Иһинээҕитигэр көс

2003: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Сигэни уларыт
Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Интерактивная навигация по истории
← Иннинээҕи уларытыыга
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
КөрөнБиики тиэкис
Escarbot (ырытыы | суруйуу)
7568 уларытыы
к r2.7.2) (робот эптэ: ne:सन् २००३
 
(атын 12 кыттааччы оҥорбут 47 быыс барыллара көрдөрүллүбэтилэр)
4 устуруока: 4 устуруока:


== Туох буолбута ==
== Туох буолбута ==
=== Тохсунньу ===
* [[Тохсунньу 6]] — СӨ вице-бэрэсидьиэнин 7-ВП нүөмэрдээх дьаһала тахсыбыт: «Бар-дьоҥҥо туһалаах омук литэрэтиирэтин таһаарыы туһунан».
* [[Тохсунньу 17]] — СӨ «О родовой, родоплеменной кочевой общине коренных малочисленных народов Севера» сокуона ылыныллыбыт (бу сыл сэтинньи 20 күнүттэн олоххо киирбит, 2007 с. олунньу 14 уларытыллыбыт).

=== Олунньу ===
=== Олунньу ===
* Олунньу 1 — «Колумбия» космическай хараабыл дэлби тэбиллибит; сэттэ киһи өлбүт.
* [[Олунньу 1]] — «Колумбия» космическай хараабыл дэлби тэбиллибит; сэттэ киһи өлбүт.
* [[Олунньу 15]] — [[Ираак]] сэриитин утары бырачыастар аан дойду 600-тэн тахса куоратыгар буолбуттар. Бырачыастарга 8-30 мөлүйүөн киһи кыттыбыт диэн сабаҕалыыллар, онон бу демонстрация аан дойду устуоруйатыгар саамай улаханынан ааҕыллар.


=== Кулун тутар ===
=== Кулун тутар ===
* [[Кулун тутар 12]] — [[ВОЗ]] ыарахан респираторнай синдром ({{lang-ru|ТОРС — тяжелый острый респираторный синдром}}) диэн ааттммыт сыстыганнаах ыарыы туруутун туһунан сэрэтии таһаарбыт.
* [[Кулун тутар 19]] — ЭХШ бэрэсидьиэнэ [[Джордж Буш]] [[Ираак]] баһылыгар [[Саддам Хусейн]]ҥа ултумаатым туруорбут, бу күнтэн ыла сэрии саҕаламмыт диэххэ сөп. [[Британия]], [[Япония]], [[Турция]] уонна [[Австралия]] салалталара өйөөбүттэр, [[Франция]], [[Кытай]] уонна [[Канаада]] утарбыттар.
* [[Кулун тутар 20]] — Иракка АХШ баһылыктаах коалиция сэриитэ киирбит.


=== Муус устар 7 ===
* Кулун тутар 20 — Иракка АХШ баһылыктаах коалиция сэриитэ киирбит.
* [[Муус устар 7]] — [[АХШ]] сэриилэрэ [[Багдад]] куораты ылбыттар.
* Муус устар 7 — Бүлүү [[Сыдыбыл (Бүлүү улууһа)|Сыдыбылыгар]] оскуола умайыытыгар 22 оҕо уокка былдьаммыт. Ол оҕолортон сэттэтэ — алта кыыс, биир уол — улахан кылаас оҕолоро, кыра оҕолору быыһыы сылдьан өлбүттэр.
* [[Муус устар 28]] — [[ITunes Store]] аһыллыбыт, Apple хампаанньа онлайн-маҕаһыына.


=== Ыам ыйа ===
* [[Ыам ыйын 1]] — [[Монголия]]ҕа сири приватизациялааһын саҕаламмыт. Хас биирдии куоракка олорор ыал босхо 0,07 га сири ылыахтааҕын туһунан сокуон тахсыбыт.


