Ir al contenido

Iñuku nisqapaq musuqchasqapura wakin kaynin

Wikipediamanta
Contenido eliminado Contenido añadido
a Rurana antacha Yapasqa: pnb:ایٹم
'''Iñuku'''<ref>{{Ref Alki2|251}}</ref><ref>{{Ref Guanolema}}</ref>
 
(Wakin 20 ruraqpa chawpipi 39 llamk'apusqankunaqa manam rikuchisqachu)
Siq'i 1: Siq'i 1:
[[Image:Atom.png|right|thumb|[[Ilyu]] iñuku hina siq'isqa]]
[[Rikcha:Atom.png|right|thumb|[[Ilyu]] iñuku hina siq'isqa]]
'''Iñuku''' icha '''Atumu''' ([[grigu simi]]manta: ''ἄτομος [átomos]'' "mana ch'iqtaypaq", chaymanta [[kastilla simi]]pi ''átomo'') nisqaqa [[qallawa]]p lliwmanta aswan pisi [[huklla kay]]ninmi.
'''Iñuku'''<ref>{{Ref Alki2|251}}</ref><ref>{{Ref Guanolema}}</ref> icha '''Atumu''' ([[grigu simi]]manta: ''ἄτομος [átomos]'' "mana ch'iqtaypaq", chaymanta [[kastilla simi]]pi ''átomo'') nisqaqa [[qallawa]]p lliwmanta aswan pisi [[huklla kay]]ninmi.


Iñukupiqa [[tiksi k'atacha]]kunam: [[iñuku huk'i]]piqa [[prutun]]kuna [[niwtrun]]kunapas, [[iñuku hawa]]pitaq [[iliktrun]]kunam. Chay prutunkunaqa [[pusitiwu]] nisqa [[pinchikilla chaqna]]yuq kaptin, iliktrunkunataq [[niyatiwu]] nisqa pinchikilla chaqnayuqmi. Niwtrunkunaqa manam chaqnasqachu. Iñukupiqa prutunkunap iliktrunkunappas kaqlla [[yupay]]ninmi. Chayraykum tukuy iñukuntin manam [[pinchikilla chaqna]]yuqchu.
Iñukupiqa [[tiksi k'atacha]]kunam: [[iñuku huk'i]]piqa [[prutun]]kuna [[niwtrun]]kunapas, [[iñuku hawa]]pitaq [[iliktrun]]kunam. Chay prutunkunaqa [[pusitiwu]] nisqa [[pinchikilla chaqna]]yuq kaptin, iliktrunkunataq [[niyatiwu]] nisqa pinchikilla chaqnayuqmi. Niwtrunkunaqa manam chaqnasqachu. Iñukupiqa prutunkunap iliktrunkunappas kaqlla [[yupay]]ninmi. Chayraykum tukuy iñukuntin manam [[pinchikilla chaqna]]yuqchu.
Siq'i 11: Siq'i 11:


"Mana ch'iqtaypaq" nisqa kaptinpas, [[Iñuku huk'i p'akiy|ch'iqtayta]] atinchik, ichaqa ñak'a-ñak'ayta. Huk qallawa rikch'aqkunam [[illanchaykuy|illanchaykuspa]] umphuykun, huk qallawam tukukuspa. Huk [[illanchaykuy|illanchaykuq]] [[qallawa]]p achka iñukunpa [[rump'u]] hina - [[kritiku wisnu]]manta aswan - kaptinqa, illanchayninmanta [[wallqa ruranakuy]]mi qallarinmi, [[iñuku huk'i t'uqyay]] tukuchispa.
"Mana ch'iqtaypaq" nisqa kaptinpas, [[Iñuku huk'i p'akiy|ch'iqtayta]] atinchik, ichaqa ñak'a-ñak'ayta. Huk qallawa rikch'aqkunam [[illanchaykuy|illanchaykuspa]] umphuykun, huk qallawam tukukuspa. Huk [[illanchaykuy|illanchaykuq]] [[qallawa]]p achka iñukunpa [[rump'u]] hina - [[kritiku wisnu]]manta aswan - kaptinqa, illanchayninmanta [[wallqa ruranakuy]]mi qallarinmi, [[iñuku huk'i t'uqyay]] tukuchispa.

== Hawa t'inkikuna ==
{{Commons|Atom}}

== Pukyukuna ==
<references />


[[Katiguriya:Chaqllisinchi]]
[[Katiguriya:Chaqllisinchi]]
[[Katiguriya:Pachaykamay]]
[[Katiguriya:Pachaykamay]]
[[Katiguriya:Iñuku pachaykamay|!]]
[[Katiguriya:Iñuku pachaykamay|!]]

