Jump to content

Ali Fuat Cebesoy

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Ali Fuat Cebesoy
Kryetari i 6-të Asamblesë së Madhe Kombëtare
Në detyrë
30 janar 1948 – 1 nëntor 1948
Presidentiİsmet İnönü
KryeministriHasan Saka
Şemsettin Günaltay
Paraprirë ngaKâzım Karabekir
Pasuar ngaŞükrü Saracoğlu
Ministri i 4-të i Transportit dhe Infrastrukturës
Në detyrë
9 mars 1943 – 7 gusht 1946
Presidentiİsmet İnönü
KryeministriAbdülhalik Renda
Paraprirë ngaFahri Engin
Pasuar ngaŞükrü Koçak
Ministri i 11-të i Punëve Publike
Në detyrë
3 prill 1939 – 9 mars 1943
Presidentiİsmet İnönü
KryeministriAbdülhalik Renda
Şükrü Saracoğlu
Paraprirë ngaAli Çetinkaya
Pasuar ngaSırrı Day
Anëtar i Asamblesë së Madhe Kombëtare
Në detyrë
23 prill 1920 – 1 shtator 1927
Njësia zgjedhoreAnkara (1920, 1923)
Në detyrë
25 prill 1931 – 27 maj 1960
Njësia zgjedhoreKonia (1927, 1931, 1935, 1939, 1943)
Stamboll (1950, 1954, 1957)
Të dhëna vetjake
U lind më23 shtator 1882
Kostandinopojë, Perandoria Osmane
Vdiq më10 janar 1968 (85 vjet)
Stamboll, Turqi
Vendi i prehjesVarrezat e Shtetit Turk
NënshtetësiaTurk
Partia politikePartia Demokratike
ShkollimiAkademia Ushtarake Turke
Nënshkrimi
Nofka/tSalacaklı Ali Fuat
Shërbimi ushtarak
Aleanca Perandoria Osmane (1902–1919)
Flamuri Turqia (1919–1925)
Dega/shërbimi Ushtria Osmane
Ushtria Turke
GradaGjeneral
KomandaDivizioni i 25-të, Divizioni i 14-të, Divizioni i 5-të, Korpusi i 20-të, Kuva-yi Milliye i Anadollit Perëndimor, Ushtria e 2-të
Beteja/luftraLufta Italo-Turke
Luftërat Ballkanike
Lufta e Parë Botërore
Lufta Greko-Turke

Ali Fuat Cebesoy (23 shtator 1882[1][2] – 10 janar 1968) ishte një oficer dhe politikan i ushtrisë osmane dhe më vonë turke.

Ali Fuat Cebesoy në ditët e tij të hershme

Ali Fuat lindi në shtator 1882 nga babai Ismail Fazil Pasha dhe nëna Zekiye Hanım[1] Ai ishte me prejardhje gjermane[3]-çerkeze[4][5], dhe gjithashtu gjyshi i tij nga nëna Mehmed Ali Pasha ishte me prejardhje hugueno-franceze.[3] Ali Fuat ishte nipi (nga ana e nënës së tij) i Mushir Mehmet Ali Pashës[3] (Ludwig Karl Friedrich Detroit) i cili ishte komandant i ushtrisë së Danubit (Tuna Şark Ordusu) gjatë luftës ruso-turke, mori pjesë në Kongresin e Berlinit si një nga tre përfaqësuesit e Perandorisë Osmane dhe u vra më 7 shtator 1878[6]Gjakovë (Kosovë) nga kryengritësit shqiptarë të cilët ishin të pakënaqur me rezultatet e Kongresit të Berlinit.[6][7][8]

Karriera ushtarake

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ali Fuat ndoqi Akademinë Ushtarake së bashku me Kemal Atatürk, Kazım Karabekir, dhe Fethi Okyar në mesin e të shquarve të tjerë të Luftës për Pavarësi Turke.[9] Më pas ai hyri në Shkollën e Luftës në vitin 1902 dhe u diplomua në Kolegjin e Luftës Osmane më 1905 si Kapiten Shtabi (Erkân-ı Harp Yüzbaşısı). Më vonë ai u caktua në Batalionin e 3-të të pushkëve (Üçüncü Nişancı Taburu), Regjimentin e 28-të të Kalorësisë (Yirmi Sekizinci Süvari Alayı) me bazë në Bejrut nën komandën e Ushtrisë së Pestë me bazë në Damask, dhe më vonë në Regjimentin e 15-të të Artilerisë Top (Oçuılay Beşin) me qendër në Selanik nën komandën e Ushtrisë së Tretë si praktikant. Ai u bashkua me Komitetin e Bashkimit dhe Përparimit (numri i anëtarësimit ishte 191). Më 28 qershor, ai u caktua në oficerin e shtabit të Ushtrisë së Tretë. Dhe më pas ai u gradua në gradën e kapitenit të lartë dhe u emërua në komandantin e zonës së Karaferye (sot: Veria). Më 9 janar 1909 emërohet atasheu ushtarak në Romë të Italisë. Më 1 tetor 1911 emërohet shef i repartit 1 (shefi i operacioneve) të Ushtrisë Perëndimore.[10] Më 20 shkurt emërohet përkohësisht shefi i shtabit të Korpusit I, Korpusit VII. Dhe më pas u emërua komandant i një grupi që u formua për të çliruar İpek (sot: Peja) dhe Jakova (sot: Gjakova) nga kryengritësit shqiptarë.[10]