=== Балаҕан ыйа ===
=== Балаҕан ыйа ===
18 устуруока: 31 устуруока:


=== Алтынньы ===
=== Алтынньы ===
* [[Алтынньы 7]] — [[АХШ]]-га [[Калифорния]] штаатын күбүрүнээтэринэн киинэ артыыһа [[Арнольд Шварценеггер]] талыллыбыт.


* Алтынньы 15 — Кытай бастакы космическай хараабылы көтүппүт — Shenzhou 5.
* Алтынньы 15 — Ильхам Алиев Азербайджан аҕа баһылыга буолбут.
* Алтынньы 15 — Ильхам Алиев Азербайджан аҕа баһылыга буолбут.
* [[Алтынньы 15]] — [[Кытай]] «Шэньчжоу 5» диэн бастакы пилоттаах космос аалын көтүппүт, космонавт (тайконавт) — Ян Ливэй. Инньэ гынан Кытай бэйэтэ дьону космоска таһаарар кыахтаах үһүс дойду буолбут.
* [[Алтынньы 17]] — [[Тайвань|Тайбааҥҥа]] ''[[Тайпэй 101]]'' диэн 101 мэндиэмэннээх, 509,2 м үрдүктээх небоскреб тутуллубут. 2010 сыллаахха [[Дубай]]га ''[[Бурдж Халифа]]'' тутуллуор диэри ''Тайпэй 101'' аан дойдуга саамай үрдүк дьиэ
* [[Алтынньы 20]] — "[[Слоун Улуу Эркинэ]]" диэн миллиард [[сырдык сыла]] усталаах галактикалар бөлөхтөрүн булбуттар. Билиҥҥи кэмҥэ бу Куйаарга ордук улахан структура.
* [[Алтынньы 24]] — Тыас түргэнин куоһарар пассажирскай көтөр аал ''[[Конкорд]]'' бүтэһик рейсин оҥорбут.
* [[Алтынньы 29]] — Аҕа уонна уол [[Рерих|Рерихтар]] хартыыналарын быыстапката СӨ Комдрагметын быыстапкалыыр саалатыгар аһыллыбыт.


=== Сэтинньи ===
=== Сэтинньи ===
26 устуруока: 44 устуруока:
* сэтинньи — Грузияҕа «розалар өрөбөлүүссүйэлэрэ» буолбут. Э. А. Шеварднадзе отставкаҕа барбыт.
* сэтинньи — Грузияҕа «розалар өрөбөлүүссүйэлэрэ» буолбут. Э. А. Шеварднадзе отставкаҕа барбыт.


* [[Сэтинньи 7]] — Александр Шмонов диэн силиэсэр демонстрация кэмигэр [[Горбачёв Михаил Сергеевич|Михаил Горбачёву]] ытан өлөрө сатаабыт.
=== Ахсынньы ===
* [[Сэтинньи 12]] — [[Кытай]]га Shanghai Transrapid диэн магнитка дайар (''маглев'') пассажир пуойаһа аан дойду түргэн рекордун олохтообут — 501 км/час (311 миля/час).


* [[Сэтинньи 23]] — «Роза өрөбөлүүссүйэтэ»: [[Грузия]] бэрэсидьиэнэ [[Эдуард Шеварднадзе]] дуоһунаһыттан барбыт.
* Ахсынньы 7 декабря — Государственнай Дуумаҕа быыбар.
* [[Сэтинньи 26]] — "[[Сахабилиибанк]]" лиссиэнсийэтэ ууратыллыбыт.
* Ахсынньы 13 — Саддам Хусейн тутуллубут.

=== Ахсынньы ===
* [[Ахсынньы 3]] — [[Сахакредитбанк]] лиссиэнсийэтэ ууратыллыбыт. Дьокуускайга Ленин проспегар тутуллубут 12 этээстээх офиһын өрөспүүбүлүкэ ылбыт.
* [[Ахсынньы 7]] — Арассыыйаҕа [[Дуума]] 4-с ыҥыырыытын быыбара буолбут.
* [[Ахсынньы 13]] — Тикрит куорат ([[Ираак]]) аттыгар [[Саддам Хусейн]] тутуллубут.


