Ir al contenido

Iñuku

Wikipediamanta
Ilyu iñuku hina siq'isqa

Iñuku[1][2] icha Atumu (grigu simimanta: ἄτομος [átomos] "mana ch'iqtaypaq", chaymanta kastilla simipi átomo) nisqaqa qallawap lliwmanta aswan pisi huklla kayninmi.

Iñukupiqa tiksi k'atachakunam: iñuku huk'ipiqa prutunkuna niwtrunkunapas, iñuku hawapitaq iliktrunkunam. Chay prutunkunaqa pusitiwu nisqa pinchikilla chaqnayuq kaptin, iliktrunkunataq niyatiwu nisqa pinchikilla chaqnayuqmi. Niwtrunkunaqa manam chaqnasqachu. Iñukupiqa prutunkunap iliktrunkunappas kaqlla yupayninmi. Chayraykum tukuy iñukuntin manam pinchikilla chaqnayuqchu.

Prutrunkuna niwtrunkunapas yaqa tukuy iñukup wisnunniyuqmi, iliktrunkuna aswan-aswan pisilla llasaq kaptinmi.

Llapa qallawaqa kikinpa prutun yupayniyuqmi iñuku huk'inpi, iñuku yupay nisqa.

T'inkisqa imayaypa iñuwa nisqaqa iñukukunamantam t'inkisqam.

"Mana ch'iqtaypaq" nisqa kaptinpas, ch'iqtayta atinchik, ichaqa ñak'a-ñak'ayta. Huk qallawa rikch'aqkunam illanchaykuspa umphuykun, huk qallawam tukukuspa. Huk illanchaykuq qallawap achka iñukunpa rump'u hina - kritiku wisnumanta aswan - kaptinqa, illanchayninmanta wallqa ruranakuymi qallarinmi, iñuku huk'i t'uqyay tukuchispa.

Hawa t'inkikuna

[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
  • Commons nisqapi ruray Commons nisqapi suyukunata uyarinakunatapas tarinki kaymantam: Iñuku.
  1. Jaime José Chimbo Aguinda, María Angélica Ullauri Velasco, Eduardo Edmunso Shiguango Andi: Shimiyukkamu/Diccionario Kichwa-Español, Español-Kichwa. Con la nueva escritura del kichwa, según la Academia de la Lengua Kichwa del Ecuador (ALKI). Casa de la Cultura Ecuatoriana Benjamín Carrión, Quito 2007. p. 251.
  2. César Guanolema Curicama: Vocabulario kichwa – español por asignaturas. Validado por la academia de la lengua kichwa (llikapi, shuklla sutisuyu).