Luftërat Ballkanike

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Më 24 qershor, ai u dërgua në Evropë për përgatitjen e transferimit të armëve dhe municioneve në Vilajetin e Tripolit. Më 29 shtator u emërua shef i shtabit të Korpusit të Shkodrës. Ai mori pjesë edhe në Luftërat Ballkanike. Ai u bë shefi i shtabit të [[Korpusi i Janinës|Korpusit të Janinës dhe më 10 nëntor u emërua zëvendëskomandant i Divizionit të 23-të (Yirmi Üçüncü Fırka),[10] duke zëvendësuar Mirliva Xhevat Pashën.[11] Më 12 dhjetor, kur filloi ofensiva greke e komanduar nga Konstantinos Sapountzakis, ai planifikoi të tërhiqej në mënyrë të rregullt, por paniku midis radhëve çoi në disfatën e divizionit të tij. Në vijën e mbrojtjes së Bizanit ai u plagos rëndë në kofshë, por vazhdoi të drejtonte zjarrin e artilerisë duke qenë në barelë.[12] Më 6 mars 1913, ai dhe forcat e tij u dorëzuan pas udhëzimit të Esad Pashës (Beteja e Bizanit). Më pas ai u transferua në një spital në Kifissia, një periferi të Athinës, për të marrë trajtim mjekësor.[13]

  1. ^ a b Ayfer Özçelik, Ali Fuad Cepesoy, Akçağ Yayınları, 1993, ISBN 975-338-006-2, p. 1.
  2. ^ Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Arşivi, 114/54682, p. 1.
  3. ^ a b c Ali Fuat Cebesoy, Sınıf Arkadaşım Atatürk: Okul ve Genç Subaylık Hâtıraları, Temel Yayınları, 2000, ISBN 975-410-065-9, p. 19.
  4. ^ Akyel, Siyami. Türkiye’deki Ünlü Çerkesler
  5. ^ Ünal, Muhittin (1996). Kurtuluş Savaşında Çerkeslerin Rolü (në turqisht). Cem Yayınları (publikuar 1995). ISBN 9754065829.
  6. ^ a b Osman Selim Kocahanoğlu, "Bir Osmanlı Ailesi ve Ali Fuad Cebesoy", Ali Fuat Cebesoy'un Arşivinden Askeri ve Siyasi Belgeler, Temel Yayınları, İstanbul, 2005, ISBN 975-410-092-6, p. 13.
  7. ^ Ayfer Özçelik, Ali Fuad Cepesoy, p. 2.
  8. ^ Halil Sedes, 1876–1878 Osmanlı-Rus Savaşları Bosna Hersek ve Bulgaristan İhtilalleri, Çituri Biraderler, İstanbul, 1946, p. 180.
  9. ^ "Turkish Military Academy". www.kho.edu.tr (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 31 janar 2020. Marrë më 2020-06-07.
  10. ^ a b c T.C. Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Yayınları, Türk İstiklâl Harbine Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, Genkurmay Başkanlığı Basımevi, Ankara, 1972, p. 154.
  11. ^ Genelkurmay ATASE Başkanlığı, Yanya Savunması ve Esat Paşa, Genkurmay Başkanlığı Basımevi, 1983, p. 77.
  12. ^ Ayfer Özçelik, Ali Fuad Cepesoy, p. 7.
  13. ^ Ayfer Özçelik, Ali Fuad Cepesoy, p. 8.
Parardhësi 
Kâzım Karabekir
Kryetari i Asamblesë së Madhe Kombëtare
30 janar 1948 – 1 nëntor 1948
Pasardhësi 
Şükrü Saracoğlu
Parardhësi 
Ismet Bey (İnönü)
Komandant i Korpusit XX
30 qershor 1917 – 26 qershor 1920
Pasardhësi 
Parardhësi 
Komandant i Fronti Perëndimor
26 qershor 1920 – 10 nëntor 1920
Pasardhësi 
Ismet Bey (İnönü)
Parardhësi 
Komandant i Ushtrisë së Dytë
21 nëntor 1923 – 31 tetor 1924
Pasardhësi 
Fahreddin Pasha (Altay)