== Төрөөбүттэр ==
== Төрөөбүттэр ==


== Өлбүттэр ==
== Өлбүттэр ==
* [[Иванова-Сидоркевич Ольга Петровна]] (23.11.1932—2003) — саха биллиилээх ырыаһыта, ырыа айааччыта.

* [[Караканов Прокопий Иосифович]] (1936—2003)— суруналыыс, Саха Өрөспүүбүлүкэтин культуратын үтүөлээх үлэһитэ
* Тохсунньу 6 — Олег Макаров, космонавт.
* [[От ыйын 15]] — [[Гаврильева Римма Семеновна]] (06.05.1941—15.07.2003) — история билимин кандидата.
* Тохсунньу 26 — Валерий Брумель, советский легкоатлет (прыжки в высоту), заслуженный мастер спорта.
* 10 марта — Марина Ладынина, киноактриса, народная артистка СССР.
* 12 марта — Зоран Джинджич, премьер-министр Сербии
* 21 марта — Гедеон (Докукин), митрополит Русской православной церкви
* 30 марта — Валентин Павлов, последний премьер-министр СССР
* 21 апреля — Нина Симон, джазовая вокалистка, «жрица соула»
* 16 мая — Марк Хум Маккормак, основатель и президент Международной группы управления.
* 21 мая — Александро де Томазо, аргентинский автоконструктор и гонщик Формулы-1 в 1957—1959 гг.
* 28 мая — Илья Пригожин, бельгийский учёный, лауреат Нобелевской премии по химии 1977 года.
* 3 июня — Тамара Храмова, финская певица русского происхождения.
* 13 июня — Николай фон Крейтор, социолог, политолог, журналист.
* 3 июля — Юрий Щекочихин, журналист, депутат Государственной Думы.
* 12 июля — Евгений Алексеевич Торчинов (р. 1956), российский учёный-религиовед.
* 4 августа — Антоний, митрополит Сурожский, священник, философ, проповедник.
* 5 сентября — Кир Булычёв, советский писатель-фантаст (настоящее имя Игорь Всеволодович Можейко; род. 1934).
* 8 сентября — Лени Рифеншталь, немецкий кинорежиссёр.
* 25 сентября — Сенкевич, Юрий Александрович, бессменный ведущий телепрограммы «Клуб Путешественников».
* 13 октября — Бертрам Брокхауз, канадский физик, лауреат Нобелевской премии по физике в 1994 г. «за создание нейтронной спектроскопии» (совместно с Клиффордом Шаллом).
* 26 октября — Элем Климов, российский кинорежиссёр.
* 26 октября — Леонид Филатов, русский актёр, режиссёр, поэт.
* 2 ноября — Лев Горлицкий, советский конструктор бронетехники.
* 3 ноября — Расул Гамзатов, аварский поэт, писатель, публицист, политический деятель.
* 12 декабря — Гейдар Алиев, президент Азербайджана
* [[Ахсынньы 22]] — [[Прокопьев Юрий Николаевич]], партия уонна ил диэйэтэлэ. 1982 - 1991 сыллардаахха ССКП Саха обкомын бастакы сэкрэтээрэ.
* [[Ахсынньы 22]] — [[Прокопьев Юрий Николаевич]], партия уонна ил диэйэтэлэ. 1982 - 1991 сыллардаахха ССКП Саха обкомын бастакы сэкрэтээрэ.
* [[Тохсунньу 6]] — Олег Макаров, космонавт.
* [[Тохсунньу 26]] — Валерий Брумель, советский легкоатлет (прыжки в высоту), заслуженный мастер спорта.
* [[Кулун тутар 9]] — [[Кистенев Сергей Павлович]] (06.01.1949—09.03.2003) — история билимин кандидата.
* Кулун тутар 9 — [[Ковлеков Семен Ипатьевич]] (20.09.1930—09.03.2003) - история билимин кандидата, доцент
* Кулун тутар 10 — Марина Ладынина, киноактриса, народная артистка СССР.
* Кулун тутар 12 — Зоран Джинджич, премьер-министр Сербии
* Кулун тутар 21 — Гедеон (Докукин), митрополит Русской православной церкви