[[af:Atoom]]
[[an:Atomo]]
[[ar:ذرة]]
[[arz:ذره]]
[[ast:Átomu]]
[[az:Atom]]
[[bar:Atom]]
[[bat-smg:Atuoms]]
[[be:Атам]]
[[be-x-old:Атам]]
[[bg:Атом]]
[[bn:পরমাণু]]
[[br:Atom]]
[[bs:Atom]]
[[bug:Atong]]
[[ca:Àtom]]
[[cs:Atom]]
[[cy:Atom]]
[[da:Atom]]
[[de:Atom]]
[[dsb:Atom]]
[[el:Άτομο]]
[[en:Atom]]
[[eo:Atomo]]
[[es:Átomo]]
[[et:Aatom]]
[[eu:Atomo]]
[[ext:Átomu]]
[[fa:اتم]]
[[fi:Atomi]]
[[fiu-vro:Aadom]]
[[fo:Atom]]
[[fr:Atome]]
[[fy:Atoom]]
[[ga:Adamh]]
[[gl:Átomo]]
[[gv:Breneen]]
[[haw:ʻĀtoma]]
[[he:אטום]]
[[hi:परमाणु]]
[[hr:Atom]]
[[hsb:Atom]]
[[ht:Atòm]]
[[hu:Atom]]
[[ia:Atomo]]
[[id:Atom]]
[[io:Atomo]]
[[is:Frumeind]]
[[it:Atomo]]
[[ja:原子]]
[[jbo:ratni]]
[[ka:ატომი]]
[[kk:Атом]]
[[kn:ಪರಮಾಣು]]
[[ko:원자]]
[[ku:Atom]]
[[la:Atomus]]
[[lb:Atom]]
[[lmo:Atom]]
[[ln:Atome]]
[[lt:Atomas]]
[[lv:Atoms]]
[[mk:Атом]]
[[ml:അണു]]
[[mn:Атом]]
[[mr:अणू]]
[[ms:Atom]]
[[my:အက်တမ်]]
[[nds:Atom]]
[[ne:अणु]]
[[new:अणु]]
[[nl:Atoom]]
[[nn:Atom]]
[[no:Atom]]
[[nov:Atome]]
[[nrm:Atôme]]
[[os:Атом]]
[[pam:Atom]]
[[pih:Etem]]
[[pl:Atom]]
[[pnb:ایٹم]]
[[pt:Átomo]]
[[ro:Atom]]
[[ru:Атом]]
[[scn:Àtumu]]
[[sco:Atom]]
[[sh:Atom]]
[[si:පරමාණු]]
[[simple:Atom]]
[[sk:Atóm]]
[[sl:Atom]]
[[sq:Atomi]]
[[sr:Атом]]
[[srn:Atomi]]
[[stq:Atom]]
[[su:Atom]]
[[sv:Atom]]
[[sw:Atomi]]
[[szl:Atům]]
[[ta:அணு]]
[[tg:Атом]]
[[th:อะตอม]]
[[tl:Atomo]]
[[tr:Atom]]
[[ug:ئاتوم]]
[[uk:Атом]]
[[uz:Atom]]
[[vi:Nguyên tử]]
[[war:Atomo]]
[[yi:אטאם]]
[[yo:Átọ́mù]]
[[zh:原子]]
[[zh-min-nan:Goân-chú]]
[[zh-yue:原子]]

Kunan musuqchasqa, 17:26 19 mar 2015 pacha

Ilyu iñuku hina siq'isqa

Iñuku[1][2] icha Atumu (grigu simimanta: ἄτομος [átomos] "mana ch'iqtaypaq", chaymanta kastilla simipi átomo) nisqaqa qallawap lliwmanta aswan pisi huklla kayninmi.

Iñukupiqa tiksi k'atachakunam: iñuku huk'ipiqa prutunkuna niwtrunkunapas, iñuku hawapitaq iliktrunkunam. Chay prutunkunaqa pusitiwu nisqa pinchikilla chaqnayuq kaptin, iliktrunkunataq niyatiwu nisqa pinchikilla chaqnayuqmi. Niwtrunkunaqa manam chaqnasqachu. Iñukupiqa prutunkunap iliktrunkunappas kaqlla yupayninmi. Chayraykum tukuy iñukuntin manam pinchikilla chaqnayuqchu.

Prutrunkuna niwtrunkunapas yaqa tukuy iñukup wisnunniyuqmi, iliktrunkuna aswan-aswan pisilla llasaq kaptinmi.

Llapa qallawaqa kikinpa prutun yupayniyuqmi iñuku huk'inpi, iñuku yupay nisqa.

T'inkisqa imayaypa iñuwa nisqaqa iñukukunamantam t'inkisqam.

"Mana ch'iqtaypaq" nisqa kaptinpas, ch'iqtayta atinchik, ichaqa ñak'a-ñak'ayta. Huk qallawa rikch'aqkunam illanchaykuspa umphuykun, huk qallawam tukukuspa. Huk illanchaykuq qallawap achka iñukunpa rump'u hina - kritiku wisnumanta aswan - kaptinqa, illanchayninmanta wallqa ruranakuymi qallarinmi, iñuku huk'i t'uqyay tukuchispa.

Hawa t'inkikuna

[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
  • Commons nisqapi ruray Commons nisqapi suyukunata uyarinakunatapas tarinki kaymantam: Iñuku.
  1. Jaime José Chimbo Aguinda, María Angélica Ullauri Velasco, Eduardo Edmunso Shiguango Andi: Shimiyukkamu/Diccionario Kichwa-Español, Español-Kichwa. Con la nueva escritura del kichwa, según la Academia de la Lengua Kichwa del Ecuador (ALKI). Casa de la Cultura Ecuatoriana Benjamín Carrión, Quito 2007. p. 251.
  2. César Guanolema Curicama: Vocabulario kichwa – español por asignaturas. Validado por la academia de la lengua kichwa (llikapi, shuklla sutisuyu).