-03.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "NATO reopening ransacked Kosovan border posts". Reuters. 2008-02-20. Marrë më 2008-03-03.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Kosovo border post reopened after violence". Xinhua. 2008-02-26. Arkivuar nga origjinali më 3 mars 2008. Marrë më 2008-03-03.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Shots Fired At North Kosovo UN Office". Balkan Insight. 2008-03-03. Marrë më 2010-10-20.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Shots fired at Kosovo Serb police in tense north". Reuters. 2008-03-28. Arkivuar nga origjinali më 3 prill 2008. Marrë më 2008-03-28.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Clashes as Kosovo Serbs Protest Mosque". Balkan Insight. 2008-06-26. Marrë më 2010-10-20.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Kosovo Serbs seize UN courthouse". BBC News. 2008-03-14. Marrë më 2008-03-14.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ a b "UN police forced out of Kosovo town after clashes". Agence France Presse. 2008-03-17. Arkivuar nga origjinali më 2008-03-22. Marrë më 2008-03-17.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ a b c Radovanovic, Radul (2008-03-17). "Peacekeepers battle Serbs in Kosovo". Yahoo News. Associated Press. Arkivuar nga origjinali më 2008-03-22. Marrë më 2008-03-18.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "UN officer dies after Kosovo riot". BBC News. 2008-03-18. Marrë më 2008-03-18.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "UN police back in north Mitrovica". BBC News. 2008-03-19. Marrë më 2008-03-19.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Serbia trying to split Kosovo communities-EU envoy". Reuters. 2008-03-03. Marrë më 2008-03-03.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "US condemns Serb "provocations" in north Kosovo". Reuters. 2008-03-07. Marrë më 2008-03-07.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ a b "Rice urges Serbian leaders to rein in Kosovo Serbs". Agence France Presse. 2008-03-17. Arkivuar nga origjinali më 2008-03-21. Marrë më 2008-03-17.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ John, Mark (2008-03-10). "EU urges U.N. to step up Kosovo-Serbia security". Reuters. Marrë më 2008-03-10.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Serbia says working with Russia on Kosovo response". Reuters. 2008-03-17. Marrë më 2008-03-17.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Bulgaria voices concerns with developments in northern Kosovo". Xinhua. 2008-03-17. Arkivuar nga origjinali më 22 mars 2008. Marrë më 2008-03-17.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "World powers call for calm after deadly Kosovo clashes". Agence France Presse. 2008-03-18. Arkivuar nga origjinali më 2008-03-19. Marrë më 2008-03-18.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Bosnia Serb Head Slams Kosovo 'Force'". Balkan Insight. 2008-03-18. Marrë më 2010-10-20.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)