* [[Кулун тутар 29]] — [[Спиридонов Иван Григорьевич]] (10.02.1930—29.03.2003) — литературовед, литератураны ырытааччы, филология билимин кандидата,
* Кулун тутар 30 — Валентин Павлов, последний премьер-министр СССР
* Муус устар 21 — Нина Симон, джазовая вокалистка, «жрица соула»
* Ыам ыйын 16 — Марк Хум Маккормак, основатель и президент Международной группы управления.
* Ыам ыйын 21 — Александро де Томазо, аргентинский автоконструктор и гонщик Формулы-1 в 1957—1959 гг.
* [[Ыам ыйын 27]] — [[Кладкин Василий Михайлович]] (10.01.1931—27.05.2003) — Социалистическай Үлэ Геройа.
* Ыам ыйын 28 — Илья Пригожин, бельгийский учёный, лауреат Нобелевской премии по химии 1977 года.
* Бэс ыйын 3 — Тамара Храмова, финская певица русского происхождения.
* Бэс ыйын 13 — Николай фон Крейтор, социолог, политолог, журналист.
* [[От ыйын 27]] — [[Лиханов Владимир Иванович]] — (27.07.1948—27.07.2003) — филология билимин кандидата.
* От ыйын 3 — Юрий Щекочихин, журналист, депутат Государственной Думы.
* От ыйын 12 — Евгений Алексеевич Торчинов (р. 1956), российский учёный-религиовед.
* Атырдьах ыйын 4 — Антоний, митрополит Сурожский, священник, философ, проповедник.
* Балаҕан ыйын 5 — Кир Булычёв, советский писатель-фантаст (настоящее имя Игорь Всеволодович Можейко; род. 1934).
* Балаҕан ыйын 8 — Лени Рифеншталь, немецкий кинорежиссёр.
* Балаҕан ыйын 25 — Сенкевич, Юрий Александрович, бессменный ведущий телепрограммы «Клуб Путешественников».
* Алтынньы 13 — Бертрам Брокхауз, канадский физик, лауреат Нобелевской премии по физике в 1994 г. «за создание нейтронной спектроскопии» (совместно с Клиффордом Шаллом).
* Алтынньы 26 — Элем Климов, российский кинорежиссёр.
* Алтынньы 26 — Леонид Филатов, русский актёр, режиссёр, поэт.
* [[Сэтинньи 2]] — Лев Горлицкий, советский конструктор бронетехники.
* [[Сэтинньи 3]] — [[Доосо|Иван Федосеев - Доосо]] — саха түмэт диэйэтэлэ, бэйиэт, прозаик, тылбаасчыт, литэрэтиирэ критигэ, [[ССРС]] суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ (1964). 1965-1992 сылларга [[Хотугу сулус (сурунаал)|«Хотугу сулус»]] уонна «Полярная звезда» сурунааллар холбоммут эрэдээксийэлэрин эппиэттиир сэкиритээрэ.
* [[Сэтинньи 3]] — [[Расул Гамзатов]], [[Аваардар|авар]] бэйиэтэ, суруйааччы, публицист, бэлиитикэ диэйэтэлэ.
* [[Сэтинньи 24]] — [[Сафронов Михаил Григорьевич|Михаил Сафронов]] — ветеринария билимин дуоктара, профессор. Дьокуускайдааҕы тыа хаһаайыстыбатын чинчийэр институт дириэктэрэ (1960—1988).
* [[Сэтинньи 24]] — [[Азизов Сайфутдин|Сайфутдин Азизов]] — [[Кытай]] судаарыстыбаннай уонна политическай диэйэтэлэ. [[КНР]] [[Синдьээҥ|Синьцзян-Уйгур автономнай оройуонун]] бастакы бэрэстээтэлэ.
* [[Ахсынньы 12]] — [[Гейдар Алиев]], Азербайджан бэрэсидьиэнэ
* [[Ахсынньы 22]] — [[Прокопьев Юрий Николаевич|Юрий Прокопьев]] (14.07.1932 төр.) — 1982-1991 сылларга [[Саха АССР]]-ы салайбыт ССКП Саха сиринээҕи обкуомун бастакы сэкиритээрэ, СӨ норуотун хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ, судаарыстыба уонна уопсастыба диэйэтэлэ, филология билимин хандьыдаата.


[[Категория:2003|*]]


[[ab:2003]]
[[Категория:2003|*]]
[[af:2003]]
[[am:2003 እ.ኤ.አ.]]
[[an:2003]]
[[ang:2003]]
[[ar:ملحق:2003]]
[[arz:2003]]
[[ast:2003]]
[[av:2003]]
[[ay:2003]]
[[az:2003]]
[[bat-smg:2003]]
[[bcl:2003]]
[[be:2003]]
[[be-x-old:2003]]
[[bg:2003]]
[[bh:२००३]]
[[bn:২০০৩]]
[[bpy:মারি ২০০৩]]
[[br:2003]]
[[bs:2003]]
[[ca:2003]]
[[cbk-zam:2003]]
[[ceb:2003]]
[[ckb:٢٠٠٣]]
[[co:2003]]
[[crh:2003]]
[[cs:2003]]
[[csb:2003]]
[[cv:2003]]
[[cy:2003]]
[[da:2003]]
[[de:2003]]
[[diq:2003]]
[[dv:2003]]
[[el:2003]]
[[en:2003]]
[[eo:2003]]
[[es:2003]]
[[et:2003]]
[[eu:2003]]
[[ext:2003]]
[[fa:۲۰۰۳ (میلادی)]]
[[fi:2003]]
[[fiu-vro:2003]]
[[fo:2003]]
[[fr:2003]]
[[frp:2003]]
[[fur:2003]]
[[fy:2003]]
[[ga:2003]]
[[gan:2003年]]
[[gd:2003]]
[[gl:2003]]
[[gn:2003]]
[[gv:2003]]
[[haw:2003]]
[[he:2003]]
[[hi:२००३]]
[[hif:2003]]
[[hr:2003.]]
[[ht:2003 (almanak gregoryen)]]
[[hu:2003]]
[[hy:2003]]
[[ia:2003]]
[[id:2003]]
[[ig:2003]]
[[ilo:2003]]
[[io:2003]]
[[is:2003]]
[[it:2003]]
[[ja:2003年]]
[[jbo:2003moi]]
[[jv:2003]]
[[ka:2003]]
[[kab:2003]]
[[kk:2003]]
[[kn:೨೦೦೩]]
[[ko:2003년]]
[[krc:2003 джыл]]
[[ksh:Joohr 2003]]
[[ku:2003]]
[[kv:2003 во]]
[[kw:2003]]
[[la:2003]]
[[lb:2003]]
[[li:2003]]
[[lij:2003]]
[[lmo:2003]]
[[ln:2003]]
[[lt:2003 m.]]
[[lv:2003. gads]]
[[mhr:2003]]
[[mi:2003]]
[[mk:2003]]
[[mr:इ.स. २००३]]
[[ms:2003]]
[[myv:2003 ие]]
[[nah:2003]]
[[nap:2003]]
[[nds:2003]]
[[nds-nl:2003]]
[[ne:सन् २००३]]
[[new:सन् २००३]]
[[nl:2003]]
[[nn:2003]]
[[no:2003]]
[[nov:2003]]
[[nrm:2003]]
[[oc:2003]]
[[os:2003-æм аз]]
[[pa:੨੦੦੩]]
[[pag:2003]]
[[pam:2003]]
[[pap:2003]]
[[pdc:2003]]
[[pi:२००३]]
[[pl:2003]]
[[pms:2003]]
[[pnb:2003]]
[[pt:2003]]
[[qu:2003]]
[[ro:2003]]
[[roa-rup:2003]]
[[ru:2003 год]]
[[rue:2003]]
[[scn:2003]]
[[sco:2003]]
[[se:2003]]
[[sh:2003]]
[[simple:2003]]
[[sk:2003]]
[[sl:2003]]
[[so:2003]]
[[sq:2003]]
[[sr:2003]]
[[stq:2003]]
[[su:2003]]
[[sv:2003]]
[[sw:2003]]
[[ta:2003]]
[[te:2003]]
[[tet:2003]]
[[tg:2003]]
[[th:พ.ศ. 2546]]
[[tk:2003]]
[[tl:2003]]
[[tpi:2003]]
[[tr:2003]]
[[tt:2003 ел]]
[[ty:2003]]
[[udm:2003 ар]]
[[uk:2003]]
[[ur:2003ء]]
[[uz:2003]]
[[vec:2003]]
[[vi:2003]]
[[vls:2003]]
[[vo:2003]]
[[wa:2003]]
[[war:2003]]
[[xal:2003 җил]]
[[yi:2003]]
[[yo:2003]]
[[zh:2003年]]
[[zh-classical:二〇〇三年]]
[[zh-min-nan:2003 nî]]
[[zh-yue:2003年]]

Билиҥҥи торум манна: 03:08, 31 Ыам ыйын 2024

Сыллар
1999 2000 2001 2002 — 2003 — 2004 2005 2006 2007
Уоннуу сыллар
1970-с 1980-с 1990-с — 2000-с — 2010-с 2020-с 2030-с
Үйэлэр
XX үйэ — XXI үйэ — XXII үйэ

2003 сыл.

Туох буолбута

[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Тохсунньу

[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]
  • Тохсунньу 6 — СӨ вице-бэрэсидьиэнин 7-ВП нүөмэрдээх дьаһала тахсыбыт: «Бар-дьоҥҥо туһалаах омук литэрэтиирэтин таһаарыы туһунан».
  • Тохсунньу 17 — СӨ «О родовой, родоплеменной кочевой общине коренных малочисленных народов Севера» сокуона ылыныллыбыт (бу сыл сэтинньи 20 күнүттэн олоххо киирбит, 2007 с. олунньу 14 уларытыллыбыт).

Олунньу

[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]
  • Олунньу 1 — «Колумбия» космическай хараабыл дэлби тэбиллибит; сэттэ киһи өлбүт.
  • Олунньу 15 — Ираак сэриитин утары бырачыастар аан дойду 600-тэн тахса куоратыгар буолбуттар. Бырачыастарга 8-30 мөлүйүөн киһи кыттыбыт диэн сабаҕалыыллар, онон бу демонстрация аан дойду устуоруйатыгар саамай улаханынан ааҕыллар.

Кулун тутар

[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Муус устар 7

[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]
  • Муус устар 7 — АХШ сэриилэрэ Багдад куораты ылбыттар.
  • Муус устар 7 — Бүлүү Сыдыбылыгар оскуола умайыытыгар 22 оҕо уокка былдьаммыт. Ол оҕолортон сэттэтэ — алта кыыс, биир уол — улахан кылаас оҕолоро, кыра оҕолору быыһыы сылдьан өлбүттэр.
  • Муус устар 28 — ITunes Store аһыллыбыт, Apple хампаанньа онлайн-маҕаһыына.

Ыам ыйа

[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]
  • Ыам ыйын 1 — Монголияҕа сири приватизациялааһын саҕаламмыт. Хас биирдии куоракка олорор ыал босхо 0,07 га сири ылыахтааҕын туһунан сокуон тахсыбыт.

Балаҕан ыйа

[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]


Алтынньы

[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]
  • Алтынньы 15 — Ильхам Алиев Азербайджан аҕа баһылыга буолбут.
  • Алтынньы 15 — Кытай «Шэньчжоу 5» диэн бастакы пилоттаах космос аалын көтүппүт, космонавт (тайконавт) — Ян Ливэй. Инньэ гынан Кытай бэйэтэ дьону космоска таһаарар кыахтаах үһүс дойду буолбут.
  • Алтынньы 17 — Тайбааҥҥа Тайпэй 101 диэн 101 мэндиэмэннээх, 509,2 м үрдүктээх небоскреб тутуллубут. 2010 сыллаахха Дубайга Бурдж Халифа тутуллуор диэри Тайпэй 101 аан дойдуга саамай үрдүк дьиэ
  • Алтынньы 20 — "Слоун Улуу Эркинэ" диэн миллиард сырдык сыла усталаах галактикалар бөлөхтөрүн булбуттар. Билиҥҥи кэмҥэ бу Куйаарга ордук улахан структура.
  • Алтынньы 24 — Тыас түргэнин куоһарар пассажирскай көтөр аал Конкорд бүтэһик рейсин оҥорбут.
  • Алтынньы 29 — Аҕа уонна уол Рерихтар хартыыналарын быыстапката СӨ Комдрагметын быыстапкалыыр саалатыгар аһыллыбыт.

Сэтинньи

[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]
  • сэтинньи — Грузияҕа «розалар өрөбөлүүссүйэлэрэ» буолбут. Э. А. Шеварднадзе отставкаҕа барбыт.
  • Сэтинньи 7 — Александр Шмонов диэн силиэсэр демонстрация кэмигэр Михаил Горбачёву ытан өлөрө сатаабыт.
  • Сэтинньи 12 — Кытайга Shanghai Transrapid диэн магнитка дайар (маглев) пассажир пуойаһа аан дойду түргэн рекордун олохтообут — 501 км/час (311 миля/час).

Ахсынньы

[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Төрөөбүттэр

[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Өлбүттэр

[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]
  • Иванова-Сидоркевич Ольга Петровна (23.11.1932—2003) — саха биллиилээх ырыаһыта, ырыа айааччыта.
  • Караканов Прокопий Иосифович (1936—2003)— суруналыыс, Саха Өрөспүүбүлүкэтин культуратын үтүөлээх үлэһитэ
  • От ыйын 15 — Гаврильева Римма Семеновна (06.05.1941—15.07.2003) — история билимин кандидата.
  • Ахсынньы 22 — Прокопьев Юрий Николаевич, партия уонна ил диэйэтэлэ. 1982 - 1991 сыллардаахха ССКП Саха обкомын бастакы сэкрэтээрэ.
  • Тохсунньу 6 — Олег Макаров, космонавт.
  • Тохсунньу 26 — Валерий Брумель, советский легкоатлет (прыжки в высоту), заслуженный мастер спорта.
  • Кулун тутар 9 — Кистенев Сергей Павлович (06.01.1949—09.03.2003) — история билимин кандидата.
  • Кулун тутар 9 — Ковлеков Семен Ипатьевич (20.09.1930—09.03.2003) - история билимин кандидата, доцент
  • Кулун тутар 10 — Марина Ладынина, киноактриса, народная артистка СССР.
  • Кулун тутар 12 — Зоран Джинджич, премьер-министр Сербии
  • Кулун тутар 21 — Гедеон (Докукин), митрополит Русской православной церкви
  • Кулун тутар 29 — Спиридонов Иван Григорьевич (10.02.1930—29.03.2003) — литературовед, литератураны ырытааччы, филология билимин кандидата,
  • Кулун тутар 30 — Валентин Павлов, последний премьер-министр СССР
  • Муус устар 21 — Нина Симон, джазовая вокалистка, «жрица соула»
  • Ыам ыйын 16 — Марк Хум Маккормак, основатель и президент Международной группы управления.
  • Ыам ыйын 21 — Александро де Томазо, аргентинский автоконструктор и гонщик Формулы-1 в 1957—1959 гг.
  • Ыам ыйын 27 — Кладкин Василий Михайлович (10.01.1931—27.05.2003) — Социалистическай Үлэ Геройа.
  • Ыам ыйын 28 — Илья Пригожин, бельгийский учёный, лауреат Нобелевской премии по химии 1977 года.
  • Бэс ыйын 3 — Тамара Храмова, финская певица русского происхождения.
  • Бэс ыйын 13 — Николай фон Крейтор, социолог, политолог, журналист.
  • От ыйын 27 — Лиханов Владимир Иванович — (27.07.1948—27.07.2003) — филология билимин кандидата.
  • От ыйын 3 — Юрий Щекочихин, журналист, депутат Государственной Думы.
  • От ыйын 12 — Евгений Алексеевич Торчинов (р. 1956), российский учёный-религиовед.
  • Атырдьах ыйын 4 — Антоний, митрополит Сурожский, священник, философ, проповедник.
  • Балаҕан ыйын 5 — Кир Булычёв, советский писатель-фантаст (настоящее имя Игорь Всеволодович Можейко; род. 1934).
  • Балаҕан ыйын 8 — Лени Рифеншталь, немецкий кинорежиссёр.
  • Балаҕан ыйын 25 — Сенкевич, Юрий Александрович, бессменный ведущий телепрограммы «Клуб Путешественников».
  • Алтынньы 13 — Бертрам Брокхауз, канадский физик, лауреат Нобелевской премии по физике в 1994 г. «за создание нейтронной спектроскопии» (совместно с Клиффордом Шаллом).
  • Алтынньы 26 — Элем Климов, российский кинорежиссёр.
  • Алтынньы 26 — Леонид Филатов, русский актёр, режиссёр, поэт.
  • Сэтинньи 2 — Лев Горлицкий, советский конструктор бронетехники.
  • Сэтинньи 3 — Иван Федосеев - Доосо — саха түмэт диэйэтэлэ, бэйиэт, прозаик, тылбаасчыт, литэрэтиирэ критигэ, ССРС суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ (1964). 1965-1992 сылларга «Хотугу сулус» уонна «Полярная звезда» сурунааллар холбоммут эрэдээксийэлэрин эппиэттиир сэкиритээрэ.
  • Сэтинньи 3 — Расул Гамзатов, авар бэйиэтэ, суруйааччы, публицист, бэлиитикэ диэйэтэлэ.
  • Сэтинньи 24 — Михаил Сафронов — ветеринария билимин дуоктара, профессор. Дьокуускайдааҕы тыа хаһаайыстыбатын чинчийэр институт дириэктэрэ (1960—1988).
  • Сэтинньи 24 — Сайфутдин Азизов — Кытай судаарыстыбаннай уонна политическай диэйэтэлэ. КНР Синьцзян-Уйгур автономнай оройуонун бастакы бэрэстээтэлэ.
  • Ахсынньы 12 — Гейдар Алиев, Азербайджан бэрэсидьиэнэ
  • Ахсынньы 22 — Юрий Прокопьев (14.07.1932 төр.) — 1982-1991 сылларга Саха АССР-ы салайбыт ССКП Саха сиринээҕи обкуомун бастакы сэкиритээрэ, СӨ норуотун хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ, судаарыстыба уонна уопсастыба диэйэтэлэ, филология билимин хандьыдаата.
Төрдө — «https://sah.wikipedia.org/w/index.php?title=2003&oldid=408482»